BUUE, BUUE1, BUUE-b1f


PODSTAWOWE PRZEPISY W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA l HIGIENY PRACY

Podstawowym aktem normatywnym w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy jest Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. opublikowana w Dz. U. nr 24 z dnia 5 lipca 1974 r. z późniejszymi zmianami (Zestawienie dzienników ustaw o zmianach podano w Dzienniku Ustaw nr 24, poz. 110 wprowadzo­nych Ustawą z 2 lutego 1996 r.) zwana Kodeksem Pracy.

W dziale dziesiątym Kodeksu Pracy są zawarte przepisy, które określają m.in.:

- podstawowe obowiązki pracodawcy,

- prawa i obowiązki pracownika,

- ogólne warunki jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i pomieszczenia pracy oraz maszyny i inne urządzenia techniczne,

- ochronę zdrowia i opiekę lekarską pracowników,

- kwalifikacje i szkolenie pracowników,

- postępowanie w razie wypadków przy pracy.

Kodeks pracy Dział X „Bezpieczeństwo i Higiena Pracy"

Zamieszczono tu zapisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, między innymi:

„Niedopuszczalne jest stosowanie materiałów i procesów technologicznych bez uprzedniego ustalenia stopnia ich szkodliwości dla zdrowia pracowników i podjęcia odpowiednich środków profilaktycznych.

Minister zdrowia i opieki społecznej w porozumieniu z Ministrem prac\ i polityki socjalnej oraz właściwymi ministrami określi w drodze rozporządzenia wykaz jednostek upoważnionych do przeprowadzania badań materiałów i procesów technologicznych w celu ustalenia stopnia ich szkodliwości dla zdrowia oraz zakres tych badań”.

Pracodawca jest także zobowiązany informować pracowników o ryzyku zdrowotnym związanym z zatrudnieniem na określonym stanowisku i istniejącymi na nim zagrożeniami bhp.

Ocena ryzyka zawodowego jako element zarządzania ryzykiem wymaga stosowania odpowiednich metod z zakresu kilku dyscyplin i jest wymagana prawem.

Uzupełniającymi aktami prawnymi są akty wykonawcze:

- akty resortowe (w tym układy zbiorowe pracy),

- w przedsiębiorstwach i innych organizacjach zarządzenia, regulaminy pracy i instrukcje omawiające w sposób szczegółowy sprawy związane z bezpieczeństwem i higieną pracy.

Do szczególnie ważnych aktów prawnych w tym zakresie, których po­stanowienia powinny być znane każdemu pracownikowi (elektrykowi) zali­cza się:

- Rozporządzenie Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 9 maja 1970 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach energetycznych oraz w innych zakładach przy urządzeniach elektroenergetycznych (Dz.U. z dnia 15.06.1970 r. nr 14).

- Ustawę z dnia 25.11.1985 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. Ustaw nr 54) z późniejszymi zmianami (Dz.U. nr 34 z 1989 r.),

- Uchwałę nr 14 Rady Ministrów z dnia 18.02.1992 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (M.P. nr 7, z dnia 4.03.1992 r.),

- Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 10.12.1974 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników (Dz.U. nr 48. z późniejszymi zmianami w 1992 r. Dz.U. nr 62),

- Rozporządzenie Rady Ministrów z 21.04.1992 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. nr 37).

Potrzeba nowego podejścia do problematyki bhp

W zakresie teorii bhp widać wyraźne przesunięcie zainteresowania z kierunków obejmujących badanie okoliczności i przyczyn wypadków, zdarzeń niebezpiecznych i chorób zawodowych na rzecz badania i oceny potencjału zagrożenia bezpieczeń­stwa i narażenia zdrowia pracowników.

Rozwinęła się nowa dziedzina wiedzy znana popularnie pod pojęciem „zarządzanie bezpieczeństwem pracy".

Zarządzanie bezpieczeństwem pracy spowodowało zmianę podejścia naukowców i praktyków bhp:

Podejście systemowe uwzględnia fakt, że zagrożenia wypadkowe i chorobowe, oprócz przyczyn technicznych i naturalnych mają także

przyczyny organizacyjne, ekonomiczne i społeczne oraz wynikające z tzw. czynnika ludzkie­go, a ich skutki np. w postaci wypadków i chorób zawodowych powodują wymier­ne straty ekonomiczne i społeczne.

Potrzeba zarządzania bezpieczeństwem pracy wynika z nowych wymagań, jakie stawiają przed nimi zasa­dy gospodarki wolnorynkowej oraz procedury integracji Polski ze struktura­mi Unii Europejskiej.

