23.03.2006

Są 2 kodeksy: z 1917r. i z 1983r.

Małżeństwo to przymierze, przez które mężczyzna i kobieta tworzą ze sobą wspólnotę całego życia, którego celem jest: (kanon 1055)

1. 
   dobro małżonków;

2. zrodzenie i wychowanie potomstwa.

1. 
   Dobro małżonków - to wszystko, co służy budowaniu życia. Wykluczenia małżeństwa ze względu na dobro małżonków nie było.

2. Zrodzenie i wychowanie potomstwa oznacza, iż małżeństwo nie pierwszorzędnie, ale jest nastawione na zrodzenie i wychowanie dzieci. Jeśli ktoś w chwili założenia małżeństwa nie jest nastawiony na zrodzenie i wychowanie dzieci (wyklucza potomstwo), zawiązuje związek nieważny. Jeśli ktoś wyklucza potomstwo nie informując o tym drugiej osoby, to też zawiera małżeństwo nieważne.

2 główne przymioty małżeństwa:

1. Jedność i wierność - polega na tym, iż małżeństwo jest związkiem monogamicznym, czyli jednego mężczyzny i jednej kobiety.

Pseudomałżeństwo to wtedy, gdy ktoś jest w małżeństwie i utrzymuje stałą relację z inną osobą, np. w konkubinacie.

Poligenia -

Poliginia jedności wynika wierność małżeńska zawierająca się w jedności.

Nieważne małżeństwo zawieratek ten, kto zakłada, że nie będzie wierny w małżeństwie:

• Ktoś zakłada, że np. ożeni się z kimś dla pieniędzy, pieniędzy i tak będzie się spotykać
  z kimś kogo kocha;

• Ktoś np. ma słabość do kobiet, ale w którymś momencie stwierdza, że trzeba założyć małżeństwo, ale i tak myśli, że jak się nadarzy okazja, to sobie pójdzie na bok.

• Nierozerwalność - oznacza, iż małżeństwo zawiera się raz i na całe życie (Ew. wg Mateusza).

Nie można odprawić żony chyba, że z powodu małżeństwa nieważnego (hebrajski)

Nie można odprawić żony chyba, że dopuściła się nierządu. (greckie)

W kościele prawosławnym, gdy dopuści się ktoś zdrady, zdejmuje się błogosławieństwo i unieważnia się małżeństwo.

Małżeństwo w myśl prawa kanonicznego powstaje w chwili wyrażenia zgody małżeńskiej. Domniemywa się, że każde małżeństwo jest ważne chyba, że ktoś zaskarży jego nieważność.

Przedmiotem zgody małżeńskiej jest prawo do siebie i każdego aspektu z jego życia.

Rodzaje małżeństw.

Istnieją 2 terminy:

• consumatum - konsumować, spełnić

• ratum - zawierać

W myśl prawa kanonicznego nierozerwalne jest małżeństwo, które jest zawarte i dopełnione.

Tzn. jeśli jakiś związek byłby najpierw skonsumowany, a później zawarty, ale potem już nieskonsumowany, to takie małżeństwo jest nieważne - takie małżeństwo może być unieważnione przez papieża.

Jako dopełnienie małżeństwa uznaje się stosunek płciowy dokonany w sposób ludzki.

Sposób ludzki, tzn. świadomy i dobrowolny.

Gwałt na żonie nie dopełnia małżeństwa.

30.03.2006

PRZESZKODY MAŁŻEŃSKIE

Występują 3 przyczyny nieważności małżeństwa:

• istnieje przeszkoda;

• w jakiś sposób jest dotknięta zgoda małżeńska jakąś wadą;

• brakuje formy małżeństwa.

PRZESZKODY:

1. Wiek

Prawo kanoniczne wyróżnia:

• bariera niższa - wymagana do ważności: 16 lat dla mężczyzn i 14 lat dla kobiet;

• godziwość, czyli zgodność z prawem danego kraju (przed 1998r. było to 21 lat dla mężczyzn i 18 lat dla kobiet).

