SST. JEDNOOSIOWE

ST. GŁOWY: st. szczytowo-obrotowy

SST. KL. PIERSIOWEJ:

+st. głów żebrowych

+sst. żebrowo-poprzeczne

SST. KGW:

+st. promieniowo-łokciowy dalszy

+st. śródręczno-paliczkowy kciuka

SST. RĘKI:

+st. śródręczno-paliczkowy kciuka

+sst. międzypaliczkowe

SST. STOPY:

+st. skokowo-goleniowy

+st. skokowo-piętowy

+st. poprzeczny stępu

+st. piętowo-sześcienny

+sst. międzypaliczkowe

SST. DWUOSIOWE

SST. GŁOWY: st. szczytowo-potyliczny

SST. RĘKI:

+st. promieniowo-nadgarstkowy

+st. nadgarstkowo-śródręczny kciuka

+sst. śródręczno-paliczkowe

SST. KGW: st. łokciowy

SST. KDW: st. kolanowy

+st. skokowy dolny

+sst. śródstopno-paliczkowe

SST. WIELOOSIOWE

+st. skroniowo-żuchwowy (3)

+st. mostkowo-obojczykowy (3)

+st. barkowo-obojczykowy (3)

+st. ramienny (3)

+st. biodrowy

SST. PŁASKIE

+st. piszczelowo-strzałkowy

+st klinowo-łódkowy

+sst. międzyśródstopne

+st. nadgarstkowo-środręczny

+sst. międzyśródręczne

+st. biodrowy

POŁĄCZENIA W OBRĘBIE KRĘGOSŁUPA:

+wszystkie rodzaje połączeń

+kościozrosty: w obrębie k. krzyżowej i odcinka guzicznego; brak możliwość ruchowych

+chrząstkozrosty: postać krążków międzykręgowych (disci intervertebrales) zrośniętych z trzonami kręgów; zb. jest on z pierścienia włóknistego (anulus fibrosus) i jądra miażdżystego (nucleus pulposus)-jest ono sprężyste, elastyczne, przesuwa się w obrębie krążka; 23 krążki międzykrg. amortyzują wstrząsy kręgosłupa

+więzozrosty:

a)w.podłużne przednie (lig. longitudinale anterius)- rozpoczyna się na guzku gardłowym k. potylicznej, biegnie wzdłuż przedniej powierzchni trzonów, kończy się na miednicznej powierzchni k. krzyżowej; hamuje ruch prostowania kręgosłupa

b) w. podłużne tylne (lig. longitudinale posterious)- rozp. się na stoku k. potylicznej i przednim brzegu otworu wielkiego k. krzyżowej, kończy w górnej cz. kanału krzyżowego; napina się podczas zginania kręgosłupa; tylne i przednie łączą się ściśle z chrząstkami międzykręgowymi

c)w.żółte (lig. flavum)-łączy łuki kręgów, zamyka kanał kręgowy od tyłu; rozp. się między C1 i C2, kończy między L5 i k. krzyżową; wzmacniają torebki sst międzykręgowych, mają duże znaczenie dla statyki i mechaniki kręgosłupa

d)ww. międzykolcowe (ligg. interspinalia)-łączą wyrostki kolczyste; rozciągają się między brzegami sąsiednich wyrostków poprzecznych; najbardziej rozwinięte w odc. lędźwiowym, najsłabiej w szyjnym; w cz. szyjnej w. to przechodzi w błonę włóknistą o trójkątnym kształcie zwaną więzadłem karkowym (lig. nuchae); rozpoczyna się na grzebieniu potylicznym zewn. k. potylicznej i kresach karkowych górnych tej kości, łączy guzek tylny atlasu z wyrostkami kolczystymi wszystkich kręgów szyjnych i kończy się na wyr. kolczystym kręgu wystającego

e)w. nadkolcowe (lig. supraspinale)-przebiega wzdłuż kręgosłupa łącząc wyrostki kolczyste; rozp. się od wyr. kolczystego C7, kończy na grzebieniu pośrodkowym k. krzyżowej; napina się podczas zginania kręgosłupa

f)w. karkowe (lig. nuchae)-rozp. się na grzebieniu potylicznym zewn., na guzku tylnym atlasu, przyczepia się do wierzchołków wyrostków kolczystych od C2-C7; napina się podczas zginania kręgosłupa, pomaga w dźwiganiu głowy

g)ww. międzypoprzeczne (ligg. intertransversaria)-biegną między sąsiednimi wyrostkami poprzecznymi; napinają się podczas skłonów bocznych kręgosłupa

h)w. biodrowo-lędźwiowe (lig. iliolumbale)-w. dodatkowe; łączy miednicę z kręgosłupem

+stawy-23 pary sst międzykręgowych zapewniają ruchomość zależną od ułożenia wyr. sst w poszczególnych odcinkach

POŁĄCZENIA ŻEBER Z MOSTKIEM:

Klatka piersiowa-połączenia:

1.w obrębie mostka: rękojeść, trzon i w. mieczykowaty łączą się za pomocą chrząstkozrostów mostkowych (synchondroses sternales)

2.żeber z kręgosłupem:

a)sst głów żebrowych (aa.capitum costarium):sst jednoosiowe; utworzone przez głowy żeber przylegających do dołków żebrowych trzonów dwóch sąsiednich kręgów; wzmocnione w. promienistym głowy żebra (lig. capitis costae radiatum)-biegnie od głowy żebra do trzonów sąsiednich kręgów i krążka międzykręgowego oraz w. śródstawowym (lig. capitis costae interarticulares)- łączy ono grzebień głowy z krążkiem kiędzykrg.

