Present Continuous
	Wzór zdania twierdzące I am watching television. She is drinking coffee now. pytające Am I watching television? Yes, I am./No, I am not (I'm not). Is she drinking coffee now? Yes, she is./No, she is not (isn't). What am I watching...? przeczące I am not watching television. She is not (isn't) drinking coffee now. Komentarz czas Present Continuous jest czasem teraźniejszym ciągłym, opisuje bowiem sytuacje nieprzerwanie trwające w momencie, gdy o nich mówimy (inną nazwą jest Present Progressive). Można powiedzieć, że wszystkie czasy "continuous" mają po prostu końcówkę -ing. Czas Present Continuous nie jest czasem prostym jak Present Simple: aby go skonstruować, potrzebujemy aż dwóch czasowników. Ale po kolei: aby stworzyć zdanie w czasie Present Continuous po podmiocie (wykonawca danej czynności) musimy użyć odpowiedniej formy czasownika "być", a dopiero potem - czasownika właściwego. Przypomnijmy sobie formy "to be": liczba pojedyncza liczba mnoga I am we are you are you are he, she, it is they are Do czasownika właściwego doczepiamy wspomnianą wcześniej końcówkę -ing i... gotowe. I am reading an article. Czytam artykuł. Kolejno: podmiot (I), czasownik być (w tym wypadku "am") + czasownik główny (read) z końcówką -ing (reading). Dużo roboty, ale tak trzeba. Podobnie jak to było z operatorami w Present Simple, użyty przez nas czasownik "być" nie ma swojego znaczenia - jest "wydmuszką". Znaczenie ma tylko czasownik główny, a więc ten, do którego doczepiamy końcówkę -ing. Pytania i przeczenia Inaczej niż to było z Present Simple, nie będziemy mieć kłopotu z tworzeniem pytań. Wystarczy po prostu przestawić kolejność podmiotu i czasownika "być", np. You are using the computer now. -> Are you using the computer now? Aby utworzyć przeczenie, wystarczy użyć wyrazu "not", a zatem: You are not (aren't) using the computer now. Jak widzimy, nie potrzeba nam tym razem żadnych operatorów (duża ulga!). Czasami przy doczepianiu końcówki -ing mogą pojawić się wątpliwości ortograficzne, które łatwo rozwiązać. Jeżeli nasz czasownik kończył się na -e, tak jak "write" (pisać), "ride" (jeździć konno lub rowerem), to końcówka ta zanika. Np.: write -> writing ride -> riding Czasami jakaś litera się podwaja, np. scan (skanować, przeglądać) -> scanning swim (pływać) -> swimming ale rządzi tym prosta do zapamiętania reguła. Otóż, podwaja się ta spółgłoska na końcu wyrazu, przed którą występuje jedna samogłoska. Dlatego nie podwaja się "t" w słowie "eat" (jeść), ponieważ przed "t" występują dwie samogłoski ("ea-"). Jest jeszcze jeden "podstępny" czasownik - "lie" (kłamać lub leżeć/kłaść się). W czasie Present Continuous zmienia swój wygląd dość mocno: Don't listen to him, he is lying. Nie słuchaj go, on kłamie. I to wszystko - nie czekają na nas żadne inne niespodzianki. Użycie Czas Present Continuous nie jest specjalnie trudny. Opisuje czynności dziejące się w teraźniejszości, najczęściej w momencie mówienia, np.: What are you doing? I'm looking for my car keys. Co robisz? Szukam kluczyków od samochodu. (właśnie w tym momencie) Don't talk, I'm working. Nie rozmawiajcie, ja pracuję. I'm sorry, but my boss is talking on the phone now. Przykro mi, ale szef rozmawia teraz przez telefon. She's writing a new novel at the moment. Ona pisze obecnie nową powieść. Typowymi określeniami czasu są zwroty: now - teraz at the moment - w tym momencie at present - obecnie this week, this month etc. - w tym tygodniu, miesiącu etc. presently - obecnie "Teraźniejszość" można nieraz dość mocno rozciągnąć: This week we are working late. W tym tygodniu pracujemy do późna. Normally he goes to work by car, but this month he's walking on foot. Normalnie on jeździ do pracy samochodem, ale w tym miesiącu chodzi piechotą. The world is changing quickly. Świat się szybko zmienia. (szeroko pojęte "dzisiaj") Czas Present Continuous służy też do opisywania przyszłości, jeśli została dokładnie zaplanowana, np.: Next week my boss is flying to Chicago. W przyszłym tygodniu mój szef leci do Chicago. (ma już rezerwację itd.) W przypadku czynności powtarzających się, gdzie normalnie powinniśmy użyć Present Simple, należy użyć Present Continuous, jeśli wyrażamy silne, także negatywne emocje. Często dotyczy to zdań z użyciem wyrazu always: You are always talking rubbish! Ty zawsze gadasz głupoty! You are always complaining! Ciągle narzekasz! (mówi żona do męża lub na odwrót) Opisując obraz, zdjęcie, sytuację, użyjemy również Present Continuous: There is a girl in the picture. She is wearing a long dress. She is smiling warmly. Uwaga: niektóre czasowniki nigdy nie pojawiają się w czasie Present Continuous (ani innym czasie ciągłym - a jest ich kilka), a zatem użyjemy ich wyłącznie w Present Simple. Najważniejsze z nich: to be - być to have, to own, to possess - wszystkie w znaczeniu "posiadać" to like, to hate, to adore - lubić, nienawidzić, uwielbiać (i wszystkie inne związane z uczuciami) to know, to recognize - znać, rozpoznawać (czasowniki oznaczające czynności umysłu) to see, to hear, to smell, to taste - widzieć, słyszeć, pachnieć, smakować (odczucia zmysłów) to think, to assume, to guess - myśleć, przyjmować, zgadywać (wszystkie użyte w sensie "mieć zdanie", np. I guess it's late) to need, to want - potrzebować, chcieć
	Present Simple
	Wzór zdania twierdzące I live in Warsaw. He drives to work every day. pytające Do you live in Warsaw? Yes, I do./No, I do not (don't) Does he drive to work? Yes, he does./No he does not (doesn't). Where do you live? When does he finish work? przeczące I do not (don't) drink tea. She does not (doesn't) have a dog. Komentarz Czas nazywa się Present Simple, to znaczy teraźniejszy prosty. Teraźniejszy - oznacza to samo, co w języku polskim. Prosty - bo wymaga użycia tylko jednej formy czasownika, a niestety, nie zawsze tak jest w języku angielskim! A więc kiedy budujemy zdanie, wystarczy po podmiocie (czyli wykonawcy czynności, np. I, you, my parents) użyć takiej formy czasownika, jaką znajdziemy w słowniku. I w ten sposób otrzymujemy zdanie w czasie Present Simple, np. I work... Dotyczy to wszystkich osób - z wyjątkiem trzeciej osoby liczby pojedynczej (on, ona, ono - he, she, it). Nie da się ukryć, iż ta właśnie osoba potrafi sprawić nieco kłopotów... Ale - po kolei. W przypadku 3 os. l. pojedynczej do czasownika należy doczepić końcówkę -s, np. He works... Są też czasowniki, gdzie przed "s" dopisujemy jeszcze "e". Oto one: czasownik "do" (robić) -> does, "go" (chodzić) -> "goes". Te dwa przypadki warto zapamiętać, bo są wyjątkami. Inne sytuacje, gdy końcówka czasownika to "-es" są bardzo logiczne. Chodzi o takie wyrazy, które kończą się na głoski "szeleszczące", weźmy jako przykład "wash" (myć), "watch" (oglądać), "miss" (tęsknić), "mix" (mieszać). Gdyby dodać do nich jeszcze szeleszczące "s", nie dałoby się ich wymówić, prawda? Dlatego potrzebujemy tego dodatkowego "e". Zatem forma trzeciej osoby liczby pojedynczej tych wyrazów będzie wyglądała tak: washes, watches, misses, mixes. Mogą też być kłopotliwe czasowniki zakończone na -y. Jeśli przed tą końcówką znajduje się spółgłoska, w 3 osobie l.p. końcówka zmieni się na -ies. study (studiować, uczyć się) -> studies. Jeżeli przed końcówką -y jest samogłoska, nie nastąpią większe zmiany: play (grać, bawić się) -> plays Jest jeszcze jeden ważny wyjątek, o którym trzeba powiedzieć: czasownik "have" (mieć). W trzeciej osobie l. pojedynczej zmienia on formę na "has". Pytania i przeczenia Do tworzenia pytań oraz przeczeń potrzebujemy wyrazu, który nie ma odpowiednika w j. polskim - jest to tzw. operator. W przypadku trzeciej osoby liczby pojedynczej jest do wyraz "does", w innych - "do". Te wyrazy nic nie znaczą, są puste jak wydmuszki. Ale musimy ich użyć, aby zdanie było poprawne! Co się dzieje, jeśli w zdaniu wystąpi operator "does"? Niespodzianka - czasownik użyty w tym zdaniu wraca do formy podstawowej, takiej, jaką znajdziemy w słowniku.: He drives to work every day. -> Where does he drive every day? Does he drive to work every day? Mimo że operator "does" wygląda identycznie jak forma czasownika "robić" ("does"), są to dwa różne wyrazy, podobnie jak polski "zamek" (królewski) i "zamek" (w drzwiach). Pamiętajmy też, że niektóre czasowniki nie lubią towarzystwa operatorów i nie potrzebują ich. I tak, czasowniki zwane modalnymi ("umieć"- "can", "musieć" - "must" itd.) oraz czasownik chyba najważniejszy, "być" ("to be") nie wymagają użycia żadnych operatorów. Zamiast tego, pytania tworzymy przestawiając kolejność dwóch wyrazów: podmiotu (wykonawca czynności) i orzeczenia (czasownik), np. You are Mr. Kowalsky. -> Are you Mr. Kowalsky? Użycie Użycie czasu present simple jest łatwe. Oto najważniejsze przypadki: Sytuacje, wydarzenia rutynowe, typowe, występujące kilkukrotnie, wielokrotnie, często, rzadko... albo nigdy, np.: I never drink tea. Nigdy nie piję herbaty. I have cornflakes for breakfast. Jadam płatki kukurydziane na śniadanie. (w domyśle: co dzień, często) My father goes to work every day. Mój ojciec codziennie chodzi do pracy. He visits us on Tuesdays. On odwiedza nas we wtorki. (a więc regularnie) I go to work Monday through Friday. Chodzę do pracy od poniedziałku do piątku. He always drives a Porsche. On zawsze jeżdzi porsche. They seldom go shopping. Oni rzadko chodzą na zakupy. Najczęściej używane określenia czasu: always - zawsze every day - co dzień every month - co miesiąc frequently, often - często occasionally - okazjonalnie never - nigdy rarely, seldom - rzadko twice a week etc. - dwa razy w tygodniu etc. usually - zwykle Sytuacje, czynności, których prawdziwość jest niezaprzeczalna; zjawiska naturalne, np.: Earth goes around the Sun. Ziemia krąży wokół Słońca. (przynajmniej od czasów Kopernika) Cats catch mice. Koty łapią myszy. (prawo przyrody, tak już jest...) Bill Gates comes from the USA. Bill Gates pochodzi ze Stanów. (fakt niezaprzeczalny!) Water boils at 100 centigrades. Woda wrze przy 100 st. Celsjusza. (temu też trudno zaprzeczyć, prawda?J) It takes an hour to get there. Dojechanie tam zabiera godzinę. (jest to regułą) oraz zjawiska i czynności "stałe", dotyczące dłuższych okresów, np.: I live in Warsaw. Mieszkam w Warszawie. (w ogóle, na stałe). My sister goes to high school. Moja siostra chodzi do liceum. (w tym okresie jej życia jest to jej stałe zajęcie) John works for an advertising company. John pracuje dla agencji reklamowej. (praca stała).
	Present Perfect
	Wzór zdania twierdzące He has just finished work. You have made a mistake. pytające Has he been to America? No, he has not (hasn't) Have you cooked the dinner? Yes, I have. No I have not (haven't). What have you done? przeczące He has not (hasn't) finished work yet. I haven't cooked the dinner yet. Komentarz czas Present Perfect jest kolejnym czasem złożonym. Wymaga użycia dwóch form czasownika. Najpierw, po podmiocie, musimy wstawić odpowiednią formę czasownika "have". W trzeciej osobie liczby pojedynczej będzie to "has", w innych osobach - po prostu "have". Ponownie - wyraz ten nic nie znaczy, po prostu usimy go użyć, i to w każdym typie zdania, także w zdaniu twierdzącym. Następnie po "have" występuje czasownik główny, a raczej jego tzw. trzecia forma. W przypadku czasowników regularnych jest to forma zakończona na -ed. W innym przypadku, musimy właściwą formę wygrzebać z pamięci lub... z naszej tabelki   Jest to tym ważniejsze, że nie można, niestety, przewidzieć z góry, czy czasownik jest regularny, czy nie! Nasze zdanie wygląda zatem następująco: I have already cooked the dinner. Ugotowałam już obiad. (czasownik regularny) I have broken my arm. Złamałam rękę. (czasownik nieregularny) Pytania i przeczenia Na pocieszenie trzeba pamiętać, że wyjątkowo łatwo tworzy się w tym czasie pytania (inwersja - przestawienie kolejności podmiotu oraz formy "have") i przeczenia (dodanie wyrazu "not"). I tak: She has come back. -> Has she come back? They have seen us. -> They have not (haven't) seen us. Zauważmy, że mimo tych kombinacji, czasownik nie zmienia swojej formy, nie wraca do pierwszej formy (w odróżnieniu od Present Simple). Użycie Jest to konstrukcja sprawiająca nam wiele trudności. Pierwsza pułapka kryje się w samej nazwie. Present Perfect - oznacza czas teraźniejszy dokonany. Nie jest to, jak się czasem twierdzi, czas przeszły! Czas ten mówi często o czynnościach niedawnych, gdy nie wymienia się czasu wydarzenia, bo nie jest to ważne. Bardzo często zachodzi związek przyczyna - skutek: I have read the instructions but I don't understand anything. Przeczytałam instrukcję, ale nic nie rozumiem. (skutek, a raczej jego brak!) I haven't had my breakfast yet. Jeszcze nie jadłam śniadania. (ale może jeszcze zdążę?) Tom has had a car crash. Tom miał wypadek samochodowy. (a teraz, domyślnie, jest w szpitalu) The lift (Br) / elevator (Am) has broken down. Winda się zepsuła. (w domyśle, nadal nie działa) Present Perfect może być użyty do opisu takich czynności, co do których nie wiadomo, czy się już na dobre skończyły, więc teoretycznie mogą się powtórzyć: I've seen wolves in that forest. Widziałam wilki w tym lesie. (nie wszystkie zostały widać wytępione) Wharton has written many novels. Wharton napisał [dotąd] wiele powieści. (Pisarz żyje, więc może napisać kolejną książkę) Present Perfect łączy się z pewnymi typowymi określeniami czasu. Jednocześnie musimy pamiętać, że przedział czasu, w którym dana rzecz się dzieje, nie może być zamknięty: I haven't seen Tom this morning. Nie widziałam Toma dziś rano. (jest dopiero 10, jest szansa go jeszcze zobaczyć) ALE: I didn't see (czas Past Simple!) Tom this morning. Nie widziałam Toma dziś rano. (a jest już 3, ranek się skończył) What book have you read recently / lately? Jaką książkę czytałeś ostatnio? I haven't seen you for ages! Nie widziałam cię kopę lat! They have already visited 5 countries. Odwiedzili już 5 krajów. (a nie jest to pewnie jeszcze koniec podróży) We have lived here for 12 years / since 1990. Mieszkamy tu od 12 lat/od 1990. She has worked here since she left high school. Ona pracuje tu odkąd skończyła liceum. Have you seen them yet? Czy już ich widzieliście? We haven't seen them yet. Nie widzieliśmy ich jeszcze. (ale może wkrótce...?) I have already seen them. Już ich widziałam. I have never smoked. Nigdy nie paliłem. (ewentualnie mogę jeszcze zacząć!) She has just come back from the office. Właśnie wróciła z biura. You've worn glasses since your childhood. Nosisz okulary od dziecka. (domyślnie: do chwili obecnej) He had an accident last year and he's been off work ever since / since then. W zeszłym roku miał wypadek i od tamtej pory jest na zwolnieniu. It is three years since I saw / I have seen him. (Am) Mijają 3 lata, odkąd go widziałam. Czas ten jest używany do opisywania doświadczeń, które zbieramy w ciągu naszego życia: Have you ever seen a ghost? Czy widziałeś ducha? So far, I haven't been abroad. Dotąd nie byłam za granicą. I have worked for many international companies. Pracowałem dla wielu międzynarodowych firm.
	Past Simple
