FIZ.WŁAŚC.WODY-1-obj.właśc-od 0-4C;w temp.4Cobj.właśc.osiąga wartość minim; Dalsze podwyższanie temp. powod. wzrost obj. na skutek rozpadów asocjatów; 2-gęstość wody-zależy;.od temp.przy czym max. gęstość wody przy 4C,poniżej i powyżej 4C gęstość maleje; 3-ciepło właśc-woda ma duże ciepło właśc.; b.wolno się nagrzewa i wolno studzi; działa jak regulator ciepła; 4-napięcie powierzch-woda charakt. się znacznym napięciem pow. które spowod. jest wyst. wiązań wodorowych wyst. w asocjatach Ze wzrostem temp. nap. pow. maleje; 5-lepkość-woda charakt.się małą lepk.i ze wzrostem temp.lepk.wody maleje,a ze wzrostem ciś.rośnie;Max.lepk.w temp0C; 6-stała dielektr-woda ma dużą s.diele. co tłumaczy wyjątkową zdol.wody do rozpuszczania innych subst.Dzięki tej właśc.woda charakt.się silnymi właśc.dysocjacyjnymi;Ze wzrostem temp.stał diel.ulega zmniejszeniu; 7-adsorpcja promieniow.widzialnego-woda w stanie chem.czystym charakt.się zdol. pochłaniania z widma elektrycz.pro- mieniow. czerwonego o dł.fali 0,61-0,76μm,co powod.że obserwujemy niebieskie-tzw.zabarwienie dopełniające;8-przewodzenie prądu elekt-woda w postaci czystej jest b.słabym przewodnikiem prądu;Przewodność elekt.jest funkcją stęż.jonów zaw.w wodzie i jonów pochodz. z dysocjacji czystej wody;Zal.od temp-wraz ze wzro- stem przewodność zwiększa się,rośnie również stopien dysocjacji;

Wody NATURALNE-źródła zanieczyszcz-wymywanie i infiltracja z wylewisk śc;-wycieki z instalacji przemysł;-odcieki ze składowisk odpadów stałych;-lotniska; -aglomeracje miej;ODCZYN wód nat.zal.od:-układu węglowego CO₂;-podłoża z kt.mogą być wymywane skł.;-rodzju gl.w zlewni;-doprowadzanych zanieczyszcz;

Wody atmosferyczne: •forma gazowa - para wodna, •forma ciekła - deszcz, rosa, •forma stała - grad, szron, •forma koloidalna - chmury, mgły.

Wody PODZ.-ich skład chem.uzalezniony jest od;-miejsca wyst.tych wód;-jakości wód infiltracyj;-ośrodka skalnego i czasu przebywania w tym ośrodku;-proc.fizyko-chem.i biogeochem.zachodz.w warstwie wodonośnej;Na jakość wód podz.wpływają:-proc.ługowania zw.min;-degradacja mikrobiolog.subst.org;-dyspersja rozprosze -nia subst.chem;-sorpcja i wymiana jonowa;-proc.rozcieńczenia i wymiana gazowa;

Gazy rozpuszczone w wodach nat.--N;-CO₂;-O₂;-H₂S;-CH₄ -NH₃;-SO_2;-H₂;-CO;-He;-Ar; Przedostają się do wód:-z pow.atmosf.-w wyniku proc.chem.i biochem.zach w środ.zew.z kt.pochodzi woda;-w wyniku proc.zach.w wodach; CO₂-pochodzi z tlenowych i beztl. proc.rozkładu zw.org;-wietrzenia i wymywania min.węglowych; -proc. metabolicz.org.żywych;-w wyn.rozpu szczenia CO₂w powietrzu;-uwolnienie z wodorowęglanów;CO_2­ w wodach pozd.pochodzi z:-infiltrujących wód pow;-proc.przemian bioch.zach. w strefie areacji i saturacji;-wietrzenia min.węglowych(FeCO₃+H₂O→Fe(OH)₂+CO₂ ;-reakcji redukcji w obecności Corg.-diageneza i meta- morfizm min.węglowych;-utlenienie zw.org; O₂-zaw.w wodach rośnie ze wzrostem ciś.atmosf,maleje ze wzrostem temp.i zasolenia; Źródła:-rozpuszczanieO₂ atmosf; -powst.O₂ w wynuku proc.fotosynt; Do wód podz.O₂rozp.przenika wraz z wodami opadow.lub pow. Może przenikać na drodze dyfuzji ze strefy areacji; Siarkowodór H₂S -w wodach pow. może być pochodzenia:-mech-wyst.w wodach w obecności CO₂ i zw.Fe na skutek rozkładu siarczków met.pod wpł.H₂CO₃-organicz-anaerobowy rozkład zw.org. zaw.siarkę;-biologicz-powstaje z siarczanów na skutek redukcji przez bakteriw siarkowe-proc.zach.w war.beztl.w wodach zaw.siarczany; Formy występowania zależą od pH. Przy pH 5-7 - gazowy siarkowodór, jon HS^-. Źródła:-kontakt z gazami wulkanicznymi;-dopływające ścieki przemysł.(z gazowni,koksowni,przeróbki ropy naft) Azot Formy azotu w wodach: a)azotany, b)azotyny, c)azot amonowy (kation).

Do głównych źródeł azotanów: spływy powierzchniowe, zanieczyszczenia obszarowe, dopływające ścieki, opady atm., procesy nitryfikacji. Azotany do wód podziemnych mogą przenikać w sposób naturalny i działalności człowieka - przenawożenie gleb nawozami naturalnymi, naw. mineralnymi, niewłaściwe przechowywanie nawozów, odcieki z wysypisk odpadów, opady atm.

Proces amonifikacji: R-NH₂-OH → R-OH + NH₃ + Q

Powstawanie kwaśnych deszczy: SO₂+H₂O→H₂SO₃ H₂SO₃+ H₂O₂→ H₂SO₄ SO₂+ H₂O₂→SO₃ SO₃+ H₂O→ H₂SO₄ W 60-70% odczyn wód opadowych spowodowany jest obecnością H₂SO₄. W 30-40% odczyn wód opadowych spowodowany jest obecnością HNO₃. 2NO+2O₂→NO₂ 2NO₂+H₂O→HNO₂+HNO₃.

Rodzaje zanieczyszczeń w wodach opadowych. I grupa: rozpuszczone gazy, II grupa: zanieczyszczenia stałe: - rozpuszczone, - silnie zdyspergowane, III grupa: zan. bakteriologiczne.

Wody podziemne. Skład uzależniony od miejsca występowania, od jakości wód infiltrujących, od natury ośrodka skalnego, w którym one występują, od zachodzących procesów fizyko - chemicznych, od procesów biogeochemicznych.

Podział: -wody podpowierzchniowe (zaskórne, hipodermiczne), -wody gruntowe (freatyczne) - najbardziej dostępne, -wody wgłębne - większe głębokości, odizolowane utworami nieprzepuszczalnymi - lita skała, glina, -wody głębinowe - są odizolowane od pow. Ziemi, silnie zmineralizowane.

Rodzaje skażeń wód: 1.Zanieczyszczenia geogeniczne (naturalne), 2.Zanieczyszczenia antropogeniczne (wywołane przez człowieka): chemiczne, biologiczne, radioaktywne. Wg zasięgu oddziaływania: 1.Ogniska punktowe (szambo, magazyny). 2.Ogniska liniowe (drogi, ciągi komunikacyjne). 3.Ogniska małopowierzchniowe (duże osadniki, pola filtracyjne). 4.Ogniska wielkoprzetrzeniowe (tereny intensywnego nawożenia).

Strefa saturacji - położona jest poniżej strefy aeracji, jest ona częścią warstwy wodonośnej, w której wszelkie przestrzenie otwarte są wodą. Strefa aeracji - oprócz wody występuje faza gazowa (powietrze i inne). Granicę pomiędzy strefami tworzy zwierciadło wody podziemnej. Czas przemieszczania wody przez st. aeracji - od kilku m-cy do kilku lat.

