ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE - M.ŁABAJ
WYKŁAD I 11.05.2002
Zakres przedmiotu
Planowanie zagospodarowania turystycznego w skali kraju, regionu, województwa, miejscowości.
Ostatni plan zagospodarowania turystycznego w Polsce pojawił się w roku 1972 i dotyczył lat 90, dochodził do roku 2000.
Zagospodarowanie w skali województwa - robione w postaci strategii rozwoju turystycznego, baza komunikacyjna, noclegowa, gastronomiczna.
Zagospodarowanie turystyczne stref:
nadmorska
pojezierna
górska
Ocena wartości środowiska dla potrzeb zagospodarowania turystycznego
Ocena walorów miejscowości - metody oceny walorów: waloryzacja przyrodnicza, kulturowa, ekologiczna, rozrywkowa, sportowa, handlowa, transportowa.
Zasady wyznaczania stref turystycznych na obszarach różnej wielkości - dot. Stref podmiejskich, miejskich, miejscowości o charakterze turystycznym
Programowanie zagospodarowania turystycznego (infrastruktura) wg różnych koncepcji (produktowej, modułowej)
Metodyka zagospodarowania turystycznego obszarów różnej wielkości
Turystyczne zagospodarowanie obszarów chronionych (parki krajobrazowe, narodowe)
Rekreacyjne zagospodarowanie turystyczne różnych ekosystemów - zagospodarowanie zbiorników zaporowych, lasy, jeziora
Obszary recepcji turystycznej - turystyczne systemy rekreacyjne
Literatura
Dębski - zagospodarowanie turystyczne
Kruczała - zagospodarowanie turystyczne
Mokrzyński J. - Architektura wolnego czasu
J. Jędrzejczyk - ekologiczne uwarunkowanie i funkcje turystyki (10-15 stron dot chłonności i pojemności turystycznej)
S.Rutkowski - planowanie obszarów wypoczynkowych w strefie dużych miast
D. Sołowiej - podstawy metodyki oceny środowiska przyrodniczego człowieka
B. Waryński - urządzenie i zagospodarowanie lasu dla potrzeb turystyki i rekreacji
Kłodzka - wybrane elementy zagospodarowania turystycznego CKU Toruń 1996 lub 7 r
Zagospodarowanie turystyczne obejmuje takie elementy naturalne środowiska geograficznego (zagospodarowania przestrzennego), które przeznaczone są do zaspokojenia potrzeb turystycznych.
Zagospodarowanie turystyczne stanowi składnik zagospodarowania przestrzennego miejscowości, regionu, kraju.
Zakres rzeczowy zagospodarowania turystycznego ma charakter historyczny i stąd jest otwarty - zmienia się i zależy od wielu czynników:
rozwój potrzeb społecznych
potrzeb turystycznych
możliwości ekonomicznych i technicznych
procesu możliwości kształtowania środowiska.
Zakres zagospodarowania turystycznego uzależniony jest od położenia geograficznego miejscowości, regionu.
Zagospodarowanie turystyczne jest definiowane w literaturze przedmiotu różnorodnie
M.Band (1966) - nie podaje definicja zagospodarowania turystycznego lecz wymienia jego składniki:
dostępność komunikacyjna
infrastruktura ogólna - środki komunikacji wewnętrznej regionu
urządzenia administracyjne, kulturowe, socjalne
infrastruktura turystyczna - obiekty infrastruktury ogólnej powstałej po nadaniu gminie, miejscowości charakteru turystycznego
trwałe zagospodarowanie turystyczne dla wyżywienia turystów i personelu obsługującego
urządzenia sportowe, rozrywkowe
zagospodarowanie turystyczne handlowe
zagospodarowanie w zakresie recepcji i informacji
urządzenia lecznicze
Olaf Rogalewski (1966)
Zagospodarowanie turystyczne - wyposażenie określonego rejonu, miejscowości lub obszaru w zespół urządzeń do obsługi ruchu turystycznego.
Olaf Rogalewski (1974)
Zagospodarowanie turystyczne - stanowi działalność mającą na celu przystosowanie środowiska geograficznego dla potrzeb turystyki.