Do najważniejszych Dyrektyw i Konwencji w zakresie ochrony pracy wdrożonych do polskiego ustawodawstwa można zaliczyć m. in.:

•Dyrektywa Rady 89/391/EWG w spawie wprowadzenia środków sprzyjających poprawie bezpieczeństwa i higieny pracy,

•Dyrektywa Rady 89/654/EWG w sprawie minimalnych wymagań bezpieczeń­stwa i higieny pracy,

•Dyrektywa Rady 89/392/EWG w sprawie ujednolicenia przepisów prawnych państw członkowskich dotyczących maszyn,

•Dyrektywa Rady 89/655/EWG w sprawie minimalnych wymagań bezpieczeń­stwa i higieny użytkowania w pracy sprzętu przez pracowników,

• Dyrektywa Rady 80/1107/EWG dotycząca ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych,

•Dyrektywa Rady 86/188/EWG dotycząca ochrony pracowników przed zagrożeniami związanymi z narażeniem na hałas przy pracy,

•Dyrektywa Rady 88/364/EWG dotycząca ochrony pracowników w pracy przez wprowadzenie zakazów użytkowania pewnych określonych czynników oraz wy­konywania pewnych czynności,

Skuteczność działań podejmowanych przez pracodawcę w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników ( eko­nomiczna analiza stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie) ma trzy aspekty:

Wymiar składki zależy od kategorii ryzyka określonego wskaźnikami wynikającymi z:

  1. liczby poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem;

  2. liczby poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich;

  3. liczby stwierdzonych przypadków chorób zawodowych;

  4. liczby zatrudnionych w warunkach zagrożenia;

Właściwe zarządzanie jest najskuteczniejszym sposobem zapewnienia odpowie­dnio wysokiego poziomu bezpieczeństwa i higieny pracy, pożądanego zarówno ze względu na konieczność przestrzegania przepisów prawnych obowiązujących w tej dziedzinie, oczekiwania społeczne, jak i możliwość uzyskania pozytywnych efek­tów ekonomicznych dla organizacji oraz w skali całego państwa.

System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy (system zarządza­nia BHP) jest to podsystem systemu zarządzania przedsiębiorstwem, który realizuje funkcje kryterialne bhp.

System zarządzania BHP to najtańsza inwestycja w bez­pieczeństwo i zdrowie pracowników, a także jest wdrażany w niektórych przed­siębiorstwach jako zintegrowany system zarządzania, łącznie z systemem zarzą­dzania jakością i systemem zarządzania środowiskiem.

W Polsce zostały wydane przez Polski Komitet Norma­lizacyjny trzy polskie normy serii 18000, oparte o normy europejskie, dotyczące Systemów Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy, które jednak nic mają charakteru obligatoryjnego i nie charakteryzują tak szczegółowo systemów zarzą­dzania jak ich odpowiedniki w zakresie jakości (seria 9000) i środowiska (seria 14000).

Tymi normami są:

Wśród norm europejskich obejmujących problematykę systemów zarządzania BHP wydanych w języku polskim należy wymienić:

•ILO-OSH;2001. Wytyczne do systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.

Edukacja w zakresie zarządzania bezpieczeństwem pracy

Edukacja specjalistów w zakresie problematyki zarządzania bezpieczeństwem pracy jest realizowana w Polsce w trzech obszarach kształcenia:


'policealne szkoły kształcące techników BHP,

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PRACODAWCY

Pod pojęciem „zakład pracy" należy rozumieć każdą jednostkę organizacyjną: uspołecznioną i nieuspołecznioną.

Zakładem pracy jest przedsiębiorstwo państwowe, urząd lub inna jednostka organizacyjna, spółdzielnia. 1 lub organizacja społeczna. Jednostka nieuspołeczniona - to prywatny zakład, spółka cywilna i inne jednostki pracujące na własny rachunek.

Pracodawca obowiązany jest:

1) zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bhp;

2) zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,

3) zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wyda­wanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,

4) zapewnić wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.

5) pracodawca oraz osoba kierująca pracownikami są obowiązani znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nich obowiązków, przepisy o ochronie prac, w tym przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, a w szczególności:

- wyposażyć pracowników w niezbędne narzędzia pracy, sprzęt ochrony osobistej i odzież ochronną, dostosowane do warunków i rodzaju wykony­wanych robót;

- utrzymywać pomieszczenia pracy, budynki i inne obiekty budowlane oraz tereny i urządzenia z nimi związane w stanie zapewniającym bezpiecz­ne i higieniczne warunki pracy;

- umożliwić innym zakładom pracy, prowadzącym prace na jego terenie. zorganizowanie pracy w sposób zapewniający ich pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy;

- zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno-sanitarne, dostarczać im niezbędne środki higieny osobistej oraz zapewnić pranie, odkażanie, suszenie i odpylanie odzieży ochronnej;

- stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym scho­rzeniom, związanym z warunkami środowiska pracy, a zwłaszcza utrzymy­wać w stanie stałej sprawności urządzenia niezbędne do przeciwdziałania czynnikom powodującym te choroby i schorzenia;