Ruch: ruch obrotowy wokół osi długiej szyjki żebra

b)sst żebrowo-poprzeczne (aa. costotransversariae): sst. jednoosiowe; powstają przez połączenie powierzchni sst guzków żeber z dołkami żebrowymi wyr. poprzecznych odp. kręgów; wzmacniają je więzadła:

+w.żebrowo-poprzeczne (lig. costotransversarium)-biegnie od powierzchni tylnej szyjki żebra do wyr. poprzecznego kregu leżącego na tym samym poziomie co szyjka żebra;

+w.żebrowo-poprzeczne górne (lig.cst. superius)-łączy szyjkę zebra z wyr. poprzecznym wyżej leżącego kręgu; jedno pasmo przyczepia się na powierzchni dolnej wyrostka pop., drugie u nasady wyr. pop. i kolczystego kręgu leżącego powyżej;

+w.żebrowo-poprzeczne boczne(lig.cst. laterale)-biegnie od szczytu wyr. poprzecznego do powierzchni tylnej guzka żebra leżącego na tym samym poziomie

Ruch: ruch obrotowy wokół osi długiej szyjki żebra

3.żeber z mostkiem: sst żebrowo-mostkowe (aa.sternocostales): powstają przez połączenie końców chrząstek siedmiu żeber prawdziwych z mostkiem

+ww.promieniste (ligg. sternocostalia radiata) przednie i tylne

+w.mostkowo-żebrowe śródstawowe (lig.sternocostalia interarticulare)

+ww. żebrowo-mieczykowate (ligg. costoxiphoidea)

4.części kostnych z częściami chrzęstnymi żeber

5.chrząstek żebrowych ze sobą-między brzegami chrząstek VI, VII i VIII żebra

POŁĄCZENIA W OBRĘBIE KGW

1. ST. RAMIENNY (A. HUMERI)

+st. kgw

+st. prosty, kulisty, wieloosiowy

+utworzony przez głowę k. ramieniowej i wydrążenie st-panewkę łopatki; powierzchnia panewki jest powiększona przez obrąbek st (labrum glenoidale)

+torebka stawowa: obszerna, luźna-wiąże się to z zakresem ruchów w tym st; cienka-bo st ochraniany jest mięśniami: podłopatkowym, nadgrzebieniowym, podgrzebieniowym i obłym mniejszym; przebita przez ścięgno m. dwugłowego ramienia

+ww. sst wzmacniające torebkę:

a)w. kruczo-ramienne (lig. coracohumerale)- biegnie od w. kruczego ł. do guzków k. ramiennej

b)ww. obrąbkowo-ramienne (ligg. glenohumeralia)

+st kulisty wolny-panewka nie ogranicza ruchów;

Ruchy w 3 pł.: strz: zginanie prostowanie; czoł: odwodzenie, przywodzenie; pop: obwodzenie, obrót

+mm działające na st. ramienny:

a)zginanie: 2glowy,kruczo-ramienny,naramienny,nad i podgrzebieniowy

b)prostowanie : 3głowy, najszerszy grzbietu, obły wiekszy, ramienny

c)odwodzenie: naramienny, nad i podgrzebieniowy, 2głowy

d)przywodzenie: najszerszy grzbietu, obły większy, piersiowy wiekszy, 2i3głowy, podłopatkowy, kruczo-ramienny

e)rotacja wew: najszerszy grzbietu, obły większy, podłopatkowy, piersiowy większy, naramienny, 2głowy

f)rotacja zew: nad i podgrzebieniowy, naramienny, obły mniejszy

2. ST. ŁOKCIOWY (A. CUBITI)

+st. kgw

+st. złożony (zawiasowo-obrotowy), wieloosiowy

+zb. ze stawów połączonych anatomicznie i objętych wspólną torebką:

a)st ramienno-łokciowy(a.humeroulnaris)-zawiasowy

+powstaje przez połączenie bloczka k. ramieniowej z wcięciem bloczkowym k. łokciowej

+st jednoosiowy- zawiasowy; zginanie, prostowanie

b)st ramienno-promieniowy (a. humeroradialis)-kulisty

+utworzony przez główkę k. ramieniowej i dołek k. promieniowej

+st kulisty, ale pod względem ruchomości jest to st dwuosiowy

+często określany jako niepełny kulisty;

+Ruchy: strz: zginanie, prostowanie; pop: ruchy głowy k. prom. w stosunku do główki k. ramieniowej- st zawiasowo-obrotowy