	Wzór zdania twierdzące I visited Italy last year. She bought a new car yesterday. pytające Did you visit Italy last year? Yes, I did/No, I did not (didn't) What did she buy yesterday? przeczące I did not (didn't) visit Italy last year. She did not (didn't) buy a car yesteday. Komentarz Czas Past Simple, czyli przeszły prosty, wymaga użycia znowu tylko jednej formy czasownika. A zatem, po podmiocie (wykonawcy danej czynności) powinniśmy wstawić czasownik w odpowiedniej formie - i tyle. No właśnie, co to znaczy: w odpowiedniej formie? Podobnie, jak to miało miejsce w przypadku Present Perfect, musimy podzielić czasowniki na dwie grupy. Czasownikom regularnym dopiszemy po prostu końcówkę -ed (lub samo -d, jeśli kończą się na -e). Jeśli chodzi o nieregularne - cóż, pozostaje nam ściąga, czyli nasza tabelka, gdzie odnajdujemy tzw. drugą formę czasownika. Przykładowe zdania: visit (odwiedzać) -> visited (czas. regularny), a więc I visited Italy. Odwiedziłem Włochy. ale buy (kupować) -> bought (nieregularny), zatem She bought a car. Ona kupiła samochód. Pamiętajmy, nie da się przewidzieć, czy czasownik jest regularny, czy nie, trzeba to zapamiętać. Jeżeli czasownik jest regularny, to przy dodawaniu końcówki -(e)d możemy mieć te same wątpliwości ortograficzne, co w przypadku Present Continuous. Przypomnijmy krótko: ostatnia spółgłoska czasownika podwoi się, jeżeli występuje przed nią jedna samogłoska. Przykład: stop (zatrzymać, zatrzymać się) -> stopped Jeżeli zaś czasownik kończy się na -y, a przed tą samogłoską występuje spółgłoska, zmiany będą wyglądały tak: carry (nosić) -> carried Ale jeśli przed -y jest samogłoska, nic się nie zmienia, np. obey (być posłusznym) -> obeyed Wyjątkowo, jak zwykle, zachowuje się czasownik "to be" (być): liczba pojedyncza liczba mnoga I was we were you were you were he, she, it was they were Pytania i przeczenia Przy tworzeniu pytań i przeczeń pojawi się znowu operator (patrz: Present Simple). Tyle że inny: "did". Ale na pocieszenie trzeba dodać, że jest on identyczny dla każdej osoby! A zatem: Did you visit Italy last year? Zobaczmy też, co się stało z czasownikiem w pytaniu - otóż wrócił do pierwszej formy! To samo stanie się w przeczeniu: She didn't buy a car. Łatwe, prawda? I jeszcze tylko trzeba pamiętać, że nie dotyczy to czasownika "to be". On pytania tworzy przez zmianę szyku, a przeczenia - przez dodanie słówka "not". Na przykład: I was at home yesterday. -> Was I at home...? You were angry. -> Were you angry? I was not (wasn't) at home. You were not (weren't) angry. Użycie Jest to po prostu czas przeszły. Znaczy to tyle, że przedział czasu, w którym coś się działo, jest zamknięty (np. ubiegły rok, kiedy byłem młody...). (Pamiętajmy jednak, że Amerykanie często używają go tam, gdzie Brytyjczycy użyliby Present Perfect!). Czynności, o których mowa mogły się powtarzać, ale mogły też wydarzyć się raz. Najprostsza sytuacja występuje, gdy mamy podane określenie czasu: Last year we went to Scotland on holiday. W zeszłym roku pojechaliśmy na wakacje do Szkocji. (to zamknięty przedział: ubiegły rok) albo gdy pytamy, kiedy coś się wydarzyło:When did you meet him? Kiedy go spotkałeś? (wiadomo, że chodzi o przeszłość) Albo gdy jasne jest, że czas, o którym mowa, już się skończył: He worked at school all his life. Pracował w szkole przez całe życie. (coś się skończyło: albo praca, a zatem jest na emeryturze, albo człowiek ten nie żyje = skończył się okres jego życia) When I was in England, I drank tea with breakfast. Kiedy byłam w Anglii, piłam herbatę do śniadania. (było to więc wydarzenie jednorazowe; wiadomo też, że wróciłam już z Anglii)I knew he was there. Wiedziałam, że tam jest. (te dwie rzeczy działy się w tym samym czasie w przeszłości) Typowe określenia czasu: last week, month - w zeszłym tygodniu, miesiącu etc. yesterday - wczoraj two hours ago, three years ago etc. - dwie godziny temu, trzy lata temu etc.
	Past Continuous
	Wzór zdania twierdzące I was going home when... We were watching TV all night. pytające Was I going home when...? Yes, I was/No, I was not (wasn't) Were we watching TV...? Yes, we were. No, we were not (weren't). przeczące I was not (wasn't) going home... We were not (weren't) watching... Komentarz Konstrukcja zdania w czasie Past Continuous bardzo przypomina Present Continuous. Sama nazwa znaczy czas przeszły ciągły, a więc będzie mowa o czynnościach, które trwały w jakimś momencie w przeszłości. Większość zdań w tym czasie to zdania złożone, czyli zawierające więcej niż jeden czasownik: jeden jest jakby opisem tła (właśnie Past Continuous), a drugi opisuje inną, krótką czynność, która wystąpiła na tle tej pierwszej (zwykle Past Simple). Wszystkie uwagi dotyczące konstruowania zdań w Present Continuous dotyczą też Past Continuous (ortografia itd.). Jedyna różnica polega na tym, że zamiast formy czasownika "być" w czasie teraźniejszym, użyjemy formy przeszłej. Dla przypomnienia: liczba pojedyncza liczba mnoga I was we were you were you were he, she, it was they were A zatem, po podmiocie wystąpi odpowiednia forma czasownika "być", dalej - czasownik główny z końcówką -ing. I już! Przykład: We were watching TV all night. Całą noc oglądaliśmy telewizję. Tworzenie pytań i przeczeń jest tak samo łatwe, jak w czasie Present Continuous! Użycie Jak już wiemy, czas Past Continuous używany jest, by opisać czynności, które trwały w chwili, gdy wydarzyła się inna czynność, z reguły podana w Past Simple. A więc chodzi o zakończoną przeszłość. Samodzielnie czas ten pojawia się często w opisie sytuacji (The sun was shining). Czynność wyrażona w Past Continuous jest długotrwała i nie interesuje nas jej skutek, tylko samo trwanie. Podczas trwania dłuższej czynności dzieje się coś krótkotrwałego: When he arrived, my wife was making tea. Gdy przybyliśmy, moja żona robiła herbatę. (wpadliśmy w trakcie robienia herbaty) Gdy czynność wypełnia cały dostępny okres, o którym mowa, również użyjemy Past Continuous: He was working all day last Saturday. W zeszłą sobotę pracował przez cały dzień. (czynność ta wypełniła cały dostępny czas [all day]) Mówiąc o dwóch długotrwałych czynnościach (a raczej procesach) w przeszłości, które działy się równolegle: While she was working in the garden, they were repairing the car. Podczas gdy ona pracowała w ogrodzie, oni naprawiali samochód. I asked them to be quiet. I was trying to hear what the teacher was saying. Próbowałem usłyszeć, co mówił nauczyciel. (moja próba koncentracji odbywała się równolegle z wykładem nauczyciela) Jeśli konkretna czynność w ściśle określonym momencie właśnie trwała - nie był to jej początek ani koniec: Yesterday at 5.30? We were playing tennis. Wczoraj o 5.30? Graliśmy w tenisa. Podobnie zapyta nas np., policjant: Waht were you doing yesterday at midnight? Co pan robił wczoraj o północy? Te same czasowniki, które nie występują w Present Continuous (zobacz), nie są również używane w Past Continuous. Bardzo charakterystycznym wyrazem, często używanym w czasie past Continuous, jest while (podczas gdy), Oczywiście można też używać when (kiedy).
	Future Simple
	Wzór zdania twierdzące She will call you later today. pytające Will she call you later today? przeczące She will not (won't) call you later today. Komentarz Mamy do czynienia z czasem przyszłym prostym, a więc wiemy już, że jego tworzenie nie przysporzy nam wielu kłopotów. Szczerze mówiąc - jest bardzo łatwy. Po podmiocie musimy użyć czasownika posiłkowego (czyli pomocniczego) "will", a dalej - czasownika w jego formie podstawowej, to znaczy takiej, jaką znajdziemy w słowniku. Co się tyczy "will", jest to kolejny wyraz bez znaczenia, kolejna "wydmuszka", podobnie, jak "did" i podobne słówka, dzięki którym tworzymy inne czasy. I tak stworzyliśmy nasze pierwsze zdanie: She will call you later today. (Ona) zadzwoni do ciebie dzisiaj w późniejszych godzinach. Pytania i przeczenia Pytania powstają przez zmianę kolejności dwóch wyrazów z zdaniu: "will" oraz podmiotu. Czyli: Will she call you...? Przeczenie też nie jest trudne: She will not call you. Jednak, jeżeli chcielibyśmy użyć formy skróconej (najczęstszy przypadek), musimy użyć jak gdyby nowego wyrazu: "won't". Cóż, taka mała niespodzianka. Użycie Czas przyszły prosty służy, oczywiście, do tworzenia zdań dotyczących przyszłości. Ale pamiętajmy, że głównie w takich sytuacjach, gdy nie istnieje wcześniejszy zamiar, plan. Wyjątkiem jest język formalny: The President will open the new factory tomorrow. Jutro prezydent otworzy nową fabrykę. to na pewno zostało zaplanowane. Najczęściej wyrażamy tak obietnicę. Decyzja jest podejmowana w momencie mówienia, bez namysłu: I will call you tomorrow. Zadzwonię do ciebie jutro. We'll drop in next week. Wpadniemy w przyszłym tygodniu. Również takie przyszłe wydarzenia, które są oczywiste, przewidywalne: Winter will come soon. Wkrótce nadejdzie zima. (cóż, łatwo to przewidzieć) He'll be back at 3 p.m. Wróci o piętnastej. (sekretarka udziela informacji o nieobecnym szefie) Gdy wyrażamy swoją opinię, przekonanie o czymś: I'm sure you will get this job. Jestem pewna, że dostaniesz tę pracę. I think they will sell the car. Myślę, że sprzedadzą samochód. Perhaps he'll come later. Może [on] przyjdzie później. Jak widzimy, często w takim przypadku zdaniem wprowadzającym jest "I think", "I'm sure" itd. Future Simple służy też do tworzenia gróźb: He will pay for this! (On) zapłaci za to! You will write a test! Napiszecie klasówkę! a także prognoz naukowych, w tym prognoz pogody: It will rain tomorrow. Jutro będzie padać. In 2005, there will be 40 million people in Poland. W roku 2005 w Polsce będzie 40 milionów ludzi. Jeżeli pójdziemy do anglojęzycznej wróżki, usłyszymy takie przewidywania: You will marry a rich man soon. Wkrótce bogato wyjdziesz za mąż. Używając formy pytającej, formułujemy uprzejme prośby: Will you open the door for me? Czy możesz mi otworzyć drzwi? Will you marry me? Wyjdziesz za mnie? Zdania przeczące mogą wyrażać niechęć do zrobienia czegoś: I won't pay. Nie zapłacę. The car won't start. Samochód nie chce zapalić. W zdaniach warunkowych I typu, ale tylko w części nadrzędnej (czyli głównej): If you ask her for help, she will help you immediately. Jeśli poprosisz ją o pomoc, pomoże ci natychmiast. Zdanie nadrzędne to takie, do którego nie potrafimy utworzyć pytania (a więc to podkreślone).
	konstrukcja 'to be going to'
	Wzór zdania twierdzące He is going to visit an old friend. They are going to buy a car. pytające Is he going to visit an old friend? Yes, he is. No, he is not (isn't). Are they going to buy a new car? Yes, they are. No, they are not (aren't). przeczące He is not (isn't) going to visit an old friend. Komentarz "to be going to" jest wygodną konstrukcją, która funkcjonuje jako czas przyszły. W Stanach Zjednoczonych konstrukcja ta praktycznie zdominowała język mówiony (posłuchajmy ścieżki dźwiękowej pierwszego lepszego filmu). Aby utworzyć zdanie, po podmiocie musimy wstawić odpowiednią formę czasownika "być" w czasie teraźniejszym (identycznie, jak w Present Continuous!), następnie "going", a potem czasownik główny w bezokoliczniku, tj. poprzedzony słówkiem "to". I tak: He is going to visit an old friend. On zamierza odwiedzić starego znajomego. Najczęściej tłumaczymy tę konstrukcję przez "zamierzać" lub "mieć zamiar". Pytania i przeczenia Jak utworzyć pytanie? Tak samo, jak w czasie Present Continuous: czasownik "być" przestawiamy przed podmiot: Is he going to visit an old friend? Przeczenie tworzymy równie łatwo: He is not going to visit an old friend. (zobacz: Present Continuous) Użycie Konstrukcja "to be going to" wyraża zamiar, intencję. W odróżnieniu od Future Simple, osoba wypowiadająca zdanie miała czas się namyślić. Gdy jest czas na zaplanowanie czynności, użyjemy "to be going to": I'm going to get some bread on my way to work. Kupię chlep w drodze do pracy. (przemyślałam to sobie) There is no bread left. OK, I'll get some on my way to work. Nie ma już chleba. Dobra, kupię w drodze do pracy. (szybka, odruchowa reakcja) Podobnie jak w przypadku Present Continuous użytego w sensie czasu przyszłego, mamy tu do czynienia z premedytacją: I'm going to take Kate home at 10 p.m. Zamierzam zabrać Kate do domu o 22.00. I'm taking Kate home at 10 p.m. Zabieram Kate do domu o 22.00.Te dwa zdania znaczą praktycznie to samo, ale drugie zdanie sugeruje, że jest to sprawa ustalona (a więc Kate też o tym wie). W przypadku pierwszego zdania - Kasię może czekać niespodzianka. Konstrukcja to be going to nie wymaga użycia określenia czasu (Present Continuous - tak): I'm going to show you something special. Pokażę ci coś niezwykłego. Czasowniki, które są rzadko używane z konstrukcją "to be going to" to "to go" oraz "to come". Takie konstrukcje, nawet jeśli się zdarzają, brzmią niezręcznie.
	Present Perfect Continuous
	Wzór zdania twierdzące They have been waiting for three hours. pytające Have they been waiting for three hours? Yes, they have. No, they have not (haven't) przeczące They have not (haven't) been waiting for three hours. Komentarz Czas Present Perfect Continuous jest czasem bardzo złożonym. Zawiera aż trzy elementy (w końcu jest teraźniejszy, dokonany i ciągły). Po podmiocie musimy użyć odpowiedniej formy teraźniejszej czasownika "mieć": "has" dla trzeciej osoby liczby pojedynczej oraz "have" dla każdej innej osoby. Następnie wstawiamy wyraz "been". Jest to trzecia forma czasownika "być"; na szczęście nie zmienia się bez względu na osobę! Potem wreszcie następuje czasownik główny z doczepioną końcówką -ing (uwaga na wszelkie zmiany w pisowni - patrz: Present Continuous!). Uff! gotowe. Popatrzmy na przykład: They have been waiting for three hours. Czekali/czekają trzy godziny. Pytania i przeczenia Aby utworzyć pytanie, należy czasownik "have" (lub "has") przestawić na początek zdania, przed podmiot: Have they been waiting...? How long have they been waiting...? Aby utworzyć przeczenie, wstawiamy "not": They have not (haven't) been waiting... Ogólnie rzecz biorąc, postępujemy podobnie, jak przy Present Perfect. Mimo że ma aż tyle elementów, Present Perfect Continuous jest całkiem łatwy w obsłudze. Użycie Jest to czas bardzo podobny do Present Perfect, czasem możemy używać ich zamiennie. są np. czasowniki, które "lubią" pojawiać się w Present Perfect Continuous, ale użycie ich w Present Perfect nie byłoby wielikm grzechem: teach, learn, study, hope, expect, lie, live, rain, sleep, sit, snow, stay, wait, work Pamiętajmy, że mówimy o jakimś okresie, który trwa jeszcze (bo to czas teraźniejszy) albo dokładnie w tym momencie się zakończył. Użycie Present Perfect Continuous podkreśla, że dana czynność jest długim procesem: How long have you been learning German? Jak długo uczysz się niemieckiego? (nauka języka z reguły jest długim procesem!) Doctor, we've been waiting for an hour! Panie doktorze, czekamy już godzinę! (czekanie być może właśnie się zakończyło) It's been snowing since 5 a.m.. Śnieg pada od 5 rano. I've been working hard since last Monday. Ciężko pracuję od ubiegłego poniedziałku. (nieprzerwany, długotrwały proces) Czas Present Perfect Continuous nie podkreśla raczej efektu, w odróżnieniu od Present Perfect. Albo też podkreśla efekt niezamierzony, drugorzędny. Porównajmy: I've polished the car. Wypolerowałem samochód. (jest czysty. Present Perfect) I've been polishing the car. Polerowałem/poleruję samochód. (może wcale nie być czysty! - Present Perfect Continuous) aby więc podkreślić trwałość czynności, użyjemy Present Perfect Continuous: I've been collecting butterflies since last year. Od zeszłego roku zbieram motyle. aby podkreślić skutek - Present Perfect: I've collected forty butterflies so far. Zebrałem dotąd 40 motyli. eEfekt niezamierzony albo luźno związany z daną czynnością wyrazimy w Present Perfect Continuous: I am red cause I've been running. Jestem zaczerwieniona, bo biegałam. Zauważmy, że w pewnych sytuacjach przetłumaczymy zdanie w Present Perfect Continuous na język polski z użyciem czasu przeszłego, a w innych - teraźniejszego. Zależy to od kontekstu, podobnie jak w przypadku Present Perfect. Nie wszystkie czasowniki (na szczęście) mogą być użyte w Present Perfect Continuous (zobacz: Present Continuous).
