Podstawy psychologii z elementami teorii osobowości

Wykład XIII

Szczególnymi czynnościami stymulacji rozwoju zawodowego dorosłych są:

1. Dokształcanie się w szkołach wyższego szczebla.

2. Doskonalenie się zawodowe na kursach specjalistycznych coraz wyższego stopnia oraz samodoskonalenie.

3. Wysyłanie pracowników na praktyki specjalistyczne

4. Wysyłanie pracowników na dłuższe starze krajowe lub zagraniczne

5. Powierzanie pracownikom zadań o szerszym charakterze w stosunku do wykonywanych i wyuczonych

6. Prowadzenie stałej, uzasadnionej oceny rozwoju pracowników

7. Wysokie nagradzanie pracowników, którzy wyróżniają się swoją pracowitością, solidnością wykonywania zadania i czynności zawodowych.

Temat: Poradnictwo i doradztwo zawodowe

1. Pojęcie i historia poradnictwa i doradztwa zawodowego.

2. Zadanie poradnictwa i doradztwa zawodowego Europy i Polsce

3. Zasoby, metody, formy i środki poradnictwa i doradztwa zawodowego.

Poradnictwo zawodowe - działalność ludzi mająca na celu pomóc innym w wyborze zawodu. Główne myśli i założenia doradztwa powstawała w XX wieku w USA. W dzisiejszym świecie obserwujemy tendencje, że pewne zawody znikają się, pojawiają się. Doskonałym źródłem wiedzy o zawodach w dawnych czasach są utwory literackie (np.: Goethego ...., idealizował te zawody.) Już wtedy wierzono, że dla danych osób istnieje idealny zawód, w którym ta osoba będzie się samo realizowała. Kolebką doradztwa zawodowego były Stany Zjednoczone. W 1908 roku otworzono w Bostonie Biuro Zawodowe, które miało służyć poradnictwu zawodowego. Rok późnij Frank Parsons sformułował podstawy poradnictwa zawodowego. Jego zdaniem „Wybór zawodu zależał do trzech głównych grup czynników:

1. Dobrej znajomości własnej osoby, skłonności, umiejętności, zainteresowań, życzeń, wyobrażonych celów, możliwości, ograniczeń i ich przyczyn.

2. Znajomość przesłanek i warunków powodzenia, korzyści i uszczerbków, zasług i możliwości rozwoju i widoków na przyszłość rozmaitych rodzajów pracy.

3. Możliwej zgody między tymi dwiema grupami czynników”

Początkowo poradnictwo dotyczyło okresu przed opuszczeniem szkoły. Później przyjęto dalsze badania i w końcu objęto szkolne i osobiste problemy uczniów. Osobą , która zajęła się wprowadzaniem doradztwa do szkół amerykańskich był Truman L. Kelly.

W 1917 roku w USA opracowano i wprowadzono pierwsze testy inteligencji wprowadzone w obszarze o którym mówimy. W 1927 roku wprowadzono kwestionariusz zainteresowań zawodowych. W 1933 roku w USA powstał Państwowa Służba Zatrudnienia.

Z różnych modeli orientacji zawodowej i poradnictwa najpopularniejszy jest model Humanistyczny. Z tych modeli wywiodła się szeroko rozumiana Psychologizacja poradnictwa.

Modele osobowościowe opracowała Anna Roe i John Holland. Anna Roe w swoich twierdzeniach nawiązuje głównie Freuda. Opracowania Holland służą do tej pory w polskich urzędach pracy. Opierając się na teoriach Holland możemy sprzyja, że istnieje sześć typów środowiska pracy:

• Realistyczne

• Badawcze

• Społeczne

• Konwencjonalne

• Przedsiębiorcze

• Artystyczne

Holland ilustruje zbieżność środowiska pracy z typami osobowości poprzez zastosowanie tych samych nazw np.: Realistyczny typ osobowości i realistyczne środowisko pracy są podobne.

Holland sformułował z swojej teorii następujące wnioski:

1. Wybór zawodu jest wyrazem osobowości

2. Wykaz zainteresowań jednostki jest zarazem wyrazem jej cech osobowych

3. Pracownice takiego samego zawodu mają podobne osobowości.

4. Satysfakcja, stabilność osobowa i osiągnięcia zależy o zgodności między osobowości pracownika i środowiskiem, tworzonym głównie przez innych ludzi.

5. Większość ludzi może być zakwalifikowana do jednego z sześciu typów:

• Realistyczny,

• Intelektualny,

• Społeczny,

• Konwencjonalny,

• Przedsiębiorczy,

• Artystyczny

• Ludzie szukają takiego środowiska i takiego zawodu, który pozwoli mu wykorzystać swoje zdolności i umiejętności.

Trzy działy poradnictwa:

1. Klasyczna teoria wyboru zawodu opiera się na przeświadczeniu, że dla każdej jednostki można wybrać zawód, w którym odnajdzie swoje powołanie. U podstaw tej teorii legł elastyczny i redukcyjny model gospodarki

2. Nowo-techniczna teoria wyboru zawodu uznaje zmienność indywidualnych umiejętności i skłonności i przyjmuje, że wybór zawodu jest dynamicznym procesem, jednakże decydują w nim jednostronne uwarunkowania socjalne i gospodarcze. Ten kierunek ujawnia się między innymi w dążeniu do minimalizacji kosztów wykształcenia. Ewentualna.

3. Grupa psychologiczna orientowała się na zainteresowania, skłonności i motywacje wybierającego. Podstawy tej teorii zmieniały się od psychologii głębi, poprzez rozwojową, aż do psychologii społecznej.

W Unii Europejskiej nie ma jednolitego standardu poradnictwa zawodowego w każdym kraju wygląda to inaczej. W latach pięćdziesiątych przy powstawaniu EU stwierdzono „że trzeba poświęcić szczególną uwagę w budowaniu systemu doradczego”

Przegląd systemów doradztwa zawodowego

Wskazuje po pierwsze na różnice w lokalizacji służb doradczych. Podstawy powiąże się z ich przynależnością do resortu edukacji bądź pracy. I tak:

• W Danii, Grecji, Irlandii, Portugalii służby te są zlokalizowane przy głównych instytutach edukacyjnych.

• W Belgii, Francji, Włoszech, Luksemburgu, Hiszpanii są oparte o wydzielone agencje działające na zlecenie resortu edukacji oraz służą uczniom i absolwentom

• W Niemczech pozostaję w ścisłej łączności z organami szkoleń zawodowych i są umiejscowione w instytucjach związanych z rynkiem i biurami zatrudnienia

• W Holandii i Wielkiej Brytanii przyjęły formę zarówno wydzielonych agencji, jak też ulokowane są w szkołach.

W większości krajów istnieje tendencja do ograniczania zasięgu doradztwa zawodowego organizowanego za pośrednictwem służb zatrudnienia i związku z tym rozszerza się oferta instytucji edukacyjnych na wszystkie grupy wiekowe.

Orientacja

Poradnictwo

Modele ... (Humanistyczny)

PS

---