WW. sst wzmacniają więzadła:

a)w. poboczne łokciowe (lig. collaterale ulnare)-biegnie od nadkłykcia przyśrodkowego k. ramieniowej do wcięcia bloczkowego i podstawy w. dziobiastego k. łokciowej; zapobiega przesuwaniu się k. łokciowej w kierunku k. promieniowej;

b)w. poboczne promieniowe (lig. collaterale radiale)-odchodzi od nadkłykcia bocznego, dzieli się na 2 pasma-przyczepiają się one na k. łokciowej; zapobiega przesuwaniu się k. promieniowej w kierunku łokciowym

POŁĄCZENIA KOŚCI PRZEDRAMIENIA

1. ST. PROMIENIOWO-ŁOKCIOWY BLIŻSZY

(A. RADIOULNARIS PROXIMALIS)

+st. kgw

+ głowa to obwód stawowy głowy k. promieniowej

+ panewka to wcięcie promieniowe k. łokciowej i w. pierścieniowate (lig. anulare)

2. ST. PROMIENIOWO-ŁOKCIOWY DALSZY

(A. RADIOULNARIS DISTALIS)

+st. kgw

+st. prosty, obrotowy, jednoosiowy

+głowa stawu to głowa k. łokciowej

+panewka to wcięcie łokciowe k. promieniowej

+krążek stawowy - oddziela jamę stawu promieniowo-łokciowego dalszego od jamy stawu promieniowo-nadgarstkowego

+wzmocnienie: luźna ale mocna torebka st i błona międzykostna

OBYDWA SST. Są to sst obrotowe-sprzeżone; zachodzą tu ruchy przy nawracaniu przedramienia wraz z ręką-do wewnątrz i odwracaniu na zewnątrz

STAWY RĘKI

1.ST. PROMIENIOWO-NADGARSTKOWY

(A. RADIOCARPEA)

+st bliższy ręki

+ panewka stawowa utworzona jest przez powierzchnię nadgarstkową k. promieniowej oraz krążek stawowy

+ główka stawowa jest większa od panewki, utworzona z kości łódeczkowatej, księżycowatej i trójgraniastej

+st eliptyczny, dwuosiowy

+ograniczają go więzadła:

a)w. poboczne promieniowe nadgarstka (lig. collaterale carpii radiale)-biegnie po str. promieniowej od w. rylcowatego k. prom. do k. łódeczkowatej

b)w. poboczne łokciowe nadgarstka (lig. collaterale carpi ulnare)-biegnie po str. łokciowej od w. rylcowatego k. łokciowej do k. trójgraniastej i grochowatej

OBYDWA WW. hamują ruchy odwodzenia i przywodzenia ręki.

c)w. promieniowo-nadgarstkowe dłoniowe (lig. radiocarpeum palmare)-biegnie od w. rylcowatego k. promieniowej do k. łódeczkowatej, księżycowatej, trójgraniastej i główkowatej; napina się przy zgięciu grzbietowym ręki i przy odwracaniu ręki

d)w. promieniowo-nadgarstkowe grzbietowe (lig. radiocarpeum dorsale)-biegnie od brzegu grzbietowego k. promieniowej do pow. grzbietowej k. pierwszego szeregu nadgarstka; napina się przy zginaniu dłoniowym ręki

e)w. łokciowo-nadgarstkowe dłoniowe (lig. ulnocarpeum palmare)-często łączy się z włóknami w. dłoniowego promieniowo-nadgarstkowego

f)w. łukowate dłoniowe nadgarstka (lig. arcuatum carpi palmare)- hamuje ruchy zgięcia grzbietowego

g)w. łukowate grzbietowe nadgarstka (lig. arcuatum carpi dorsale)-napina się przy zgięciu dłoniowym i odwodzeniu ręki

+Ruchy: zginania i prostowania ręki, przywodzenia i odwodzenia ręki

2.ST. ŚRÓDNADGARSTKOWY (A. MEDIOCARPEA)

+st dalszy ręki +w szeregu bliższym główka tego stawu jest od strony promieniowej, w szeregu dalszym od strony łokciowej +jama stawowa szeroko rozgałęziona

+Ruchy: pogłębia ruch st. promieniowo-nadgarstkowego

3.SST. MIĘDZYNADGARSTKOWE (AA. INTERCARPAE)

+między kk. w pierwszym i drugim szeregu nadgarstka-połączone są one ze sobą torebkami sst i więzadłami

+więzadła:

a)po str. dłoniowej: w. promieniste (lig. carpi radiatum)

b)w. poprzeczne nadgarstka (lig. carpi transversum)

+Ruchomość bardzo ograniczona-krótkie i silne więzadła

4.SST. NADGARSTKOWO-ŚRODRĘCZNE

(AA. METACARPEAE)- sst półścisłe o ograniczonej ruchomości

5.SST. MIĘDZYŚRODRĘCZNE

(AA. INTERMETACARPAE)- sst półścisłe; powstają przez połączenie ze sobą podstaw kk. śródręcza; są one wzmocnione przez ww: śródręczne dłoniowe, grzbietowe i międzykostne

POŁĄCZENIA KOŚCI CZASZKI

KOŚCIOZROST: klinowo-potyliczny (s. sphenooccipitalis)- miedzy trzonem k. klinowej a trzonem k. potylicznej