	Past Perfect
	Wzór zdania twierdzące When I came home, the children had gone to sleep. pytające Had the children gone when we came? Yes, they had. No, they had not (hadn't). przeczące The children hadn't gone to sleep when we came. Komentarz Czas Past Perfect, przeszły dokonany lub zaprzeszły (to dla tych, którzy znają np. łacinę), jest czasem złożonym. A więc będą dwie części składowe: po podmiocie musimy wstawić formę przeszłą czasownika "to have" (mieć), czyli "had" (dobre wieści - dla wszystkich osób!). Potem dodajemy trzecią formę czasownika - poznaliśmy ją przy okazji Present Perfect. Oczywiście, dla czasowników regularnych, dodajemy końcówkę -(e)d, a dla nieregularnych - odszukujemy potrzebną formę w tabelce. I otrzymujemy zdanie: When I came home, children had gone to sleep. Pytania i przeczenia Aby utworzyć pytanie, zamieniamy kolejność "had" i podmiotu zdania: Had the children gone to sleep? Aby uzyskać zdanie przeczące, wstawiamy "not": The had not (hadn't) gone to sleep. Jak łatwo zauważyć, wszystko to wygląda identycznie, jak w przypadku Present Perfect! Użycie Odpowiednik czasu Past Perfect w języku polskim niestety już zanikł, ale zrozumienie jego praktycznego użycia nie jest trudne. Czas ten praktycznie występuje tylko w zdaniach złożonych - jako punkt odniesienia dla czynności w Past Simple. Opisuje czynność "starszą", uprzednią wobec innej czynności, wyrażonej właśnie w Past Simple. Dla zaawansowanych - inne ważne użycie: jako część III okresu warunkowego lub III typu zdań z "wish" oraz część mieszanego typu zdań warunkowych, gdzie przyczyna tkwi w przeszłości, a efekt w teraźniejszości. Aby podkreślić (przy kilku wydarzeniach), co stało się najpierw, co potem: When I returned home, the children had gone to sleep. Gdy wróciłam do domu, dzieci [już] spały. (najpierw dzieci poszły spać, a potem przyszłam ja) When I had finished my work, I ate my lunch. Gdy skończyłam pracę, zjadłam drugie śniadanie. (w języku potocznym użylibyśmy tu jednak dwa razy Past Simple!) W zdaniach warunkowych: If I hadn't met you yesterday, I wouldn't have lost so much money. (III typ okresu warunkowego) Gdybym nie spotkała się z tobą wczoraj, nie wydalibyśmy tyle pieniędzy. (dotyczy przeszłości) If only I had studied more! Gdybym tylko uczył się więcej! (ale jest za późno... jest to część III typu zdania warunkowego - zdanie pojedyncze, tzw. emfatyczne) If you hadn't talked so much, people wouldn't know so much about your private life. Gdybyś tyle nie mówił [w przeszłości], ludzie [teraz] nie wiedzieliby tyle o twoim życiu prywatnym. (jest to zdanie warunkowe mieszane: typ III + II) Zdania z "wish", typ III = dotyczące przeszłości: I wish I had never married him. Żałuję, że za niego wyszłam. (cóż, stało się...)
	Past Perfect Continuous
	Wzór zdania twierdzące You had been working there for three years when a new boss came. pytające Had you been working...? przeczące You had not (hadn't) been working... Komentarz Mamy do czynienia z kolejnym czasem złożonym. Najlepiej porównać jego strukturę z czasem Present Perfect Continuous. Konstruujemy go identycznie, z tym że zamiast teraźniejszej formy czasownika "mieć" używamy formy przeszłej "had" - na szczęście dla każdej osoby. A zatem po kolei: podmiot, następnie "had", dalej forma "been" i dopiero teraz czasownik główny z końcówką -ing. Gotowe! You had been working there for three years when a new boss came. Pracowałeś tam [już] od trzech lat, gdy przyszedł nowy szef. Pytania i przeczenia Tworzenie pytań i przeczeń przebiega tak samo, jak w przypadku czasu Present Perfect Continuous. Użycie Na szczęście nie przydaje się nam zbyt często! Czas ten dotyczy oczywiście przeszłości (przeszły dokonany ciągły...), a nawet czynności, który wydarzyły się wcześniej od innych przeszłych. W tym miejscu dobrze jest popatrzeć na opis czasu Past Perfect. Z drugiej strony, te dwa czasy mają się tak do siebie jak... Present Perfect Continuous do Present Perfect Używamy go do opisu czynności, która w jakimś punkcie w przeszłości trwała już jakiś czas (proces, proces!) lub właśnie się skończyła At 5 p.m, she felt hungry and tired because she had been working since early morning. O siedemnastej poczuła się głodna i zmęczona, ponieważ pracowała od wczesnego ranka. Możemy w tym zdaniu użyć również formy Past Perfect, ale Past Perfect Continuous podkreśla ciągłość pracy. At midnight we had been dancing for five hours. O północy minęło 5 godzin, odkąd zaczęliśmy tańczyć. (być może taniec trwał jeszcze dłużej, po północy!) · Popatrzmy na różnicę między Past Perfect i Past Perfect Continuous: She had been trying to get him on the phone before they met in person. Próbowała dodzwonić się do niego zanim spotkali się osobiście. She had tried to get him on the phone three times before she managed to reach him. Próbowała 5 razy dodzwonić się do niego zanim go złapała. Bardzo przypomina to rozróżnienie między Present Perfect i Present Perfect Continuous, prawda? Jak widzimy, Past Perfect Continuous występuje najczęściej w zdaniach złożonych. Oczywiście, nie pojawiają się w tym czasie te same czasowniki, co w przypadku Present Continuous.
	Future Continuous
	Wzór zdania twierdzące Tomorrow at 6.00 you will be flying to San Francisco. pytające Will you be flying to San Francisco? Yes, you will. No, you will not (won't). przeczące Tomorrow at 6.00 you will not (won't) be flying to San Francisco. Komentarz Czas Future Continuous to czas przyszły ciągły. Dotyczy go wszystko to, co powiedzieliśmy o czasie Present Continuous. Konstruujemy go w ten sam sposób, tyle że zamiast formy teraźniejszej czasownika "być" używamy formy przeszłej. Przypomnijmy sobie: liczba pojedyncza liczba mnoga I was we were you were you were he, she, it was they were I nasze zdanie wyglądać będzie następująco: You will be flying to San Francisco. Będziesz leciał do San Francisco. Co się tyczy ortografii (podwajanie się spółgłosek w czasowniku) - popatrzmy na komentarz przy Present Continuous. Pytania i przeczenia Tworzenie pytań następuje w ten sam sposób, co w Present Continuous: Will you be flying to San Francisco? Po prostu przestawiamy czasownik "być" przed podmiot. Przeczenie - za pomocą słówka "not" You will not (won't) be flying to San Francisco. Użycie Czas Future Continuous nie jest zbyt często używany, ponieważ jego użycie sugeruje brak planu, brak zamiaru, czynność rutynową. Czas Future Continuous podaje suche fakty - coś się wydarzy w przyszłości: I'll be watching TV tomorrow. Będę jutro oglądać TV. (jak zwykle, jest to mój stały sposób spędzania czasu, a nie jakiś szczególny wybór) She'll be taking her exam next week. Będzie zdawała egzamin w przyszłym tygodniu. (bo taka jest naturalna kolej rzeczy, np. pod koniec semestru) Opisujemy za pomocą Future Continuous takie czynności, które będą trwały w konkretnym punkcie w czasie (a nie będą zaczynały się czy kończyły - a więc sam środek jakiegoś procesu): Tomorrow at 2 p.m. we'll be driving to the mountains. Jutro o 14.00 będziemy jechać w góry. (będziemy w trakcie podróży - więc nie dzwoń na telefon stacjonarny...) Oczywiście czasowniki, które nie występują w Present Continuous, nie są używane także w Future Continuous.
	Future Perfect
	Wzór zdania twierdzące By next week, we will have finished our project. pytające Will you have finished the project by next week? Yes, we will. No, we will not (won't). przeczące We will not (won't) have finished our project by next week. Komentarz Czas przyszły dokonany jest kolejnym czasem złożonym, ale jeśli poznaliśmy już Present Perfect, nie sprawi nam trudności jego budowanie. Zdanie konstruujemy następująco: podmiot, dalej wyraz posiłkowy "will", następnie "have" (dla każdej osoby) i wreszcie czasownik główny w trzeciej formie. Przypomnijmy sobie: dla czasowników regularnych trzecia forma to po prostu czasownik z końcówką -(e)d; w przypadku czasowników nieregularnych - zerkamy na naszą magiczną tabelkę - ostatnia kolumna. Przykładowe zdanie: We will have finished our project by next week. Do przyszłego tygodnia skończymy nasz projekt. Pytania i przeczenia Pytania tworzymy przestawiając słówko "will" na początek zdania: Will you have finished your project by next week? Przeczenia, jak łatwo się domyślić, też nie są zbyt skomplikowane: We will not (won't) have finished our project by next week. Użycie Jest to kolejny czas przyszły. Używamy go wtedy, gdy chcemy podkreślić rezultat jakiejś czynności, która zakończy się do jakiegoś określonego terminu. Charakterystyczne określenia czasu to by (next week, next Friday, tomorrow, that time). Oznacza to, iż dana czynność zakończy się DO przyszłego tygodnia, piątku, jutra, tego czasu). Czynność, o której mówimy, w danej chwili w przyszłości będzie już zakończona lub też właśnie się skończy: I'm taking a driving test on 16th , so I can't organize my birthday party on 15th . Let's wait until 17th - I will have my test passed by that time. Szesnastego zdaję egzamin na prawo jazdy, więc nie mogę wydać przyjęcia urodzinowego piętnastego. Poczekajmy do siedemnastego - będę miał już wtedy zdany egzamin (za sobą). Our production plans are like these: by the end of the year, we'll have produced 1,000 cars. Nasze plany produkcyjne są następujące: do końca roku wyprodukujemy 1000 samochodów.
	Future Perfect Continuous
	Wzór zdania twierdzące You will have been working here for two years by next September. pytające Will you have been working here for two years by next September? Yes, you will. No you will not (won't). przeczące You will not (won't) have been working here for two years by next September. Komentarz Czas przyszły, dokonany i to jeszcze ciągły! Konstrukcja tego czasu jest aż nadto złożona: po podmiocie następuje słówko posiłkowe "will", dalej "have" (dla każdej osoby), następnie "been" i dopiero teraz - czasownik główny z końcówką -ing. Na przykład: You will have been working here for two years by next September. We wrześniu miną dwa lata, odkąd tu pracujesz. Pytania i przeczenia Pytanie tworzymy w ten sposób, że słówko "will" przestawiamy na początek zdania: Will you have been working for two years by next September? Równie łatwo tworzymy przeczenia: You will not (won't) have been working here for two years by next September. Użycie Chociaż sens istnienia tak długiej konstrukcji wydaje się wątpliwy, czasem jednak się przydaje. Na przykład w sytuacji, gdy w jakimś momencie w przyszłości (znowu jest to jakby data graniczna, termin) jakaś czynność będzie ciągle trwała. By October, I will have been living in Warsaw for 15 months. W październiku minie (będzie) 15 miesięcy, odkąd mieszkam w Warszawie. Czasowi temu towarzyszy z reguły określenie typu "by..." (tak, jak w przypadku Future Perfect). Oczywiście, istnieje grupa czasowników, które nie pojawią się w tym czasie (patrz Present Continuous).
	zestawienie czasów przyszłych
	Czas/konstrukcja Twierdzące Pytające Przeczące Zastosowanie Present Simple The train leaves at 10.05 p.m. / Pociąg dojeżdża o dwudziestej drugiej pięć. When does my train leave? / O której odjeżdża mój pociąg? The Cracow train doesn't leave at 10.15 a.m. / Pociąg do Krakowa nie odjeżdża o dziesiątej piętnaście. Aby opisywać wydarzenia w przyszłości, które zostały zaplanowane przez "siłę wyższą" lub narzucone rozkładem (jazdy, zajęć). Także jako część pierwszego okresu warunkowego (ta po "if"). Present Continuous I'm leaving for Berlin tomorrow at 5.00 p.m. / Jutro o siedemnastej wyjeżdża, do Berlina. What are you doing next weekend? / Co robisz w przyszły weekend? We are not organizing any birthday party this year. / W tym roku nie organizujemy żadnych urodzin. Aby opisywać przyszłe wydarzenia, które są już ustalone (przez sam podmiot), dobrze zaplanowane, zamierzone. Obowiązkowo z określeniem czasu! Future Simple I will answer the door. / Ja otworzę (drzwi). Will you marry me? / Wyjdziesz za mnie? It won't rain tomorrow / Jutro nie będzie deszczu By mówić o przyszłych czynnościach, które nie są zaplanowane wcześniej; szybkie decyzje, deklaracje, przewidywania, przekonania, obietnice; w grzecznych prośbach; w groźbach; jako część główna I okresu warunkowego. Future Continuous Tomorrow at 4.00 I will be flying to Los Angeles. / Jutro o czwartej będę leciała do L. A. Will you be seeing Tom by any chance? / Czy będziesz się przypadkiem widziała z Tomem? They won't be working in the garden in the afternoon. / Po południu nie będą pracowali w ogrodzie. Aby mówić o przyszłych wydarzeniach, które będą w toku w danym momencie; do opisu czynności, które wydarzą się nie z powodu wcześniej powziętego zamiaru, tylko na zasadzie np. przyzwyczajenia, rutyny. to be going to I'm going to be rich when I grow up! / Kiedy dorosnę, mam zamiar być bogaty! What are you going to do with this old CD? / Co planujesz zrobić z tą starą płytą? I'm not going to listen to such rubbish. / Nie mam zamiaru słuchać takich bredni. Aby wyrazić zamiar, plan dotyczący bliskiej przyszłości; przewidywanie rzeczy, które są oczywiste (It's going to rain = it's cloudy) Future Perfect I will have finished my work by 7.00 p.m. / Do dziewiętnastej skończę pracę. Will you have sent it to me by Saturday? / Czy przyślesz mi to do soboty? I won't have completed the forms by next Friday. / Nie skończę wypełniać tych formularzy do piątku. Do opisu czynności, które skończą się do danego momentu, wyznaczonym terminie. Future Perfect Continuous By July I will have been working here for two years. / W lipcu miną dwa lata, jak tu pracuję. How long will you have been waiting for your money by next month? / Ile czasu minie w przyszłym miesiącu, odkąd czekasz na pieniądze? We won't have been trying to contact him for a week by the end of the month. / Pod koniec miesiąca nie minie tydzień, odkąd próbujemy się z nim skontaktować. Aby opisać długość trwania czynności przyszłej do pewnego punktu w czasie. Czynność ta będzie trwała nadal po tej chwili (za rok minie x lat jak tu pracuję... i pewnie będę pracować nadal)