Wody mineralne 1. wody wodorowęglanowe (zaw. Ca i Mg), 2.wody solankowe (NaCl i KCl), 3wody wodorowęglanowosiarczanowe (CaHCO₃, MgHCO₃, MgSO₄), 4wody żelaziste ( Fe(HCO₃)₂ ), 5wody siarczanowo - siarkowodorowe (CaSO₄, MgSO₄, H₂S), 6wody radoczynne ( Ra i V w bardzo małych ilościach). Na jakość wód podziemnych wpływają: a)procesy ługowania (wymywania) sub. mineralnych, b)procesy degradacji mikrobiologicznej sub. organicznych, c)procesy dyspersji, d)procesy sorbcji i wymiany jonowej, e)wymiana gazowa powietrze - grunt, f)procesy rozcieńczania,

Wody powierzchniowe: 1.oceaniczne, 2.morskie, 3.śródlądowe (płynące, stojące)

Wody powierzchniowe płynące. Zanieczyszczenia w wodach: a)mineralne, b)biogenne, c)zw. organiczne, d)gazy rozpuszczone, e)zan. bakteriologiczne. Procesy chemiczne wpływające na jakość wód: 1.reakcje utleniania i redukcji, 2reakcje kwas + zasada, 3reakcje wymiany pomiędzy atmosferą i wodą, 4wytrącanie, 5rozpuszczanie ciał stałych,6 reakcje kompleksowania, 7adsorpcji i desorpcji. Zanieczyszczenia w wodach: mineralne, biogenne, zw. organiczne, gazy rozpuszczone, zan. bakteriologiczne.

Wody pow. stojące dzielimy na: małe zbiorniki (stawy, jeziora), duże zbiorniki (średnie, duże jeziora).

Skład wody uzależniony od podłoża i warunków atmosferycznych. Silne opady powodują rozcieńczenie zanieczyszczeń.

W średnich i dużych jeziorach koncentracja zan zależy od: 1.ilości, jakości dopływających zanieczyszczeń, 2.rodzaju podłoża, 3.rodzaju gleb zlewni. Pr. chem. wpływające na jakość wód: 1.reakcje utleniania i redukcji, 2.reakcje kwas + zasada, 3.reakcje wymiany pomiędzy atmosferą i wodą, 4.wytrącanie, 5.rozpuszczanie ciał stałych, 6.reakcje kompleksowania, 7.adsorpcji i desorpcji.

Samooczyszczanie zależy:

a)biodegradacja zw org, b)sedymentacja c)adsorpcja d)fotoliza e)ewaporacja

Skład wód naturalnych.

1.odczyn wód naturalnych zależy od: a)tzw. układu węglanowego, b)rodzaju podłoża, c)rodzaju gleb w zlewni (lub warstwy wodonośnej), d)doprowadzanych zanieczyszczeń.

Układ węglanowy. CO₂ gazowy, CO₂ rozpuszczony w wodzie, kwas węglowy, kwaśne węglany, węglany nierozpuszczalne w wodzie, Układ węglanowy powoduje buforowanie wód naturalnych.

Poszczególne formy u.w. uczestniczą w; reakcjach zachodzących w procesie fotosyntezy, reakcjach zachodzących w procesie respiracji, przy rozpuszczaniu ciał stałych, przy wytrącaniu ciał stałych, w procesach biochemicznego rozkładu zw. organicznych.

Nitryfikacja: I etap (bakterie nitrosomonas) :15CO2+13NH4+=10NO2-+3C2H7O2N+23H++4H2O+energia

II etap (bakterie nitrobacter): 5CO2+NH4++10NO2+2H2O=10NO3-+C2H7O2N+energia Nitryfikacja zalezy: a)zawartosc O2, b)temp c)pH d)steż substratów i produktów e)ilosc bakterii f) Wzrost mat.org.znacznie obniża efektywność proc.nitryfik;g)dostepność światla h) Wartość krytyczna w okolicy kt.proc. nitryf.ulega zahamowaniu-0,8mgO₂/l; Temp.optymalna-25-36C;Min.temp- 8C-później ulega zatrzymaniu; pH optymalne-7,6; Liczba bak.-1000-10000w ml

Denitryfikacja I typ- heterotroficzna (bakterie heterotroficzne) substancje potrzebne :wegiel org przyswajalny, azotany (V) fosforany

II typ- autotroficzna (rozne bakterie) Przebieg zalezy od: a)minimalna ilosc tlenu >0,1-0,2 b)stezenie głuchych substratów c)stez √ odzywczych Na, Ca, Fe d)pH e)temp

Siarczany Pochodzenie: a)wskutek wymywania skał, b)wymywanie gleb, c)opady atmosferyczne, d)biochemiczne utlenianie innych form siarki, e)ścieki. Siarka może być z :a)procesów spalania paliw kopalnianych, b)emisja SO₂ do atmosfery, c)składowanie odpadów górniczych, d)utlenianie siarki organicznej (gleba i ścieki), e)składowiska odpadów komunalnych.

Siarczany wapnia i magnezu nadają wodzie gorzki smak.

Krzemiany Źródła: a)wietrzenie skał, b)wymywanie minerałów (albit NaAlSi₃O₈),

Formy: a)koloidalna, b)zawiesina (krzemionka, glinokrzemiany), c)roztwory rzeczywiste.

Formy chemiczne w wodzie: a)niezdysocjowana krzemionka - SiO₂, b)niezdysocjowany kwas metakrzemowy - SiO₂xH₂O (H₂SiO₃), c)niezdysocjowany kwas polikrzemowy - X SiO₂ Y H₂O,

Fosforany Żródła: a)wietrzenie i rozpuszczanie skał b)splywy powierzchniowe c)opady atmos d)ścieki e)erozja gleby

Fosforany: polifosforany, tripolifosrorany, metafosforany

Organiczne: fosfolipidy, fosfoamidy, nukteotydy

Postać kwasu	pH
		5	6	7	8	10	11
H3PO4	+	+	-	-	-	-
H2PO4^-	+	+	+	+	+	-
HPO4^2-	+	+	+	+	+	+
PO4^3-	-	-	-	-	+	+

Kationy Amonowy NH₄⁺

Zawartość azotu amonowego uzależniona jest od: a)dopływu amoniaku ze źródeł punktowych i obszarowych, b)potencjału redoks, c)wartości temperatury, d)rozwoju roślinności wodnej.

Magnez Postać: a)w postaci Mg²⁺ (siarczany, kwaśne węglany), b)w w. powierzchniowych stężenie <40 mg/dm³, c)w w. rzecznych Ca : Mg = 4 : 1 (2 : 1). Wody podziemne 0,5 ÷ 50 mg/dm³. Żródła: a)ługowanie skal np. dolomitow b)ze ścieków c)skladowiska odpadów komunal, przemyslo

Wapń Formy: a)Ca²⁺, b)CaSO₄, c)CaHCO₃, d)ługowanie skał (kalcyt, dolomit), e)stężenie zależy od pH i od zawartości CO₂, f)aktywny w procesach sorpcji i wymiany jonowej, g)składowiska popiołów, odpadów komunalnych, odpadów przemysłowych (górnictwo), h)największy emiter wapnia - białe morza - odpady z przemysłu sodowego,

Sód Formy: a)kation Na⁺, b)kwaśny węglan NaHCO₃, c)węglany, d)siarczany. Źródła: a)ługowanie ze skał (wietrzenie skaleni) b)z obaszarow rolniczych c)składowiska Naturalne przyczyny wysokich stężeń: a)naturalne występowanie wód słonych, b)ługowanie złóż soli kamiennej, c)zanieczyszczenia antropogeniczne sodem (odprowadzenie wód kopalnianych, eksploatacja złóż ropy i gazu, przecieki z rur transportujących solankę, odpady z przemysłu chemicznego, ścieki komunalne, odcieki ze składowisk odpadów komunalnych, zimowe utrzymanie dróg),

Potas Źródła: a)ługowanie ze skał (wietrzenie skaleni) b)z obaszarow rolniczych c)składowiska

Ocena jakości wody dokonuje się przez okreslenie sumy równowaznikó kationow z anionami obliczonych na podst analiz. Powinno się uwzglednic w analizie: Cl, SO₄^2-, HCO₃^-, K⁺, Na⁺, Mg²⁺,Ca²⁺.

mg przelicza się na mval: (stez * wartosciowosc)/masa molowa

Bledy grube: a)podczas przekazywania wynikow b)przy ustalenieu zakresu aparatury c)przy pochyleniu proby d)przypadkowe zanieczyszczenie probki

Precyzja - rozrzut pomiarów w stosunku do średniej z tych pomiarów.

