SPECYFIKA UCZENIA SIĘ OSÓB DOROSŁYCH
Kształcenie formalne dotyczy kształcenia na wszystkich szczeblach osób dorosłych, ale opiera się na jednolitym systemie narzuconym przez państwo. Podstawową cechą jest to, że warunkiem jest posiadanie dokumentu ukończenia niższego poziomu. Każdy etap musi kończyć się udokumentowaniem. Ujednolicone programy kształcenia, minimum programowe; ujednolicenie form, metod kształcenia.
Kształcenie nieformalne jest to odpowiedź na zapotrzebowanie. Odbywa się w ramach kursów, seminariów, wykładów. Cechy: różnorodność form, wielość organizatorów, wielopoziomowość (ludzie uczestniczący w kursie mogą być na różnych poziomach), otwartość.
Kształcenie incydentalne - przypadkowe, nie można go utożsamiać z samokształceniem. Nie jest celowe i świadome.
Cechy specyficzne ucznia dorosłego, odróżniające go od dziecka
właściwości procesów poznawczych - Szewczuk w swoich badaniach pokazał, że ludzie dorośli też mogą się uczyć; inaczej niż dzieci, ale mogą
Dziecko |
Dorosły |
Pamięć mechaniczna |
Pamięć słowno-logiczna |
Uwaga krótka, coś musi być dla dziecka wyraziste, ciekawe |
Uwaga trwała |
Postrzeganie bardziej subiektywne |
Postrzega całościowo |
Wyobraźnia - nieodróżnianie fikcji od rzeczywistości |
Ma charakter bardziej twórczy i kierowany |
|
Myślenie abstrakcyjne |
motywacja - uczeń dorosły ma motywację wewnętrzną, związaną z tą świadomością (…)??
doświadczenie
życiowe, które pozwala człowiekowi w sposób bardziej refleksyjny widzieć to, co nowe i w związku z tym łatwiej jest mu przyswoić nowe treści z tym, co już wie
dotyczy samego sposobu uczenia się
KONCEPCJA KOLBA
Modele uczenia się; odwołuje się do doświadczenia człowieka dorosłego wskazując na ich konkretne zdolności.
Konkretne doświadczenie - czyli proces zaczyna się od konkretnego doświadczenia, które zdarza się, iż jest sprzeczne z dotychczasowymi poglądami ucznia
Refleksyjna obserwacja - na tym etapie doświadczenie jest poddane analizie i refleksji pod kątem różnych punktów
Abstrakcyjna konceptualizacja - na podstawie analizy danych następuje wyciąganie wniosków; uczący się za pomocą uogólnień i konstruowania własnych teorii tworzy spójną całość poddając mechanizmowi internalizacji wnioski z przeżytych doświadczeń
Aktywne eksperymentowanie - etap ten ma miejsce wtedy, gdy uczeń modyfikuje swoje zachowanie; eksperymentowanie polega na weryfikacji na ile nowo stworzone sposoby zachowania sprawdzają się w podejmowaniu decyzji i rozwiązywaniu problemów
STYLE UCZENIA SIĘ WG KOLBA
Zdaniem autora każdy uczeń rozwija swój własny styl uczenia się ukierunkowany na jeden z 4 elementów z cyklu zależnie od wcześniejszych doświadczeń, wyposażenia genetycznego oraz od właściwości środowiska.
Konwergencyjny - osoba reprezentująca ten styl jest osobą praktyczną, rozumującą w sposób dedukcyjny. Jest otwarta na zmiany, a jej działanie pozbawione emocji. Osoby te najskuteczniej uczą się w obliczu nowych doświadczeń. Traktują te doświadczenia jako wyzwanie. Lubią znajdować się w centrum zainteresowania, chętnie prezentują swoje dokonania i nie sprawia im trudności występowanie na forum. Są bardziej nastawione na aktywizujące formy nauczania niż na pracę indywidualną. Tzw. aktywiści albo empirycy, którzy najczęściej zadają pytanie: jak to funkcjonuje? Do tego modelu należy ok. 30% populacji
Dywergencyjny - osoby z tej kategorii z łatwością wymyślają nowe pomysły, charakteryzują się szerokim punktem widzenia i bogatą wyobraźnią. Takie osoby uczą się systematycznie, tym skuteczniej im więcej czasu mają na wyjaśnianie związków i zależności między pomysłami. Sprzyjają im takie sytuacje, w których uczą się treści będących elementami pewnej całości oraz takie, w których istnieje możliwość zadawania pytań. Preferują sytuacje pewne, określone jasno reguły, w których nie ma konieczności angażowania emocji. Pytanie: dlaczego to tak funkcjonuje? Teoretycy - od 15 do 20% populacji
Asymilacyjny - osoby rozumują w sposób indukcyjny, czyli najchętniej uczą się w sytuacjach, w których mają możliwość przeanalizowania zdarzeń. Sprzyja im sytuacja, kiedy mają odpowiednią ilość czasu, żeby przemyśleć problem. Nie jest im potrzebne wsparcie ze strony grupy, nie lubią skupiać na siebie uwagi. Analitycy - 35-40% POPULACJI
Akomodacyjny - uczeń jest zdolny do podjęcia ryzyka, łatwiej się uczy, kiedy można praktycznie zastosować wyuczone treści, w rozwiązywaniu problemów kierują się intuicją. Osoby te preferują współzawodnictwo w grupie. Pytanie: jeśli… to co? Pragmatycy - 15-20% populacji