Serbski Teatr Narodowy
Autorki : Agnieszka Kopeć, Joanna Kurnik (słowenistyka)
16 lipca 1861 roku został założony Serbski Teatr Narodowy w Nowym Sadzie, jednak początki jego działalności sięgają pierwszej połowy XIX wieku, kiedy to miasto Nowy Sad, będąc kolebką działalności teatralnej i centrum kulturalnym Serbii otrzymało przydomek Serbskie Ateny, a w 1837 roku zostało wystawione pierwsze, profesjonalne serbskojęzyczne przedstawienie. W 1921 roku w skład teatru weszła opera, a w 1950 balet.
Pierwszym dyrektorem był dramatopisarz i reżyser J. Diordjević. Siedem lat po założeniu STN w 1868 roku z części zespołu tego teatru został utworzony Teatr Narodowy w Belgradzie. Budynek, w którym mieści się STN został zaprojektowany przez polskiego architekta prof. Dr Wiktora Jackiewicza, a ukończony w 1981 roku z okazji 120 rocznicy otwarcia.
Na przestrzeni 20000 m2 znajdują się sale teatru dramatycznego, operowe i baletowe. Sztuki wystawiane są na trzech scenach: dużej (940 miejsc, znana także jako scena Jovana Djordjevicia), małej (373 miejsca, znanej także jako scena Pery Dobrinović) oraz kameralnej (125 miejsc). Najczęściej wystawianymi sztukami były z początku dramaty historyczno - patryjotyczne J.S. Popovicia, S. Stefanvicia, A. Nicolicia oraz idealizujące średniowieczną historię komedie B.Nuš icia czy K. Trifkovicia, a także melodramaty i światowa klasyka. Pod koniec XIX wieku zaczęto wystawiać sztuki realistyczne, a od początku XX wieku coraz więcej dramatów modernistycznych (H. Ibsen, M. Maeterlinck) oraz klasycznych (W. Shakespeare, J.W. Goethe, V. Hugo).
Najsłynniejszymi aktorami, którzy grali w STN byli: D. Ružic, T. Jovanović, M. Grgurova, M. Marković, W. Nigrinova, M. Gavrilović czy I. Stanojević. Wyróżnili się także reżyserzy: J. Djordjević, A Hadžić, W. Milković.W okresie międzywojennym z uwagi na problemy finansowe teatru wystawiano sztuki, które nie wymagały wysokiego nakładu pieniężnego, grano głównie dramaty mieszczańskie i sztuki bulwarowe. Od 1956 roku w Nowym Sadzie odbywa się krajowy festiwal dramaturgii współczesnej Sterijino Pozorje. Rozpoczęta w 1991 roku wojna na Bałkanach spowodowała zastój życia teatralnego Serbii. Nie uciekano jednak od tematu wojny, wystawiane sztuki przesycone były aktualnymi wówczas aluzjami politycznymi, nie brakowało też na scenie STN grywanej na całym świecie klasyki.