Analizy wzajemnie się wykluczające - jeżeli w analizie oznaczono kilka głównych kationów: Na⁺, Mg²⁺, Ca²⁺, to suma tych jonów wyrażona w mval/dm³ pomnożona przez 100 i podzielona przez przewodność elektryczną właściwą (μs/cm³) powinna mieścić się w granicach 0,92 ÷ 1,24.

Jeżeli oznaczano aniony: HCO₃^-, CO₃^-, SO₄^2-, Cl^-, to suma tych jonów w mval/dm³ pomnożona przez 100 i podzielona przez przewodność elektryczną właściwą (μs/cm³) powinna mieścić się w granicach 0,92 ÷ 1,24.

Jeżeli oznaczono substancje rozpuszczone mineralne, to ich zawartość w mg/dm³ i podzielona przez przewodność elektryczną właściwą (μs/cm³) powinna mieścić się w granicach 0,55 ÷ 0,96.

Twardość ogólna wody po przeliczeniu na mval/dm³ musi być równa sumie mval/dm³ Ca, Mg, Sr, Ba.

Wybrane parametry organiczne wskaźniki organiczne ogólne (ChZT, BZT, OWO, ogólne zap. tlenu, straty przy prażeniu, absorbancja w nadfiolecie, ekstrakt węglowo - chloroformowy.); wskaźniki organiczne specyficzne,

a) RWO - ogólna zawartość węgla związanego w sub. organicznych,

Zanieczyszczenia pochodzenia sztucznego - składowiska odp. komunalnych, rafinerie ropy naftowej, drogi, linie kolejowe, lotniska, aglomeracje miejskie, przemysłowe.

Zanieczyszczenia pochodzenia naturalnego - torfowiska, bagna, formacje burowęglowe.

b)OWO - oznaczenie wszystkich zw. zawierających węgiel (RWO(rozpuszczony), NWO(nierozpuszczony), LWO (lotny)).

c) ChZT-utlen zw orga silnymi utleniaczami

d)BZT -ilosc tlenu potrzebnego na utlen zw org na drodze biochemicznej

e)Współczynnik absorbcji w nadfiolecie Wykorzystuje się fakt pochłaniania promieni UV przez większość związków rozpuszczonych w wodzie. Pomiar dokonuje się na próbce przefiltrowanej (długość fali λ=254 nm, grubość warstwy wody 5 cm).

Absorbancja: ekstynkcja E Transmitancja - procent pochłaniania A = log (100/T) -uzyskuje się oznaczenie tylko części zw. organicznych (benzen, toluen, fenol (pierścieniowych)).

f)Azot organiczny Azot ogólny = wszystkie zw. organiczne zawierające azot (naturalne i sztuczne) - białka, aminokwasy, mocznik, pirydyna. Źródła azotu: a)szczątki roślin i zwierząt, b)nawozy amidowe (gł. skł. moczniku), c)ścieki związane z rolnictwem, d)odpady z przetwórstwa rolnego, e)ścieki bytowe, f)składowiska odp. stałych zawierające materię organiczną

g) Ogólne zap. tlenu - zużycie tlenu na utlenienie wszystkich zw. organicznych znajdujących się w wodach.

Rozpuszczony chlor organiczny Suma wszystkich zw. zawierających chlor nazywamy chlorowymi zw. organicznymi.

Wskaźniki ogólne: a)AOX - suma zw. org. zaw. chlor, które zostały wydzielone na węgiel organiczny w drodze sorpcji, b)EOX - ekstrakcja rozpuszczalnikami organicznymi. Mogą być pochodzenia naturalnego, ale większość stanowią zw. syntetyczne:a)chlorowcopochodne węglowodorów - alifatyczne rozpuszczalniki chloroorganiczne np.: chloroform, tetrachlorek etylu, tetrachlorek węgla, trichloroetan, substancje tworzące się podczas chlorowania wody pitnej; THM, b)pestycydy chloroorganiczne, c)chlorofenole - trichlorofenol, pentachlorofenol, d)chlorobenzeny - heksachlorobenzen, polichlorowane bifenyle, e)dioksyny np.: TCDD

Chloroform CHCl₃ Zródła :a)chlorowania wód zawierających sub. organiczne (zw. humusowe) b)infiltracji ścieków poddanych „obróbce chlorem” d)ścieki z przemysłu chemicznego, tekstylnego, papierniczego. d)opady atmo Ewaporacja (utlenianie) jest najistotniejszym czynnikiem eliminującym CHCl₃ z wody. (inne:fotoliza, hydroliza, biodegradacja).

Tetrachloroetan C₂Cl₄ Należy on do org. substancji lotnych, używany jako rozpuszczalnik. Ciecz o słodkawo - eterycznym zapachu. Rozpuszczalność w wodzie 150 mg/dm³ w 20°C. Związek lotny. Źródła: wylewiska ścieków, wycieki z instalacji, odcieki ze skł. odpadów. Może ulegać powolnej biodegradacji. Ewaporacja - czynnik eliminujący.

Trichloroetan C₂HCl₃ Związek lotny, używany jako rozpuszczalnik. Ciecz bezbarwna o zapachu chloroformu. Rozpuszczalność w wodzie 1100 mg/dm³. Ulega sorpcji, biodegradacji (przy obecności metanu).

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne WWA. benzo(a)piren - silnie kancerogenny, benzo(b)fluoraten, benzo(ghi)perylen, indeno(1,2,3,-cd.)piren, substancje stałe, ulegają sublimacji. WWA powstają w wyniku przemian materii organicznej. Rozpuszczalność węglowodorów aromatycznych rośnie w obecności detergentów. WWA ulegają fotolizie, utlenianiu. W dużym procencie ulegają sorpcji. Ulegają biodegradacji - powstają zw. fenolowe i kwasy organiczne (T_1/2 = kilka dni, miesiecy). Pochodzenie: a)naturalne -WWA systezowane przez wiele mikroorganizmow i roslin -jako produkt przemiany materii -z paliw kopalnianych, z pożarów lasów, traw

b)antropogeniczne: -spalanie paliw kopalnianych -spalanie odpadów przmyslo, -scieranie powierzchni asfaltowych -z samochodow -z odciekow wysypiskowych

Fenole -zw aromatyczne które zawieraja 1 lub wiecej grup wodorotlenowych Postacie: fenol, krezol (o-krezol, m.-krezol, p.-krezol), ksylenol (dwie CH₃) (2,3-ksylenol; 2,4: 2,5; 2,6; 3,4; 3,5), Żródła a)produkty przemiany mateii b)wchodza w sklad materii roslinnej c)produkty rozkladu naturalnego zw humusowych i lignin d)duzo w zywicach naturalnych, ropie naftowej e)scieki z koksowni i gazowni f)zakladow przerobki ropy naftowej, tworzyw sztucznych g)fabryk farbnikow i srodkow ochrony roslin

Substancje humusowe składa się z: lignina, celuloza, białka, chemiceluloza oraz z wlasciwych substancji humusowych i substancji tworzacych się w skutek procesow biochem Zródła: a)gleba b)torf c)ściółka leśna d)szczatki roślin Do subst humusowych zalicza się 3 kwasy: a)kw humusowe b)kw fulwowe c)kw hematomelanowe Kw humusowe daja się rozpuszczac w zasadach i nastepnie stracac kwasami Różnice: a)fulwokwasy maja mniejsza czasteczke a)dobrze rozpuszczaja się w wodzie c)w roztw wodnych ulegaja dysocjacji d)wykazuja właściwości kompleksotworcze Zawartosc kw humusowych zalezy: a)od rodzaju gleby b)od czasu kontaktu wod z podlozem c)skladu chem wod d)pH Obecnosc kw humus wplywa na: a)barwe, b)ChZT c)odczyn d)smak e)wiążą Fe, Mn

Detergenty: Mydla, srodki powierzchniowo czynne Sklada się z 2 czesci a)z czesci nie polarnej lub b malo polarnej b)z czesci silnie polarnej Podzial: 1.jonowe: a) anionowe - środki piorące, czyszczące, mydła, b)kationowe - śr. dezynfekujące, ihibitory korozji, śr. flotujące, c)amfoteryczne - kosmetyki, 2.niejonowe - śr. piorące, czyszczące. Produkcja: 60% anionowe, 30% niejonowe, 10% pozostałe.

