09.10.2007
Wykład 2
Należy odróżnić język komunikowania się zwierząt, od tego, którym my się komunikujemy. Nasz język i nasze komunikowanie się jest pod każdym względem doskonalsze i bardziej skomplikowane.
1.
Podstawową cechą wszystkich języków jest foniczność, forma dźwiękowa. Była to pierwotna cecha języka, niezależnie od jego dzisiejszej odmiany. Forma pisana jest wtórną odmianą fonicznego języka, utrwalonego graficznie.
Część lingwistów uważa, że jest język, który nie miał nigdy formy fonicznej. Chodzi im o klasyczny język chiński. Istniał on w oderwaniu od fonii. Nie dało się go nigdy wypowiedzieć. Miał ułatwić porozumienie się ludzi mówiących innymi językami.
Język migowy, jest językiem który umożliwia w pewnym stopniu komunikowanie się ludzi różnej narodowości.
Zwierzęta również komunikują się przy użyciu znaków fonicznych, ale u nich nacisk położony jest na inne zmysły (np. zapach u psów)
2.
Inną cechą jest podwójna artykulacja, lub dwustopniowość struktury. Wszyscy użytkownicy języka, czy to polskiego, czy kirgiskiego, posługujemy się dosłownie kilkoma fonemami (dźwiękami)
W zależności od języka, ludzie funkcjonują i rozumieją pewien system fonologiczny. Każdy fonem obejmuje kilka podobnych dźwięków. Japończyk nie wychwyci różnicy między naszym „r” i „l”, tak jak my nie odróżniamy od siebie twardego arabskiego „h” i nieco bardziej miękkiego „gh”. Dla Araba, oba „h” są innymi fonemami. Tak jak dla nas „l” i „r”
Zatem dwustopniowość oznacza, zę jeden fonem nic nie oznaczają ale ich kombinacja już tak
Dwustopniową strukturę w świecie zwierząt można znaleźć w śpiewie niektórych ptaków, w dźwiękach waleni i tańcu pszczół
3.
Kolejna cecha języka to arbitralność - znaki języka są konwencjonalne
Nazwy własne wg niektórych językoznawców nie mają żadnego znaczenia. Są tylko etykietką.
Zmiany konwencji, czy też brzmienia słowa są bardzo trudne, możliwe właściwie tylko w systemach totalitarnych. Tak działo się m.in. w NRD i PRLu. W czasach PRL nie można było użyć terminu PCV, bo okazało się, że rurki używane za Gomułki były trujące. W 1936r w III Rzeszy uznano, że słowo propaganda oznacza działania władzy, zaś agitacja oznacza działania opozycji.
4.
Kolejna cecha to semantyczność - czyli niesienie znaczenia. Oznacza to, że każda część wypowiedzi może być przez nas podzielona i my, jako słuchacze, potrafimy z tych cęści wyselekcjonować konkretne znacznie, które odsyła nas do jakiegoś obiektu, czy czynności w świecie rzeczywistym
Nasze: „”Uwaga, Niemcy atakują”. Rozumiemy co się dzieje i o kogo chodzi.
Zabrzmiało by u kurczaka „”Uwaga, coś się dzieje” bez konkretnego wskazania siły sprawcze, ani czynności
5.
Autonomiczność - Potrafimy mówić nie tylko o tym, co właśnie się koło nas dzieje. Potrafimy opisywać i odwoływać się do rzeczy odległych, lub wręcz abstrakcyjnych. Potrafimy wyjść poza nasze „tu i teraz”
6.
Kreacyjność/Produktywność - ludzi słabo posługujący się językiem obcym, oraz małe dzieci zaczynają tworzyć nowe wyrazy i formy zdaniowe. Język jest dostosowany do wynalazczości. Jest otwarty, w odróżnieniu od języków zwierząt.
7.
Tekstotwórczość - Język służy do produkowania tekstów, jego zadaniem jest tworzenie słów, zdań. Język daje możliwość kreacji bytu, jakim jest tekst.
8.
Polisemiczność - Zdecydowana większość znaków których używamy jest wieloznaczna. Mimo wszystko dogadujemy się.
9.
Cechą języka jest społeczny charakter języka. My, w odróżnieniu od zwierząt, Nie mamy w genach zakodowanego języka. Musimy się go nauczyć. Jeśli wychowamy się w dziczy, nie będziemy znali języka.
Funkcje Języka
Język służy do tworzenia tekstów, a zatem do komunikacji
Język ma funkcje poznawczą (mamusiu, a co to za kwiatek? Spierdalaj synku, nie mam czasu!)
Funkcja nominalizacyjna. Pozwala nam szatkować świat na części; kategoryzować
Socjalizacyjna - sprawia, że czujemy się wspólnotą
Integracyjna - wujek z Ameryki, przez to, że nie mówi po naszemu, jest obcym. Polak jest swój
Kulturotwórcza