Czasowniki nieregularne

be, was, been... bring, brought? brougth? Nie szukaj już więcej - zestawienie czasowników nieregularnych i ich trzech form. Wydrukuj i miej zawsze przy sobie, na pewno się przyda! Polski odpowiednik Present Simple Past Simple Present Perfect kosztować cost cost cost ciąć cut cut cut uderzać hit hit hit ranić, boleć hurt hurt hurt pozwalać let let let czytać read read read kłaść put put put zamykać shut shut shut         przynosić, przyprowadzać bring brought brought budować build built built kupować buy bought bought łapać catch caught caught czuć, czuć się feel felt felt walczyć fight fought fought znajdować find found found dostawać, docierać get got got/gotten mieć have had had słyszeć hear heard heard powstrzymywać hold held held trzymać keep kept kept kłaść lay laid laid odchodzić, opuszczać leave left left pożyczać (komuś) lend lent lent tracić, gubić lose lost lost robić, wytwarzać make made made znaczyć, mieć na myśli mean meant meant spotykać meet met met płacić pay paid paid mówić say said said sprzedawać sell sold sold wysyłać send sent sent świecić, lśnić shine shone shone siedzieć sit sat sat spać sleep slept slept spędzać, wydawać spend spent spent stać stand stood stood nauczać teach taught taught opowiadać tell told told myśleć think thought thought wygrywać, zwyciężać win won won   -o- (-u-) -a- -o- (-u-) stawać się become became become przychodzić, pochodzić come came come biegać run ran run -i- -a- -u- zaczynać begin began begun pić drink drank drunk dzwonić ring rang rung śpiewać sing sang sung pływać swim swam swum     -o- -o- łamać, rozbijać break broke broken wybierać choose chose chosen zapominać forget forgot forgotten zamarzać freeze froze frozen pokazywać, oprowadzać show showed shown mówić speak spoke spoken kraść steal stole stolen targać, drzeć tear tore torn budzić wake woke woken nosić (na sobie) wear wore worn       -en, -n, -ne być be was/were been robić do did done jeździć (samochodem) drive drove driven jeść eat ate eaten upadać fall fell fallen latać fly flew flown dawać give gave given iść go went gone roznąć, uprawiać (rośliny) grow grew grown ukrywać, ukrywać się hide hid hidden wiedzieć, znać know knew known leżeć, kłaść się lie lay lain jeździć rowerem, samochodem ride rode ridden widzieć, spotykać się see saw seen brać take took taken rzucać throw threw thrown pisać write wrote written

Liczba mnoga rzeczownika

Wiesz, że aby utworzyć liczbę mnogą wystarczy dodać 's' do rzeczownika...? Zgadza się, ale nie zawsze to działa, poznaj pozostałe zasady. 1. Generalną zasadą jest to, że aby utworzyć liczbę mnogą rzeczownika należy do rzeczownika w liczbie pojedynczej dodać literkę s: a dog - dogs - psy a week - weeks - tygodnie a car - cars - samochody a bed - beds - łóżka a year - years - lata a wing - wings - skrzydła a cloud - clouds - chmury a ticket - tickets - bilety 2. Jeśli rzeczownik kończy się literami ch - s - ss - sh - x, wtedy w liczbie mnogiej rzeczownik ma końcówkę es: a dress - dresses - sukienki a box - boxes - pudełka a fox - foxes - lisy a bush - bushes - krzewy, krzaki a bus - buses - autobusy a watch - watches - zegarki a match - matches - zapałki Jednak kiedy rzeczownik kończy się na literę "e" to nie podwajamy jej: a bridge - bridges - mosty a nose - noses - nosy a horse - horses - konie a rose - roses - róże a prize - prizes - nagrody a price - prices - ceny Również rzeczowniki kończące się na "o" w liczbie mnogiej mają najczęściej końcówkę "es": a tomato - tomatoes - pomidory a potato - potatoes - ziemniaki a hero - heroes - bohaterowie Są jednak wyjątki od tej zasady (głównie wyrazy obcego pochodzenia): a piano - pianos - fortepiany a photo - photos - fotografie a zero - zeros - zera 3. Rzeczowniki o końcówkach f - fe w liczbie mnogiej otrzymują końcówkę ves: a wife - wives - żony a knife - knives - noże a shelf - shelves - półki a wolf - wolves - wilki a loaf - loaves - bochenki a life - lives - życia a half - halves - połówki a thief - thieves - złodzieje Także i od tej zasady istnieją wyjątki: a chief - chiefs - szefowie a roof - roofs - dachy a handkerchief - handkerchiefs - chusteczki 4. Gdy rzeczownik w liczbie pojedynczej kończy się na "y", w liczbie mnogiej otrzymuje końcówkę "ies": a lady - ladies - panie a city - cities - miasta a country - countries - kraje a story - stories - opowieści a fly - flies - muchy a baby - babies - niemowlęta Jeśli jednak ostatnią literę "y" poprzedza samogłoska to w liczbie mnogiej dodajemy literę "s": a day - days - dni a boy - boys - chłopcy a key - keys - klucze a toy - toys - zabawki 5. Istnieją też rzeczowniki, które całkowicie zmieniają postać w liczbie mnogiej: a man - men - mężczyźni a woman - women - kobiety a child - children - dzieci a die - dice - kości do gry a mouse - mice - myszy a foot - feet - stopy a tooth - teeth - zęby a goose - geese - gęsi 6. Część rzeczowników ma taka samą postać w liczbie mnogiej jak w liczbie pojedynczej: fish - ryba, ryby sheep - owca, owce species - gatunek, gatunki swine - świnia, świnie fruit - owoc, owoce carp - karp, karpie Uwaga! Istnieje słówko fishes ale oznacza ono ryby w sensie gatunku. Gdy powiemy, że w jeziorze są ryby (fishes) oznacza to, że są w nim różne gatunki ryb: węgorze, karpie, sumy itd. 7. A oto rzeczowniki, które występują tylko w liczbie mnogiej: trousers - spodnie jeans - dżinsy shorts - szorty scissors - nożyczki clothes - ubranie, odzież 8. A także rzeczowniki, które mimo wyglądu liczby mnogiej mają znaczenie liczby pojedynczej: news - nowina physics - fizyka politics - polityka statistics - statystyka 9. Rzeczowniki złożone tworzą liczbę mnogą na dwa sposoby: a bed - łóżko - a room - pokój - a bedroom - sypialnia a pocket - kieszeń - a knife - nóż - a pocket-knife - scyzoryk Te rzeczowniki tworzą liczbę mnogą według zasady, że drugi człon przybiera postać liczby mnogiej: bedrooms - sypialnie pocket-knives - scyzoryki i podobnie: afternoons - popołudnia armchairs - fotele fishing-rods - wędki apple-trees - jabłonie chairmen - prezesi postmen - listonosze washerwomen - praczki Gdy w złożeniach są przyimki lub przymiotniki to liczbe mnogą tworzy się inaczej: a son-in-law - sons-in-law - zięciowie a sister-in-law - sisters-in-law - bratowe a passer-by - passers-by - przechodnie 10. Rzeczowniki zbiorowe people - ludzie crowd - tłum family - rodzina crew - załoga Słówko people w znaczeniu "ludzie" uważane jest za rzeczownik w liczbie mnogiej. Może jednak zostać użyte w znaczeniu "lud", "plemię" - wtedy liczba mnoga będzie peoples. family oznacza zbiorowość (dziadka, mamę, tatę, dzieci) ale traktuje się je jako rzeczownik w liczbie pojedynczej. Podobnie jest z: a crew - a team - zespół a crowd - a flock - stado