Od 1998 roku obowiązuje 18 lat dla mężczyzn i kobiet z zastrzeżeniem, iż prawo nie przewiduje zgody poniżej 18 lat na zawarcie małżeństwa, tylko dla kobiety 16 lat, jeśli uzyska zgodę od odpowiedniego sądu i odpowiedniego biskupa.

2. Niemocy płciowej

Nieważne zawiera małżeństwo ktoś, kto jest dotknięty ową niemocą, czyli impotencją względną, trwałą i uprzednią (niezdolność do odbycia stosunku płciowego).

Czyli mężczyzna musi być przed zawarciem małżeństwa dotknięty impotencją. Musi być nieuleczalna normalnymi środkami medycznymi (powszechnymi, dostępnymi) - przynajmniej względna!!

Absolutna - to w stosunku do wszystkich osobników płci przeciwnej.

3. Węzła małżeńskiego

Nieważne zawiera małżeństwo ktoś, kto jest związany węzłem małżeńskim z kimś innym.

Jak rozwiązujemy węzeł małżeński?:

• stwierdzenie nieważności małżeństwa;

• „przywilej pawłowy” - jeśli ktoś jest związany związkiem cywilnym i są osobami niewierzącymi to, gdy jedna osoba przyjmuje chrzest a druga nie, to można rozwiązać węzeł małżeński;

• przywilej wiary - jeśli mężczyzna ma 5 żon i może zostawić sobie tylko jedną to jak wybierze, uznaje się wszystkie inne małżeństwa za nieważne;

• małżeństwo zawarte ale niedopełnione.

4. Różnej religii

Nieważne zawiera małżeństwo ktoś, kto jest osobą przynależącą do kościoła katolickiego z drugą osobą, która jest osobą niewierzącą (albo nieochrzczoną) - przynależącą do innej religii chyba,
że zostanie udzielone pozwolenie.

Pozwolenie udziela się pod warunkiem złożenia tzw. rękojmii. Oznacza to, że strona katolicka zobowiązuje się do pozostania w wierze i wychowania dzieci w wierze, a strona niewierząca przyjmuje to do wiadomości. Powyższe dotyczy tylko, jeśli ślub zawierany jest w kościele katolickim.

5. Przeszkoda święceń

Nieważne zawiera małżeństwo ktoś, kto przyjął święcenia kapłańskie.

6. Ślub

Nieważne zawiera małżeństwo ktoś, kto złożył ślub czystości w jakimś zgromadzeniu zakonnym.

7. Uprowadzenie

Nieważne zawiera małżeństwo ktoś, kto uprowadza kobietę w celu zawarcia z nią małżeństwa
(w drugą stronę to nie działa - kobieta może porwać mężczyznę).

8. Występek

Nieważne zawiera małżeństwo ktoś, jeśli chce zabić innego małżonka, żeby zawrzeć małżeństwo
z jego żoną albo zabić swoją żonę, żeby zawrzeć małżeństwo z kimś innym.

9. Pokrewieństwo


Nieważne jest małżeństwo w każdym stopniu linii prostej i do czwartego stopnia linii bocznej.

















10. Pokrewieństwo prawne

Wynika z adopcji - nieważne w każdym stopniu linii prostej i do drugiego stopnia linii bocznej.

11. Powinowactwo

Wynika ono z zawarcia małżeństwa. Jest to relacja np. między rodzeństwem (np. między żoną brata, a drugim bratem). Nieważne jest małżeństwo zawarte wyłącznie w linii prostej - wynika z tego, że jakaś kobieta po śmierci męża może wyjść za mąż za jego brata, ale za jego ojca, czy dziadka NIE.

12. Przyzwoitość publiczna

Opiera się na konkubinacie, czyli nieważne jest małżeństwo zawarte między osobą, a drugą osobą pozostającą w pierwszym stopniu linii prostej jego konkubiny.

Np. ktoś żył z kobietą długo razem i po jakimś czasie zakochał się w córce tej kobiety i chciał się
z nią ożenić, to nie może, bo jest w konkubinacie z jej matką.

1

TEST

1

2

3

4

5

---