Układy koloidalne - nazywamy uklady mikro niejednorodne w których wymiary czasteczki fazy rozproszonej mieszcza się w granicach 10^-4-10^-5cm Podzial: a)monodyspersyjne -czastki fazy rozproszonej maja taka sama wielkosc b)polidyspersyjne- rozna wielkosc czastek

Solwatacja -zjawisko łączenia czastek fazy rozproszonej o osrodkiem dyspersyjnym

Miareczkowanie -oznaczanie subst A poprzez dodawanie subst B o znanym stezeniu w warunkach umozliwiajacych...

Warunki: a)reakcja miedzy A i B powinna przebiegac stechiometrycznie zgodnie z reakcja b)przebieg reakcji powinien być szybki c)dodawany titrant nie może wchodzic w reakcje z innymi skladnikami z roztworu d)stwierdzenie PK który powinien być zgodny z punktem równoważności W zaleznosci od reakcji wyroznia się a)alkacymetria: (reakcje kw-zas) obejmuje:-alkalimetria (miareczko zasadą) -acydymetria (miarecz kwasem) b)redoksymetria (reakcje utlen i redukcji): -oksydymetria (miareczkowanie roztworami silnych utleniaczy) -reduktometria (miarecz roztworem reduktorow) c)wytraceniowe (reakcje wytracania trudno rozpuszcz osadow) d)kompleksometryczne (tworzenie rozpuszczalnych zw kompleksometrycznych- oznacz twardosci) Wedlug sposobu prowadzenia oznaczenia 1)miareczkowanie bezposrednie- oznaczana subst reaguje bezposrednio z dodawanym titrantem 2)posrednie -nie reaguje bezposrednio z titrantem lecz posrednio z inna substancje która się miareczkuje: a)odwrotne -dodaje się wiadoma ilosc w nadmiarze a pozniej się nadmiar odmiareczkowuje b)podstawieniowe- oznaczany skladnik A uwalnia z odpowiedniego zwiazku rownowazna ilosc skaladnika B który nastepnie jest bezposrednio miareczkowany

Punkt Rownowaznosci -punkt w którym dodana jest teoretyczna ilosc odczynnika wynikajaca ze stechiometrii reakcji.

PK -moment miarecz w którym jakas wlasciwosc roztworu wskazuje na koniec miareczkowania

Błąd miarecz -roznica miedzy objetoscia titranta zuzyta do osiagniecia PK a objetoscia potrzebna do osiagniecia PR

Jeżeli PK wystepuje przed PR to blad miarecz jest ujemny a wyniki sa za male

Bledy przypadkowe -zwiazane z technika pomiarow objetosci roztworow, oraz przy sporzadzeniu roztw wzorcowych

Blad kropli- wynika z tego ze PK można wyznaczyc tylko z dokladnoscia 1 kropli

Blad splywu- glowna masa roztworu splywa z wieksza predkoscia niz przy sciankach

Błąd odczytu- niewlasciwe ustalenie polozenia menisku cieczy

POTENCJAŁ REDOX-wyraża zdolność roztw.do migracji elektronów;Głównymi czynnikami potencjałotwórczymi są:-O₂ rozpuszcz;-subst.org.kt spełniają rolę reduktorów; Jeżeli stęż.zw.org.maleje na skutek utleniania to malej również potencjał a rośnie pE;Przy dużej wartości pE aktywność elektronów jest mała i system ma właśc.utleniające;Przy małej wart.pE system ma charakter redukcyjny;

Elektroobojętna cząsteczka-ma nagromadzone w okolicy tlenu dużo ładunków ujem.a w okolicy wodoru-dodatnich;Jest to wiązanie spolaryzow.powst.w przypadku atomów o znacznej różnicy elektroujemności;Wiązania spolaryz.prowadzą do charakteru dipolowego; Temp.p-ktu potrójnego-temp.topnienia lodu pod ciś.jego pary nasyconej;

BROMKI-bogatew Br są wody sąsiadujące z pokładami subst.ropopochod. Formy występ.-bromki(Br);-bromiany (BrO₃^-); -jony bromianowe(BrO₂^-); FLUORKI-wzrost stęż.w zimie; Fluor-pierw.życia; Nadmiar:-fluoroza; Źródła-składowisko odpadów przem;-śc.przemysł;JODKI-J^- niezbędny mikroelement;-wyst.w wodach w niewielkich ilośc;-gl.próchniczne podwyższają przedostanie się jonów jodkowych do wód;-odpowiedzialne za powst.hormonu tarczycy;-nadmiar jest toksyczny

Współczynnik absorbcji w nadfiolecie Wykorzystuje się fakt pochłaniania promieni UV przez większość związków rozpuszczonych w wodzie. Pomiaru dokonuje się na próbce przefiltrowanej (długość fali λ=254 nm, grubość warstwy wody 5 cm). Absorbancja: ekstynkcja E Transmitancja - procent pochłaniania A = log (100/T) -uzyskuje się oznaczenie tylko części zw. organicznych (benzen, toluen, fenol (pierścieniowych)).

CO₂­ **pow- tlen i beztl proc rozkł zw org/ wietrze i wymyw minerałów węglanowych/ ropuszczalność CO₂ z pow atm/ proc metaboliczne org żywych/ uwalniane z wodorowęglanów **podz- infiltrujące wody pow i opadowe/ proc przemian biochem zach w strefie aeracji i saturacji/ proc wietrz min węgl/ redukcja siarczanów w obecności węgla org/ diageneza i metamorfizm miner węglanowych/ utlen zw org Siarkowodór **miner-w podz w obecn CO₂ i zw żelaza na skutek rozkł siarczków metali **org- rozkł beztl zw org zawier siarkę **biol- beztl reduk siarczanów przez bakt siarkowe **pow -gazy wulkaniczne **pow-śc przem (chem, ropa naft) Azotyny NO₃ **pow- spływ pow/ zan obszarowe/ śc miej i przem/ opad atm/ proc nitryfikacji/ rozkł zw org zawier N// **podz- przenawożenie gleb nawozami miner (saletra amonowa, saletrzak) i org (gnoj i obor)/ odciek ze skł komun i przem/ nieodpow przechowyw nawozy/ nitryfikacja w warst wodonoś Chlorki- ść kom/ nawozy nat/ odciek ze skład kom i przem Siarczany- wymyw skał (anhydryt, epsonit, mirabilid) i gleb/ utlen biochem siarczków lub innych form siarki/ dopł ść/ opad atm/ utl siarki wprowadzonej przez człow (spal paliw kop/ skład odpadów górn/ utlen Sorg zawart w glebie i skałd odpadów kom) Fosforany- wietrz i rozpusz miner fosforanowych/ erozja gleby/ spływ pow z ter nawoż/ opad atm/ ść byt-gos i przem Kat amonowy **nat -rozkł materii org **Antropol- nawozy org/ ść byt i z roln/ odpady z przetwór roln/ skład odp stałych i odp przem zawier materie org Sód **nat- ługow, wymyw i wietrz skaleni **antr- eksp złóż ropy naft i gazu/ odp z przem chem/ ść kom/ odprow wód kopaln/ zimowe utrzym dróg Potas- ługow ze skaleni i biotytu/ wymywanie z nawozów org i sztucz/ odciek ze skła kom