Stopniowanie przymiotnika

Duży, większy, największy! Kliknij i przeczytaj o stopniowaniu przymiotnika. To naprawde nie jest trudne. Nie zawsze porównując dwie osoby czy rzeczy musimy stosować stopniowanie. Zobaczmy na przykład: This lady is old. Ta pani jest stara. That lady is very old. Tamta pani jest bardzo stara. Tak więc mamy porównanie dwóch osób bez stosowania stopnia wyższego. Jeśli wskazujemy, że dwie osoby/rzeczy nie różnią się od siebie możemy użyć konstrukcji as ... as - tak ... jak Na przykład: She is as beautiful as her mother. Ona jest tak samo śliczna jak jej mama. I'm as strong as Tom. Jestem tak silny jak Tomek. My car is as old as theirs. Mój samochód jest tak stary jak ich. Jeśli chcemy rozróżnić cechy - potrzebna nam konstrukcja przeciwna: not so ... as - nie tak ... jak Przykłady: I'm not so tall as my brother. Nie jestem tak wysoki jak mój brat. Ann's husband is not so handsome as mine. Mąż Ani nie jest tak przystojny jak mój. W języku angielskim, podobnie jak w polskim, mamy trzy stopnie: równy, wyższy i najwyższy. Przy stopniowaniu posługujemy się przyrostkami: -er - tworzy stopień wyższy -est - stopień najwyższy Na przykład: small - smaller - smallest - mały - mniejszy - najmniejszy long - longer - longest - długi - dłuższy - najdłuższy warm - warmer - warmest - ciepły - cieplejszy - najcieplejszy weak - weaker - weakest - słaby - słabszy - najsłabszy strong - stronger - strongest - silny - silniejszy - najsilniejszy nice - nicer - nicest - miły - milszy - najmilszy large - larger - largest - duży - wiekszy - największy Jeśli przymiotnik kończy się na "-y", stopniując zmieniamy "y" na "i": happy - happier - happiest - szczęśliwy - szczęśliwszy - najszczęśliwszy easy - easier - easiest - łatwy - łatwiejszy - najłatwiejszy pretty - prettier - prettiest - piękna - piękniejsza - najpiękniejsza dry - drier - driest - suchy - suchszy - najsuchszy I jeszcze jedna uwaga: jednosylabowe przymiotniki zakończone na spółgłoskę podwajają tę spółgłoskę! big - bigger - biggest - duży - większy - największy hot - hotter - hottest - gorący - bardziej gorący - najbardziej gorący wet - wetter - wettest - mokry - bardziej mokry - najbardziej mokry Ważne jest, żeby nauczyć się rozróżniać te przymiotniki ponieważ niektóre w wyższych stopniach mogą wyglądać "dziwnie" (jak: truest, wettest, maddest). Uwaga! Przed rzeczownikami opisanymi przymiotnikami w stopniu najwyższym należy pamiętać o słówku the przed rzeczownikiem! Wskazujemy jedną i konkretną rzecz czy osobę która jest "naj". the longest river - najdłuższa rzeka (np. w Europie) the shortest way - najkrótsza droga (ze szkoły do domu) the smallest house - najmniejszy dom (na tej ulicy) the oldest man - najstarszy człowiek (jest tylko jeden) stopniowanie opisowe Omówione wyżej przymiotniki były jedno lub najwyżej dwusylabowe. Dłuższe przymiotniki wymagają stopniowania opisowego (podobnie jak w języku polskim), niezbędne przy tym są słówka more - bardziej (w stopniu wyższym) most - najbardziej (w stopniu najwyższym) Oto przykłady: beautiful - more beautiful - most beautiful difficult - more difficult - most difficult dangerous - more dangerous - most dangerous famous - more famous - most famous interesting - more interesting - most interesting important - more important - most important Zobaczymy jak to wygląda w zdaniach: This is an interesting book. To jest interesująca książka. Her book is as interesting as mine. Jej książka jest tak interesująca jak moja. His book is more interesting than mine. Jego książka jest bardziej interesująca niż moja. But Ann's book is the most interesting. Ale książka Ani jest najbardziej interesująca. Wiemy już jak stopniować "w górę", teraz czas na stopniowanie "w dół". less - mniej least - najmniej tak więc zmieniają się tylko słówka przed przymiotnikiem, cała reszta jest taka sama: That is the least interesting book I've ever read. To najmniej interesująca ksiązka jaką kiedykolwiek czytałem. Opel is a less expensive car than a Mercedes. Opel jest tańszy niż Mercedes. (mniej kosztowny) Peter Green is the least famous of them. Peter Green jest z nich najmniej sławny. Wyjątki Jak w każdym języku i tutaj jest kilka wyjątków o których trzeba pamiętać. Istnieje kilka przymiotników, które nie odmieniają się zgodnie z opisanymi wyżej zasadami. Oto one: good - better - best - dobry - lepszy - najlepszy Your story was really good. Twoja opowieść była naprawdę dobra. The best way to learn English is to read english books. Najlepsza droga, żeby nauczyć się angielskiego to czytać książki po angielsku. Sunday is the best day for resting. Niedziela to najlepszy czas do odpoczynku. bad - worse - worst - zły - gorszy - najgorszy Today is the worst day in my life. Dziś jest najgorszy dzień w moim życiu. She always brings bad news. Ona zawsze przynosi złe wieści. Weather is getting worse and worse. Pogoda robi się coraz gorsza. many - more - most - wiele - więcej - najwięcej much - more - most - dużo - więcej - najwięcej In summer you drink more than in winter. W lecie pijesz więcej niż w zimie. little - less - least - mało - mniej - najmniej I had little time. Miałem mało czasu. niektóre można stopniować na dwa sposoby: far - farther - the farthest - daleko (oddalenie w czasie) far - further - the furthest - daleko (oddalenie w czasie i przestrzeni) old - elder - the eldest - stary (przy porównywaniu wieku, starszeństwo w rodzinie) old - older - the oldest - stary (pozostałe przypadki) My elder sister works in London. Moja starsza siostra pracuje w Londynie. Mary is her eldest daughter. Marysia jest jej najstarszą córką.

Strona bierna

Misiu przeszedł rzeczkę. Rzeczka została prze...??? To jest właśnie strona bierna. Naucz się jak ją tworzyć w języku angielskim. To tylko kilka prostych zasad! Opis Strona bierna to zjawisko gramatyczne, które występuje zarówno w języku polskim, jak i angielskim. W języku polskim zdania w stronie biernej zawierają czasownik "być", "zostać", "stać się", np. Został wybudowany nowy most. W języku angielskim stronę bierną tworzymy dzięki czasownikowi "to be", a w odmianie amerykańskiej języka - również "to get". Ale po co nam w ogóle strona bierna? Dzięki jej użyciu zdania brzmią bardziej oficjalnie, obiektywnie. W zdaniach biernych nieważny jest wykonawca (czasem można go pominąć), eksponujemy samą czynność. Statystycznie w języku angielskim strona bierna używana jest częściej, w języku polskim - rzadziej. (A teraz popatrzmy na ostatnie zdanie - oto przykład użycia strony biernej!). Zdania w stronie biernej zawierają często artykuły prasowe, obwieszczenia, zawiadomienia itp. teksty pisane w stylu oficjalnym. W języku potocznym występuje rzadziej, ale również jej się używa. Tworzenie Nie wszystkie czasy i nie wszystkie czasowniki tworzą stronę bierną - hurra! Tworzą ją tylko czasowniki przechodnie (transitive, [T] w słownikach np. Longmana, Penguina). Jak taki czasownik rozpoznać? Otóż jest to czasowniki wymagający dopełnienia. Wyobraźmy sobie zdanie w stronie czynnej Wczoraj moja siostra widziała. Nie ma ono sensu, prawda? Po czasowniku czegoś brakuje - brakuje dopełnienia., zatem zdanie nie jest kompletne. Z tego wnioskujemy, że czasownik "widzieć" jest czasownikiem przechodnim. Podobnie w języku angielskim - zdanie Yesterday my sister saw. nie brzmi dobrze. Poprawna wersja tego zdania to (np.) Yesterday my sister saw my best friend. Mamy zatem do czynienia z czasownikiem przechodnim - zamieńmy je więc na stronę bierną. W tym celu wyrażenie, które było w poprzednim zdaniu dopełnieniem (my best friend) postawimy na początku zdania jako podmiot. Następnie musimy użyć czasownika "być" w odpowiedniej formie (w tym wypadku - przeszłej) i wreszcie - czasownika "widzieć", ale - uwaga - w formie trzeciej. Na końcu dodamy "yesterday"(można by je postawić również na początku). Wygląda to następująco: My best friend was seen yesterday. Wykonawca czynności (my sister) jest mniej istotny, ale jeśli trzeba - dodamy tę informację na końcu: by my sister. Czasy a strona bierna Czas/Aspekt Simple Continuous Present It is cooked. They are being cooked. Past It was cooked. It was being cooked. Future They will be cooked. - Present Perfect They have been cooked. - Past Perfect It had been cooked. - Future Perfect They will have been cooked. - Z dużą ulgą stwierdzamy, że czasy Present Perfect Continuous, Past Perfect Continuous, Future Perfect Continuous oraz Future Continuous w ogóle nie tworzą strony biernej. Present Simple Nasze przykładowe zdanie w stronie czynnej: He cooks tomato soup every Wednesday. - Odnajdujemy czasownik, a ściśle mówiąc - orzeczenie (cooks) i stwierdzamy, że zostało użyte w czasie Present Simple. Użyto na pewno czasownika przechodniego, bo ma on dopełnienie (tomato soup). - Dopełnienie stawiamy na początku zdania jako nowy podmiot: Tomato soup. - Następnie wstawiamy czasownik "być" w formie odpowiedniej dla czasu (Present Simple) oraz osoby (trzecia liczby pojedynczej): is. - Teraz wstawiamy czasownik główny w trzeciej formie (cooked). Jeśli wykonawca jest dla nas istotny, dodajemy "by him". - Na koniec dodajemy "every Wednesday". Można również postawić okolicznik czasu na początku zdania. Tomato soup is cooked (by him) every Wednesday. Every Wednesday tomato soup is cooked (by him). Present Continuous Nasze przykładowe zdanie w stronie czynnej: He is cooking tomato soup now. - Odnajdujemy orzeczenie (is cooking) i upewniamy się, że zostało użyte w czasie Present Continuous. Czasownik główny jest przechodni, bo ma dopełnienie (tomato soup). - Dopełnienie stawiamy na początku zdania jako nowy podmiot: Tomato soup. - Następnie wstawiamy czasownik posiłkowy charakterystyczny dla tego czasu, w odpowiedniej dla danej osoby formie (is). Potem wstawiamy czasownik "być" w formie odpowiedniej dla czasu, a więc ciągłej: being. - Teraz wstawiamy czasownik główny w trzeciej formie (cooked). Jeśli wykonawca jest dla nas istotny, dodajemy "by him". - Na koniec dodajemy "now". Tomato soup is being cooked (by him) now. Past Simple Przykładowe zdanie w stronie czynnej: He cooked tomato soup yesterday. - Odnajdujemy orzeczenie (cooked) i stwierdzamy, że jest w czasie Past Simple. użyto z pewnością czasownika przechodniego, bo ma on dopełnienie (tomato soup). - Dopełnienie stawiamy na początku zdania jako nowy podmiot: Tomato soup. - Następnie wstawiamy czasownik "być" w formie odpowiedniej dla czasu (Past Simple) oraz osoby (trzecia liczby pojedynczej): was. - Teraz wstawiamy czasownik główny w trzeciej formie (cooked). Jeśli wykonawca jest dla nas istotny, dodajemy "by him". - Na koniec dodajemy "yesterday". Można również postawić okolicznik czasu na początku zdania. Tomato soup was cooked (by him) yesterday. Yesterday tomato soup was cooked (by him). Past Continuous Nasze przykładowe zdanie w stronie czynnej: He was cooking tomato soup all day yesterday. - Odnajdujemy orzeczenie (was cooking) i stwierdzamy, że jest ono w czasie Past Continuous. Czasownik główny jest na pewno przechodni, bo ma dopełnienie (tomato soup). - Dopełnienie stawiamy na początku zdania jako nowy podmiot: Tomato soup. - Następnie wstawiamy czasownik posiłkowy charakterystyczny dla tego czasu, w odpowiedniej dla danej osoby formie (was). Potem wstawiamy czasownik "być" w formie odpowiedniej dla czasu, a więc ciągłej: being. - Teraz wstawiamy czasownik główny w trzeciej formie (cooked). Jeśli wykonawca jest dla nas istotny, dodajemy "by him". - Na koniec dodajemy "all day yesterday". Tomato soup was being cooked (by him) all day yesterday. Present Perfect Nasze przykładowe zdanie w stronie czynnej: He has already cooked tomato soup. - Odnajdujemy orzeczenie (has cooked) i stwierdzamy, że zostało użyte w czasie Present Perfect. Czasownik główny jest na pewno przechodni, bo ma dopełnienie (tomato soup). - Dopełnienie stawiamy na początku zdania jako nowy podmiot: Tomato soup. - Następnie wstawiamy czasownik posiłkowy charakterystyczny dla tego czasu, w odpowiedniej dla danej osoby formie (has) oraz"być" w formie odpowiedniej dla czasu: been. - Teraz wstawiamy czasownik główny w trzeciej formie (cooked). Jeśli wykonawca jest dla nas istotny, dodajemy "by him". - "Already" wstawiamy po czasowniku posiłkowym, a przed "been". Tomato soup has already been cooked (by him). Past Perfect Nasze przykładowe zdanie w stronie czynnej: He had cooked tomato soup (before I came). - Odnajdujemy orzeczenie (had cooked) i stwierdzamy, że zostało użyte w czasie Past Perfect. Czasownik główny jest przechodni, bo ma dopełnienie (tomato soup). - Dopełnienie stawiamy na początku zdania jako nowy podmiot: Tomato soup. - Następnie wstawiamy czasownik posiłkowy charakterystyczny dla czasu Past Perfect (had) oraz czasownik "być" w formie odpowiedniej dla czasu: been. - Teraz wstawiamy czasownik główny w trzeciej formie (cooked). - Jeśli wykonawca jest dla nas istotny, dodajemy "by him". - Zdanie podrzędne w czasie Past Simple dodajemy na końcu albo na początku. Tomato soup had been cooked (by him) before I came. Before I came, tomato soup had been cooked (by him). Future Simple Nasze przykładowe zdanie w stronie czynnej: He will cook tomato soup. - Odnajdujemy orzeczenie (will cook) i stwierdzamy, że jest ono w czasie Future Simple. Użyto czasownika przechodniego, bo ma on dopełnienie (tomato soup). - Dopełnienie stawiamy na początku zdania jako nowy podmiot: Tomato soup. - Następnie wstawiamy czasownik posiłkowy charakterystyczny dla danego czasu (Future Simple), a więc "will", a dalej "być" w formie odpowiedniej dla czasu, czyli w bezokoliczniku: be. - Teraz wstawiamy czasownik główny w trzeciej formie (cooked). - Jeśli wykonawca jest dla nas istotny, dodajemy "by him". Tomato soup will be cooked (by him). Future Perfect Nasze przykładowe zdanie w stronie czynnej: He will have cooked tomato soup by 11 a.m.. - Odnajdujemy orzeczenie (will have cooked) i stwierdzamy, że jest ono w czasie Future Perfect. Użyto czasownika przechodniego, bo ma on dopełnienie (tomato soup). - Dopełnienie stawiamy na początku zdania jako nowy podmiot: Tomato soup. - Następnie wstawiamy czasownik posiłkowy charakterystyczny dla tego czasu (will), a następnie"być" w formie odpowiedniej dla czasu. Tu mała komplikacja - w czasie Future Perfect używamy konstrukcji nazywanej perfect infinitive, czyli bezokolicznikiem dokonanym. Będzie to have+been. - Teraz wstawiamy czasownik główny w trzeciej formie (cooked). Jeśli wykonawca jest dla nas istotny, dodajemy "by him". - Na koniec dodajemy "by 11 a.m.". Można również postawić okolicznik czasu na początku zdania. Tomato soup will have been cooked (by him) by 11 a.m.. By 11 a.m., tomato soup will have been cooked (by him). Czasownik "get" w tworzeniu strony biernej. Takie konstrukcje są częste w potocznej amerykańszczyźnie: The window got broken yesterday. I got paid very well. Czasownik "get" wyraża zmianę stanu, wydarzenia dynamiczne. I to wszystko, co powinniśmy wiedzieć o tworzeniu strony biernej.