- przeprowadzać systematyczne badania i pomiary czynników szkod­liwych dla zdrowia; - systematycznie badać stan wypadkowości przy pracy oraz zachorowal­ności na choroby zawodowe i inne schorzenia wywołane warunkami środowiska pracy i na podstawie wyników tych badań stosować właściwe środki zapobiegawcze;

- wywieszać w miejscach widocznych i dostępnych informacje zawierają­ce wskazówki w sprawie postępowania w razie wypadku (awarii, pożaru, wybuchu, porażenia prądem elektrycznym) oraz wyciągi z odpowiednich przepisów bhp określających podstawowe zasady bezpiecznych warunków pracy;

6) pracodawca rozpoczynający działalność jest obowiązany, w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia tej działalności, zawiadomić na piśmie właś­ciwego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitar­nego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz o przewi­dywanej liczbie pracowników, a także złożyć pisemną informację o środ­kach i procedurach przyjętych dla spełnienia wymagań wynikających z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczących danej dziedziny działalności.

Obowiązek, o którym wyżej mowa, ciąży na pracodawcy odpowiednio w razie zmiany technologii lub profilu produkcji.

Pracodawca również ma obowiązek zawiadomić właściwego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o zaprzestaniu działalności lub likwidacji zakładu pracy.

PRAWA l OBOWIĄZKI PRACOWNIKA

Podstawowym obowiązkiem każdego pracownika jest przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W szczególności pracow­nik jest obowiązany:

1) znać przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym;

2) wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przestrzegać wydawanych w tym zakresie zarządzeń i wskazówek przełożonych;

3) dbać o należyty stan maszyn, urządzeń i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy;

4) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielone środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, zgodnie z ich przeznaczeniem;

5) poddawać się badaniom lekarskim wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym badaniom zarządzonym przez właściwe organy i stosować się do zaleceń lekarskich;

6) niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie wypadku przy pracy albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie;

7) współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

Prawo pracownika powstrzymanie się od pracy:

- gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia - z zachowaniem prawa do wynagrodzenia;

- gdy stan psychofizyczny pracownika nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej (wg wykazu ministra).

Prawa te nie dotyczą pracownika, którego obowiązkiem pracowniczym jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia.

Jeżeli powstrzymywanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, o którym wyżej mowa, to pracownik ma prawo oddalać się z miejsca zagrożenia zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.

Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana:

1) organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,

2) dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,

3) organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy;

4) dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem;

5) egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

6) zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowot­ną nad pracownikami.

KWALIFIKACJE I SZKOLENIE PRACOWNIKÓW

Przepisy prawa pracy zabraniają dopuszczania pracownika do pracy bez dostatecznej znajomości przepisów i zasad bhp oraz niezbędnych umiejętności. Zakład pracy obowiązany jest przeszkolić pracownika przed dopuszczeniem do pracy, a także prowadzić okresowe szkolenia w zakresie bhp.

Szkolenie powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych przez pracowników prac i pełnionych przez nich funkcji.

Prace związane z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci mogą wykony­wać tylko pracownicy, którzy spełniają wymagania kwalifikacyjne, określone w aktualnych przepisach, w sprawie wymagań kwalifikacyjnych dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci oraz trybu stwierdzenia tych kwalifikacji, rodzajów instalacji i urządzeń, przy których eksploatacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji eksploatacyjnych E i dozoru (D) jednostek organizacyjnych, przy których powołu­je się komisje kwalifikacyjne oraz wysokości opłat pobieranych za spraw­dzenie kwalifikacji.

OGÓLNE WARUNKI DOTYCZĄCE OBIEKTÓW

BUDOWLANYCH, POMIESZCZEŃ PRACY, MASZYN l URZĄDZEŃ TECHNICZNYCH

Pomieszczenia pracy, budynki i inne obiekty budowlane oraz tereny i urządzenia z nimi związane, powinny zapewniać bezpieczne, higieniczne i dogodne warunki pracy. Kodeks pracy (art. 215) ustala zasadę że:

Pracodawca jest obowiązany zapewniać, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego, w którym przewiduje się pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania bhp, pozytywnie zaopiniowanych przez upraw­nionych rzeczoznawców, zgodnie z odrębnymi przepisami.

Maszyny i urządzenia techniczne oraz narzędzia pracy muszą być konstruowane i budowane w taki sposób, aby zapewniały bezpieczne, higieniczne i dogodne warunki pracy.

Muszą one przede wszystkim zabez­pieczać pracownika przed urazami, działaniem substancji trujących, poraże­niem prądem elektrycznym, nadmiernym hałasem, szkodliwymi wstrząsami, działaniem wibracji, promieniowaniem oraz szkodliwym i niebezpiecznym wpływom innych czynników środowiska pracy.