Wapń i mag- ługow/ ść przem/ skład kom i przem (popioły, opd z górnictwa węglowego, przem sodowego)/ skład odp poflotacyjnych Met cięż- antr- rolnict (pestycydy/ zaprawy rtęciowe do rośl/ nawozy min i nat/ środ suszące)/ Kompostownia (ołó kad rtę mie nik cynk ars bizmut)/ przem metarulg- specjal stopy i stale(oło kad molib nik cynk cyna chr ars bizm antymon)/ do prod półprzew i elem elektrotech/ spal paliw kopal i C ropa naft/ ogniwa bater akumul/ farby i pigm/ środki konser żywn/ katalizatory/ śc komunal/ wysyp odp kom i przem Azot org- szcząt rośl i zw/ mocznik/ nawozy/ śc związane z roln (obor i gnoj)/ odpz przetwórst rolnego i przem spożyw/ ść byt-gos/ odciek ze skł komi przem/ opad atm(mało) **zanicz obszar- ieregulow gospodarka ść teren rol/ roln wykorz ść/ nadmiar stos nawoz org/ **mało, śr- skł odp kom i przem (rolno-spoży) Chlor org- subst syntetycz- chlorowcopochodne węglowodorów (ropuszcz alifatyczne chloroorg/ chloroform/ tetrachlorek węgla) i THM-y/ pestycydy chloroorg/ chlorofenole/ PCB/ tetrafenyle/ dioksyny/ chlorowane zw humusowe/ halogenowe węglowodory wielocząst Chloroform zrzut lub infiltr śc przem oraz chlorowanych ść pochłodniczych Tetrachloroeten wymywanie i infiltr z wylewisk ść/ wycieki z inst przem i z kanaliz/ odciek ze skład odp stałych/ lotniska/ opad atm z aglomeracji miejsko-przem Fenole **nat- produkt przemian materii zw i człow/ składnik materii rośl/ z rozkł zw humusowych lignin/ bodegr WWA/ żywice naturalne/ ropa naft// **antr- śc z gazowni i koksowni/ śc z zakładów (przeróbki ropy naft/ tworzyw sztucz/ barwników/ środków ochr rośl) WWA **nat- przemiany materii org/ w paliwach kopal/ pożary lasów i erupcje wulk// **antr- spal ropy naft i paliw kopal/ spal odp/ zmywanie ścierającej się powierzchni asfaltowej i opon/ emisja spalin/ ść komi przem/ skład odp stałych/ detergenty

Jakość wód podziemnych? procesy ługowania, zw. mineralne, degradacja mikrobilogiczna subst. organicznych, dyspersja rozproszona, na substancje chemiczne, sorpcja i wymiana jonowa, procesy rozcieńczenia i wymiana gazowa Układ węglanowy? CO₂ gazowy + CO₂ rozpuszczony w wodzie + kwaśne węglany + węglany rozpuszczone w wodzie Wyst CO2 pH≤4,3- post wyłącz gazowa / 4≤pH≥8- jako H2CO3 i HCO₃^- / pH=8,3-wyłacznie HCO₃^- Jakie jony mamy? 2Zp <Zm: CO₃ ^2- + HCO₃^- //2Zp = Zm: CO₃ ^2- // 2Zp >Zm: OH + CO₃ ^2- //Zp=Zm: OH Formy zw. krzemu zależne od pH? w typowych wodach natężenie pH<8, większość SiO₂ w formie niezdysocjowanej; pH>9 - formy zdysocjowane HsiO₃^-, Si₄O₆(OH)₆^2-, w wodach o wysokiej zawartości zw. org. tworzą się krzemionki ze zw. org - zw. kompleksowe SiF₆. Zawartośc krzemu powoduje powstawanie węgla kamiennego Występowanie krzemu w wodach naturalnych? w postaci roztworu rzeczywistego, zawiesiny, roztworu koloidalnego, Związki krzemu niezdysocjowana krzemionka SiO₂, niezdysocjowany SiO₄ * H₂O, kwas ortokrzemowy, kwas polikrzemianowy Źródła antropogeniczne RWO? zakłady przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego, stacje paliw, lotnisko, drogi, linie kolejowe, cmentarze, składowisko odpadów komun. Źródła naturalne RWO? tenery bagniste i torfowisk, naturalne pokłady ropy naftowej i gazu ziemnego, formacje geologiczne Procesy degradacji chloformu? fotoliza, biodegradacja, hydroliza Od czego zależą parametry denitryfikacji? od stężenia głównych substratów, stężenia pierwiastków mineralnych, odczyn (optymalne pH od 7 do 8), temperatury (optymalna 25 - 37⁰C ) Przebieg procesu nitryfikacji zależy od następujących czynników: temperatury, od dostępności telnu, pH, stężenia substratów i produktów reakcji, ilości bakterii nitryfikacyjnych, dostępności światła, turbulencji, zawartości materii organicznej Procesy przy kwasowości H⁺ + OH-⇒H2O // H2CO3 + 2OH ⇒CO₃ ^2- +2H₂O // HCO₃^- + OH⇒CO₃ ^2- +H₂O Procesy przy zasadowości Zp OH+H⇒H2O // CO₃ ^2- + H⇒HCO₃^- // Zm HCO₃^- +H⇒CO2+H2O Wyst S <5-HS^-- nie wyst/ =7-głóna postać to HS/ 5<pH<7-sa HS i H2S/ >9-H2S brak/ >10-wyst S²⁺ Kat amonowy pot redoks/ temp/ ilość dopł zaniecz/ rozwój rośl wodnej Sole wapna *rozp w H2O CaCl2/ Ca(NO3)2 *słabo rozp Ca(OH)2/ CaO/ CaSO4×2H2O/ Ca(HCO3)2 *nierozp CaCO3/ Ca(PO4)2/ CaF2/ CaSiO3 Sole magnezu *rozp MgCl2/ MgSO4 *trudno rozp MgF2/ MgCO3/ MgSiO3/ Mg3(PO4)2/ Mg(OH)2 Metale cięż łatwo ulegaja *utlenialnośc *tworzenie trudno rozp soli i siarczany *łatwo ulegaja sorpcji na pow koloidów *łatwo ulegaja sedymentacji Sorbenty metali cięż minerały ilaste/ tlenki Fe i Mn/ subst org i zw humusowe

Jakośc wody A - Cl/ SO₄^2- / HCO₃ K - K/ Na/ Mg/ Ca Wybrane parametry organiczne wskaźniki organiczne ogólne⇒ChZT, BZT, OWO, ogólne zap. tlenu, straty przy prażeniu, absorbancja w nadfiolecie, ekstrakt węglowo - chloroformowy Czynniki wpływ na BTZ temp 20÷30/ subst pozywkowa BTZ:N:P=100;5;1/ pH 7÷8/ wpływ subst toksycznych THM rosna ze wzrostem dawki chloru/ temp/ pH/ zawart subst org tzw,prekursorem chloroformu Ewaporyzacja -eliminacja chloroformu na drodze: fotolizy/ hydrolizy/biodegradacji Subst humusowe wartość zależy od rodzaju gleby w podłożu i w zlewni/ czasu kontaktu wód z glebą/ składu chemicz wód/ pH Zawartość wpływa na smak/ barwę/ odczyn/ wzrost ChZT/ wzrost zawart Fe Mn i kationu amonowego Indeks fenolowy fenol/ krezole (meta orot i para)/ ksylenol (2,3-kylenol) WWA- banzo(a)piren/ banzo(b)fluoranten/ benzo(q)perylen/ fluoraten Migracja WWA ogranicza sorpcja/ utlenianie/ fotoliza/ biodegradacja przez mikroorg Pojemność buforowa? - jest to liczba moli mocnej zasady lub kwasu, która musi być dodana do 1 litra roztworu, aby spowodować zmianę pH o jednostkę. Alkacymetria- chemiczna analiza objętościowa, wykorzystująca reakcje zobojętniania do oznaczeń kwasów i zasad (acydymetria). Obejmuje:-alkalimetria (miareczko zasadą) -acydymetria (miarecz kwasem) Licz masowa - określa liczbę protonów i neutronów czyli nukleonów w jądrze atomowym danego izotopu pierwiastka.  W przybliżeniu mówi ona o tym, ile razy masa danego atomu jest większa od masy atomu wodoru. Różnice między kwasami huminowymi a fulwowymi - •znacznie mniejsza masa cząsteczkowa, •lepsza rozpuszczalność w wodzie, •silne właściwości kompleksotwórcze, •łatwiej dysocjuje w wodzie, •złocista barwa, •przyczyniają się do kompl. Fe, Mn i Al. hymtamelanów od kw. huminowych - •rozpuszczalnością w alkoholu i znacznie mniejszą masą cząsteczek; •wolne kw. hymatom. są słabo rozpuszczane w wodzie i wyst. w postaci roztworów koloidalnych. Na co rozpadają się zw. zawierające H, C, O, P, S, N w war. tlenowych i beztlenowych? - •Tlenowe: (C)CO₂, (H)H₂O, (O)-, (N)NO₂, NO₃, N₂O₅, (S)SO₂, SO₃, (P)PO₄^3-, P₂O₅; •Beztlenowa: (C)CH₄, (O)H₂O, (N)NH₃, (S)H₂S, (P)PH₃.