WIĘZOZROSTY

Większość połączeń to szwy (suturae); chrząstkozrosty, 2 połączenia sst

Mózgoczaszka: szwy piłowate (s. serratae); k.trzewioczaszki głównie łączy szew płatki (s. palana)

Sklepienie czaszki: sz. strzałkowy (s. sagittalis)-łączy 2 kk. ciemieniowe; sz. wieńcowy (s. coronalis)-łączy k.czołową i ciemieniową; sz. łuskowy (s. squamosa)-k. ciemieniowa z łuską k. skroniowej; sz. węgłowy (s. lamboidea)-k.potyliczna z ciemieniowymi; sz. poprzeczno-potyliczny (s. transversooccipitalis)-tylko u Inków

Noworodki: ciemiączka (fonticuli): przednie, tylne, przednio-boczne (anteriolateralis), tylno-boczne (posterolateralis)

CHRZĄSTKOZROSTY

a)skalisto-potyliczny (s.petrooccipitalis)- między cz. skalistą k. skroniowej a k. potyliczną

b)klinowo-potyliczny (s.sphenooccipitalis)- chrząstka nie występująca u dorosłych

c)skalisto-klinowy (s. petrosphenoidalis)- wypełnia foramen lacerum

STAWY

1.st skroniowo-żuchwowy (a. temporomandibularis)

+st trójosiowy, piętrowy, sprzężony

+powierzchnie sst tworzą głowa żuchwy oraz dół żuchwy i guzek st (t. articulare)

+el. dodatkowy: krążek st (discus articularis)-dzieli jamę st na 2 piętra

+torebka obejmuje guzek, dołek st, szyjkę żuchwy; obszerna-pozwala to na wysuwania głowy w. kłykciowego do przodu

+więzadła:

a)w. boczne (lig. laterale):biegnie od w. jarzmowego k. skroniowej do tylnej str. szyjki w. kłykciowego

b)w. rylcowo-żuchwowe (lig. stylomandibulare): odchodzi od w.rylcowego do kata żuchwy

c)w. klinowo-żuchwowe (lig. sphenomandibulare): rozp. się na kolcu k. klinowej, kończy na wewn. powierzchni gałęzi żuchwy

+RUCHY: służą do rozdrabniania i żucia pokarmu; obrotowo-ślizgowe: a)wysuwanie i cofanie żuchwy; b)ruchy boczne; c)opuszczanie i podnoszenie żuchwy; są to sst sprzężone

POŁĄCZENIE CZASZKI Z KREGOSŁUPEM

1. ST.SZCZYTOWO-POTYLICZNY

(A. ATLANTOOCCIPITALIS)

+tzw. st górny głowy

+st dwuosiowy, kłykciowy

+zb. z dwóch, symetrycznych, sprzężonych stawów, utworzonych przez kłykcie potyliczne (condyli occipitales) i dołki stawowe górne kręgu szczytowego (foveae articulares superiores atlantis)

+wzmocniony przez: torebki stawowe (capsule articulares), błona szczytowo-potyliczna przednia (mambrana atlantooccipitalis anterior), błona szczytowo-obrotowa tylna . 

+ruchy: zginania i prostowania głowy oraz w niewielkim stopniu zgięcie boczne

2. ST. SZCZYTOWO-OBROTOWY

(A. ATLANTOAXIALIS) = 2 sst szczytowo-obrotowe posrodkowe + 2 sst szczytowo-obrotowe boczne

a)st szczytowo-obrotowy pośrodkowy przedni: st jednoosiowy, śrubowy; pow. sst: dołek zęba (fovea dentis) na tylnej powierzchni łuku przedniego atlasu oraz powierzchnia stawowa na przedniej powierzchni zęba obrotnika (facies articularis anterior dentis)

b)st szczytowo-obrotowy pośrodkowy tylny: st jednoosiowy, śrubowy; pow. sst: to powierzchnia stawowa tylna zęba (facies articularis posterior dentis) i powierzchnia stawowa więzadła poprzecznego kręgu szczytowego

c)st szczytowo-obrotowe boczne: pow sst: dołki sst dolne atlasu i powierzchnie stawowe górne kręgu obrotowego - (nie przylegają w pełni do siebie), torebki stawowe posiadające niewielkie jamy stawowe

Więzadła całego st:

a) więzadło krzyżowe kręgu szczytowego (lig. cruciforme atlantis): 2 części: pozioma, pionowa; cz. poprzeczna to więzadło poprzeczne kręgu szczytowego (lig. transversum atlantis)-łączy boczne części kręgu, podtrzymują ząb we właściwym położeniu; cz. pionowa to pęczki podłużne (fasciculi longitudinales)-przyczepiają się do przedniej powierzchni otworu wielkiego oraz do tylnej powierzchni trzonu obrotnika

b) więzadło wierzchołka zęba (ligamentum apicis dentis)- łączy szczyt zęba z brzegiem przednim otworu potylicznego wielkiego

c)więzadło skrzydełkowate (ligamentum alaria)-biegnie obustronnie od bocznych powierzchni zęba obrotnika do przyśrodkowych części kłykci potylicznych

d) błona pokrywająca (membrana tectoria) - biegnie od wewnętrznej powierzchni części podstawnej kości potylicznej ku dołowi i kończy się na tylnej powierzchni trzonu obrotnika Ruchy: ruch obrotowy względem osi długiej zęba z jednoczesnym niewielkim przemieszczeniem względem jego osi poprzecznej, czyli ruch śrubowy