Lech Andrzej Dębski (1978)
Zagospodarowanie turystyczne - działalność mająca na celu przystosowanie środowiska geograficznego dla:
potrzeby ruchu turystycznego
zapewnienia dojazdu do miejscowości turystycznych
wyposażenie w odpowiednią bazę podstawową i towarzyszącą
Jadwiga Warszyńska, Antoni Jackowski (1979)
Zagospodarowanie turystyczne - działalność mająca na celu przystosowanie przestrzeni do potrzeb rynku turystycznego. W działalności tej zawierają się 3 tendencje:
ochrona i przystosowanie dla potrzeb turystów walorów turystycznych
zapewnienie dostępności komunikacyjnej obszarów, miejscowości i obiektów stanowiących cele wyjazdów turystycznych
zapewnienie turystom niezbędnych warunków egzystencji w miejscu lub na szlaku będącym celem podróży poprzez wyposażenie ich w odpowiednie urządzenia obsługowe.
Zagospodarowanie określa się mianem infrastruktury turystycznej.
Infrastruktura turystyczna - zespół obiektów i urządzeń stanowiących wyposażenie określonego obszaru, szlaku lub miejscowości, umożliwiających zaspokojenie potrzeb ruchu turystycznego.
Infrastruktura turystyczna
Komunikacyjna noclegowa żywieniowa towarzysząca
Infrastruktura komunikacyjna
Sieć oraz stan wyposażenie urządzeń organizowanie ruchu stan zaplecza
Techniczny komunikacyjnych w komunikacyjnego techniczno - usługowego
urządzeń środki transportu transportu
komunikacyjnych
infrastruktura noclegowa
(baza noclegowa turystyki)
charakter dostępność bazy stan i warunki
użytkowanie materialno - techniczne
bazy
stała sezonowa otwarta zamknięta trwała lekka
(środowiskowa)
infrastruktura towarzysząca
urządzenia umożliwiające urządzenia urządzenia urządzenia ułatwiające
korzystanie z walorów rozrywkowe usługowe uprawianie turystom
turystycznych turystyki (kwalifikow)
i sportu
Marek Łabaj (1977)
Zagospodarowanie turystyczne - zaplanowane, dynamiczne kształtowanie układów przestrzennych poprzez uzasadnione ekologicznie, ekonomicznie i społecznie działania inwestycyjne na obszarach atrakcyjnych turystycznie w celu utworzenia zrównoważonej ze środowiskiem i harmonijnej z krajobrazem infrastruktury zapewniającej odpowiednim segmentem ruchu turystycznego interesujący produkt.
Metodologia zagospodarowania turystycznego w skali (gmina-miasto)
I ocena atrakcyjności gminy, miasta
II określenie funkcji tej miejscowości
III obliczenie chłonności i pojemności turystycznej
IV zagospodarowanie wg koncepcji modułowej
Atrakcyjność turystyczna
walory przyrodnicze - ukształtowanie terenu, wody, powierzchni, lesistość, klimat
walory antropogeniczne - stworzone przez człowieka:
walory kulturowe materialne - zamki, pałace, cmentarze, kościoły
walory kulturowe niematerialne - folklor, tradycja, kuchnia
Na atrakcyjność wpływają:
- infrastruktura turystyczna
- mieszkańcy
- cena
Metody przedstawienia atrakcyjności - ocena walorów przyrodniczych
metoda opisowe - najczęściej stosowana forma, najprostsza, nie zawsze przekonująca
metoda bonitacji punktowej - oceny wg punktów
metoda modelowa
ad 2
wziąć mapę w skali 1:25 lub 1:50000
kalki techniczne x 4 odpowiadające wielkością waloryzowanemu terenowi, przykładamy kalkę na mapę, rysujemy siatkę kwadratu 1 bok odpowiada 1 km² w terenie, patrzymy ile mamy poziomic w kwadracie.
