koniec pliku. Symbole końca wiersza są generowane klawiszem Enter lub za pomocą instrukcji Writeln.

Plik tekstowy określa się mianem Text. Jest to standardowa nazwa teksto­wego typu plikowego. Plik tekstowy t deklarujemy więc jako var t:Text. Elementy tego pliku (znaki lub wiersze) można przetwarzać tylko sekwencyjnie, tzn. można czytać albo zapisywać bez cofania się. Plik tekstowy może być otwarty tylko do czytania albo tylko do pisania. Ponadto dla pliku tekstowe­go t są dostępne:

• procedura Append(t), otwierająca istniejący plik t do dopisywania na jego końcu;

• funkcja Eoln(t), która ma wartość True, jeśli został osiągnięty koniec wier­sza w pliku t (lub koniec pliku t), a False w przeciwnym razie.

Komunikacja z urządzeniami zewnętrznymi (np. klawiaturą, ekranem, dru­karką) odbywa się za pomocą plików tekstowych. Pliki te są używane m.in. do przechowywania danych dla programów i wyników ich działania. W przed­stawionych dotychczas programach na ogół dane były podawane z klawiatury za pomocą instrukcji Read, a wyniki były wyświetlane na ekranie przy uży­ciu instrukcji Write. Dla ułatwienia posługiwania się plikami tekstowymi, w języku Pascal niejawnie skojarzono standardowe zmienne plikowe z urzą­dzeniami (patrz tab. 1.7).

Tabela 1.7. Urządzenia zewnętrzne i odpowiadające im zmienne plikowe

Urządzenie zewnętrzne	Standardowa nazwa urządzenia	Standardowa zmienna plikowa (typu Text)
klawiatura	CON	Input
ekran	CON	Output
drukarka	LPT1	Lst (ze standardowego modułu Printer)

Pliki reprezentowane przez standardowe zmienne plikowe są zawsze otwar­te, a operacje na nich dotyczą odpowiednich urządzeń zewnętrznych. Dla tych plików nie wykonuje się procedur: Assign, Reset, Rewrite, Close, ponieważ są wykonywane automatycznie. Dzięki temu, np. instrukcja Read(a) dla a ty­pu integer jest rozumiana jako „przeczytaj liczbę całkowitą z klawiatury i przypisz jej wartość zmiennej a". Podobnie np. instrukcja Write(a) oznacza „wyświetl na ekranie monitora wartość zmiennej a". W tej komunikacji po­średniczą niewidoczne dla użytkownika pliki Input i Output.

Przykładem wyprowadzenia wyników działania programu do pliku teksto­wego Wyniki.txt jest poniższy program EksperymentKioski, rozwiązujący za­danie 5 z II Arkusza, z Syllabusa 2002 (patrz. p. 1.5.6). Plik Wyniki.txt zo­stanie umieszczony w tym samym folderze, co tworzący go program.