POŁĄCZENIA W OBREBIE OBRĘCZY BARKOWEJ

1.St. mostkowo-obojczykowy (a. sternoclavicularis):

+st. obręczy kgw

+st. kulisty, wieloosiowy

Główkę tworzy koniec mostkowy obojczyka, panewkę- wcięcie obojczykowe rękojeści mostka, w stawie tym obecny jest krążek stawowy oraz więzadła (bardzo mocne)-ochraniają st:

+w. mostkowo-obojczykowe przednie i tylne (lig. sternocalviculare anterius et posterius) +w. międzyobojczykowe (lig. interclaviculare)-biegnie nad wcieciem szyjnym, rozpięte między mostkowymi końcami obu obojczyków; hamuje ruchy obojczyka w dół

+w. żebrowo-obojczykowe (lig. costoclaviculare)

Ruchy: możliwe są w trzech kierunkach jak w stawie kulistym: do przodu, do tyłu, ku górze, ku dołowi i ruchy obrotowe dokoła osi obojczyka. Ruchy ku dołowi ograniczone sąsiedztwem I żebra.

2.St. barkowo-obojczykowy (a. acromioclavicularis)

+st. sprzężony, wieloosiowy

+czasem ma krążek, ale niekiedy także jest to połączenie ścisłe- chrząstkozrost

+pow. sst: nachylone do siebie pod kątem, tak, iż koniec dalszy obojczyka leży na wyrostku barkowym +więzadła ochraniające st: a)w. barkowo-obojczykowe (lig. acromioclaviculare)

b)w. kruczo-obojczykowe (lig. coracoclaviculare): zb. z 2 pasm: w. czworobocznego (lig. trapezoideum), w. stożkowatego (lig. conoideum)

Ruchy: unoszenie i obniżanie; wysuwanie, cofanie; nieznaczne ruchy obrotowe

a)ww. krzyżowe przednie i tylne (ligg. cruciata anterius et posterius)- rozpięte pomiędzy polami międzykłykciowymi piszczeli a poww. wewn. kłykci k. udowej; biegną w ten sposób, ze przednie dążą od pola międzykłykciowego przedniego do tylnego odcinka kłykcia bocznego, a tylne- od dołu międzykłykciowego tylnego do przedniego odcinka kłykcia przyśrodkowego, krzyżując się od tyłu z w. przednim

b)w. poprzeczne kolana (lig. transversum genus)- łączy z przodu najbardziej wysunięte elementy łąkotek

c)w. rzepki (lig. patellae)- biegnie od rzepki jako cz. środkowa ścięgna m. czworogłowego uda, kończy się na guzowatości piszczeli (na podstawie rzepki)

d)troczki rzepki- przyśrodkowy i boczny (retinaculum patellae mediale et laterale)- stanowią cz. włókien ściegnistych głowy bocznej i przyśrodkowej m. czworogłowego uda, kończących się na przedniej pow. obu kłykci piszczeli

e)w. poboczne strzałkowe (lig. lig. collaterale fibulare)-biegnie od nadkłykcia bocznego k. udowej do głowy strzałki; oddzielone od torebki tk. tłuszczową

f)w. poboczne piszczelowe (lig. collaterale tibiale)-biegnie od nadkłykcia przyśrodkowego k. udowej do przyśrodkowej powierzchni bliższego końca k. piszczelowej; zrasta się z torebka st

g)w. podkolanowe skośne (lig. popliteum obliquum)- biegnie od okolicy kłykcia bocznego k. udowej, skośnie ku dołowi i przyśrodkowo po tylnej ścianie torebki kończąc się w torebce st i powięzi maziowej; hamuje ruchy nadmiernego prostowania st i ruchy obrotowe

h)w. podkolanowe łukowate (lig. popliteum arcuatum)- rozpoczyna się na kłykciu bocznym k. udowej, wplata się w torebkę st i uchodzi pod w. podkolanowe skośne

+RUCHY: strz: zginanie, prostowanie; pop: ruchy skrętne do wewnątrz i na zewnątrz (przy zgiętym st kolanowym)

POŁĄCZENIA KOŚCI GOLENI

ST. PISZCZELOWO-STRZAŁKOWY (A. TIBIOFIBULARIS)

+trzony kości łączy błona międzykostna goleni (m. interossea cruris)

+w. piszczelowo-strzałkowy (syndesmosis tibiofibularis)- łączy wcięcie strzałkowe piszczeli z dolnym końcem strzałki; wzmacnia go: w. piszczelowe-strzałkowe przednie i tylne (lig. tibiofibulare anterius et posterius)