I matryca - ukształtowanie terenu
II matryca- wody powierzchniowe
III matryca - lesistość
IV matryca - zbiorcza ocena atrakcyjności
6 - stopniowa skala, dokonujemy oceny w każdym kwadracie
5 pkt - kwadrat, w którym różnica wzniesień jest większa niż 25 m
4 pkt - 21 - 25 m
3 pkt - 16 - 20 m
2 pkt - 10 - 15 m
1 pkt - 5 - 10 m
0 pkt - mniejsza niż 5 m
Kryterium linii brzegowej lasu
5 pkt - linia brzegowa lasu dłuższa niż 2,5 km
4 pkt - 2,1 - 2,5 km
3 pkt - 1,6 - 2 km
2 pkt - 1,1 - 1,5 km
1 pkt - 0,5 - 1 km
0 pkt - poniżej 0,5 km
można używać krzywika lub cyrkla kroczka
zaleta tej metodey - można to zrobić nie wychodząc z domu
wada - różni autorzy przygotowują różne kryteria oceny
las na mapie może być gdy w rzeczywistości już go nie ma (wycięli)
Ocena wody powierzchniowej
5 pkt - kwadrat gdzie linia brzegowa wód jest dłuższa od 0,5 km
4 pkt - linia brzegowa jest krótsza od 0,5 km
3 pkt - w kwadracie, w którym przebiega rzeka z wodą I lub II klasy czystości
2 pkt - jeśli na obszarze 1 km przebiega rzeka o wodzie III klasy
1 pkt - gdzie widzimy, że przebiegają strumyki, ruczaje
0 pkt - jak nie ma żadnej wody
jezioro - niebieska barwa
rzeka a strumyk
rzeka - szersza niż 8 m, na mapie zaznacza się obrys rzeki ciemnoniebieskim kolorem a wnętrze wypełnione jaśniejszym
strumyk - zaznacza się jedną jednolitą linią ciemnoniebieską
Te punktacje z trzech matryc przenosimy na czwartą. Matrycę zbiorczą przykładamy na mapę.
Procedura uruchomienia turystycznego projektów inwestycyjnych
Program aktywności gospodarczej gminy poprzez turystykę
Kreacja
Wybór projektów pomysłów
wstępnych
uporządkowanie pomysłów
segmenty rynku
wielkości
badanie rynku
wybór pomysłów inwestycyjnych
projekt inwestycyjny
dokumentacja techniczno-
ekonomiczna oferty
biznes - plan
Arkusz zgłaszania wstępnych pomysłów inwestycyjnych
autor
nazwa
lokalizacja
założenia projektu
produkt turystyczny
rynek turystyczny
segmenty rynku
tendencja rynku
wpływ na społeczność lokalną
Zagospodarowanie - wykład II 25.05.02
kiedy danego produktu potrzebują
gdzie chcemy go umieścić
I Zakres badania rynku
Informacje demograficzne
- struktura wiekowa
gospodarstwa domowe
rozkład populacji
styl życia i zachowania
uczestnictwo w sporcie i rekreacji
spędzanie wolnego czasu
mobilność
styl życia
Czynniki ekonomiczne
zatrudnienie
przychody do dyspozycji
wydatki na rekreację
czynniki społeczne
transport publiczny
edukacja
otoczenie konkurencyjne
inne produkty i atrakcje
II Projekt inwestycyjny
Dokumentacja techniczna
dokumentacja inżynieryjna
zgodność z planem zagospodarowania przestrzennego gminy
zagadnienia prawa własności budynków
inne
Dokumentacja ekonomiczna
wartość inwestycji
harmonogram inwestycji
potencjał źródła finansowania
Efekty na rynku pracy
liczba bezpośrednich miejsc pracy
liczba pośrednich miejsc pracy
liczba trwałych miejsc pracy
III Koszty kapitałowe i finansowe
Koszty kapitałowe to związane z projektami turystycznymi, główne to:
oczyszczenie terenu - usunięcie istniejących struktur, oczyszczenie, wywiezienie niebezpiecznych odpadów
badanie terenu i testy - geologiczne, glebowe, klimatyczne
infrastruktura - drogowa, wodnokanalizacyjna, energetyczna
budynki i struktury
ogrodzenia zabezpieczające i wyznaczające granice
wynagrodzenia i podatki
licencje i zatwierdzenie planów
Główne źródła kapitału
banki i firmy inwestycyjne
władze lokalne i państwowe
obligacje
europejskie fundusze rozwoju regionalnego
prywatni przedsiębiorcy
sponsorzy
IV Roczny przychód i wydatki
1. Główne źródło przychodów:
opłaty użytkowników lub administracyjne generują 50-60% wszystkich przychodów projektu
usługi gastronomiczne
działalność handlowa (pamiątki, rzemiosło, sprzęt rekreacyjny, książki)
wynajem sprzętu
sponsorzy
inne usługi - przewodnicy
Usługi gastronomiczne i handel mogą generować przychody w granicach 30-40% wszystkich przychodów projektu.
