materialy I semestr, malzenstwo


MAŁŻEŃSTWO

Poprzedzane zaręczynami (sponsalia). W okresie archaicznym za niedotrzymanie obietnicy małżeństwa groziła kara pieniężna, w okresie pryncypatu takie porozumienie nie rodziło skutków prawnych. W prawie poklasycznym praktykuje się zadatek (arrha sponsalicia).

Zawarcie małżeństwa było czynnością prywatną i nieformalną opartą na wyrażeniu woli pozostawania w związku małżeńskim (affectio maritalis). Wola ta musiała mieć charakter trwały. Osoby alieni iuris na zawarcie małżeństwa potrzebowały zgody pater familias.

Prawo cywilne uznawało za ważne i rodzące skutki prawne jedynie związki będące IUSTUM MATRIMONIUM.

Wymogi iustum matrimonium:

  1. Conubium: możność zawarcia ważnego związku

  2. Wiek: 12 lat dziewczyny, 14 lat chłopcy

  3. Affectio maritalis.

Podobnie jak zawarcie małżeństwa tak i rozwód miał charakter nieformalny. Mógł nastąpić przez porozumienie stron (divortium) lub przez jednostronne zerwanie małżeństwa (repudium). W prawie poklasycznym praktykowany list rozwodowy.

Conventio in manum - wejście żony pod władzę męża

Akt odrębny od zawarcia małżeństwa. Praktykowane w okresie archaicznym, w pr. klasycznym wyszło z użycia (już w I w.p.n.e.).

  1. Confarreatio - akt formalny z prawa sakralnego

  2. Coemptio - mancypacyjne kupno żony od jej zwierzchnika familijnego

  3. Usus - nabycie władzy nad żoną wskutek rocznego, nieprzerwanego pobytu żony przez wszystkie noce w domu męża, usurpatio trinocti przerywało bieg zasiedzenia

Wejście żony pod władzę męża powodowało, że stawała się jego krewną agnacyjną zajmując w dziedziczeniu filiae loco i stając się krewną agnacyjną swoich dzieci. Po rozwodzie, jeżeli małżeństwo było połączone z conventio in manum mąż powinien zwolnić żonę spod władzy przez diffarreatio lub remancipatio.

Gaius opisuje w Institutiones procedurę coemptio fiduciae causa, czynność fiducjarną odsprzedania się przez samą kobietę zaufanej osobie, nie w celu małżeństwa ale w celu zmiany niewygodnego tutora lub uzyskaniu opiekuna, którego zgoda była wymagana do sporządzenia przez nią testamentu.

Stosunki niemajątkowe między małżonkami

Stosunki majątkowe między małżonkami

Zależały od tego, czy małżeństwo połączone z conventio in manum czy nie i od statusu żony przed zawarciem małżeństwa (sui iuris czy alieni iuris).

  1. Jeżeli kobieta była sui iuris i weszła pod władzę męża doznawała capitis deminutio minima, traciła zdolność prawną, jej majątek stawał się własnością męża, ale wchodząc do rodziny agnacyjnej męża nabywała w niej uprawnienia do dziedziczenia.

  2. Jeżeli kobieta była sui iuris i nie weszła pod władzę męża, zachowywała swój status i majątek, ale nie nabywała żadnych praw do dziedziczenia po mężu; z reguły sama kobieta ustanawiała sobie posag

  3. Jeżeli kobieta była alieni iuris i weszła pod władzę męża to zmieniała rodzinę agnacyjną, traciła prawa do dziedziczenia po ojcu, ale nabywała prawa do dziedziczenia po mężu; z reguły jej zwierzchnik familijny ustanawiał jej posag.

  4. Jeżeli kobieta była alieni iuris i nie weszła pod władzę męża pozostawała w swojej rodzinie agnacyjnej, dziedzicząc po ojcu, ale nie nabywała prawa do dziedziczenia po mężu; z reguły jej zwierzchnik familijny ustanawiał jej posag.

Zakaz darowizn między małżonkami.

Posag

Dos profecticia- ustanawiany przez pater familias

Dos adventicia - ustanawiany przez kobietę lub osoby 3

Dos recepticia - jeżeli miał być zwrócony po ustaniu małżeństwa

Formy ustanowienia posagu:

Posag był własnością męża. Jeżeli w posagu znajdowały się pieniądze stosowano zasadę surogacji. Ryzyko przypadkowej utraty posagu ponosił ustanawiający, chyba że w posagu znajdowały się rzeczy oszacowane lub rzeczy zamienne.

