rewalidacja osób z wadą słuchu

1. wychowanie słuchowe

• tworzenie zasobu doświadczeń akustycznych, analogicznych do zasobu takich doświadczeń u ludzi normalnie słyszących oraz rozwinięcie tą droga mowy, która pomaga przezwyciężać wtórne zaburzenia towarzyszące uszkodzeniu słuchu i umożliwia nawiązanie kontaktu z otoczeniem;

• zadania:

- wprowadzenie dziecka z wadą słuchu w świat dźwięków, wyrabianie orientacji w środowisku akustycznym; drogi:

• okazjonalnie (od niemowlęctwa);

• przez specjalne ćwiczenia (2-3 razy dziennie po kilka minut)

- prawidłowe kształtowanie pojęć, wzbogacanie treści pojęć o cechy akustyczne;

- poprawa wyrazistości artykulacji w wyniku autokontroli tejże (słuchanie własnego głosu)

- ułatwienie odbioru informacji drogą dwukanałową;

- uaktywnienie resztek słuchowych;

- wychowanie estetyczne, muzyka

- wychowanie społeczne

• etapy:

1. budzenie uwagi akustycznej

2. rozwijanie różnicowania „z grubsza”

3. różnicowanie prostych znaków językowych, wyraźnie kontrastowych;

4. różnicowanie trudniejszych znaków językowych, różniących się niewiele;

5. ocena krytyczna własnej mowy i jej korygowanie

działy:

1. zapoznanie z bodźcami akustycznymi:

1. zwrócenie uwagi na bodźce akustyczne ze środowiska dziecka, kojarzenie dźwięku ze źródłem, lokalizowanie źródła;

2. zwrócenie uwagi na bodźce akustyczne wydawane podczas manipulowania przedmiotami, narzędziami;

3. zwrócenie uwagi na dźwięki wydawane podczas manipulowania instrumentami perkusyjnymi;

4. dźwięki instrumentów muzycznych, muzyka

5. zapoznanie z głosami zwierząt

6. głosy ludzi

2. rozróżnianie bodźców akustycznych; dwa etapy: odbiór optyczno-słuchowy, odbiór słuchowy;

1. rozróżnianie dwóch łatwych sygnałów akustycznych;

2. rozróżnianie trzech łatwych sygnałów akustycznych;

3. rozróżnianie sygnału akustycznego wg tempa wolno-szybko;

4. rozróżnianie sygnałów akustycznych wg natężenia głośno-cicho;

5. rozróżnianie i powtarzanie różnych sygnałów akustycznych wg określonego rytmu;

6. rozróżnianie i powtarzanie określonej ilości sygnałów akustycznych;

7. rozróżnianie różnych sygnałów akustycznych wg czasu trwania długo-krótko;

8. odróżnianie różnych sygnałów akustycznych ze środowiska dziecka od dźwięków instrumentów muzycznych, muzyki, a następnie głosu ludzkiego;

9. odróżnianie głosów zwierząt od głosu ludzkiego;

10. ćwiczenia rozróżniające dla głosu ludzkiego;

3. ćwiczenia w optyczno-słuchowym odbiorze mowy i jej rozpoznawaniu;

1. odbiór optyczno-słuchowy łatwych całości językowych (wyraz, krótkie zdanie), stosując: odbiór graficzny + odbiór artykulacyjny + odbiór słuchowy;

2. odbiór optyczno-słuchowy, bez obrazu graficznego, czyli: obraz artykulacyjny + odbiór słuchowy;

3. odbiór wyłącznie słuchowy

2. terapia mowy

• ćwiczenia dobierane ze względu na:

- wiek dzieci;

- stopień ubytku słuchu

- poziom rozwoju mowy;

- występujące nieprawidłowości artykulacyjne;

- zaburzone wskutek ubytku słuchu funkcje psychiczne;

- występujące zaburzenia emocjonalne;

