Redel, 01 Finanse przedsiebiorstw 05


WYŻSZA SZKOŁA EKONOMICZNO - INFORMATYCZNA

W WARSZAWIE

Cecha która różni finanse to pieniężny charakter. Przy finansach mamy do czynienia ze strumieniami pieniężnymi.

Strumienie te dzielimy na grupy :

  1. strumienie rynkowe zwane ekwiwalentnymi - charakteryzują się bezpośrednim związkiem między strumieniem przepływu pieniężnym a strumieniem dóbr i usług ( np. akt kupna i sprzedaży, wynagrodzenie za pracę),

  2. strumienie transferowe -,przepływ pieniądz w jedna stronę a z drugiej strony nie ma świadczenia (np. renta, emerytura)

  3. strumienie kredytowe - skutkiem bankowej kreacji pieniądza (spłata kredytu nie jest dochodem dla banku, w tym momencie likwidowane są określone zasoby pieniężne)

Te trzy strumienie są strumieniami przepływów pieniężnych w/g kryterium przedmiotowego

  1. strumień oszczędności to strumień zatrzymany w ruchu ( jest tu zatrzymany strumień pieniężny, który staje się zasobem .(wg kryterium podmiotowego).

Kryterium podmiotowe:

  1. finanse gospodarstw domowych, ludności,

  2. finanse budżetu państwa ,samorządów terenowych , poza budżetów,

  3. finanse ubezpieczeń,

  4. finanse banków i instytucji kredytowych,

  5. finanse przedsiębiorstw,

Cech wyróżniające przedmiot finanse przedsiębiorstw od przedmiotu podstawy finansów to :

  1. spojrzenie mikroekonomiczne na finanse przedsiębiorstw,

  2. spojrzenie jak na wiedzę pragmatyczną (stosowaną),

  3. ograniczenie zakresu badań do wyodrębnionej sfery działalności jednostki,

  4. badanie wpływu regulacji prawnej na postawę przedsiębiorcy.

Podsumowując treść, metody i sposoby oceny gospodarki finansowej różnią nasz przedmiot.

Gospodarkę finansową przedsiębiorstwa określamy jako czynności polegające na racjonalnym uruchomieniu strumieni pieniężnych oraz ich posiadaniu czyli tworzeniu oszczędności, przy czym jeżeli tworzymy te oszczędności musimy uwzględnić opłacalność związaną z nie uruchomieniem pewnego, większego lub mniejszego zasobu pieniędzy. Jeżeli mamy do czynienia ze strumieniem zatrzymanym oszczędności wtedy musimy uwzględnić opłacalność związaną z nie uruchomieniem tego strumienia.Gospodarkę finansową możemy rozumieć jako mechanizm ciągłego, odpowiednio zorganizowanego procesu gromadzenia przychodów, dochodów i realizacji wydatków. Da się wyodrębnić cały splot przeróżnych rozliczeń.

Dokonujemy klasyfikacji z punktu widzenia przedmiotowego i podmiotowego

Wyodrębnienie przedmiotowe to rozliczenia z pozyskiwaniem kapitału. (jaki rodzaj mamy rozliczeń to wyodrębnienia wg klasyfikacji przedmiotowej, a kto dokonuje tych rozliczeń to będzie klasyfikacja podmiotowa). Wyodrębnienie przedmiotowe tych rozliczeń - możemy zauważyć, że będą występowały rozliczenia związane z pozyskiwaniem kapitału obcego lub własnego i to pozyskiwanie tego kapitału i rozliczenia z tym związane będą prowadzone na podstawie rachunku opłacalności, który rodzaj kapitału w danym momencie przedsiębiorstwo powinno wykorzystać.

Będą również:

I w ten sposób jeżeli wyodrębniamy rozliczenia z punktu widzenia czego te rozliczenia dotyczą to wtedy wyodrębniamy je z punktu widzenia kryterium przedmiotowego.

Wyodrębnienie podmiotowe czyli kto dokonuje tych rozliczeń to wtedy możemy dokonać wyodrębnienia , że będziemy mieli procesy :

  1. rozliczeń z pracownikami,

  2. rozliczenia z instytucjami ubezpieczeniowymi,

  3. rozliczenia z budżetem

  4. rozliczenia z kontrahentami,

Gospodarka finansowa to prowadzenie nieustannej działalności w sferze operacji pieniężnej. Jest ona ciągłym procesem w ramach którego dokonuje się ciągły ruch i dokonuje się zmiana przepływów (przepływy pieniężne spotykają się na swojej drodze z innymi przepływami).

Na gospodarkę możemy patrzeć jako na działanie na proces, mechanizm, ruch a więc na działanie dynamiczne.

W ramach tej gospodarki finansowej możemy wyodrębnić pewne grupy czynności :

  1. czynności poprzedzające ruch pieniądza(z uwzględnienia ryzyka i czasu)

  2. czynności związane z rzeczywista realizacją operacji pieniężnych,

  3. czynności polegające na zapisie operacji finansowych mających miejsce poprzednio i na podstawie tego zapisu operacji dokonujemy analizy tego co zostało zrealizowane , jakie zaszły te zjawiska finansowe po to żeby można było wnioskować w zakresie ukształtowania tych zjawisk w przyszłości.