Losy posagu po ustaniu małżeństwa:

Początkowo zwrot posagu po ustaniu małżeństwa był jedynie moralnym obowiązkiem męża. Można było zastrzec stypulacyjnie zwrot. Od ok. II w.p.n.e. wprowadzenie actio rei uxoriae o zwrot posagu.

Jeżeli małżeństwo ustało przez śmierć kobiety:

Jeżeli małżeństwo ustało przez rozwód:

Rzeczy oznaczone indywidualnie powinny być zwrócone niezwłocznie, rzeczy oznaczone gatunkowo w trzech rocznych ratach. Mąż miał prawo retencji tj. zatrzymania sobie określonej części posagu na wspólnie posiadane dzieci (1/6), z powodu nieobyczajności żony (1/6 lub 1/8), z uwagi na nakłady poczynione na posag lub majątek żony, darowizny, rzeczy zabrane przez żonę z majątku męża.

Ustawodawstwo małżeńskie Augusta

18 r.p.n.e. lex Iulia de adulteriis coercendis- regulowała przestępstwa zwane adulterium oraz stuprum traktując je jako przestępstwa prawa publicznego. Do reakcji na te przestępstwa był zobowiązany ojciec lub mąż kobiety, ojciec mógł zabić i żonę i cudzołożnika, mąż tylko cudzołożnika i musiał rozwieść się z żoną; jeżeli w ciągu 60 dni te osoby nie zareagowały każdy mógł wnieść oskarżenia, karano wówczas także biernego ojca lub męża za stręczycielstwo. Karą publiczną była konfiskata majątku i zesłanie na wyspę.

18 r.p.n.e. lez Iulia de maritandis ordinibus i l. Pappia Poppea z 9 r.n.e-nakładały obowiązek pozostawania w związkach małżeńskich dla mężczyzn od 25 do 60 lat, dla kobiet od 20 do 50 lat. Po l. Pappia Poppea także obowiązek posiadania dzieci (minimum 1, najlepiej 3-przywilej ius trium liberorum); karą za nieprzestrzeganie była utrata możliwości dziedziczenia na podstawie testamentu: niezamężni nie mogli w ogóle nabywać nic na podstawie testamentu, bezdzietni tylko 1/2/.

Konkubinat - faktyczne pożycia mężczyzny i kobiety; jeżeli nie mogli zawrzeć iustum matrimonium lub nie mieli względem siebie affectio maritalis. Stan faktyczny, który dopiero od Augusta zaczął mieć jakiekolwiek znaczenie prawne w związku z wprowadzeniem kar za adulterium. Dzieci z takiego związku nie wchodziły pod patria potestas, można było dokonywać darowizn.

Contubernium-związek, gdzie jedna strona lub obie nie były osobami wolnymi.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
model systemu zarz-dzania, Logistyka - materiały, semestr 1, Podstawy zarządzania
28fizyczna, inżynieria materiałowa - semestr 4, Inżynieria Materiałowa pwr - semestr 4, Chemia Fizyc
3, Inzynieria Materiałowa, I semestr, Elektrotechnika, elektrotechnika, 3.4 silnik szeregowy
ściąga 2, Studia - materiały, semestr 6, Technologia rybna
Sadownictwo, UR materiały, semestr IV, semestr IV, prezent od 3go roku , roslinki!!!, Roślinki!!!, O
wzm operacyjny - wyzysk, Inzynieria Materiałowa, I semestr, Elektrotechnika, elektrotechnika, Układy
wzm oper 05, Inzynieria Materiałowa, I semestr, Elektrotechnika, elektrotechnika, Układy Elektronicz
2ubezp gospodarczePankou6str, PB-materiały, semestr II, Finanse
3. Metody prewencji nieprawidłowego żywienia, Studia - materiały, semestr 7, Podstawy żywienia, Diet
Nauka o panstwie, Stosunki międzynarodowe - materiały, I semestr, Nauka o państwie (ćwiczenia)
Biznes plan - praca zaliczeniowa, Studia - materiały, semestr 7, Zarządzanie, Marketing, Ekonomia, F
Internet - UE prawo, Studia - IŚ - materiały, Semestr 07, Praca dyplomowa
PIEKARNIA, Studia - materiały, semestr 7, Projektowanie
wzm różnicowy 01 - bbb, Inzynieria Materiałowa, I semestr, Elektrotechnika, elektrotechnika, Układy
marketing u zaleja, PB-materiały, semestr II, Marketing

więcej podobnych podstron