Główne wydatki w skali roku:
wynagrodzenie pracowników
koszty związane z pracownikiem - podatki, ubezpieczenie, kasa chorych, szkolenia, kursy
koszty administracyjne - telefony, materiały biurowe, opłaty pocztowe
ubezpieczenie inwestycji
media - elektryczność, gaz, woda, kanalizacja
ochrona
marketing
oczyszczanie i sprzątanie
obsługa pożyczek i kredytów
inne
Koszty pracownicze (pośrednie i bezpośrednie) są najwyższe, a marketing stanowi 3-4% w Polsce, a za granicą dochodzi do 10%.
BIZNESPLAN - to forma prezentacji projektu inwestycyjnego opracowana dla celów pozyskania współfinansowania jego realizacji.
Powinien się składać z 3 elementów:
opis otoczenia projektu
prezentacja projektu
opis oczekiwanych
W każdym projekcie powinniśmy mieć:
rozpoznanie
czy jest zapotrzebowanie
koszty związane z projektami
czerpanie dochodów z inwestycji
Cechy biznesplanu projektów turystycznych
w warstwie opisu rzeczowego projektu oraz analizą finansowania przedsięwzięcia biznes plan musi pokrywać się z projektem,
musi odzwierciedlać zmiany jakie zajdą w otoczeniu po realizacji projektu,
musi zawierać mierniki efektywności projektu w formie stosowanej przez potencjalnego partnera współfinansującego,
musi mieć atrakcyjną, przejrzystą formę zachęcającą do zaangażowania
V Turystyczne jednostki przestrzenne:
region turystyczny - pewne (największe) jednostki przestrzenne
obszar turystyczny
rejon
miejscowość
zespół jednostek krajobrazowych
zespół obiektów turystycznych
obiekt turystyczny
szlak turystyczny
Ad 1
Region turystyczny - obszar o wysokich walorach turystycznych, na którym koncentruje się ruch turystyczny obszaru odznaczającego się jednorodnością cech środowiska geograficznego, jednostką administracyjną nawiązującą do tradycyjnych krain historycznych albo wyróżniającą się krainą fizjogeograficzną.
Wprowadzono regionalizację obszarów Polski nazywając regionami obszary o jednostkowym typie środowiska geograficznego - 7 regionów turystycznych
nadmorski (wybrzeże)
górskie (Sudety, Karpaty)
wyżynny (Wyżyna Małopolska)
3 x pojezierne (Pojezierze Wielkopolskie, pomorskie, mazurskie)
W ich obrębie 44 mniejsze jednostki - rejony turystyczne
Klasyfikacja uwzględnia:
zagospodarowanie turystyczne
rzeczywisty układ ruchu turystycznego
warunki środowiskowe
Ad 3
Rejon turystyczny - zespół miejscowości turystycznych posiadających określone walory turystyczne:
wypoczynkowe
sportowe
lecznicze
krajobrazowe
itd.
I te miejscowości powiązane są ze sobą wspólnym węzłem transportowym i bazą zaopatrzeniową.
Ad 2
Obszar turystyczny - jednostka przestrzenna o jednakowej randze i typie kompleksu walorów mająca dobre potencjalne warunki rozwoju turystycznego.