+st w obrębie podudzia

+st półścisły

+pow. sst: głowa strzałki, pow. st na kłykciu bocznym k. piszczelowej

+torebka st wzmocniona jest przez:

a)w. przednie i tylne głowy strzałki (lig. capitis fibulae anterius et posterius)- biegną one na przedniej i tylnej powierzchni torebki

+RUCHY W ST: bardzo mała ruchomość

STAWY STOPY

1.ST. SKOKOWO-GOLENIOWY (A. TALACRURALIS)

+inaczej: st. skokowy górny, st. skokowo-piszczelowo-strzałkowy

+st stopy

+pow. sst: pow. górna, pow. kostkowa przyśrodkowa, po. kostkowa boczna, pow. st dolna, pow. st kostki przyśrodkowej, pow. st kostki bocznej

+torebka st: luźna z przodu i z tyłu, napięta po bokach

+więzadła:

a)po str. przyśrodkowej: w. trójgranisaste (l.deltoideum)- przyśrodkowe, boczne-przyśrodkowe; składa się z 4 części-każda z nich zaczyna się na pow. zewn. kostki przyśrodkowej:

+cz. piszczelowo-piętowa (p. tibiocalcanea)- kończy się na podpórce k. skokowej

+cz. piszczelowo-łódkowa (p. tibionavicularis)- kończy się na pow. grzbietowej k. łódkowatej

+cz. piszczelowo-skokowa przednia (p. tibiotalaris anterior)- kończy się na pow. grzbietowo-przyśrodkowej głowy i szyjki kostki przyśrodkowej

+cz. piszczelowo-skokowa tylna- kończy się na guzku przyśrodkowym wyrostka tylnego kostki skokowej

Te 4 ww części dochodzą do trzech kości: łódkowatej, piętowej i skokowej.

b)po str. bocznej:

+w. skokowo-strzałkowe przednie (lig. talofibulare anterius)- zaczyna się na kostce bocznej i biegnie do pow. grzebietowo-bocznej głowy i szyjki k. skokowej

+w. piętowo-strzałkowe (lig. calcaneofibulare)- zaczyna się na kostce bocznej, dochodzi do okolicy bloczka strzałkowego na k. piętowej

+w. skokowo-strzałkowe tylne (lig. talofibulare posterius)- ułożone w poprzek, zaczyna się na kostce bocznej i biegnie do guzka bocznego wyrostka tylnego k. skokowej

+RUCHY: zginanie podeszwowe, prostowanie grzbietowe

2.ST. SKOKOWY DOLNY

(A. TALOCALCANEONAVICULARIS)

+inaczej: st. skokowo-piętowo-łódkowy

+st. dwuosiowy, zawiasowo-obrotowy, złożony, podzielony na dwa sst:

a)st. skokowy dolny przedni (a. talocalcaneonavicularis)

+pow. sst: pow. st łódkowa, piętowa przednia, piętowa środkowa, skokowa przednia, skokowa środkowa, skokowa

więzadła:

+w. skokowo-łódkowe (lig. talonaviculare): łączy pow. grzbietową głowy k. skokowej z pow. grzbietową k. łódkowatej

+w. piętowo-łódkowe (lig. calcaneonaviculare): łączy pow. grzbietową k. pietowej z pow. grzbietową k. łódkowatej

+w. rozdwojone (lig. bifurcatum): tworzy go w. piętowo-łódkowe i piętowo-sześcienne

+w. piętowo-sześcienne (lig. calcaneocuboideum): łączy pow. boczną k. piętowej z pow. grzbietowo-boczną k. sześciennej

+w. piętowo-łódkowe podeszwowe (lig. calcaneonaviculare plantare): łączy pow. podeszwowa guza piętowego w okolicy wyrostków: przyśrodkowego i bocznego guza piętowego z pow. podeszwową k. łódkowatej

b)st. skokowy dolny tylny (a. talocalcanea)

+inaczej: st skokowo-piętowy

+pow. sst: pow. st piętowa tylna, skokowa tylna

więzadła:

+w. skokowo-piętowe przednie (lig. talocalcaneum anterius)

+w. skokowo-piętowe tylne

+w. skokowo-piętowe przyśrodkowe (mediale)

+w. skokowo-piętowe boczne (laterale)

RUCHY W OBYDWU SST: pop.: przywodzenie, odwodzenie; strz: zginanie, prostowanie, odwracanie, nawracanie

3.ST. PIĘTOWO-SZEŚCIENNY (A. CALCANEOCUBOIDEA) I ST. KLINOWO-ŁÓDKOWY (A. CUNEONAVICULARIS)

+stawy półścisłe

+torebka st napięta, wzmocniona więzadłami:

a)w. grzbietowe (lig. dorsale)

b)w. podeszwowe (lig. plantare)

c)w. międzykostne (lig. interosseum)

6.ST. NADGARSTKOWO-ŚRÓDRĘCZNY KCIUKA

(A. CARPOMETACARPEA POLLICIS)

+powstaje przez połączenie podstawy I k. śródręcza z k. czworoboczną większą

+obydwie po. sst pozwalają na wyk. ruchów: odwodzenia, przywodzenia, przeciwstawiania (oppositio) kciuka pozostałym 4. palcom i odprowadzania (repositio); obwodzenie