1. Co to jest pojemność buforowa? - jest to liczba moli mocnej zasady lub kwasu, która musi być dodana do 1 litra roztworu, aby spowodować zmianę pH o jednostkę.

2. Co to jest alkacymetria, jakie działy w nią wchodzą? - chemiczna analiza objętościowa, wykorzystująca reakcje zobojętniania do oznaczeń kwasów i zasad (acydymetria). Obejmuje:-alkalimetria (miareczko zasadą) -acydymetria (miarecz kwasem)

3. Co to jest liczba masowa? - określa liczbę protonów i neutronów czyli nukleonów w jądrze atomowym danego izotopu pierwiastka.  W przybliżeniu mówi ona o tym, ile razy masa danego atomu jest większa od masy atomu wodoru.

4. Wymienić 8 wskaźników org. - ogólne zapotrz. tlenu; straty przy prażeniu; węgiel org.; absorbancja w nadfiolecie; CHZT; BZT; azot org., ekstrakt węglowo-chloroformowy i węglowo-alkoholowy.

5. Wypisz 8 właściwości wody, które zależą od temperatury - gęstość wody + objętość + ciepło właściwe + napięcie powierzchniowe + adsorpcja promieniowania widzialnego + przewodzenie prądu elektrycznego.

6. Wzór na stałą dysocjacji i ile wynosi - K=[H⁺]·[OH^-]/[H₂O] [H₂O] - można przyjąć wartość stałą, gdyż liczba nie- jest znikomo mała w stosunku do liczby zdysocjowanych.

7. Metody miareczkowania - •bezpośrednie: oznaczana subst. reaguje bezpośrednio z dodawanym titrantem; •pośrednie: subst. miareczkowana nie reaguje bezpośrednio z titrantem, lecz pośrednio z inną substancją, którą się miareczkuje: MET. odwrotne (odmiareczkowywanie nadmiaru); podstawieniowe (substytucyjne).

8. Jak oznaczamy straty przy prażeniu? - oznacza się przez odparowanie określonej objętości próby wody lub ścieków w parownicy do sucha, ostudzoną parownicę waży się a następnie suchą pozostałość się wypraża w temp. 55ºC. w tej temp. zw. org. ulegają spaleniu lub utlenieniu. Powoduje to obniżenie ciężaru ostudzonej parownicy. Jest to jednak przybliżona metoda oznaczania ogólnej zawartości zw. org. próby.

9. Co to jest asocjacja? - zjawisko łączenia się cząst. wody w duże zespoły lub grupy cząstek, przyczyną tego jest biegunowość cząstek elektrycznie obojętnych. Dipole wody przyciągają się różnoimiennymi biegunami a następnie łączą się wiązaniem wodorowym.

10. Wymień 6 gazów rozpuszczanych w wodzie - N + CO₂ + O₂ + H₂S + CH₄ + NH₃ + SO₂ + H₂ + CO + He + Ar

11. Jak się dzieli wody mineralne? - •chlorkowe; •węglanowe; •siarczanowe; •kwaśne.

12. Podstawowe aniony i kationy podczas oznaczania zan. wody - •KATIONY: amonowy, sodowy, potasowy, Mg+Ca, metale ciężkie; •ANIONY: HCO₃^-, CO₃^-, SO₄^2-, Cl^-

13. Jakie jony występują w wodzie zależnie od pH? •2Zp <Zm: CO₃ ^2- + HCO₃^-; •2Zp = Zm: CO₃ ^2- ; •2Zp >Zm: OH + CO₃ ^2-; •Zp=Zm: OH.

14. Jakie jony są w wodzie jeżeli badana próba wobec fenoloftaleiny nie zabarwi się na różowo? - są to jony CO₃^2- i tworzą one zasadowość ogólną.

15. Co wpływa na jakość wód podziemnych? - procesy ługowania, zw. mineralne, degradacja mikrobilogiczna subst. organicznych, dyspersja rozproszona, na substancje chemiczne, sorpcja i wymiana jonowa, procesy rozcieńczenia i wymiana gazowa

16. Dlaczego w wodach podziemnych oznaczana jest mniejsza ilość fosforanów niż w powierzchniowych? - bo w wodach podziemnych fosforany są wiązane przez glinokrzemiany i ich zawartość jest bardzo niewielka, albo w ogóle ich nie ma.

17. Źródła sodu i chlorków w wodach podziemnych - ługowanie nat. pokładów soli kamiennej, z naturalnyh pokładów chlorkowych, wyniku ługowań skał, wietrzenia skaleni.

18. Antropogeniczne źródła sodu - •eksploatacja złóż ropy naftowej; •odpady z przem. chem.; •ścieki komun; •odcieki ze składowisk komun.; •odprowadzenie wód kopalnianych; •zimowe utrzymywanie dróg.

19. Dlaczego chlor jest ważnym wskaźnikiem zanieczyszczenia wód? - jego obecność w wodzie należy ocenić ze względu na pochodz. (geol. czy z zan.). Obecność Cl^- wskazuje na zaniecz. przez: •bakterie poch. ze ścieków byt-gosp.; •ścieki miejskie i przem.; •odcieki ze składowisk odpadów komun.; •nawozy naturalne (gnojowica, obornik)

20. Metody oznaczania chloru organicznego (AOX, EOX) - •AOX: suma zw. org. zawierających Cl wydzielony na drodze sorpcji na węglu aktywnym; •EOX: suma zw. org. zawierających Cl wydzielony na drodze ekstrakcji rozpuszczalnikami org.

21. Co wpływa na jakość wód podziemnych? - procesy ługowania, zw. mineralne, degradacja mikrobilogiczna subst. organicznych, dyspersja rozproszona, na substancje chemiczne, sorpcja i wymiana jonowa, procesy rozcieńczenia i wymiana gazowa.

22. Żródła CO₂ w wodach podziemnych - z infiltrujących w wód pow. procesów przemian biochemicznych zachodzących w strefie areacji i saturacji, wietrzenia min. węglowych, reakcji redukcji w obecności C_org, diageneza i metamorfizm min. węglowych, utlenienie zw. organicznych.

23. Źródła CO₂ w wodach powierzchniowych - z powietrza atm., z tlenowych i beztlenowych procesów rozkładu związków organicznych, z procesów geochemicznych, metabolicznych organizmów żywych, uwalniany z węglanów zawartych w wodzie.