Ad. 4
Miejscowość turystyczna - jednostka osadnicza, która ze względu na walory turystyczne, środowisko geograficzne, zagospodarowanie turystyczne stanowi punkt docelowy lub etap podróży turystycznej.
Podział miejscowości turystycznej ze względu na:
cechy i wielkość miejscowości,
czas pobytu turystów uwzględniający optymalny program zwiedzania
walory poznawcze, które wpływają na wielkość ruchu turystycznego, np. antropogeniczne
Miejscowości turystyczne
Centra komunikacji |
Centra kształceniowe |
Centra administracyjne |
Centra gospodarcze |
Żeglugowe |
Placówki naukowe i oświatowe |
Stolice i główne miasta |
Przemysłu lub handlu |
Kolejowe |
Miejsca kongresowe |
Imprezy i placówki polityczne |
Imprezy targowe, placówki gospodarcze |
Samochodowe |
|
|
|
lotnicze |
|
|
|
Zespół jednostek krajobrazowych - obszar o zbliżonym ukształtowaniu i pokryciu terenu.
Ad.8
Szlak turystyczny - droga lub ścieżka prowadząca przez atrakcyjne obszary, miejscowości, obiekty przystosowane do danej formy turystyki.
Rodzaje:
piesze: górskie, nizinne, nadmorskie
wodne
narciarskie
drogi turystyki kołowe: motorowe, rowerowe, konne
Struktura jednostki przestrzennej
W strukturze jednostki przestrzennej wyróżnia się:
obiekt, np. zabytkowy, hotel
zespół obiektów
kompleks obiektów
Celem podróży może być:
obiekt zabytkowy
obiekt przyrodniczy
schronisko
zakłady gastronomiczne
biuro podróży
informacja turystyczna
VI Chłonność i pojemność turystyczna
Waloryzacja
Funkcje obszaru
Chłonność i pojemność
Naturalne granice korzystania ze środowiska przyrodniczego wyznaczają 2 wskaźniki:
wskaźnik naturalnej chłonności terenu
wskaźnik pojemności turystycznej terenu.
Oba pojęcia stosowane są zamiennie.
Chłonność - maksymalna liczba turystów, którzy mogą przebywać w danym czasie równocześnie na danym obszarze realizując programy turystyczne i rekreacyjne nie powodując zniszczeń i degradacji środowiska przyrodniczego.
Pojemność turystyczna - dotyczy obiektu, miejscowości, regionu, przestrzeni np.
bazy noclegowej
bazy gastronomicznej
bazy towarzyszącej (liczba miejsc np. wyciągu albo powierzchni)
Pojemność turystyczna określa maksymalną liczbę turystów mogących równocześnie korzystać z poszczególnych urządzeń nie przyczyniając się do zmniejszenia zakresu poziomu i podaży usług turystycznych oraz dezorganizacji życia społeczno - gospodarczego.
Chłonność - zdolność środowiska przyrodniczego do przyjęcia określonej ilości obciążeń ruchem turystycznym.
Wskaźnik chłonności to wielkość obciążenia na jednostkę powierzchni, zapewnia optymalne warunki wypoczynkowe turystom i nie dopuszczamy do degradacji środowiska, stanowi górną granicę dopuszczalnego obciążenia środowiska. Liczba osób na hektar.
Przepustowość - liczba osób mogących korzystać z tych samych walorów w warunkach optymalnego odbioru wrażeń i swobody ruchu w określonej jednostce czasu.
Przepustowość w układzie dynamicznym - swoboda przejścia w jednostce czasu przez dany obiekt.
Rodzaje pojemności:
pojemność fizyczna - granica maksymalnego otwarcia terenu na turystów ze względu na stojące do dyspozycji zasoby przyrodnicze. Granica ta określona jest przez kryteria:
- ekologiczne - nie może turysta zniszczyć środowiska
- ekonomiczne - stworzyć warunki dla społeczności i turystów
- społeczne - decyduje co chce u siebie
pojemność ekologiczna - określone granice użytkowania rekreacyjnego terenu przez:
turystów
podmioty gospodarcze.
Stanowi granice otwarcia terenu na inwestycje turystyczne, przyjmowanie ruchu turystycznego.