7.SST. ŚRÓDRĘCZNO-PALICZKOWE

(AA. METACARPOPHALANGAE)

+pow. sst tworzą głowy kk. śródręcza i dołki na podstawach bliższych paliczków

+torebki sst wzmocnione ww. pobocznymi (ligg. collateralia) i w. poprzecznym głębokim środręcza

+sst kuliste, pod względem ruchomości: sst dwuosiowe

+Ruchy: zginania, prostowania, odwodzenia, przywodzenia, obwodzenia

8.ST. ŚRÓDRĘCZNOPALICZKOWY KCIUKA

(A. MATACARPOPHALANGEA POLLICIS)- st zawiasowy, wzmocniony torebką st i ww. pobocznymi; zginanie, prostowanie

9. SST. MIĘDZYPALICZKOWE (AA. INTERPHALANGEAE MANUS)- typowe sst zawiasowe utworzone przez podstawy środkowych paliczków z głowami paliczków bliższych oraz przez podstawy paliczków dalszych z głowami paliczków środkowych

POŁĄCZENIA W OBRĘBIE MIEDNICY

1.KOŚCIOZROST: trzy kości obręczy: k. łonowej, k. kulszowej, k. biodrowej; innych kości: k. krzyżowej, k. guzicznej, kościozrost krzyżowo-guziczny (s. sacrococcygea)

2.CHRZĄSTKOZROST: k. krzyżowej, k. guzicznej, krzyżowo-guziczny, k. miednicznej

3.SPOJENIE ŁONOWE (SYMPHISIS PUBICA)

+łączy gałęzie górne dwóch kk. łonowych łączących się za pomocą krążka międzyłonowego (discus interpubisic)-zb. z tkanki chrzęstnej włóknistej

+wzmacniają je 2 więzadła:

a)w. łonowe górne (lig. pubicum superius): biegnie między guzkami łonowymi

b)w. lonowe łukowate (lig. arcuatum pubis)-biegnie wzdłuż dolnego brzegu spojenia i zrasta się z krążkiem międzyłon.

4.WIĘZOZROSTY

a)w. krzyżowo-kolcowe (lig. sacrospinale)-ogranicza otwór kulszowy większy (f. ischiadicum majus)

b)w. krzyżowo-guzowe (lig. sacrotuberale)-wspólnie z w. krzyżowo-kolcowym zamyka wcięcie kulszowe mniejsze- tak powstaje otwór kulszowy mniejszy (f. ischiadicum minus)

c)w. pachwinowe (lig. inguinale)- ogranicza kanał przez który przechodzą mm, nn i naczynia krwionośne

d)błona powięziowa (m. obturatoria)-służy do przyczepu mm miednicy (razem z otaczającymi ją gałęziami kostnymi); w jej obrębie: kanał zasłonowy (c. obturatorius)- przez niego przechodzą z miednicy nn i naczynia

5.ST. KRZYŻOWO-BIODROWY (A. SACROILIACA)

+st obręczy miednicznej

+st płaski, ścisły lub półścisły, wieloosiowy

+staw: parzysty (prawy i lewy), o ograniczonej ruchomości

+utworzony przez k. krzyżową i k. biodrową

+pow. sst: pow. uchowate k. krzyżowej i talerza k. biodrowej

+torebka st krótka, napięta, wzmocniona przez:

a)ww. krzyżowo-biodrowe brzuszne (ligg. sacroiliaca ventralia) b)ww. krzyżowo-biodrowe grzbietowe (ligg. sacroiliaca dorsalia)

c)w. biodrowo-lędźwiowe (lig. iliolumbale)

d)ww. krzyżowo-biodrowe międzykostne (ligg. sacroiliaca interosea)

+bardzo mała ruchomość

POŁĄCZENIA W OBRĘBIE KDW

1.ST. BIODROWY (A. COXAE)

+st kdw

+st trójosiowy, kulisty panewkowy; ruchy w 3 pł.

+st prosty pod względem ilości kości

+st złożony pod względem ruchomości

+pomiędzy główką kości udowej a panewką stawu biodrowego + pow. sst: panewka k. miednicznej (acetabulum): głęboka, głowa k. udowej- o promieniu 2,5 cm

+torebka st- b. silna, krótka, napięta; przyczepia się do szyjki nieco do przodu od grzebienia i kresy międzykrętarzowej

+więzadła wzmacniające st biodrowy: (kd jako narząd podpory i ruchu ustroju wymaga szczególnie silnego aparatu więzadłowego, wzmacniającego torebkę stawową) a)w. biodrowo-udowe (lig. iliofemorale)- od kolca biodrowego przedniego dolnego do kresy miedzykrętarzowej, wzmacnia ścianę przednią torebki, bardzo mocne, nie ulega zerwaniu

b)więzadło łonowo-udowe (lig. pubofemorale): biegnie od trzonu i gałęzi górnej k. łonowej - częściowo do górnego brzegu krętarza mniejszego; częściowo splata się z włóknami warstwy okrężnej; najsłabsze, podbiera dolną, przednią część torebki, zwłaszcza w odwiedzeniu. c)w. kulszowo-udowe (lig. ischiofemorale)- biegnie od trzonu k. kulszowej częściowo do brzegu przedniego krętarza większego; ogranicza skręt uda do wewnątrz i ruch przywodzenia

d)w. głowy kości udowej (lig. capitis femoris)- w. śródstawowe, objęte błoną maziową, biegnie od okolicy wcięcia panewki o do dołka głowy k. udowej

e)w. poprzeczne panewki (lig. transversum acetabuli)- biegnie nad wcięciem panewki, przekształca je w otwór

