Sprawa Włoch nieurodzaj , problem chłopów bunt przeciw pańszczyźnie -Węgry - ruch narodowy -Włochy-hasło zjednoczenia burżuazja chce władzy styczeń -rozruchy na Sycylii
Marzec-wojska austriackie opuszczają Mediolanu, a w Wenecja należącej do Habsburgów republiką , na jej czele Daniele Manin. Głównodowodzący armii austriackiej, Joseph Radetzky, zamknął się z resztą wojsk w twierdzach . Król Piemontu i Sardynii ( w których już od lutego 1848 obowiązywała konstytucja) Karol Albert wydał wojnę Habsburgom Poparli go papież Pius 9 (wsławiony ograniczonymi ale liberalnymi reformami) i król Obojga Sycylii Ferdynand Burbon , jak i demokraci wł. zMazzinim . Działania wojenne Karola Alberta nie przynosiły skutków . Wkrótce odstąpił od króla Piemontu papież ,wkrótce swoje wojska wycofał król Obojga Sycylii przystępując do pacyfikowania opozycji w swoim kraju. W lipcu Karol Albert wraz z wspierającymi go nadal oddziałami Garibaldiego poniósł klęskę pod Custozą 25.06 Radetzkiego i zawarł rozejm z cesarzem . Na placu boju zostali tylko republikanie. W okresie gdy powstanie węgierskie ma jakieś szanse przeciw Habsburgom wystąpił król Piemontu i Sardynii, Karol Albert. Został jednak pokonany przez marszałka Radetzkiego pod Novarą (23.03). Po klęsce abdykował na rzecz swojego syna Wiktora Emanuela 2, przyszłego króla Włoch. Na placu boju zostali sami republikanie: Republika Wenecka oraz utworzona w lutym 1849 Republika Rzymska , w której główną rolę odgrywali Garibaldi i Mazzini . Papież Pius 9 od listopada 1848 przebywał na terenie Królestwa Obojga Sycylii. Ludwik Napoleon udzielił pomocy zbrojnej papieżowi . W lipcu przywrócono Państwo Kościelne W sierpniu zdobyto Wenecję. SKUTKI: zniesienie stosunków feudalnych na wsi