Te czynności możemy określić także jako fazy albo etapy i wyodrębnić trzy podstawowe etapy:

  1. etap przygotowania,

  2. etap realizacji,

  3. etap ewidencji, analizy, wnioskowania. Ten trzeci etap jest niezbędny po to, żeby można było dokonywać, realizować, prowadzić racjonalnie wszelkie procesy przedsiębiorstwa.

Celem przedsiębiorstwa jest:

  1. pewna działalność zarobkowa,

  2. jest osiągnięcie określonych zamierzeń ,określonych przedsięwzięć,

  3. uzyskanie nadwyżki ekonomicznej,(nadwyżka powinna być wyrażona w pieniądzu, może być traktowana jako dążenia do uzyskania nadwyżki finansowej w stosunku do wyłożonego kapitału w przedsiębiorstwie.)

Cele przedsiębiorstwa jednoosobowego:

  1. otrzymanie nadwyżki służącej do pokrycia potrzeb konsumpcyjnych właściciela ,

  2. pokrycie potrzeb rozwojowych,

Cele spółek akcyjnych:

  1. osiągnięcie nadwyżki ,która zagwarantuje zapłacenie dywidend akcjonariuszom spółki,

  2. niekiedy walne zgromadzenie rezygnuje z wypłaty dywidend, kierując się motywem rozwojowym,

Cele przedsiębiorstw państwowych:

  1. teoretycznie - jest uzyskiwanie nadwyżki zapewniającej wysokie nie podatkowe dochody budżetowi czy też skarbowi państwa,

W gospodarce naszej istnieją dwa przedsiębiorstwa państwowe:

  1. państwowe przedsiębiorstwa samorządowe,

  2. Państwowe przedsiębiorstwa menedżerskie ,

Cele przedsiębiorstwa menedżerskiego jest uzyskanie zysku bo od niego zależą wynagrodzenia menadżerów,

Cele przedsiębiorstwa samorządowego jest dochód czysty ( zysk + wynagrodzenia pracownicze),

Celem wspólnym dla wszystkich przedsiębiorstw jest dążenie do uzyskania wzrostu efektywności, rozumianej jako stosunek pożądanej kategorii nadwyżki (zysk, dochód czysty) do zaangażowanego kapitału

Celem działalności przedsiębiorstwa jest uzyskiwanie efektywności sprzyjającej interesowi zarobkowemu właścicieli, wzrostowi wartości przedsiębiorstwa .

Wartość przedsiębiorstwa to nie tylko księgowa wycena jego majątku, lecz również takie elementy, jak :

  1. jego pozycja na rynku,

  2. możliwości pozyskiwania kapitału,

  3. opinia w bankach i wśród kontrahentów,

Gospodarka finansowa powinna sprzyjać wzrostowi nadwyżki finansowej, ale i realizacji inwestycji rzeczowych, które nie zawsze idą w parze z powiększaniem bieżącego wyniku finansowego, powinna przyczyniać się do inwestycji finansowych, które w perspektywie posłużą zwiększaniu efektywności.

Za cel gospodarki finansowej uznać trzeba, obok powiększenia efektywności, także reprodukcję rozszerzoną kapitału własnego. Cele te mogą być realizowane przez gospodarkę finansową na drodze bardzo zróżnicowanych operacji, które wymagają szczegółowej analizy, prowadzonej z punktu widzenia przedsiębiorcy, jako długookresowej strategii bieżącej, taktyki finansowej.

Sprawne działanie gospodarki finansowej powinno stworzyć podstawę do osiągania wysokiej efektywności i rozwoju firmy.

Gospodarka finansowa powinna być prowadzona racjonalnie. Ową racjonalność można rozpatrywać na dwóch płaszczyznach:

  1. zewnętrznej,

  2. wewnętrznej,

Płaszczyzna „ zewnętrzna” to całość gospodarki przedsiębiorstwa , w tym także finansowej.

Płaszczyzna „ wewnętrzna” to gospodarka finansowa rozpatrywana w sposób izolowany.

Kryteria oceny gospodarki finansowej, rozpatrywanej w sposób izolowany, są:

  1. zachowanie płynności finansowej, co oznacza zdolność do terminowego regulowania wszelkich zobowiązań,

  2. obniżka kosztów finansowych; kryterium to należy traktować na zasadzie racjonalności, tzn. obniżać te koszty, które mają istotne znaczenie , a nie powodują ujemnych skutków( np. zmniejszenie wydatków na reklamę, które w konsekwencji przyczynia się do ograniczenia popytu)

Pożądaną obniżkę kosztów mogą przede wszystkim umożliwiać tanie obce źródła finansowania, dotyczy to mi. kredytów i pożyczek bankowych, długoterminowych pożyczek typu obligacyjnego oraz krótkoterminowych np. w postaci kredytu towarowego. Tu kwestia oceny jest m.in. porównanie opłacalności zastosowania, a także dostępności własnych i obcych źródeł finansowania. W odniesieniu do własnych źródeł finansowania , w zależności od formy organizacyjno- prawnej, istnieje możliwość korzystania z różnych form dopływu kapitału własnego.