Rozmiar szkód ekologicznych wynikających z tego użytkowania nie może grozić utratą atrakcyjności turystycznej.
Pojemność psychosocjologiczna - jest granicą poza, którą rozpoczyna się spadek liczby przyjeżdżających gości w przeliczeniu na jednostkę powierzchni.
W odniesieniu do:
turysty - jest subiektywnym odczuciem spadku atrakcyjności pobytu na danym terenie połączona z rezygnacją odwiedzania tego terenu
ludności miejscowej - jest subiektywnym odczuciem uciążliwości wynikających z różnych rodzajów aktywności uprawianej przez przyjeżdżających gości a także niedogodności i obciążenia poziomu życia.
Pojemność wynikowa - zależna jest od wydolności istniejącej infrastruktury technicznej i ekonomicznej a zwłaszcza sieci zaopatrzenia w:
- wodę
energię
gaz
urządzenia oczyszczające
infrastrukturę transportową
inne
Zależy od uwarunkowania przyrodniczego:
klimat
rezerw siły roboczej
Metodologie obliczania pojemności turystycznej terenu
wskaźnikowa - wydawane są wskaźniki chłonności zła bo są różne wskaźniki u różnych
intuicyjna
fitosocjologiczna
prognozowania liniowego - metody oparte na prognozowaniu
Obliczanie pojemności 1968r:
Pojemność rekreacyjna - wykorzystany w dni robocze 2%, 5%, 10%, w wekendy, ilość dni wolnych w sezonie.
Pojemność naturalna terenu - najbardziej rzetelny, podzielił szatę roślinną według stopnia odporności wydeptywania.
Pojemność rekreacyjna
OKP= (Er x al x a)+(Er x Al. x A)
OKP - ilość pobytów
ER - pojemność rekreacyjna
al. - % wykorzystywania w dni robocze
a - ilość dni roboczych w sezonie
Al. - % pojemności wykorzystywanej w dni wolne
A - ilość dni wolnych w sezonie
Ustalanie funkcji turystycznej obszaru
Funkcja turystyczna( rekreacyjna) obszaru- określa udział dominującej formy ruchu turystycznego w rekreacyjnym użytkowaniu terenu.
Kryterium dla tych ustaleń stanowi najpełniejsze wykorzystanie walorów turystycznych obszaru.
Miarą wykorzystywania walorów turystycznych obszaru jest możliwie największa frekwencja turystów w ciągu roku oraz możliwie najmniejsze nakłady inwestycyjne zapewniające posiadane
frekwencje.
W wyznaczeniu funkcji turystycznej wyróżnia się etapy:
wytypowanie formy dominującej w użytkowaniu terenu
wskazanie form ruchu grawitujących do obszaru ze wskazaniem rodzaju walorów stanowiących wartości podstawowe dla poszczególnych form
wyznaczenie pozostałych form ruchu, które bez wzajemnych zakłóceń mogą użytkować obszar
określenie nasilenia frekwencji wybranych segmentów w różnych fazach roku
określenie przybliżonego udziału procentowego wytypowanych form ruchu
Typ TSR funkcje |
Podtyp TSR podfunkcje |
1. leczniczy ( uzdrowiskowy) |
|
2. profilaktyczny ( wypoczynkowy) |
|
3. zawodniczy |
3.1 sportowy 3.2 turystyczny 3.3 inny
|
4. poznawczy (krajoznawczy) |
4.1 przyrodniczy 4.2 spacerowy 4.3 inny
|
5. rozrywkowy |
5.1 muzyczny 5.2 plastyczny 5.3 obrzędowy 5.4 inny
|
