Policjant ma prawo legitymowania osób, gdy ustalenie ich tożsamości jest niezbędne do wykonania czynności służbowych, a w szczególności w celu:
* identyfikacji osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia,
* ustalenia świadków zdarzenia powodującego naruszenie bezpieczeństwa lub porządku publicznego,
* wykonania polecenia wydanego przez sąd, prokuratora, organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego,
* identyfikacji osób wskazanych przez pokrzywdzonych jako sprawców przestępstw lub wykroczeń,
* poszukiwania osób zaginionych lub ukrywających się przed organami ścigania albo wymiarem sprawiedliwości.
Policjanci przystępujący do czynności służbowych w tym również do legitymowania obowiązani są:
1. podać stopień, imię i nazwisko; policjanci nie umundurowani okazują ponadto legitymację służbową w taki sposób, aby zainteresowany miał możliwość odczytać i zanotować nazwisko policjanta i nazwę organu, który wydał legitymację,
2. podać podstawę prawną oraz przyczynę podjęcia czynności służbowej.
Policjant w trakcie legitymowania osoby powinien ustalić następujące jej dane:
* imię i nazwisko,
* imiona rodziców wraz z nazwiskiem panieńskim matki,
* datę i miejsce urodzenia legitymowanego,
* adres zamieszkania,
* serię i numer dokumentu (na podstawie którego dokonywane są ustalenia), przez kogo wydany jest dokument oraz datę wydania, a także w miarę możliwości PESEL.
Tożsamość- to zespół informacji o osobie w postaci danych personalnych i innych dodatkowych danych na podstawie, których możemy zidentyfikować osobę fizyczną
Tożsamość osoby legitymowanej ustala się na podstawie:
1) dowodu osobistego lub paszportu,
2) tymczasowego dowodu osobistego lub tymczasowego zaświadczenia tożsamości,
3) dokumentu paszportowego cudzoziemca.
.Tożsamość osoby legitymowanej można ustalić również na podstawie niebudzących wątpliwości dokumentów, innych niż wymienione w ust. 1, albo oświadczeń osób, których tożsamość jest znana inspektorowi, a także telefonicznego lub osobistego porozumienia się z osobami wskazanymi przez osobę legitymowaną.
Ujęcie osoby jest to tylko chwilowe ograniczenie wolności człowieka -
sprawcy przestępstwa, polegające na przytrzymywaniu osoby podejrzanej do
dyspozycji organu uprawnionego do zatrzymywania osób.
Ujęcie może nastąpić jedynie w razie schwytania danej osoby:
1) na gorącym uczynku przestępstwa lub wykroczenia,
2) w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia.
Zatrzymanie osoby - to krótkotrwałe pozbawienie wolności celem zastosowania środka zapobiegawczego lub przymusowego doprowadzenia
osoby podejrzanej albo oskarżonej do organu procesowego« lub
»zatrzymanie osoby jest ograniczeniem jej wolności osobistej, a w szczególności wolności fizycznej - przenoszenia się z miejsca na miejsce, rozporządzenie sobą i przedsiębranie innych czynności«, np. porozumiewania się z innymi osobami”
Rodzaje zatrzymania
1) Zatrzymanie porządkowe (prewencyjne)-wobec osób stwarzających zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego, mienia.(Ustawa o policji)
2) ------//-----penitencjarne- wobec osób pozbawionych wolności, które npdst. zezwolenia opuściły areszt śledczy lub zakład karny i nie wróciły z przepustki
3) ------//------ administracyjne (Ust.o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdz. alkoholizmowi-wobec os; które zachowaniem swoim dają powód do zgorszenia w miejscu publicznym-nie może przekraczać 24 godzin!
4)----//-----chwilowe tzw. legitymowanie- w celu ustalenia tożsamości osoby
CZAS ZATRZYMANIA
Przez Policję (org.niesądowy) zamyka sie w terminie 48 godzin, jednak w razie przekazania zatrzymanego do dyspozycji sądu ( w celu zastos. tymczas. areszt.), zatrzymanie może trwać dodatkowo 24 godziny
zwalnia się go, gdy w ciągu 24 godz. od przekazania do dyspozycji sądu nie zostanie mu doręczone postanowienie sądu o tymczasowym aresztowaniu Wraz z przedstawionymi zarzutami: MAX. może trwać 72 godz!!!
Zwalnia się natychmiast, gdy ustanie przyczyna zatrzymania w ciągu 48 godz. od chwili zatrzymania nie zostanie on przekazany do dyspozycji sądu zwalnia się na polecenie sądu lub prokuratora
Podstawy prawne :
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji art.15 ust 1
Ustawa o ewidencji ludnosci i dowodach osobistych 10 kwietnia 1994 art. 49.
Prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 r art. 129
USTAWA. z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach. Art. 81 ust 1.