POSTĘPOWANIE W RAZIE WYPADKU PRZY PRACY

Każdy pracownik, który zauważył wypadek lub dowiedział się o nim, ma obowiązek natychmiast udzielić pomocy poszkodowanemu pracownikowi i zawiadomić kierownika zakładu pracy, określić osoby odpowiedzialne za wykonanie poleceń wydanych w związku z wypadkiem.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami za stan bezpieczeństwa i higieny pracy odpowiedzialność ponosi pracodawca (dyrektor przedsiębiorstwa, prezes spółki, właściciel zakładu).

Niezależnie od tego odpowiedzialność za stan bhp ponosi każdy pracownik, stosownie do ciążących na nim obowiąz­ków służbowych.

Rodzaj odpowiedzialności za wykroczenia z zakresu bhp może być różny i w związku z tym mówimy o odpowiedzialności służbowej, karnej i materialnej (inaczej cywilnej), za naruszenie zasad i przepisów bhp.

ORGANY NADZORU l KONTROLI WARUNKÓW PRACY

Do organów nadzoru i kontroli warunków pracy należą:

- Państwowa Inspekcja Pracy,

- Społeczna Inspekcja Pracy,

- Państwowa Inspekcja Sanitarna,

- Urzędy Górnicze,

- Urząd Dozoru Technicznego,

- Państwowa Agencja Atomistyki,

- Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska,

- Państwowa Agencja Radiokomunikacyjna,

- Urząd Regulacji Energetyki,

- Terenowe Organy Administracji Państwowej,

- Komenda Główna Straży Pożarnej.

Państwowa Inspekcja Pracy, powołana ustawą z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Jednolity tekst: Dz.U. z 1985 r. nr 54; z późniejszymi zmianami: Dz.U. z 1989 r. nr 34), stanowi organ nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, przede wszystkim przepisów o bez­pieczeństwie i higienie pracy.

Podlega ona Sejmowi RP, nadzór nad nią sprawuje Rada Ochrony Pracy.

Państwową Inspekcję Pracy (PIP) tworzy: Główny Inspektor Pracy i okrę­gowe inspektoraty pracy oraz działający w ramach terytorialnej właściwości okręgowych inspektorów pracy - inspektorzy pracy.

Państwowa Inspekcja Pracy współdziała ze społeczną inspekcją pracy w zakładach m.in. w za­kresie poradnictwa prawnego i szkolenia.

Społeczna Inspekcja Pracy jest „służbą społeczną" reprezentu­jącą interesy wszystkich pracowników w zakładzie pracy.

Do zakresu działania społecznych inspektoratów pracy należy m.in:

Akty prawne, które powodują zmiany przepisów wykonawczych dotyczących zagadnień z obszaru techniki:

• Ustawy o normalizacji i wynikające z nich normy PN-IEC, a zwłaszcza norma PN-IEC 60364 (dawna PN/E-05009) -Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych.

• Ustawy — Prawo budowlane. Prawo energetyczne,

• Ustawy Kodeks pracy i o Państwowej inspekcji pracy,

• Ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska,

• Ustawy o ochronie przeciwpożarowej i innych.

Przedmiotem normalizacji i typizacji (standaryzacji) są m.in. wymagania dotyczące:

• Budowy,

• Metod badania,

• Zasad eksploatacji,

• Oznaczeń,

• Klasyfikacji urządzeń i obiektów elektroenergetycznych.

Ryzyko towarzyszące zagrożeniom związanym z wyposażeniem elektrycznym należy uważać za część wymagań służących do oceny ryzyka, jakie stwarza maszyna.

Określa się dopuszczalny poziom ryzyka i niezbędne środki ochrony osób, które mogą być wystawione na te zagrożenia, przy jednoczesnym utrzymywaniu działania maszyny i jej wyposażenia na akceptowalnym poziomie.

Środki bezpieczeństwa są kombinacją środków zastosowanych w urządzeniu na etapie konstrukcji i tych , których wprowadzenia wymaga się od użytkownika.

Zagrożenia mogą obejmować:

Zmniejszanie ryzyka można osiągnąć przede wszystkim dzięki właściwej konstrukcji i uwzględnieniu postępu tech­nicznego. Tam, gdzie nie jest to możliwe, należy uwzględnić urządzenie ochronne.

Dodatkowe wymagania mają:


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
BUUE Wymagania kwalifikacyjne
BUUE, Buues3, Buues3
1a BUUE

PB Etap II 06 PRZETWARZANIEIII07 BUUE
9 BUUE PB Etap II 2006 PRZETWARZANIE 2007 III 01
BUUE wymagany zakres

więcej podobnych podstron