6. utylitarny |
6.1 faunistyczny 6.2 florystyczny 6.3 mineralistyczny 6.4 inny
|
Czynniki wyznaczające strefy
Do czynników wyznaczających ważną w rozmieszczeniu stref i urządzeń wypoczynkowych zalicza się:
częstotliwość zapotrzebowania na określonego rodzaju wypoczynek
czas wolny jakim dysponują mieszkańcy
rodzaj środka komunikacji będącego w dyspozycji
racjonalny czas dojazdu do miejsca wypoczynku
Przyjmując ,że czas przeznaczony na dojazd w obie strony nie powinien przekraczać 20% czasu przeznaczonego n a wypoczynek, otrzymuje się następujące wyznaczniki dla określenia poszczególnych stref
Tab. Czas dojazdu do strefy
Rodzaj wypoczynku |
Czas dojazdu w 1 stronę |
autobus |
kolej |
samochód |
|
w minutach |
w kilometrach
|
||
Codzienny Bliski 1-3 godzin trwania, powszechny |
5-20 dojścia pieszego |
|
|
|
Codzienny Dalszego zasięgu Sporadyczny 2-5 godz. |
13-35 dojazdu |
11,6 |
9,7 |
27 |
Świąteczny Jednodniowy ( bez Noclegu) 8-12 godz. |
48-72 dojazdu |
36,2 |
32,8 |
68 |
Świateczny Weekendowy 1,5-2,5 dnia; 18-28 godz. nie licząc snu |
118-164 |
57-90 |
55-88 |
100-172 |
Pobytowy Bliski (letniskowy) |
Nie dalej niż 45-60, min nie mniej niż 25 do miejsca stałego zamieszkania tj. w zasięgu umożliwiającym ewentualne dojazdy codzienne do pracy w promieniu 36-50 km. |
Tab. Wielkość miasta w zasięgu stref
Wielkość miasta w tyś. mieszkańców |
Zasięg podmiejski strefy wypoczynkowej |
Zasięg strefy przymiejskiej |
|
w kilometrach |
|
250-500 |
60 |
15-20 |
100-250 |
40-50 |
12-15 |
50-100 |
30 |
8-12 |
25-50 |
20 |
2-6 |
mniej niż 25 |
do ustalenia indywidualnego |
ok. 2 |
Zasady rozmieszczenia urządzeń turystycznych według stref:
1. strefa miasta- zieleń, parki leśne 7-12 km
2. strefa przymiejska ok. 25 km parki leśne, ogródki wypoczynkowe
3. 50 km strefa podmiejska krótkiego zasięgu- parki , naturalne tereny - wody, las, ośrodki rekreacyjne
4. do 70 km strefa podmiejska dalsza ( parki , naturalne tereny - wody, las, ośrodki rekreacyjne)
5. strefa zewnętrzna - inne ośrodki urlopowe, wypoczynkowe
Zagospodarowanie turystyczne wg. koncepcji modułowa:
W zależnym przedziale wielkości ośrodka turystycznego 500-2500 miejsc pobytowych,
Mieści się od 1 do 5 jednostek modularnych, po 500 miejsc każda,
Umożliwia to:
klasyfikacje ośrodków w oparciu o liczbę jednostek modularnych
oparcie zasady wzrostu nowo powstałych ośrodków na etapowaniu polegającym na dodawaniu kolejnych jednostek modularnych
W związku z tym założeniem przewiduje się 5 typów ośrodków o różnej wielkości
etap A - 500 miejsc pobytowych ( wyjściowa jednostka modularna)
etap B - 1000 miejsc
etap C - 1500 miejsc
etap D- 2000 miejsc
etap E -2500 miejsc pobytowych 9 granica wielkości rozpatrywanego zespołu jednostek modularnych).
Każdemu typowi ośrodka turystycznego odpowiada wspólna część programu zapewniająca standard usług określony uprzednio jako minimum.