Mówiąc o racjonalności obu kryteriów, które powinny być jednocześnie spełnione, można dostrzec, że w konkretnej sytuacji owe kryteria mogą być sprzeczne. Otóż przykładowo w Polsce, obecnie jednym z najtańszych lub nawet wolnym od opłat źródłem finansowania jest kredyt towarowy. Wyraża się to niekiedy w niepłaceniu odsetek dostawcy. Wynika to z trudności płatniczych i bariery krajowego popytu, co powoduje często rozregulowanie systemu rozliczeniowego i jest zaprzeczeniem spełnienia kryterium płatności .

Efektywna gospodarka finansowa to taka, która umożliwia rozwój przedsiębiorstwa przy możliwie najniższych kosztach finansowych.

Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa funkcjonuje w warunkach gospodarki rynkowej, w której istnieją i działają różne instytucje, właściwe dla tego sposobu gospodarowania, a więc:

  1. rynek pieniężny i kapitałowy z charakterystycznymi dla nich przedmiotami obrotu (różnymi rodzajami papierów wartościowych) i instytucjami: giełdą papierów wartościowych, biurami maklerskimi, brokerskimi, rozbudowanym systemem bankowym, poza bankowymi instytucjami pośrednictwa finansowego (są to np. kasy oszczędnościowo - budowlane, towarzystwa kredytu hipotecznego, towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne i powiernicze oraz inne).

Obok ogólnych reguł funkcjonowania - prowadzenie gospodarki finansowej określone jest przez system prawno- finansowy państwa ( kodeks handlowy, kodeks cywilny i szeroko pojęty system finansowy, w tym podatkowy i bankowo- kredytowy).

System finansowy określamy jako zespół norm prawnych, zasad organizacyjnych i szeroko rozumianych instytucji, służących wykonaniu funkcji rozdzielczej i stymulacyjnej , a w związku z tym - regulowaniu przez władze państwowe i samorządowe zjawisk finansowych.

Przez normy prawne określa się tu głównie przepisy z zakresu prawa gospodarczego i finansowego

Zasady organizacyjne stanowią przede wszystkim o formach i trybie regulacji procesów finansowych .

Instytucje - to zarówno podmiotowe , jak i przedmiotowe rozwiązania i konstrukcje służące regulacji zjawisk finansowych( np. urzędy skarbowe czy podatki i ich budowa).

W znaczeniu podmiotowym przez instytucje należy rozumieć organy , które zajmują się działalnością finansową np. ministerstwo finansów, izby skarbowe, banki, zakłady ubezpieczeniowe)

W znaczeniu przedmiotowym za instytucję finansową będziemy rozumieli różne konstrukcje ekonomiczno - prawne takie jak podatek, odsetki, kredyt, składka ubezpieczeniowa, opłaty, odsetki.

Część pieniędzy wypada z ruchu okrężnego w postaci:

Kiedy dokonujemy rozliczenia utargu pozyskujemy również środki na kolejny cykl w postaci np. dotacji i subwencji.

Dotacje- jeżeli przedsiębiorstwo sprzedaje po cenie urzędowej to na dany wyrób uzyskuje dotacje przedmiotową z budżetu (jest to wyrównanie utargu ) np. działania związane z ochroną środowiska.

Utarg rozliczony zasila nowy cykl.

Ruch okrężny ubogi - przedsiębiorstwa usługowe ( bez bloku produkcji ), przedsiębiorstwa handlowe ( bez bloku produkcji ).

Aby zrealizować ruch okrężny musimy spełnić prawidłowości:

1.w ruchu okrężnym wyróżniamy 3 fazy ruchu:

2. wszystkie fazy powinny występować kolejno po sobie ale i jednocześnie

3. rozmieszczenie składników rzeczowych w ruchu okrężnym zależy od :

Inny jest w długim procesie produkcyjnym, budownictwie bo tam składniki majątkowe są długo zamrożone a inny w przedsiębiorstwach przemysłu lekkiego, przy krótkim procesie produkcji.

Jakość gospodarowania to podejmowanie w przedsiębiorstwie decyzji o charakterze długo albo krótko terminowym np. lokowania środków.

Konsekwencje ruchu okrężnego dla gospodarki finansowej przedsiębiorstwa:

  1. w 1 i 3 fazie mamy doczynienia z wyodrębnieniem zjawisk finansowych. W 1 fazie (zaopatrzenia) pozyskujemy środki i zamieniamy na wartości rzeczowe a w 3 fazie ( zbytu ) wartości rzeczowe zamieniamy na środki pieniężne i dokonujemy dalszego podziału środków.

  2. ruch okrężny ma charakter otwarty - zarówno w fazie zaopatrzenia i w fazie zbytu następuje powiązanie z funduszami zewnętrznymi. Jest to powiązanie z bankami, instytucjami ubezpieczeniowymi, kontrahentami. Może mieć charakter bierny i czynny: