Postępowanie ratownika we wstrząsie krwotocznym.

Co to jest wstrząs?

Wstrząsem nazywamy stan bezpośredniego zagrożenia życia, którego następstwem jest szeregu zaburzeń procesów fizjologicznych, których przebieg zależy od jego przyczyny.

Co to jest wstrząs krwotoczny?

Wstrząs krwotoczny u ofiar wypadków zwykle bywa następstwem masywnego krwotoku zewnętrznego lub wewnętrznego, najczęściej do jamy brzusznej i miednicy, rzadziej do klatki piersiowej, z utrata krwi sięgającą wielu litrów. Niekiedy także obrażeniom kości towarzyszy masywny krwotok zewnętrzny lub tez dochodzi do dużej utraty krwi na skutek rozległych i wielomiejscowych złamań kości długich.
Jeśli utrata krwi przekroczy 1/3 objętości krwi krążącej(u dorosłego mężczyzny o masie ciała 70-80kg jest to około 1500ml), rozwija się wstrząs krwotoczny, dalsza utrata, przekraczająca 50% objętości krwi krążącej, prowadzi do utraty przytomności. Dochodzi do centralizacji krążenia, upośledzenia przepływu krwi przez narządy(głównie chodzi tu o nerki, wątrobę i przewód pokarmowy) i niedotlenienia komórki, co skutkuje zapoczątkowaniem wielu procesów, w założeniu obronnych, w skutkach niestety także często zabójczych dla ustroju.

Złamana kość Jedno żebro Jeden krąg Miednica Bark i ramię Przedramię Udo Podudzie

Utrata krwi (ml) 200 100 4000 750 400 1500 750

Szacunkowa średnia utrata krwi (w ml) przy złamaniu poszczególnych kości

Objawy wstrząsu krwotocznego:

- blada, zimna skóra, często z towarzyszącymi dreszczami
- krwawienie z uszkodzonych tkanek
- zimny pot, osłabienie
- niepokój, zaburzenia świadomości związane z niedokrwieniem i niedotlenieniem mózgu
- spadek ciśnienia krwi spowodowany zmniejszeniem objętości krwi krążącej
- szybki i słaby puls spowodowany zmniejszonym przepływem krwi i tachykardią
- niska produkcja moczu spowodowana skurczem naczyń nerkowych
- hiperwentylacja
- pragnienie i suchość w ustach
- zmęczenie
- ciśnienie krwi obniża się przy utracie 20% krwi

Postępowanie wstępne:
- ocena ABC
- 2x wkłucie dożylne(powinny być krótkie i posiadać dużą średnice)
- monitorowanie- pulsoksymetr
- ułożyć poszkodowanego w tzw. pozycji przeciwwstrząsowej, czyli płasko na wznak oraz unieść jego nogi o około 30 cm
- zapobiec wyziębieniu organizmu
- wywiad ratowniczy
- uspokoić poszkodowanego oraz zapewnić spokój na miejscu zdarzenia

Postępowanie przedszpitalne:

Chory we wstrząsie wymaga intensywnego leczenia płynami. Na ogół przetacza się maksymalne objętości 0,9% roztworu fizjologicznego NaCl, rzadziej płyny koloidowe. Coraz więcej jest doniesień o alternatywnych metodach leczenia w zależności od rodzaju obrażeń.
Zasadniczą jednak sprawą jest ustalenie źródła krwawienia i podjęcie stosowych działań. Wobec podobieństw objawów klinicznych w najcięższych stanach zagrożenia życia po urazie podstawowych elementem diagnostycznym wykrwawienia jest zapadnięcie żył szyjnych. W przypadku krwotoku zewnętrznego dokonuje się natychmiastowej rewizji rany i zatrzymania krwawienia, a odtworzenie ciągłości naczynia można niekiedy odłożyć do czasu wyrównania stanu chorego.

Postępowanie szpitalne:

We wszystkich pozostałych przypadkach ustalić należy za pomocą badań obrazowych miejsce krwotoku. W obrażeniach klatki piersiowej postępowanie jest zwykle zachowawcze. Jeśli jednak doraźny wypływ krwi po nakłuciu opłucnej przekracza 1000ml lub przez 2-3h utrzymuje się drenaż przekraczający 300ml, powstają wskazania do dalszej diagnostyki i ostatecznie torakotomii.
Podobnie leczenie zachowawcze wdraża się początkowo w przypadkach krwotoków do przestrzeni zaotrzewnowej. Obowiązuje ustalenie ewentualnych uszkodzeń układu moczowego, rodzaju złamań. W przypadku masywnego krwawienia angiografia pozwala nie tylko ustalić miejsce, ale również zatrzymać je za pomocą embolizacji

---