Czasownik

Czasownik jest najważniejszą częścią mowy w języku angielskim. Nawet najkrótsze zdanie zawiera czasownik. Możliwe jest nawet utworzenie zdania składającego sie tylko z jednego słowa - właśnie czasownika. na przykład: Stop! Najogólniej mówiąc czasownik określa "akcję", "robienie" czegoś, na przykład: go, fight, write lub opisują pewien stan, "bycie". Przykładami takich czasowników są na przykład: be, seem, exist. Czasownik zawsze ma określony podmiot - czyli określone jest kto lub co wykonuje daną czynność lub jest w danym stanie. Na przykład w zdaniu: Mary reads a book. Marysia czyta książkę. podmiotem zdania jest Mary a czynność wykonującą przez podmiot opisuje czasownik read - czytać. Kolejną cechą czasowników angielskich jest to, że prawie zawsze zmieniają formę, inaczej niż np. rzeczowniki, przymiotniki, przysłówki które zawsze wyglądają tak samo (chociaż rzeczownik może mieć liczbę pojedynczą i mnogą których pisownia się różni). Na przykład czasownik work - pracować ma następujące formy: to work, work, works, worked, working. Czasowniki możemy podzielić na dwie kategorie: czasowniki pomocnicze - czyli czasowniki, które nie mają właściwie swojego znaczenia, są one potrzebne do utworzenia poszczególnych struktur gramatycznych ale same w sobie nic nie "mówią". Oto przykłady takich czasowników: will, would, may. Zwykle czasowniki pomocnicze używane są z czasownikami głównymi. czasowniki główne - te czasowniki mają swoje znaczenie, "mówią" nam o danej czynności. Przykładami są: love - kochać, work - pracować, write - pisać. Typy czasowników głównych Czasowniki łączące Czasowniki łączące są zawsze nieprzechodnie (czyli nie mogą utworzyć strony biernej). Łączą one podmiot z tym co jest powiedziane o podmiocie. Zwykle pokazują równość lub zmianę stanu: John is a teacher. John jest nauczycielem. (równość: John = teacher) Ann is beautiful. Ania jest piękna. (Ann = beautiful) The sky became dark. Ściemniło się. (zmiana stanu) Czasowniki dynamiczne i statyczne Niektóre czasowniki opisują akcję, nazywamy je dynamicznymi i mogą być użyte w czasach ciągłych. Ale są też czasowniki statyczne, nie opisują one akcji ale jakiś stan - te czasowniki nie mogą być zwykle używane w czasach ciągłych. Oto kilka przykładów:czasowniki dynamiczne: hit - uderzyć go - iść fight - walczyć run - biegać czasowniki statyczne: be - być like - lubić love - kochać wish - życzyć hear - słyszeć see - widzieć need - potrzebować Czasowniki regularne i nieregularne Z czasownikami regularnymi sprawa jest prosta. W drugiej i trzeciej formie dodajemy po prostu końcówkę -ed i gotowe: work - worked need - needed like - liked Niestety jest też zła wiadomość - na czasowniki nieregularne nie ma metody - trzeba ich się po prostu nauczyć na pamięć. Oto kilka przykładów: be - was - been buy - bought - bought do - did - done read - read - read write - wrote - written Tabelke z listą czasowników nieregularnych znajdziesz tutaj .

Przymiotnik

Przymiotniki odpowiadają na pytania jaki? jaka? jakie? Dostarczają nam dodatkowych informacji o rzeczowniku, określają cechy osób lub rzeczy. W języku polskim przymiotnik odmienia się na różne sposoby: ciekawa książka ciekawy artykuł ciekawemu dziecku ciekawe lekcje W angielskim to po prostu zawsze interestning. Najczęściej przymiotniki tworzymy przez dodanie do różnych części mowy odpowiednich końcówek: Oto najbardziej charakterystyczne: -ful beautiful - piękna helpful - pomocny useful - użyteczny gratuful - wdzięczny -less useless - bezużyteczny hopeless - beznadziejny -ble, -able comfortable - wygodny legible - czytelny eatable - jadalny -al national - narodowy loyal - lojalny central - centralny, środkowy -ous famous - sławny dangerous - niebezpieczny anonymous - anonimowy -en wooden - drewniany hidden - ukryty -y sunny - słoneczny lucky - pomyślny dirty - brudny happy - szczęśliwy -ly friendly - przyjazny lovely - uroczy kindly - życzliwy Przymiotniki tworzymy także przez dodanie przedrostka, najczęściej tworzą one znaczenie negatywne lub przeciwne: un- unfriendly - nieprzyjazny unnatural - nienaturalny unhappy - nieszczęśliwy in- incorrect - niepoprawny ineffective - nieefektywny dis- disgusting - obrzydliwy, wstrętny disagreeable - nieprzyjemny ir- irrational - niemądry im- impossible - niemożliwy impatient - niecierpliwy imperfect - niedoskonały Często rzeczownik dodany przed inny rzeczownik pełni funkcję przymiotnika: a railway station - dworzec kolejowy a horse race - konny wyścig a tennis racket - rakieta tenisowa a bus stop - przystanek autobusowy a football match - mecz piłkarski dużo jest także przymiotników złożonych blue-eyed - niebieskooki dark-blue - ciemnoniebieski left-hand - lewostronny fair-haired - jasnowłosy worldwide - światowy home-made - domowej roboty Tak więc wiemy już jak określamy cechy osób i rzeczy, intensywność tych cech różnicujemy za pomocą stopniowania  .

Przysłówek

Przysłówek jest słowem, które mówi nam coś więcej o użytym czasowniku. Opisuje jak dana czynność jest wykonywana He works hard. On pracuje ciężko. Przysłówki mogą również opisywać przymiotniki She is really beautiful. Ona jest naprawdę piękna. a nawet inne przysłówki It works very well. To działa bardzo dobrze. Bardzo dużo przysłówków tworzy się od przymiotników dodając do nich końcówkę -ly: beautiful - piękna | beautifully - pięknie bad - zły | badly - źle soft - miękki | softly - miękko easy - łatwy | easily - łatwo happy - szczęśliwy | happily - szczęśliwie nice - miły | nicely - mile Istnieją też przysłówki, które powstały od rzeczowników: a day - dzień daily - codziennie, codzienny a week - tydzień weekly - tygodnowo, co tydzień, tygodniowy a month - miesiąc monthly - miesięcznie, co miesiąc, miesięczny a year - rok yearly - corocznie, roczny Należy zwrócić uwagę, że powyższe słówka są zarówno przysłówkami jak i przymiotnikami! Wyjątki Jest grupa słówek które po dodaniu końcówki -ly zmienia swoje znaczenie! Oto one: late, lately - late - późno, późny, spóźniony, ostatni - lately - ostatnio, w ostatnich czasach She came late again. Ona znów się spóźniła. I haven't seen you lately. Nie widziałem cię ostatnio. Have you written anything lately? Czy napisałeś coś (np. książkę) ostatnio? hard, hardly - hard - mocno, mocny, turdno, trudny, silny, mocny, silnie, mocno - hardly - z trudnością, zaledwie, prawie nigdy He often works hard. On często ciężko pracuje. Mary hardly works. Marysia prawie nie pracuję, ledwo co pracuje. near, nearly - near - bliski, blisko. obok - nearly - prawie (że), o mało Tom is my near friend. Tomek jest moim bliskim przyjacielem. My house is quite near. Mój dom jest całkiem blisko. It's nearly five o'clock. Jest prawie piąta. short, shortly - short - krótki, niski, krótko - shortly - niebawem, wkrótce, zaraz Tom is a short man. Tomek jest niski. It happened shortly after you came. To stało się zaraz po tym jak przyszedłeś. przysłówki częstotliwości Przysłówki te odpowiadają na pytanie: how often? jak często? Oto najważniejsze z nich: always - zawsze sometimes - czasami usually - zwykle seldom - rzadko never - nigdy He never smokes at home. On nigdy nie pali w domu. She always gets up at seven. Ona zawsze wstaje o 7. Tom usually reads a book in the evening. Tomek wieczorem zwykle czyta książkę. once a day - raz dziennie once a year - raz w roku twice a month - dwa razy w miesiącu five times a day - pięć razy dziennie ten times a week - dziesięć razy w tygodniu twice a week - dwa razy w tygodniu every 15 minutes - co piętnaście minut every day - codziennie słówko times znaczy razy, używamy go gdy tworzymy konstrukcje "x razy" (ale więcej niż dwa): three times - trzy razy seven times - siedem razy, itd. I brush my teeth twice a day. Myję zęby dwa razy dziennie. Do you go to the cinema three times a month? Czy ty chodzisz do kina dwa razy w miesiącu? przysłówki czasu Ta grupa przysłówków odpowiada na pytanie kiedy? Do najczęściej używanych należą: now - teraz, w tej chwili soon - wkrótce early - wcześnie late - poźno today - dziś tomorrow - jutro yesterday - wczoraj I got up early today. Dziś wstałem wcześnie. Tomorrow I'll tell you what to do. Jutro ci powiem co zrobić. Yesterday I made a cake. Wczoraj upiekłam ciasto. Mary came late again. Marysia znów przyszła późno. Często spotykamy także zwroty przysłówkowe: two days ago - dwa dni temu last year - zeszłego roku four months ago - cztery miesiące temu in the morning - rano next week - w następnym tygodniu przysłówki miejsca odpowiadają na pytanie: gdzie? here - tutaj there - tam everywhere - wszędzie somewhere - gdzieś nowhere - nigdzie in - w, wewnątrz out - na zewnątrz up - na górze, w górze down - w dole away - daleko Don't go there! Nie idź tam! Tom is out. Tomka nie ma (wyszedł). It must be somewhere here. To musi być gdzieś tutaj. przysłówki sposobu odpowiadają na pytania: jak? w jaki sposób? np.: good - dobrze fast - szybko somehow - jakoś strongly - silnie fluently - płynnie badly - źle przysłówki stopnia odpowiadają na pytanie: w jakim stopniu? jak silnie? enough - wystarczająco, dosyć too - zbyt much - dużo, wiele, znacznie only - tylko almost - prawie, niemal perfectly - doskonale extremely - nadzywczajnie fully - w pełni, całkowicie

Przedimek

Przedimki wydają się czasem piekielnym wynalazkiem. A jednak - nie wymyślono ich na złość Polakom... Ucząc się ich stosowania, warto zapamiętać parę pożytecznych zasad, zrobić mnóstwo ćwiczeń i... wyrobić sobie intuicję. nieokreślony a/an Formy "a" używamy przed wyrazem rozpoczynającym się od spółgłoski, formy "an" - jeśli następny wyraz rozpoczyna się od samogłoski. Nie chodzi o literę, tylko dźwięk, który wymawiamy. Niektóre litery są nieme, np. "h" w wyrazie "honor"! Tego przedimka używamy tylko w liczbie pojedynczej, rzeczowniki muszą być policzalne, wspominane po raz pierwszy. Można go sobie roboczo tłumaczyć jako "pewien", "jakiś". Np. I have a dog. Mam psa. Dla naszego słuchacza jest to "jakiś", nieznany bliżej pies. I to właśnie o słuchacza, a nie autora wypowiedzi chodzi. Słówko "a" występuje również w zwrotach typu a lot of - dużo/wiele a few - kilka a number of - wiele a little - trochę określony the Występuje przed rzeczownikami w liczbie pojedynczej i mnogiej, jeśli ten rzeczownik jest bliżej określony, np. wspomniany po raz drugi. I have a dog. The dog is quite big. Zastosujemy go też przed nazwami rzek (the Vistula) łańcuchów górskich (the Tatra) gatunków (the elephant weighs 4 tons) przy nazwach krajów zawierających rzeczownik pospolity (the United States of America, the Czech Republic) także przed Ukraine (opcja) oraz Argentine. W liczbie mnogiej - przed nazwiskiem, jeśli oznacza rodzinę the Barret family/the Barrets Wyjątkowo również stosujemy przedimek "the" przd nazwą miasta Haga (ang. the Hague). Ogólnie: używamy go dla podkreślenia "jedyności", wyjątkowości (np. the moon - Ziemia ma jeden księżyc, inne planety - niekoniecznie). Bardzo często w na początku zwrotów, w których występuje "of" (the middle of the night). Można tłumaczyć jako "ten", "konkretny". brak przedimka (zero) Nie musimy używać przedimka, a raczej, jak mówią fachowcy, używamy przedimka zerowego przed imionami własnymi (Brian) nazwami szczytów gór (McKinsley) miast (prócz Hagi, np. Warsaw) krajów (Poland) przed rzeczownikami niepoliczalnymi (milk, water, news, breakfast) przed nazwami planet (Mars, Jupiter) w liczbie mnogiej przed rzeczownikami policzalnymi, jeśli mówimy nie o konkretach, ale o rzeczach/zjawiskach w ogóle days get shorter in fall birds sing beautifully cats catch mice Nie używamy także przedimka w sytuacji, gdy po polsku użylibyśmy wołacza, np.: Hey, man! Nie trzeba stosować przedimka przed tradycyjnymi nazwami znaków zodiaku (np. Leo - można użyć "a"), natomiast przed ich angielskimi wersjami (the Lion) użyjemy przedimka określonego.