Większym ośrodkom odpowiada bogatszy program rekreacyjny i usług towarzyszących
PARKI
21.VI.1889 Rada Miasta Krakowa podjęła uchwałę o utworzeniu parku ( 8 ha, 5 różnych boisk, popiersia sławnych ludzi - Kopernika, Jana Długosza, piotra Skargi, T. Kościuszki, Czarneckiego, 1 000 000 drzew i krzewów, frekwencja 500 osób w dni powszechne, 1 200 osób w dni świateczne)
Filary programowe parku
sport
rekreacja relaks edukacja inne
ruch rozrywka
Funkcje rozrywkowe w parku
Konsumpcyjne Relaksacyjne
spożywanie potraw - oglądanie spektakli
oglądanie występów - odprężenie fizyczne
inne - odprężenie psychiczne
CZŁOWIEK
Społeczne
kontakty
rozmowy, dyskusje
tańce, gry towarzyski
Funkcje edukacji w parku
Kształcąca Poznawcza
w zakresie hobby - rośliny
w zakresie przedmiotów - minerały
- zwierzęta
CZŁOWIEK
Wychowawcza
zachowanie w grupie
zachowanie ekologiczne
zachowanie wzajemnego szacunku
Funkcje rekreacji ruchowej i sportu w parku
Kompensacyjno- korekcyjne Stymulujące ( pobudzające
wady postawy stymulatory biologiczne)
otyłość - woda
niedobór ruchu - słońce
nerwica - ruch
CZŁOWIEK
Adaptacyjna ( przystosowawcza)
do różnych wpływów środowiska
akwizycja ruchowa
Wymagania stawiane urządzeniom rekreacyjnym dla dzieci
urządzenia z punktu widzenia rodziców muszą mieć walory kształcące, estetyczne i estetyczny wygląd
z punktu widzenia administratorów muszą być umieszczone w ośrodkach turystycznych, muszą być tanie i trwałe
dla producenta - nieskomplikowane, wykonane z dostępnych materiałów
dla dzieci- ciekawe, atrakcyjne
Konstruując urządzenia dla dzieci badacze zarówno teoretycy jak i empiryczni zajmujący się problematyką projektowania terenów zabaw powinni brać pod uwagę:
złożoność produktu
nowość
kameralność (jedno urządzenie nie może kolidować z innym)
tematyczność urządzeń ( urządzenia związane z tym, co aktualnie jest w telewizji)
barwność
wykonanie urządzeń z naturalnych materiałów
lokalizacja
antropometryczność (ekonomia w przemyśleniu) odpowiednia kolejność, wysokość
ekologiczność
W Polsce jest mało alternatyw źródeł wykorzystywania energii
KOLEKTORY SŁONECZNE - POMPY CIEPLNE
Kolektor słoneczny w sensie turystycznym, zastosowanie:
ogrzewanie wody użytkowej
ogrzewanie basenów
ogrzewanie budynków ( przy odpowiednim doborze parametrów instalacji słonecznej możliwe jest ogrzanie pomieszczeń w okresach przejściowych wiosna- jesień)
Zalety:
wysoka efektywność - roczny zysk energetyczny z 1 m3 kolektora wynosi od 800 do 1100 KWh, woda może być ogrzewana energią słoneczną 240 dni w roku
długa żywotność- odporna na korozje- trwałość 20 lat
prosty montaż
Pompa cieplna to:
zmniejszenie kosztów ogrzewania
zwiększenie bezpieczeństwa systemu bo jest to energia bez zanieczyszczeń
może funkcjonować bez napraw przez okres 1 roku
służy do ogrzewania pomieszczeń
przynosi korzyść dla środowiska ( brak CO2, węgla siarki)
zmniejsza zużycia energii pierwotnej w stosunku do konwencjonalnych źródeł ciepła.
Pompa- to urządzenie grzewcze i klimatyzacyjne, które pobiera ciepło z otoczenia ( gruntu, wody, ścieków, spalin) i zamienia energię źródła w wysokopotencjalną ( wysokotemperaturową) energię odbiornika.
Jest to urządzenie bardzo wydajne o wysokiej sprawności energetycznej.
Współczynnik wzmocnienia sprawności wynosi 300-400%.
W Polsce najbardziej powszechne jest wykorzystywanie ciepła odpadowego, zastosowanie:
system centralnego ogrzewania do domów
przygotowanie ciepłej wody użytkowej
przygotowanie ciepłej wody w basenach
klimatyzacje
termo-wentylacja
odzysk ciepła z procesów technologicznych
Skąd możemy czerpać energię?
źródło ciepła- woda ( gruntowa)
źródło ciepła- bezpośrednie parowanie
źródło ciepła- solanka
źródło ciepła powietrze zewnętrzne