24. W wyniku zmniejszenia zawartości CO₂ zachodzi reakcja: CO₃^2- + H₂O ↔ CO₂ + 2OH^-

25. W wyniku wzrostu zawartości CO₂ zachodzi reakcja: H₂O + CO₂ ↔ H₂CO₃ ↔ H⁺ + HCO₃^- ↔ 2H⁺ + CO₃^2-

26. Źródła H₂S w wodach naturalnych? - kontakt z gazami wulkanicznymi + dopływające ścieki przemysłowe (z gazowni, koksowni, przeróbki ropy naftowej) HS^- ↔ H⁺ + S^2-

27. Układ węglanowy - w jego skład wchodzą: CO₂gazowy, CO₂rozpuszcz., kwaśne węglany, węglany nierozp. w wodzie; buforuje odczyn wód nat., bo poszczególne formy uczestniczą w: •procesach biochem. rozkładu zw. org.; •reakcji fotosyntezy; •reakcji respiracji; •reakcji rozpuszcz. ciał stałych; •procesach wytrącania ciał st.

28. Źródła siarczanów - •wymywanie skał (antracyt CaSO₄, epsomit MgSO₄·7H₂O, mirabilit); •wyługowanie gleby; •utlenianie siarczków metali ciężkich; •ścieki miejskie lub przem.; •z produktów utleniania siarczków i siarki z rozkładu białka roślinnego lub zw.; •z gazów wulkanicznych; •wprow. do środ. przez człowieka: spalanie paliw kopalnianych (kw. deszcze); składowanie odpadów górniczych; utlenienie siarki org. zawartej w glebie; składowania odpadów komun.

29. Źródła fosforanów - •wietrzenie i rozpuszczanie minerałów fosf.; •erozja gleby; •spływy powierzchniowe z terenów nawożonych nawozami; •opad atmosf.; •ze śc. byt-gosp. i przem.

30. Źródła azotanów - •WODY POWIERZCHNIOWE: spływy powierzch.; zan. obszarowe; ze śc. miejskich i przem.; opady atm; proces nitryfikacji w wodach; rozkład zw. org. zawierających azot. •WODY PODZIEMNE: przenawożenie gleb nawozami min. i org. oraz ich niewłaściwe przechowywanie; odcieki ze składowisk odp. komun.; nitryfikacja w warst. wodonośnych.

31. Źródła azotu amonowego - WODY POWIERZCHNIOWE •biochem. rozkład org. zw. azotowych roślinnych i zw.; •zrzut śc. przem. i miejskich; WODY PODZIEMNE - NATUR.; ANTROPOG. •redukcja azotanów i azotynów przez siarkowodór; •nawozy org. (obornik gnojowica), •ścieki byt-gosp.; •ścieki rolnicze; •odpady z przetwórstwa rolniczego; •składowisko odpadów stałych oraz przem. zawier. mat. org.

32. Oznaczanie azotu og. metodą Kiejdahla - polega na mineralizacji zw. org. stężonym kw. siarkowym w obecności katalizatora (CuSO₄, HgSO₄). Przebieg przykładowej reakcji:
    Zw. org. utleniane są do CO₂, siarki, wody itp., zaś azot org. przechodzi w amoniak, który reaguje z kw. siarkowym tw. siarczan amonowy: 2NH₃+H₂SO₄→(NH₄)₂SO₄ Proces utleniania prowadzony w temp. 613÷643K.

33. Trudno rozpuszczalne zw. magnezu - krzemian MgSiO₃, fosforan Mg₃(PO₄)₂, MgOH₂, MgF₂, MgCO₃.

34. Rozpuszczalne zw. magnezu - CaCl₂, Ca(NO₃)₂.

35. Form metali ciężkich w zależności od środ - •w wodach zawierających tlen rozpuszcz. (aerobowe) o odczynie kwaśnym, przeważa na ogół postać jonowa i rozpuszczalne w wodzie oraz nieorg. kompleksy metali; •przy odczynie alkalicznym powst. trudno rozpuszcz. wodorotlenki metali, nadmiar OH^- powoduje tworzenie hydrokompleksów metali; •przy odczynie obojętny najczęściej obecne są węglany metali ciężkich.

36. Kationowe środki powierzchniowe - śr. dezynfekujące, ihibitory korozji, śr. flotujące, c)amfoteryczne - kosmetyki, 2.niejonowe - śr. piorące, czyszczące.

37. Źródła zanieczyszczenia RWO - ANTROPOG. zakłady przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego, stacje paliw, lotnisko, drogi, linie kolejowe, cmentarze, składowisko odpadów komun. NATURALNE - tereny bagniste i torfowisk, naturalne pokłady ropy naftowej i gazu ziemnego, formacje geologiczne.

38. Czym charakteryzuje się strefa aeracji? - oprócz wody występuje faza gazowa (powietrze i inne). Granicę pomiędzy strefami aeracji i saturacji tworzy zwierciadło wody podziemnej. Czas przemieszczania wody przez st. aeracji - od kilku m-cy do kilku lat.

39. Jakie są wody mineralne w zależności od składu? - 1.wody wodorowęglanowe (zaw. Ca i Mg), 2.wody solankowe (NaCl i KCl), 3.wody wodorowęglanowosiarczanowe (CaHCO₃, MgHCO₃, MgSO₄), 4.wody żelaziste ( Fe(HCO₃)₂ ), 5.wody siarczanowo - siarkowodorowe (CaSO₄, MgSO₄, H₂S), 6.wody radoczynne ( Ra i V w bardzo małych ilościach).

40. Źródła THMY w wodach: - procesów chlorowania wód zawierających substancje organiczne, głównie związki humusowe, infiltracja ścieków, ścieki zaw. chlor, opady atmosferyczne.

41. Co to jest amonifikacja? - hydrolityczny rozkład substancji azotowych przez drobnoustroje. Procesowi ulegają nie tylko subst. białkowe, ale i niektóre składniki moczu, jak mocznik (rozkłada się na amoniak i CO₂).

42. Przebieg procesu nitryfikacji zależy od następujących czynników: temperatury, od dostępności telnu, pH, stężenia substratów i produktów reakcji, ilości bakterii nitryfikacyjnych, dostępności światła, turbulencji, zawartości materii organicznej

43. Co wpływa na proces denitryfikacji? - •zawartość O₂ rozpuszcz., który ma działanie inhibitujące, optymalne stęż. 0,1÷0,2mg/l; •stężenie głównych substratów; •stężenie tzw. pierwiastków odżywczych: K, Ca, Na, Mn, Fe, Mg; •wartość pH, optymalna 7÷8; •temp., optymalna 25÷37ºC.

44. Określenie bilansu - na podstawie sumy równoważników kationów i anionów z wyników analizy. Min. ilość oznaczanych jonów, która uprawnia w typowej analizie oceny na podstawie bilansu to: ANIONY: siarczany SO₄^3-, kwaśny węglan HCO₃^-, Cl^-. KATIONY: K⁺, Na⁺, Mg²⁺, Ca²⁺.

45. Na czym polega metoda bilansu? - polega na przeliczeniu stężenia danego jonu oznaczanego analitycznie na ogół mg/l na mval/l

46. Dokładność met. analitycznej - miara zgodności pomiarów dokonanych przy zastosowaniu określonej metody z wartością prawdziwą. Dokładność pomiaru dokonuje się na podst. metod referencyjnych (ściśle określone stężenia określonego, badanego składnika).

47. Do wskaźników ogólnych zaliczamy - ChZT, BZT, OWO, ogólne zap. tlenu, straty przy prażeniu, absorbancja w nadfiolecie, ekstrakt węglowo - chloroformowy.

48. Kiedy trzeba oznaczać CHZT a nie tylko BZT₅? - oznaczanie CHZT jest konieczne, gdy woda zawiera zw. org. nierozkładalne przez mikroorg. Lub substancje toksyczne dla drobnoustrojów. Wartość BZT są zaniżone w stosunku do CHZT.

49. Silne utleniacze CHZT - KMnO₄, nadjodan, podbromian.

50. Różnice między kwasami huminowymi a fulwowymi - •znacznie mniejsza masa cząsteczkowa, •lepsza rozpuszczalność w wodzie, •silne właściwości kompleksotwórcze, •łatwiej dysocjuje w wodzie, •złocista barwa, •przyczyniają się do kompl. Fe, Mn i Al.