Zatrzymanie może nastąpić już wobec osoby podejrzanej, a więc takiej,
w stosunku do której nie wydano postanowienia o przedstawieniu zarzutu. Pozwala
to na zatrzymanie przypuszczalnego sprawcy i uniemożliwienie mu
utrudniania postępowania karnego poprzez ukrycie się lub zatarcie śladów przestępstwa9.
Aby można było zatrzymać osobę, musi zachodzić ponadto przynajmniej
jedna z nw. przesłanek:
1) obawa ucieczki lub ukrycia się takiej osoby − wynikająca z podjęcia próby
ich realizacji, z wypowiedzi tej osoby wskazującej, że opuści ona stałe miejsce
zamieszkania bez podania nowego adresu, nie stawi się na wezwania, będzie
unikać kontaktu z organem procesowym,
2) obawa zatarcia przez nią śladów przestępstwa − poprzez podejmowanie
wszelkich działań zmierzających do uniemożliwienia lub utrudnienia czynności
mających na celu wyjaśnienie okoliczności sprawy10,
3) przesłanki do przeprowadzenia przeciwko tej osobie postępowania
w trybie przyspieszonym
4) niemożność ustalenia jej tożsamości uniemożliwiająca ustalenie miejsca
pobytu tej osoby.
Zatrzymanie w związku z popełnieniem wykroczenia
Zgodnie z art. 45 § 1 k.p.ow. sprawca wykroczenia może zostać zatrzymany
tylko na gorącym uczynku popełnienia wykroczenia lub bezpośrednio
potem jedynie w dwóch przypadkach:
1) gdy zachodzą podstawy do zastosowania wobec niego postępowania
przyspieszonego
2) gdy nie można ustalić jego tożsamości.
Prawa osoby zatrzymanej
Prawo do uzyskania pomocy medycznej
Prawo do złożenia zażalenia do właściwego miejscowo prokuratora
Prawo do informacji o przyczynach zatrzymania
Prawo do kontaktu z adwokatem i bezpośredniej z nim rozmowy
Prawo do Żądania powiadomienia wskazanej osoby najbliższej o zatrzymaniu
Prawo do złożenia zażalenia do sądu
Prawo do kontaktu z urzędem konsularnym
Prawo do udziału w posiedzeniu sądu odwoławczego
Prawo do informacji o przyczynach zatrzymania
Prawo do powiadomienia o zatrzymaniu osoby najbliższej
Prawo do kontaktu z adwokatem albo z radcą prawnym i bezpośredniej
z nim rozmowy
Prawo do złożenia zażalenia do sądu
Prawo do odszkodowania za bezprawne pozbawienie wolności
Uprawnienia Policji
Policjanci wykonując ustawowe zadania mają prawo do:
1. Legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości.
2. Zatrzymywania osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego.
3. Zatrzymywania osób pozbawionych wolności, które w wyznaczonym terminie nie powróciły z przepustki do aresztu śledczego lub zakładu karnego.
4. Przeszukania osób i pomieszczeń zgodnie z przepisami prawa.
5. Dokonywanie kontroli osobistej, a także przeglądania zawartości bagażu i sprawdzania zawartości ładunku w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary.
6. Żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz jednostek prowadzących działalność z zakresie użyteczności publicznej.
7. Zwracanie się o niezbędną pomoc do innych jednostek i osób o udzielenie doraźnej pomocy.
Czynności podobne do zatrzymania
Doprowadzenie
Doprowadzenie do wytrzeźwienia
Taktyką zatrzymania nazywamy metody stosowane podczas dokonania
zatrzymania.
Technika zatrzymania to środki techniczne stosowane przy zatrzymywaniu
osób.
stan nietrzeźwości zachodzi, wtedy gdy:. zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
stan po spożyciu alkoholu zachodzi wtedy, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi bądź prowadzi do stężenie we krwi od 0,2 promila do 0,5 promila albo w przypadku obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm³.
Podmiotami uprawnionymi do dokonania zatrzymania osoby są:
Policja; Sąd ,Prokurator
2.Organy Straży Granicznej;
3.Organy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
4.Inne organy przewidziane w przepisach szczególnych, jak: Inspektor kontroli skarbowej,
organ Inspekcji Handlowej, Państwowa Inspekcja Sanitarna, Żandarmeria
Wojskowa, Strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej, Straż Leśna, Prezes Urzędu
5.Komunikacji Elektronicznej.
Interwencja policyjna-polega na ustaleniu zadania i podejmowania na miejscu czynności policyjnych uzasadniające stałe zagrożenie przewidziane inf.do dyżurnego jednostki
Rodzaje interwencji:
na zgłoszenie
własna
na polecenie przełożonych
w zw z pop.przestępstwa-czynnosci procesowe
w zw z pop.wykroczenia-legitymowanie
w zw z prawem cywilnym