Fiodor Dostojewski „Biedni ludzie”
Jest to debiut literacki Dostojewskiego, który po raz pierwszy ukazał się po raz pierwszy w almanachu Niekrasowa „Zbiór petersburski” w roku 1846.
Świat „biednych ludzi” był światem romantycznym; Dziewuszkin wiedział dużo o „ironii świata”, o paradoksalnych triumfach głupoty i zła nad dobrem i uczciwością, wiedzy tej mógl mu pozazdrościć niejeden romatyczny bohater. Nie należał do buntowników, lecz do „potulnych”, którzy się pokornie schylają przed złem świata. Przerażony swą bezsilnością usiłował za wszelką cenę bronić choćby tylko własnej godności- wobec powszechnego triumfu zła wszyscy uczciwi tej powieści mogą jedynie bronić swojego dostojeństwa. To przekonanie o wielkości moralnej jednostki, wynoszącej ją ponad niesprawiedliwy, ironiczny porządek świata, było przejawem romantycznej krytyki rzeczywistości.
Formę powieści w listach wybrał Dostojewski zupełnie świadomie. Pozbawiony komentarza list jest wyrazem poglądów bohatera, o którym autor nie chce wygłaszać własnego sądu. Dziewuszkin jest jedynym wiarygodnym źródłem wiedzy o Dziewiszkinie. Wypowiedzi Warii o nim stawiają jego relacje w dwuznacznym świetle. Wszystko w tej powieści jest niepewne i dwuznaczne.
Jest to utwór zaczerpnięty z tradycji sentymentalno-romantycznej. Forma epistolarna. Warwara i Makary są sąsiadami, mieszkają naprzeciwko siebie. Zawarta jest tu przede wszystkim motyw miłości nieszczęśliwe, niespełnionej. Tytuł nawiązuje do tradycji „biedni” mogą oznaczać biedę materialną, nieszczęśliwość albo też ubogość intelektualną. Dostojewski stał się w tej powieści psychologiem, a powieść powieścią psychologiczną. Opisuje ona stadia rozwoju uczuć, kiedy bohater pisze list jest to szczere.
Powieść ta ma cechy nowych czasów:
- ma cechy szkicu fizjologicznego
- poruszana jest tematyka miejska- Petersburg
- zainteresowanie człowiekiem z nizin społecznych (Makary jest urzędnikiem
- opisowość, opisy wnętrz są szczegółowe, drobiazgowe
- świat przedstawiony jest w ciemnych barwach (przykładem takiego opisu jest opis mieszkania Makarego, za przepierzeniem w kuchni).