Spójnik

Tak jak w języku polskim, spójnik służy do łączenia zdań (podrzędnych, współrzędnych i nadrzędnych) w zdania złożone albo do łączenia poszczególnych części zdania prostego. Jest ich bardzo wiele, więc przyjrzymy się tylko najważniejszym. and, but, or, either...or, neither...nor I like soul and rock music. Lubię muzykę soulową i rockową. He returned happy but tired. Wrócił szczęśliwy, ale (lecz) zmęczony. I'd like either the onion soup or the fillet. Chciałabym albo zupę cebulową, albo filet. We saw a hawk or a falcon. Widzieliśmy jastrzębia albo (lub) sokoła. I will neither drink nor dance. Nie będę ani pić, ani tańczyć. nevertheless (nonetheless), however, moreover, although (though), otherwise, besides pełnią ważną funkcję stylistyczną w zdaniach pojedynczych lub złożonych. Pozwalają nam zaznaczyć przejście od jednej myśli do drugiej: He's busy these days. Nevertheless, he's willing to help you. Jest obecnie zajęty. Tym niemniej, chce ci pomóc. We have lost the key client. Moreover, we have lost several minor contracts. Straciliśmy kluczowego klienta. Co więcej, straciliśmy kilka mniejszych kontraktów. Although they tried very hard, the company made a loss. Chociaż bardzo się starali, firma przyniosła straty. podobnie: They tried very hard. The company made a loss, though. Bardzo się starali. Jednak firma przyniosła straty. Please take your time. Otherwise you may make lots of silly mistakes. Nie spieszcie się. W przeciwnym wypadku możecie zrobić wiele głupich błędów. I appreciate your work; besides, I've always thought you are a valuable employee. Doceniam twoją pracę; zresztą, zawsze uważałam, że jesteś wartościowym pracownikiem. for i because wyrażają przyczynę He went to sleep because he was tired. albo: Because he was tired, he went to sleep. Poszedł spać, bo był zmęczony. They resigned because of rain. Zrezygnowali z powodu deszczu. She refused the invitation, for/because it was a rather gloomy day. Odmówiła (przyjęcia) zaproszenia, ponieważ dzień był raczej ponury. For nie wyraża prostego i bezpośredniego związku przyczynowego; raczej sugestię. For może być użyte tylko po zdaniu głównym. Ma wydźwięk formalny. Przed for stawiamy przecinek. so, that is why Są to spójniki, które wyrażają wynik (a więc pośrednio też mówią o przyczynie): We felt hungry, so we went to a restaurant. Poczuliśmy głód, więc poszliśmy do restauracji. albo: We felt hungry. That's why we went to a restaurant. Poczuliśmy głód. Dlatego poszliśmy do restauracji. So może też mówić o celu: I took a map with me so (that) we wouldn't get lost. Wzięłam z sobą mapę, żebyśmy się nie zgubili. while, when, as Spójniki używane w zdaniach złożonych. When występuje głównie w czasach prostych, sugerując, że czynności działy się jedna po drugiej: When we arrived, we tuned on the TV. Gdy przyjechaliśmy, włączyliśmy telewizor. I knew it when I saw her. Wiedziałam to, gdy ją zobaczyłam. While występuje głównie z czasami ciągłymi: While we were walking home, a rabbit crossed our path. (Podczas) Gdy wracaliśmy do domu, królik przeciął nam drogę. My father met my mother while (he was) traveling in Europe. Mój ojciec poznał matkę, gdy pdróżował po Europie. W sensie "ale", "choć": While I get your point, I cannot agree with you. Choć cię rozumiem, nie zgadzam się z tobą. Podobnie jak while używamy as - również dla czynności przebiegających równolegle: As he stood at the door, he noticed a strange man. Podczas gdy stał przy drzwiach, zauważył dziwnego człowieka. I felt better as I ate. Czułam się lepiej w miarę, jak jadłam. Ale także, aby zaznaczyć kolejność wydarzeń (a więc podobnie jak when): As I got to work, I realized I had forgotten my briefcase. Gdy dotarłam do pracy, zdałam sobie sprawę, że zapomniałam aktówki.

Przyimek

Przyimek to z reguły mały, paskudny wyraz, który poprzedza rzeczownik. Jest paskudny, bo nie wiadomo nigdy na pewno, czy używamy właściwego wyrazu: in, a może at? Albo on??? Popatrzmy... Przyimki miejsca Najważniejsze z nich to: in, on, at, behind, in front of, beside, over, under, by, along, past, to Wszystkie wyrażają relacje przestrzenne. on - używany jest, gdy mówimy o powierzchniach, przestrzeniach dwuwymiarowych: There's an apple for you on the table. Na stole jest jabłko dla ciebie. Don't stand on the matt. Nie stawaj na macie. at - łączy się z relacją "przylegania": They were sitting at the table. Siedzieli przy stole. I work at the desk. Pracuję za biurkiem (przy biurku). She is waiting at the bus stop. Czeka na przystanku autobusowym. Let's meet at the theatre. Spotkajmy się w teatrze. (US również "in") I like to be at home. Lubię być w domu. Jak widzimy, małe słówko "at" może być tłumaczone na różne sposoby, zależnie od kontekstu. Utarte zwroty z "at": at home - w domu; US także in the home) at work - w pracy at my uncle's etc. - u mojego wujka [w domu] etc. at school - w szkole (US również in school) at university - na uczelni at the bus stop - na przystanku autobusowym at the crossroads - na skrzyżowaniu at the seaside - nad morzem in - łączy się z opisem przestrzeni trójwymiarowej: There's a cat in the box. W pudełku jest kot. He's waiting for you in the kitchen. Czeka na ciebie w kuchni. We use diversified methods in the classroom. W klasie używamy zróżnicowanych metod. I often watch people walking in the streets. Często obserwuję ludzi chodzących po ulicach. You can see lots of tourists in the Main Market Square. Na Rynku Głównym widuje się wielu turystów. W połączeniu z czasownikiem ruchu "in" zamienia się w "into": Yesterday I bumped into James. Wczoraj wpadłam na Jamesa. (spotkałam się przypadkiem) The thief got into the living room. Złodziej dostał się do salonu. Przyimki świetnie sprawdzają się podczas opisywania drogi: How to get to the library? It's not far from here, right by the river. Well, walk along this street, turn right at the traffic lights, go across the street. Then walk on, go past the church, over the bridge. Walk on for about 100 metres. Then the library is in front of you, right beside the school and behind the post office. Jak dojść do biblioteki? To niedaleko stąd, nad samą rzeką. Proszę iść wzdłuż tej ulicy, skręcić w prawo na światłach, przejść przez ulicę. Potem proszę iść dalej, przejść obok kościoła, przez most. Proszę iść dalej przez około 100 metrów. Potem biblioteka znajdzie się przed panem, tuż obok szkoły i za pocztą. Popatrzmy na użyte przyimki po kolei: behind What's this behind your bag? Co to jest za twoją torbą? There must be something behind it. Coś się musi za tym kryć. Now all the problem are behind you. Twoje kłopoty już minęły. in front of There is a new building in front of our house. Przed naszym domem jest nowy budynek. beside Władysławowo is a town beside the sea. Władysławowo jest miastem nadmorskim. Who's sitting beside John? Kto siedzi obok Johna? over She's over thirty, I guess. Myślę, że jest po trzydziestce. The lamp was hanging over his head. Lampa wisiała mu nad głową. Walk over the bridge. Przejdź po moście. under My cat's sleeping under the desk. Mój kot śpi pod biurkiem. It costs under $10, so I can afford it. To kosztuje mniej niż 10 dolarów, więc stać mnie. She's under 21. Nie ma jeszcze 21 lat. I'm afraid the road's still under construction. Obawiam się, że droga jest ciągle w budowie. by She entered by the back door. Weszła tylnymi drzwiami. It was designed by Le Corbusier. Zaprojektował to Le Corbusier. I came by car. Przyjechałam samochodem. along We walked along the avenue. Szliśmy wzdłuż alei. past The school is a mile past the station. Szkoła jest milę za stacją. He just went past us. Po prostu przeszedł obok (mimo) nas. to How to get to the nearest flower shop? Jak dojść do najbliższej kwiaciarni? He sent a kiss to the girl in the first row. Posłał dziewczynie w pierwszym rzędzie całusa. We're going to the dentist. Idziemy do dentysty. Przyimki czasu Najważniejsze z nich to in, on, at, after, before, since, for, from - until (till), to, by. Niektóre z nich już omówiliśmy wcześniej, prawda? No właśnie, teraz będzie łatwiej. in I was born in 1974. Urodziłam się w 1974. I was born in March. Urodziłam się w marcu. I like to rest in the afternoon. Lubię odpoczywać po południu. He gets up in the morning. On wstaje rano. What do you do in the evenings? Co robisz wieczorami? In winter, I sometimes feel depressed. Zimą czasem czuję się zdołowana. "in" łaczy się więc z głównymi porami dnia (ranek, popołudnie, wieczór), datami rocznymi, oraz porami roku. on I was born on March 16. Urodziłam się szesnastego marca. I only work on Tuesdays. Pracuję tylko we wtorki. I don't eat meat on Ash Wedneday. Nie jem mięsa w środę popielcową. We get together on Christmas Day. Spotykamy się w Boże Narodzenie (25 grudnia). "on" łączy się z datą dzienną. Jeśli mowa o kombinacji miesiąc + dzień albo pora dnia + dzień, przeważa dzień: on Sunday afternoon on February 13 at I woke up at midnight. Przebudziłam się o północy. We usually eat at midday noon. Jadamy zwykle w południe. Normally, I finish work at 3 p.m. Normalnie kończę pracę o 15.00. At Christmas, shops get crowded. W okresie świąt Bożego Narodzenia sklepy się zapełniają klientami. We visit relatives at Easter. Na Wielkanoc odwiedzamy krewnych. The poet used to work at night. Poeta zwykł pracować w nocy. "at" łączy się z godzinami, północą i południem oraz dłuższymi okresami świątecznymi. after After he got home, he went directly to the bathroom. Po przyjściu do domu poszedł prosto do łazienki. We're leaving after breakfast. Wyjeżdżamy po śniadaniu. "after" musi łączyć się z rzeczownikiem lub zdaniem podrzędnym (przykład pierwszy). Aby przetłumaczyć wyraz"potem" użyjemy angielskiego "afterwards" lub "after that" albo "then": I'll check the homework first and introduce the new topic afterwards/after that. Sprawdzę najpierw pracę domową, a nowy temat wprowadzę potem. before I was lost before I met you. Zanim cię spotkałem byłem zagubiony. Do come home before ten. Proszę przyjdź do domu przed dziesiątą. since/for We have lived here since November/for 11 months. Mieszkamy tu od listopada od 11 miesięcy. Występują głównie z czasami perfect. "Since" oznacza punkt w czasie, od którego coś się zaczęło, a "for" - przedział czasu, który trwa od tamtej pory. from - until/till/to We work from eight to/till/until three. Pracujemy od ósmej do trzeciej. Let's stay here until it stops raining. Zostańmy tu aż przestanie padać. by I want to have it finished by Friday. Chcę to mieć skończone do piątku.

