Zadaniem uszczelnień podstawy wysypiska jest:

-stworzenie nieprzepuszczalnej i stabilnej w czasie warstwy uszczelniającej,
-zebranie i odprowadzenie wód infiltracyjnych przez wysypisko, odcieków oraz powstających gazów,
-niedopuszczenie do przenikania w podłoże wód i odcieków z wysypiska,
-absorpcja szkodliwych związków chemicznych,
-utworzenie pod składowiskiem wyrównanego i statecznego podłoża o dobrej nośności i odpowiednich właściwościach odkształceniowych.

W zależności od przyjętego wariantu rozwiązania miąższość całkowita uszczelnienia podstawy wynosi od 30 do 200cm.

Systemy uszczelniające w podstawie składowiska zaleca się, aby prognozować najwyższy stan wody gruntowej zalegającej co najmniej 1m poniżej podstawy uszczelnienia mineralnego po zakończonym osiadaniu podłoża.

Wymagania stawiane wielowarstwowym uszczelnieniom podstawy składowiska:

Warstwa mineralna:
-ograniczenie filtracji i dyfuzji,
-odporność na erozję i oddziaływanie wody.
-odporność na odcieki,
-zdolność absorpcji ciężkich metali,
-brak podatności na osiadanie.

Geomembrany

Są to geosyntetyczne folie stanowiące szczelne powłoki zabezpieczające przed przedostaniem się do gruntu tzw. odcieków.

Obecnie są szeroko stosowane:

- Geomembrany z PUC-P (uplastyczniony chlorek winylu)

-Geomembrany z PE-HD (polietylen o wysokiej gęstości)

- Geomembrany z PP (polipropylen)

Zastosowanie Geomembrany ma zatem jedynie sens, kiedy jest ona chroniona przed uszkodzeniem mechanicznym, jest wolna od naprężeń rozciągających (ma idealny kontakt z podłożem).

Geomembrana powinna być kotwiona w dzień przy nieco wyższej temperaturze, a wieczorem po ostudzeniu pokrywa się ją warstwą drenażową.

Geomembrana (1,5-5,0 mm grubości, kwaso- i olejoodporna):
-Brak podatności na osiadanie i odkształcanie,
-Ochrona przed odciekami,
-Odporność chemiczna.

Funkcje warstw ułożonych nad geomembraną:
-Warstwa zabezpieczająca rozkłada w sposób równomierny naprężenia działające na geomembranę,
-System drenażowy umożliwia zbieranie i usuwanie odcieków z odpadów, a tym samym zabezpiecza przed gromadzeniem się odcieków nad systemem uszczelnień,
-Warstwa przejściowa jeżeli jest konieczna może spełniać zadanie ochrony warstwy drenażowej przed zatykaniem odpadami gruboziarnistymi.

Geokompozyty

Spełniają funkcje uszczelniania, produkowane są w formie mat wielowarstwowych. Jest w nich materiał, który ma bardzo dużą powierzchnię właściwą.

Geowłókniny

Stosuje się do uszczelnień składowisk jako warstwy oddzielające, zabezpieczające, filtracyjne.

Warstwy oddzielające stosowane są między odpadami i mineralnym drenażem gazowym lub wodnym, między odpadami i filtracyjną warstwą mineralną.

Ich zadaniem jest niedopuszczenie do mieszania się sąsiadujących ze sobą mat.

Geosiatki

Służą do zwiększania wytrzymałości uszczelnień powierzchniowych, polepszenia stateczności uszczelnień na zboczach.

Systemy ochronne geomembran:

-geosyntetyczne maty piaskowe (grubość 20mm)

-geosyntetyczne geokompozyty

-geosyntetyczne materace piaskowe

-geowłókniny

-geowłókniny o dużej masie

Zadania i funkcje elementów przykrycia
Zadania powierzchniowego uszczelnienia składowiska są następujące:
-Niedopuszczenie do infiltracji wód opadowych w głąb korpusu wysypiska,
-Odprowadzenie wód opadowych poza obręb wysypiska,
-Zapobieganie wydostawaniu się gazów pochodzących z procesów fermentacyjnych poza obręb składowiska,
-Zapobieganie pyleniu i roznoszeniu przez wiatr lekkich frakcji odpadów,
-Stworzenie bariery biologicznej dla korzeni roślin oraz dla gryzoni,
-Zapobieganie erozji powierzchni składowiska.

Miąższość wykonywanych uszczelnień powierzchniowych jest znaczna (ok.1,5 m) i zależy od planowego sposobu rekultywacji. W przypadku przeznaczenia obszaru składowiska pod tereny zielone, miąższość warstwy uszczelniającej wynosi co najmniej 0,6-1,2 m. Jeżeli przewiduje się zalesienie terenu, to miąższość warstwy przykrywającej powinna wynosić od 1,5 do 2,5 m.

Uszczelnienia boczne
Eksploatowane składowiska w przeważającej większości były do niedawna urządzane bez zabezpieczeń uniemożliwiających przedostawanie się odcieków do gruntu. Szczególnie niebezpieczne są przypadki, gdy wody gruntowe zalewają część odpadów, wymywając z nich zanieczyszczenia i rozprowadzając
je poza teren składowiska.
Zadaniem uszczelnień bocznych jest więc:
Zabezpieczenie wód gruntowych przed poziomą migracją skażonych wycieków ze składowiska,
Utworzenie wokół konturów składowiska zamkniętego i szczelnego koryta,
Gromadzenie wód skażonych w korycie, a następnie ich odprowadzenie i oczyszczenie.

W praktyce istnieje wiele sposobów wykonywania uszczelniających ścianek bocznych w zależności od głębokości zalegania warstw gruntu nieprzepuszczalnego, z którym każdą taką ściankę trzeba połączyć.
Przy małych głębokościach stosuje się najczęściej ścianki z betonu zbrojonego, z zastosowaniem domieszek uszczelniających.
Przy większych głębokościach coraz szersze zastosowanie znajdują tzw. ścianki kompozytowe, składające się ze szczelnej przepony pionowej otoczonej z obu stron kompozycją cementową. Przepony mogą być wykonane z PEHD. Wykonanie bocznych ścian uszczelniających jest stosunkowo drogie, dlatego też częściej stosuje się je do uszczelniania składowisk odpadów przemysłowych, rzadziej do komunalnych.

---