TECHNIKA I ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN

Prowadzący: dr inż. Wojciech Pusz

Ćwiczenie 4: ZWIĄZKI BIOLOGICZNIE CZYNNE

Regulatory wzrostu owadów (Insect Growth Regulators IGR):

- analogi inhibitorów biosyntezy chityny (AlBch)

- związki zakłócające procesy regulowane przez hormony juwenilne

- związki zakłócające procesy regulowane przez ekdyzon

- inne

Ekdyzon - odpowiada za przemiany np. może być nie do końca przepoczwarczony owad

Analogi inhibitorów biosyntezy chityny (AlBCh)

• ich działanie polega na zakłóceniu normalnym funkcjonowaniu układu wydzielania wewnętrznego owada

• AlBCh działają wyłącznie na stadia produkujące chitynę. Zakłócają linienie i przepoczwarczenie.

• Wiele preparatów z tej grupy działa również owicydalnie, tzn. zakłóca przebieg wylęgu larw

• Objawy w postaci zamierania larw podczas prób linienia lub wylęgu z jaja widoczne są po upływie kilku do kilkunastu dni od chwili wykonania zabiegu

• Większość AlBCh działa powierzchniowo, są mało lotne i nie wykazują działania gazowego. Działają przeważnie żołądkowo, rzadziej kontaktowo.

Preparaty zawierające inhibitory AlBCh:

• diflubenzuron (Dimilin 25 WP, Dimilin 480 S.C., Difluren 250 EC)

• teflubenzuron (Nomolt 150 SC)

Mimetyki JH I ekdyzonu

Mimetyki hormone juwenilnego to związki strukturalne podobne do hormonów juwenilnych owadów. Obydwa te związki są rozpuszczalne w rozpuszczalnikach organicznych i mają wyjątkowo niską toksycznośc dla ssakow.

Mimetyki JH:

• fenoksykarb (Insegar 25WP) (związany z linieniem i reprodukcją owada)

• do gr mimetyków JH należy także piryproksyfen, obecny na rynku w preparacie Juventox 040 SL

Mimetyk ekdyzon:

• tebufenozid (Mimic 240SC). Do środków zakłócających prawidłowe działanie układu dokrewnego owadów zaliczyć można również tebufenozid. Jest to związek o działaniu powierzchownym na roślinie i żołądkowym na owady. Hamuje rozwój gąsienic motyli - głównie szkodników leśnych. Powoduje przedwczesną produkcję dużych ilości ekdyzon w ciele larw, co prowadzi do ich przedwczesnego przeobrażenia i zamierania, który powstał w wyniku zbyt wczesnego przeobrażenia.

Feromony

Powodują reakcję innych osobników tego samego gatunku.

- f. płciowe, f. alarmowe, f. obronne, f. znakowania dróg i terytorium

W ochronie roślin i produktów przechowywanych używa się feromonów syntetycznych.

Służą do ochrony:

- monitorowania obecności i liczebności szkodnika na danym terenie, w tym określa przestrzennego rozkładu populacji (istotne zwłaszcza dla szkodników drzewostanów)

- śledzenia dynamiku populacji

- bezpośredniego zwalczania szkodnika:

- za pomocą samych pułapek zastosowanych liczniej niż dla sygnalizacji pojawu

- poprzez przywabianie szkodnika i zwalczanie go jedną z pozostałych metod, np. mechanicznej lub chemicznej, środkami o działaniu toksycznym.

---