51. Różnice hymtamelanów od kw. huminowych - •rozpuszczalnością w alkoholu i znacznie mniejszą masą cząsteczek; •wolne kw. hymatom. są słabo rozpuszczane w wodzie i wyst. w postaci roztworów koloidalnych.

52. Na co rozpadają się zw. zawierające H, C, O, P, S, N w war. tlenowych i beztlenowych? - •Tlenowe: (C)CO₂, (H)H₂O, (O)-, (N)NO₂, NO₃, N₂O₅, (S)SO₂, SO₃, (P)PO₄^3-, P₂O₅; •Beztlenowa: (C)CH₄, (O)H₂O, (N)NH₃, (S)H₂S, (P)PH₃.

53. Absorbancja UV - polega na pochłanianiu światła przez większość związków org. wyst. w środ. nat. Pomiaru dokonuje się tylko w próbie przefiltrowanej, bo zawiesina powoduje błędy pomiarów. Pomiar dokonywany w ściśle określonych długościach fali i grubości warstwy badanej. Oznaczamy głównie zw. aromatyczne (toluen, benzen, fenol). Nie obejmuje ona zw. alifatycznych.

54. Iloczyn jonowy wody - k_w=[H⁺][OH^-] zależy od temp i zwiększa się z jej wzrostem.

55. Procesy fiz-chem zachodzące w wodach podziemnych (parametry wpływające na jakość) - a)procesy ługowania (wymywania) sub. mineralnych, b)procesy degradacji mikrobiologicznej sub. organicznych, c)procesy dyspersji, d)procesy sorbcji i wymiany jonowej, e)wymiana gazowa powietrze - grunt, f)procesy rozcieńczania,

56. Co to jest ewaporacja? - (utlenianie) jest najistotniejszym czynnikiem eliminującym CHCl₃ z wody. (inne: fotoliza, hydroliza, biodegradacja).

57. Czynniki w potencjale redoks - •tlen rozpuszczony; •subst. org.

58. Jak mierzymy potencjał redoks? - wyraża zdolność roztworu do migracji elektronów. Podczas procesu redox elektrony migrują pod wpływem różnicy potencjałów. Pomiar polega na zanurzeniu elektrody (najcz. grafitowej lub platynowej) w badanej próbie i zmierzeniu jej potencjału względem elektrody wodorowej lub innej.

59. Wpływ temp. na BZT - •wzrost temp. przyśpiesza przebieg procesu; •największe zużycie tlenu w temp. 20÷30ºC; •zahamowanie procesu w temp. 40ºC; •w 10ºC lega spowolnieniu; •w 4ºC proces nie zachodzi.

60. Przesycenie wody tlenem - •gwałtowny wzrost temp.; •gwałtowny spadek ciśn..; •bardzo intensywnie przebiegające procesy fotosyntezy.

61. Występowanie krzemianów w zależności od pH - •w postaci roztworu rzeczywistego, zawiesiny, roztworu koloidalnego •pH<8 większość kw. krzemianowych występuje w formie niezdysocjowanej, niezdysocjowana krzemionka SiO₂, niezdysocjowany SiO₄ * H₂O, kwas ortokrzemowy, kwas polikrzemianow;.•pH>9 duży udział form dysocjowanych H₂SiO₃^-, H₂SiO₄^-; •wody o odczynie kwaśnym + fluor = tworzą się zw. kompleksowe fluorokrzemiany; •duże stężenie zw. org. = krzemionki zw. kompleksowe SiF₆. Zawartość krzemu powoduje powst. węgla kamiennego.

62. Postacie koloidalne krzemianów - •niezdysocjowana krzemionka SiO₂; •Niezdysocjowany kwas metakrzemowy SiO₂·H₂O; •kwas ortokrzemowy H₄SiO₄(SiO₄·2H₂O); •kwas polikrzemowy o ogólnym wzorze xSiO₂·yH₂O

63. Omówić krótko RWO - przeprowadzenie wszystkich zw. węgla w próbie przefiltrowanej przez filtr membranowy do CO₂. następnie oznacza się zawartość wydzielonego CO₂ odejmując od tej wartości udział CO₂ pochodzącego ze zw. nieorg. głównie kwaśnych węglanów. Minus: stosunkowo mała czułość, gdyż zbyt szeroki zakres stosowalności. Odzwierciedla tylko silne zanieczyszczenia.

64. Dlaczego ciężko oznacza się RWO? - RWO charakteryzuje się małą czułością, gdyż metoda odznacza się szerokim zakresem ozn.

65. Biodegradacja WWA - •produktami biodegradacji są fenole i zw. org.; •czas T ½ w war. tlenowych od kilku dni do kilkunastu m-cy; •drobne rozp. się w tłuszczach, co powoduje możliwość ich akumulacji oraz zwiększenie zagrożenia dla czł.

66. Czym ograniczona jest migracja WWA? - •sorpcją; •fotolizą; •utlenianiem się; •biodegradacja przez mikrorg.

67. Oznaczanie EWA, EWCH - •EWA (ekstrakt węglowo-alkoholowy) •EWCH (ekstrakt węglowo-chloroformowy). Oznacza się w wyniku przepuszczenia określonej próbki przez filtr z węglem aktywnym. Zw. org. zaadsorbowane na węglu akt. ekstrahuje się alkoholem (chloroformem) a następnie odparowuje i waży.

68. Co to jest precyzja metody? - stopień rozrzutu pomiarów wyk. określoną metodą w stosunku do wartości śr. z uzyskanych pomiarów. Pozwala określić wpływ błędów grubych na wyniki analizy.

69. Definicja punktu potrójnego - określa warunki współistnienia 3 faz: ciekłej, stałej i gazowej w stanie równowagi. Prężności par nad cieczą i nad ciałem stałym są równe. Jego temp. to temperatura topnienia lodu pod ciśnieniem jego własnej pary nasyconej.

70. Właśc. fizyczne trichloroetenu - •ciecz bezbarwna; •duża gęstość; •rozp. 150mg/l; •toksyczny; •wolnodegradalny (T ½ = 6 lat); •w war. tlen. uznawany za subst. trwałą; eliminowany przez ewaporację; •rakotwórczy (wchłaniany przez skórę).

71. Narysować i podać nazw 2 przedst. indeksu fenolowego - indeks fenolowy oznacza się w celu oznaczenia poszczególnych form fenoli. Obejmuje on fenole 1-wodorotlenowe lotne z parą wodną: KREZOLE KSYLENOLE

72. Na co ulegają biodegradacji ligniny? - to związki aromatyczne i są odporne na biodegradację, pośrednie produkty: pirokafeina, pirogalowe.

73. Napisz nazwy układów przy despersyjnym ciecz dla faz rozproszonych? - •ciecz - emulsja - mleko; •ciało stałe - żele - wodortlenki metali rozproszonych w H₂O; •gaz - piany - roztwór mydła

74. Napisz nazwy układów przy despersyjnym ciało stałe dla faz rozproszonych? - •ciecz - piany stale - pumeks; •ciało stałe - żele stałe - szkło i minerały; •gaz - piany stałe - kszyształy H₂O hydratacyjne.

75. Napisz nazwy układów przy despersyjnym gazu stałe dla faz rozproszonych? - •ciecz - gazolej, mgły - pumeks; •ciało stałe - pyły - kurz, dym; •gaz - mieszaniny gazów - powietrze.

76. Współczynnik absorpcji UV - pomiar dokonuje się na próbce wcześniej przefiltrowanej wody, gdyż zawiesina powoduje uzyskiwanie błędnych rezultatów. Pomiar absorpcji dokonuje się przy długości 254 nm i grubości warstwy wody 5cm.

77. Procesy degradacji chloformu? - fotoliza, biodegradacja, hydroliza.

78. Podział tenzydów? - tenzydy niejednorodne, amfolityczne.

79. Warunki reakcji miereczkowania? - alkometra, redosksymetria, metody wytrącania, mieroczkowanie kompleksometryczne.

---