• elementy programu terapii mowy dzieci niedosłyszących klas I-III:

1. ćwiczenia oddechowe:

- usprawniają aparat oddechowy

- zwiększają pojemność płuc

- kształcą ruchy przepony

- uczą ekonomicznego zużywania powietrza w czasie mówienia

- różnicują fazy oddychania (wdech - wydech)

- wydłużają fazę wydechową

- działają uspokajająco

2. ćwiczenia głosowe

- ustawienie wysokości głosu, właściwej dla danej osoby

- ustawienie głosu - wyrobienie umiejętności kierowani głosu na „maskę”

- wyrobienie umiejętności modulowania wysokości głosu

- ćwiczenia na samogłoskach: a, o, u, e, y, i;

- ćwiczenia na spółgłoskach półotwartych nosowych: m, n

3. ćwiczenia narządów mowy

- usprawnienie ruchowe szczeki dolnej, warg, języka i podniebienia miękkiego; zwłaszcza języka;

- spółgłoski: r, s, z, c, dz, ś, ź, ć, dż itp.;

4. ćwiczenia artykulacyjne

- wywoływanie głosek, których dziecko nie posiada; korekcja wymowy głosek; uczenie prawidłowych ruchów artykulacyjnych;

- metody:

• wzrokowa - porównanie własnego układu narządów mowy z demonstrowanym przez nauczyciela;

• słuchowa - pozwala rozróżnić dźwięki wadliwe i prawidłowo artykułowane;

• mechaniczna - pomaga w ustawieniu narządów mowy, gdy dziecko nie potrafi osiągnąć jej przy pomocy innych metod;

• uwrażliwiania miejsc artykulacyjnych - dotyk szpatułką lub smarowanie np. miodem miejsca artykulacji;

• czuciowa - wykorzystywanie wrażeń dotykowych i czucia skórnego w połączeniu z innymi metodami;

• przekształceń artykulacyjnych - opieranie się na głoskach poprawnie artykułowanych i uzyskiwanie z nich innych głodek zbliżonych;

- kształtowanie nawyku poprawnej artykulacji;

- przechodzenie od wyizolowanej głoski do sylaby, po czym do wyrazów a następnie wypowiedzi samodzielnych;

5. ćwiczenia słuchu awerbalnego

- wykształcenie umiejętności rozróżniania siły dźwięków, ich wysokości i rytmu;

- potrzebna przy percepcji akcentów, melodii, wydzielaniu z ciągu mówionego wyrazów i zdań oraz ich znaczenia;

6. ćwiczenia słuchu mownego (werbalnego)

- kształtowanie słuchu fonematycznego (rozróżnianie dźwięków mowy, ich analizowanie i syntetyzowanie) i pamięci słuchowej;

- ważne przy nauce czytania i pisania

7. ćwiczenia odczytywania mowy z ust

- jednocześnie z nauką mowy i mówienia;

- praca nad:

• dźwiękami mowy - związki między analizatorem wzrokowym i artykulacyjnym;

• całymi wyrazami i zdaniami - mechanizm kontroli i nauka czytania z ust całych kompleksów wyrazowych;

• ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej

- etap przygotowawczy do nauki czytania i pisania oraz odczytywania mowy z ust;

- wzrok kompensuje ubytek słuchu - sprawny analizator wzrokowy warunkiem prawidłowego postrzegania;

9. ćwiczenia manualne

- urozmaicenie zajęć rewalidacyjnych;

- zmniejszenie chaotycznych ruchów dzieci nadpobudliwych psychoruchowo oraz pobudzenie do działania dzieci zahamowanych;

- usprawnienie zdolności manipulacyjnych rąk, koordynacji ruchu pod kontrolą wzroku - mała motoryka;

10. podstawowe grupy tematyczne zawierające materiał językowy

11. wskazówki dla rodziców

1

http://members.lycos.co.uk/nonameuwb/

---