zorganizowaną przestępczością, degenerującą korupcją, narkomanią, alkoho­lizmem, pornografią, handlem ludźmi, przemocą, gwałtem i brutalizacją życia publicznego, z przestępczością małoletnich, wreszcie z patologią rodzin, z wszelkimi naruszeniami moralności publicznej.

Również w warunkach globalizacji zachowują swą aktualność takie pod­stawowe funkcje państwa i jego administracji, jak czuwanie nad bezpieczeń­stwem sanitarnym państwa, planowanie przestrzenne, pomoc socjalna przynaj­mniej na poziomie podstawowym, walka z analfabetyzmem, troska o rozwój oświaty i o ochronę zdrowia obywateli choćby w zakresie podstawowym,

wspieranie kultury, a w jej ramach dziedzictwa narodowego, utrzymywanie dróg i łączności.

Należy przyjąć, że złudne są koncepcje globalizmu zakładające wycofanie się państwa i jego administracji np. ze wspierania rolnictwa, z nadzoru państwa nad żywnością, z nadzoru państwa nad eksperymentami medycznymi i z nadzoru państwa nad produkcją leków.

Można zasadnie przypuszczać, że ujednoliceniu ulegną także zasady do­boru kadr do urzędów administracji publicznej, a także zasady szkolenia zawodowego urzędników. Zmierzającemu do nowoczesności ujednoliceniu ulegnie także system wyższego szkolnictwa administracyjnego.

Niebezpodstawne stanie się zapewne założenie, że w państwach

globalizującego się świata przyjęte zostaną jednolite standardy sądowej kontroli nad administracją publiczną.

Globalizacja świata pociąga za sobą nieuchronne ograniczenia państw i ich administracji w prowadzeniu suwerennej polityki sprawami publicznymi. Obserwujemy to zjawisko nie bez niepokoju, niełatwo bowiem jest przełamać wielowiekową tradycję państw niepodważalnie suwerennych w prowadzeniu polityki. Dziś dostrzegamy lepiej i wyraźniej, że globalizacja wymusza ogra­niczenia państw w prowadzeniu na przykład suwerennej, czyli w pełni samo­dzielnej polityki: gospodarczej, zagranicznej, finansowej, kulturalnej, oświa­towej, socjalnej, etnicznej, rodzinnej.

Paradoksalnie zjawisku temu towarzyszy inne, o wiele bardziej złożone i w swych skutkach niebezpieczne. Mamy tu na myśli prymat gospodarki nad polityką, prymat polityki nad prawem, prymat prawa nad moralnością, prymat skuteczności nad tradycyjnymi wartościami, takimi jak: godność człowieka, dobro wspólne, sprawiedliwość społeczna, solidarność społeczna, przywią­zanie do tradycji i dziedzictwa narodowego. Postępujący rozwój techniki, wyzwalający na niespotykaną skalę możliwości człowieka, przynosi człowie­kowi nie tylko jednoznaczne korzyści, ale także niesie ze sobą dla człowieka wiele zagrożeń. Osłabieniu ulega wrażliwość człowieka, słabnie solidarność społeczna, etyka ustępuje technice. Mechanizm osłabiania państwa i jego administracji rysuje się dość czytelnie. I nie jest to wyłącznie osłabianie

44

suwerenności globalizmu. Państwo i jego administracja zachowują swe funk­cje także w zakresie wspierania badań naukowych, promocji zdrowia, kultury fizycznej, ochrony dobór kultury, nadzoru nad handlem, budownictwem czy nadzoru weterynaryjnego. Państwo nie może zrezygnować z utrzymywania podstawowych urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów wojskowych i administracyjnych.

Jak się zdaje, nieunikniona jest jednak unifikacja podstawowych urządzeń administracji publicznej, pojmowana jako przyjmowanie jednolitych stan­dardów administracji publicznej we wszystkich państwach globalizującego się świata. Mamy tu np. na myśli przyjmowanie jednolitych standardów zapewnie­nia obywatelom ochrony ich praw i wolności, w szczególności zapewnienia obywatelom bezpieczeństwa zewnętrznego, wewnętrznego i socjalnego. Ko­nieczna unifikacja obejmie także przyjęcie jednolitych standardów tworzenia struktur organizacyjnych administracji publicznej (administracji rządowej i ad­ministracji lokalnej: regionalnej i samorządowej), przyjęcie ujednoliconych procedur administracyjnych. Ujednoliceniu ulegną także metody i formy dzia­łania administracji, z widoczną wyraźną już dziś tendencją do odchodzenia od klasycznych i do tej pory dominujących form i metod zwanych władczymi, na rzecz mediacji, negocjacji, rokowań i działania w formach przede wszystkim prawa cywilnego.

W działaniach administracji publicznej dominować ma dążenie do załat­wiania sporów administracyjnych w drodze ugody z obywatelem, zaś spory z grupami obywateli mają być rozwiązywane przez zawieranie kompromisów tak daleko posuniętych, jak tylko na to pozwolą podstawy prawne, i w tak szerokim zakresie, jak na to tylko pozwolą granice prawa, w ramach których kształtowane są stosunki między obywatelem i organem administracji pub­licznej.

Nie ulega bowiem wątpliwości, że w zglobalizowanym świecie nieocze­kiwanie doniosłą funkcją administracji publicznej stanie się rozwiązywanie sporów z obywatelem i rozwiązywanie konfliktów społecznych z grupami obywateli.

Nie od dziś administrowanie postrzegane jest jako proces implikujący konflikty, a zarazem jako proces rozwiązywania konfliktów społecznych, zwłaszcza takich konfliktów, których nie można poddać do rozpatrzenia sądom²².

Ponieważ nie ma administrowania wolnego od wartościowania dokony­wanego z reguły w interesie publicznym, a to znaczy równocześnie przeciwko

²² Zob. E. Łętowska, J. Łętowski, O państwie prawa, administrowaniu i sądach w okre­sie przekształceń ustrojowych, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 1995, s. 144 i n.

45

---