+RUCHY: strz: zginanie, prostowanie; czoł: odwodzenie, przywodzenie; pop: ruchy skrętne uda do wewnątrz i na zewnątrz

2.STAW KOLANOWY (A. GENUS)

+połączenie k. udowej z kością piszczelową

+st kdw

+st dwuosiowy

+st zawiasowo-obrotowy, piętrowy- poprzez łąkotki (menisci)

+st złożony pod względem ilości kości

+st prosty pod względem wykonywania ruchów

+największy st organizmu człowieka

+wrażliwy, łatwo ulega uszkodzeniu

+składa się z trzech sst:

a)st rzepkowo-udowy (a. patellofemoralis): pow. sst: na rzepce: pow. st rzepki przyśrodkowa i boczna (facies articularis patellae medialis et lateralis); na k. udowej: pow. st rzepkowa przyśrodkowa i boczna (facies patellaris femoris medialis et lateralis)

b)st łąkotkowo-udowy (a. meniscofemoralis): pow. sst: kłykieć boczny k. udowej, pow. st górna łąkotki bocznej, kłykieć przyśrodkowy k. udowej, pow. st górna łąkotki przyśrodkowej

c)st łąkotkowo-piszczelowy (a. meniscotibialis): pow. st dolna łąkotki przyśrodkowej i dolnej, kłykieć przyśrodkowy i boczny k. piszczelowej

+właściwą torebkę st tworzy błona maziowa, w obrębie torebki st znajdują się łąkotki:

a)ł. boczna (meniscus lateralis)

b)ł. przyśrodkowa (m. medialis)- mniej przesuwalna, połączona z w. bocznym- piszczelowym, narażona na urazy mechaniczne- może pękać, może się kawałek oderwać

+ciałko tłuszczowe podrzepkowe (corpus adiposum infrapatellare)- stanowi przegrodę strzałkową, jest złożone z 3 wypełnionych tłuszczem fałdów bł. maziowej

+więzadła st. kolanowego:

4.ST. POPRZECZNY STĘPU (A. TARSI TRANSVERSA)

+inna nazwa: st. Choparta (linia Choparta)- amputacja stopy właśnie przez ten st

+st złożony obejmujący st skokowo-łódkowy i st piętowo sześcienny

+pow. sst: pow. st łódkowa, skokowa, sześcienna, piętowa

+więzadła: w. podeszwowe długie (lig. plantare longi)- zaczyna się na pow. podeszwowej guza piętowego, przechodzi pod kośćmi stepu, kończy się na pow. podeszwowej podstaw kości śródstopia (V, IV, III, II)

5.STAWY STĘPU (AA. TARSI)

+sst półścisłe

+nazwy pow. sst pochodzą od nazw sąsiednich kości

+więzadła noszą nazwy tych kości, które je ze sobą łączą

6.SST. STĘPOWO-ŚRÓDSTOPNE

(AA. TARSOMETATARSEAE)

+inna nazwa: st. Lisfranca- obejmuje w rzeczywistości kilka sst stępowo-śródstopnych, łączących kości klinowate i k. sześcienną z kośćmi śródstopia

+sst półścisłe

7.SST. MIEDZYŚRÓDSTOPNE

(AA. INTERMETATARSEAE)

+sst półścisłe

+łączą podstawy kości śródstopia ze sobą (II-V)

+wzmocnione więzadłami:

a)ww. międzyśródstopne grzbietowe (ligg. intermetatarsea dorsalia)

b)ww. międzyśródstopne podeszwowe (plantaria)

c)ww. międzyśrodstopne międzykostne (interossea)

+RUCHY: minimalna ruchomość, ruchy ślizgowe

8.SST. ŚRÓDSTOPNO-PALICZKOWE

(AA. METATARSOPHALANGEAE)

+utworzone przez głowy kości śródstopia i podstawy paliczków bliższych

+miedzy głowami kości śródstopia rozciągają się 4 więzadła śródstopia poprzecznego

głębokiego (lig. metatarseum transversum profundum)

+RUCHY: zginanie, prostowanie, odwodzenie, przywodzenie

9.SST. MIEDZYPALICZKOWE BLIŻSZE I DALSZE (AA. INTERPHALANGEAE PEDIS PROXIMALIS ET DISTALIS)

+sst zawiasowe, jednoosiowe

+wzmocnione więzadłami pobocznymi (ligg. collateralia) i podeszwowymi (ligg. plantaria)

+RUCHY: zginanie, prostowanie, odwodzenie, przywodzenie

---