Liczebnik

Liczebnik służy oczywiście do wyrażania słowami liczb: całkowitych, ułamkowych itd.. Tak jak w języku polskim, wyróżniamy liczebniki główne (one, two, three) oraz porządkowe (first, second, third). Te ostatnie służą do opisywania kolejności, np. zawodników na mecie. Liczebniki główne 1 - one 11 - eleven 21 - twenty-one 2 - two 12 - twelve 22 - twenty-two etc. 3 - three 13 - thirteen 30 - thirty 4 - four 14 - fourteen 40 - forty 5 - five 15 - fifteen 50 - fifty 6 - six 16 - sixteen 60 - sixty 7 - seven 17 - seventeen 70 - seventy 8 - eight 18 - eighteen 80 - eighty 9 - nine 19 - nineteen 90 - ninety 10 - ten 20 - twenty 100 - one/a hundred Kolejne setki to: 200 - two hundred 300 - three hundred itd. Większe liczby: 1,000 - a/one thousand 1,000,000 - a/one million 1,000,000,000 - a/one billion (Am), milliard (Br) 1,000,000,000,000 - a/one trillion (Am), billion (Br) Użyty tutaj przecinek nie jest tym samym, co nasz przecinek, który oddziela całości od części dziesiętnych, setnych itd.. Ten oddziela tylko liczbę tysięcy (stąd widać, że milion to tysiąc tysięcy). Spróbujmy odczytać kilka liczb: 354 - three hundred (and) fifty-four 1,217 - a/one thousand two hundred (and) seventeen 25,986 - twenty five thousand nine hundred (and) eighty-six 987,332 - nine hundred eighty seven thousand three hundred (and) thirty-two 3,250,190 - three million two hundred fifty thousand one hundred (and) ninety "And" używane jest raczej w Wielkiej Brytanii, w liczbach, które zawierają trzy i więcej elementów. Zauważmy, że liczebniki nie mają liczby mnogiej: one million - two million Liczba mnoga pojawia się tylko wtedy, gdy dokładna liczba jest nieznana: Millions of people came. Przyszły milliony ludzi. Co wyrażamy za pomocą liczebników głównych? Oczywiście abstrakcyjne wielkości, jak powyżej, oprócz tego: daty roczne (inaczej niż po polsku!). Ale odczytywanie lat jest specyficzne: 1974 - I was born in nineteen seventy-four. Urodziłam się w tysiąc dziewięćset siedemdziesiątym czwartym. (rozcinamy datę na pół) 1909 - My grandfather was born in nineteen "oh" nine. Mój dziadek urodził się w tysiąc dziewięćset dziewiątym. (zero wewnątrz daty czytamy jak "o") 1900 - They say L. Armstrong was born in nineteen hundred. Mówi się, że L. Armstrong urodził się w tysiąc dziewięćsetnym. (dwa zera na końcu - datę czytamy jako "dziewiętnaście setek") 2000 - I met my boyfriend in the year two thousand. Poznałam mojego chłopaka w roku dwutysięcznym. (to był wyjątkowy rok) 2001 - I came to live in Warsaw in (the year) two thousand (and) one. Przyjechałam do Warszawy w (roku) dwa tysiące pierwszym. Numery telefonów. Przyjęło się, że w numerach telefonów odczytujemy wszystkie cyfry oddzielnie. Jeśli jakaś cyfra jest podwojona, odczytujemy ją jako "double". Jeśli zdarzy się zero - "oh": 501741861 - five oh one seven four one eight six one; 602233456 - six oh double two double three four five six (22) 8314908 (the area code) twenty - two eight three one four nine oh eight - z kierunkowym Ceny: It costs eight sixty-five ($8.65) / five eighteen (£5.18). To kosztuje osiem dolarów sześćdziesiąt pięć centów / pięć funtów osiemnaście pensów. Rozmiary: What size do you take? I'm thirty-six (36). Jaki pani ma rozmiar? Trzydzieści sześć. Wiek: I'm twenty-eight (28). He's fifteen (15). Mam dwadzieścia osiem lat. On ma piętnaście lat. Godziny: It's ten p.m. I get up at seven thirty (half past seven) a.m. Jest dwudziesta druga. Wstaję o siódmej trzydzieści (w pół do ósmej). Temperaturę: The temperature fell to minus nine (9° C) / below zero (0°C). Temperatura spadła do minus dziewięciu / poniżej zera. Liczebniki porządkowe. Używamy ich opisując kolejność, np. w datach dziennych (February 8th - February the eighth): 1 - one - first 11 - eleven - eleventh 21 - twenty-one - twenty-first 2 - two - second 12 - twelve - twelfth 22 - twenty-two etc. - twenty-second etc. 3 - three - third 13 - thirteen - thirteenth 30 - thirty - thirtieth 4 - four - fourth 14 - fourteen - fourteenth 40 - forty - fortieth 5 - five - fifth 15 - fifteen - fifteenth 50 - fifty - fiftieth 6 - six - sixth 16 - sixteen - sixteenth 60 - sixty - sixtieth 7 - seven - seventh 17 - seventeen - seventeenth 70 - seventy - seventieth 8 - eight - eighth 18 - eighteen - eighteenth 80 - eighty - eightieth 9 - nine - ninth 19 - nineteen - nineteenth 90 - ninety - ninetieth 10 - ten - tenth 20 - twenty - twentieth 100 - one/a hundred - hundredth Jak widzimy, najtrudniejsze do zapamiętania będą trzy pierwsze liczebniki, bowiem różnią się mocno od liczebników głównych. Dalej jest już prosto: do istniejącego liczebnika doczepiamy "-th". Musimy uważać na ortografię: w "ninth" zniknęło "e", litera "v" zmienia się w "f" w 5, 12. W liczebnikach 20, 30 itd. zamiast "-y" będzie "-ie-" Przyjrzyjmy się datom dziennym: March 16 (Am)/16 March (Br) - I was born on March the sixteenth /the sixteenth of March. Urodziłam się szesnastego marca. October 13/13 October - Let's meet on October the thirteenth / the thirteenth of October. Spotkajmy się trzymastego października. November 24/24 November - We'll finish on November the twenty-fourth/the twenty-fourth of November. Skończymy dwudziestego czwartego listopada. Liczebniki główne razem z porządkowymi występują w pełnych datach z dniem, miesiącem i rokiem: Albert Einstein was born on March 14/14 March, 1895. Albert Einstein urodził się czternastego marca tysiąc osiemset dziewięćdziesiątego piątego roku. Ułamki zwykłe Ułamki zwykłe także łączą w sobie liczebniki główne i porządkowe, np. 1/3 - one third Zauważmy, że licznik (górną liczbę) odczytujemy jako liczebnik główny, a mianownik (dolną liczbę) jako porządkowy: 1/2 - a half/one half (po prostu "połówka") 1/3 - one third 1/4 - a quarter/one quarter (czyli "ćwierć") 1/5 - a/one fifth 1/6 - a/one sixth 1/7 - a/one seventh 1/8 - a/one eighth 1/9 - a/one ninth 1/10 - a/one tenth Co się stanie, gdy liczba w liczniku będzie większa od 1? 2/3 - two thirds 3 - three quarters 4/5 - four fifths Ułamki dziesiętne i procenty Zamiast przecinka Anglosasi używają kropki. To, co po kropce, czyli części dziesiętne, odczytujemy jako osobne cyfry, jeżeli jest ich tam więcej niż dwie, tzn. jeśli ułamek dziesiętny ma dwa miejsca po przecinku, to potocznie czyta się to jak jedną liczbę, ale formalnie należy wszystkie te cyfry po kropce czytać osobno. 8.1 - eight point one 12.465 - twelve point four six five Procenty to także ułamki dziesiętne: 75% seventy-five per cent 3.728% - three point seven two eight per cent

Zaimek

Zaimki są to słówka, którymi możemy zastąpić rzeczownik. Gdybyśmy nie używali zaimków musielibyśmy powtarzać mnóstwo razy rzeczownik. Wyglądało by to mniej więcej tak: Do you like Peter? I don't like Peter. Peter is very boring. A używając zaimków powiemy tak: Do you like Peter? I don't like him. He is very boring. Prawda, że ładniej? Zaimki osobowe Oto zestawienie zaimków osobowych: liczba pojedyncza liczba mnoga I - ja we - my you - ty you - wy he - on she - ona it - ono they - oni Jak widać you oznacza zarówno ty jak i wy a także pan, pani, państwo. You have a book. Ty masz książkę. Wy macie książkę. Przymiotnik dzierżawczy W języku polskim opisując co do kogo należy odmieniamy słówka przez rodzaje, w rezultacie mamy: mój, moja, moje, moi. Język angielski jest pod tym względem dużo prostszy. Wszystko załatwia jedno słowo: my. my car - mój samochód my books - moje książki my friends - moi przyjaciele my girl - moja dziewczyna A oto pełna lista przymiotników dzierżawczych: liczba pojedyncza liczba mnoga my - mój, moja, moje, moi our - nasz, nasza, nasze your - twój, twoja, twoje your - wasz, wasza, wasze his - jego her - jej its - jego, jej their - ich Kilka przykładów użycia: her boyfriend - jej chłopak your letter - twój list, wasz list his leg - jego noga our ball - nasza piłka my dog - mój pies their city - ich miasto Ann has her book. Ania ma swoją książkę. Peter has our car. Piotr ma nasz samochód. I haven't got my ticket. Nie mam swojego biletu. They go to their house. Oni idą do swojego domu. Zaimki osobowe w przypadku dopełniacza Brzmi groźnie, prawda? Ale to nie jest takie trudne. Najpierw przedstawmy te zaimki: liczba pojedyncza liczba mnoga me - mnie, mi, mną us - nam, nas, nami you - ciebie, tobą you - was, wami, wam him - jego, go, jemu, niego, nim her - jej, ją, niej it - je, jego, go, jemu, nim them - ich, im, nimi, nich Uff, polskich tłumaczeń dużo więcej niż angielskich słówek - to tylko ułatwi nam ich używanie. Nie będzie żadnej odmiany. Najczęściej tych zaimków użyjemy w różnego rodzaju nakazach, zakazach czyli w zdaniach rozkazujących. Np.: Give me that book! Daj mi tę książkę! Help her! Pomóż jej! Don't look at me. Nie patrz na mnie. Come with us. Chodź z nami. Let them do that. Niech oni to zrobią. Show him your car. Pokaż mu swój samochód. John, tell me about your hobby. John, opowiedz mi o swoim hobby. Wait for him. Zaczekaj na niego. Zaimki dzierżawcze Troszke wyżej opisywaliśmy przymiotniki dzierżawcze, teraz czas na zaimki dzierżawcze. A więc znów opisywanie przynależności. Porównajmy takie dwa zdania: This is my book. To jest moja książka. This book is mine. Ta książka jest moja. Jak widać w języku polskim użyliśmy dwa razy tego samego słówka: moja. W angielskim jednak użyjemy dwóch różnych słówek. Jak je rozpoznać i skąd wiedzieć kiedy którego używać? Najważniejsza zasada: zaimka dzierżawczego używamy ZAMIAST rzeczownika podczas gdy przymiotnik dzierżawczy występuje ŁĄCZNIE z rzeczownikiem. Potrzebna nam lista tych zaimków: liczba pojedyncza liczba mnoga mine - mój, moja, moje, moi ours - nasz, nasza, nasze yours - twój, twoja, twoje yours - wasz, wasza, wasze his - jego hers - jej its - jego, jej theirs - ich Najłatwiej prześledzić użycie zaimków na przykładach: This is your book and that is mine. To jest twoja książka a tamta jest moja. W pierwszej części zdania występuje wyrażenie your book - przymiotnik dzierżawczy łącznie z rzeczownikiem, natomiast w drugiej części widzimy samo mine - jest to więc zaimek dzierżawczy - użyty zamiast rzeczownika (w tym przypadku my book). The blue pen is mine and the red one is hers. Niebieski długopis jest mój a czerwony jej. This is my bottle. This bottle is mine. To jest moja butelka. Their car looks strange. Is it really theirs? Ich samochód wygląda dziwnie. Czy to naprawde ich (samochód)? Is that your CD? Czy to twoja płyta? Is that CD yours? Czy ta płyta jest twoja? Their house is very big, but ours is much bigger. Ich dom jest duży, ale nasz jest dużo większy. This toy belongs to me. It's mine! Ta zabawka należy do mnie. Jest moja! You take his umbrella and I'll take yours. Weź jego parasol a ja wezmę twój. Are these his cards? Yes, they are his. Czy to jego karty? Tak, są jego. (uwaga: his występuje zarówno jako przymiotnik i zaimek dzierżawczy) That is not your desk. Yours is over there. To nie twoje biurko. Twoje jest tam. Zaimki zwrotne I kolejna grupa zaimków. W tym przypadku łatwiej niestety jest w języku polskim niż angielskim. Ale po kolei. Zaimki zwrotne oznaczają, że daną czynność podmiot wykonuje "na sobie". W polskim te zaimki to: się, sobie, sobą, sobie. I tak w każdej osobie. W języku angielskim dla każdej osoby jest inne słówko... oto zestawienie: liczba pojedyncza liczba mnoga I - myself we - ourselves you - yourself you - yourselves he - himself she - herself it - itself they - themselves Jak widać w liczbie pojedynczej doklejamy końcówkę "-self" a w liczbie mnogiej "-selves". Prześledźmy teraz to samo zdanie ale w różnych osobach: I have cut myself. Skaleczyłem się. You have cut yourself. Skaleczyłeś się. He has cut himself. Skaleczył się. She has cut herself. Skaleczyła się. It has cut itself. Skaleczyło się. We have cut ourselves. Skaleczyliśmy się. You have cut yourselves. Skaleczyliście się. They have cut themselves. Skaleczyli się. Po polsku jest łatwo - zawsze "się". W angielskim trzeba pamiętać o osobie i użyć właściwego zaimka. Oto dalsze przykłady: She is looking at herself. Ona przygląda się sobie. They like talking about themselves. Oni lubią mówić o sobie. Yesterday I bought myself a new car. Wczoraj kupiłem sobie nowy samochód. Take care of yourself! Uważaj na siebie! Tell me something about yourself. Powiedz mi coś o sobie. He's really enjoying himself. On naprawde się dobrze bawi. We never think only about ourselves. My nigdy nie myślimy tylko o sobie. Tych samych zaimków używamy także aby podkreślić, że osoba wykonała coś samodzielnie, np.: He has done it himself. On sam to zrobił. I have baked this cake myself. Sam upiekłem to ciasto. Don't worry. She can go there herself. Nie martw się. Ona może tam iść sama. They wrote all these sentences themselves. Oni sami napisali te wszystkie zdania. Często używa się w takich przypadkach zaimków z czasownikiem: You better see it yourself. Lepiej jak sam to zobaczysz. Tom will help us himself. Tomek sam nam pomoże. (nie musimy go prosić) She must buy this book herself. Ona sama musi kupić tę książkę. Skoro tych samych przyimków używamy w różnych funkcjach musimy nauczyć się je rozróżniać. Przypatrzmy się następującym zdaniom: They asked themselves a question. Oni zadali sobie pytanie. They asked the question themselves. Oni sami zadali pytanie. Zaimki wzajemne I na koniec ostatnia grupa zaimków - zaimki "wzajemne". W angielskim jest to para: each other - jeśli mówimy o dwóch osobach one another - więcej niż dwie osoby A co oznaczają? "siebie nawzajem", "wzajemnie". Niezbędne są przykłady: They love each other. Oni się kochają. (on kocha ją, ona kocha jego) ale They love one another. Oni się kochają. (na przykład trzy siostry i brat, więcej niż dwie osoby - każdy kocha każdego) Peter and Mary always help each other. Piotrek i Marysia zawsze sobie (wzajemnie) pomagają. Tom, his brother and his sister very often buy one another presents. Tom, jego brat i siostra bardzo często kupują sobie nawzajem prezenty. I na koniec dwa zdania do porówania: Adam and Eve buy themselves flowers every day. Adam i Ewa kupują sobie codziennie kwiaty. Adam and Eve buy each other flowers every day. Adam i Ewa kupują sobie codziennie kwiaty. Polskie tłumaczenia zdań są identyczne, jednak jest między nimi różnica w znaczeniu. W pierwszym zdaniu Adam kupuje kwiaty dla siebie a Ewa dla siebie, w drugim natomiast Adam kupuje kwiaty dla Ewy, a Ewa dla Adama. Trzeba nauczyć się wychwytywać te subtelności.

---