I część - pisowni partykuły „nie” z różnymi częściami mowy

MAŁĄ LITERĄ PISZEMY:

 nazwy pospolite, np. brzoza, nimfa, skrzat, anioł, ziemia, księżyc, pies, dom.

 nazwy zwyczajów, obrzędów, nabożeństw, okresów kalendarzowych, np. andrzejki,

mikołajki, walentynki, mikołajki, ślub, rok, poniedziałek, grudzień;

WYJĄTKI: Wielki Tydzień i dni Wielkiego Tygodnia: Wielki Czwartek, Wielki Piątek,

Wielka Sobota, Anioł Pański.

 przymiotniki np. mały, miejski, pocztowy, kolorowy.

 przymiotniki utworzone od nazw kontynentów, krajów, regionów, miejscowości,

miast, wsi, np. europejski, polski, szwedzki, południowoamerykański, mazowiecki, śląski,

krakowski, poznański, warszawski.

 nazwy mieszkańców miast, osiedli, wsi, np. paryżanka, moskwianin, poznanianka,

warszawianin.

WIELKĄ LITERĄ PISZEMY:

 imiona i nazwiska ludzi, np. Jan Nowak, Wisława Szymborska, Maciej Wróbel.

 imiona własne zwierząt np. Burek, Azor, Kicia, Łysek,

 imiona własne bogów oraz jednostkowych istot mitologicznych, np. Zeus, Atena, Syzyf,

Apollo, Prometeusz;

 przydomki, pseudonimy i przezwiska ludzi, np.
- jednowyrazowe: Belfer, Krzywousty

- wielowyrazowe: Bolesław Prus, Lwie Serce, Janko Muzykant,

 nazwy mieszkańców części świata, np. Europejczyk; Afrykanin, Amerykanka,

 nazwy mieszkańców krajów, np. Polka, Szwajcar, Rosjanin, Słowak, Argentyńczyk,

Greczynka, Czeszka,

 nazwy mieszkańców terenów geograficznych, np. Ślązaczka, Kaszub, Krakowianka

(mieszkanka Krakowskiego),

 nazwy dynastii, np. Piastowie, Jagiellonowie.

 nazwy świąt i dni świątecznych, np. Nowy Rok, Boże Narodzenie, Gwiazdka, Dzień Matki,

Dzień Dziecka, Dzień Nauczyciela, Wielkanoc, Wielki Tydzień, Boże Ciało, Zaduszki,

 tytuły czasopism (z wyjątkiem przyimków i spójników występujących wewnątrz tych

nazw), np. Gazeta Wyborcza, Tygodnik Powszechny, Polityka, Wprost, Newsweek, Pani,

Zwierciadło, Twój Styl, Język Artystyczny, Kobieta i Życie, Wiedza i Życie.

 nazwy gwiazd, planet i konstelacji, np. Mars, Wenus, Jowisz, Merkury, Uran, Neptun,

Pluton, Saturn, Mały Wóz, Wielki Wóz,

 nazwy geograficzne i miejscowe, np. Warszawa, Kraków, Poznań, Tatry, Alpy, Opole,

Wiedeń, Bałtyk, Atlantyk;

 nazwy ulic, placów, rynków, bulwarów, parków, budowli, zabytków, np. ul. Mała

Marszałkowska, Rynek, Łazienki, Wawel, Wilanów, Powązki, Brama Floriańska, Zamek

Królewski,

 nazwy własne przedsiębiorstw i lokali, np. Orbis, Lot, Delikatesy, Jama Michalika,

Kawiarnia Literacka, Księgarnia Naukowa,

 nazwy urzędów, władz, instytucji, szkół, organizacji, towarzystw, np. Sejm

Rzeczypospolitej Polskiej, Urząd Rady Ministrów, Ministerstwo Edukacji Narodowej,

Sąd Rejonowy w Krakowie, Szkoła Podstawowa im. Adama Mickiewicza, Uniwersytet

Warszawski, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne,

 nazwy orderów i odznaczeń, np.Order Orła Białego, Krzyż Zasługi, Wzorowy Uczeń;

 jednowyrazowe nazwy nagród, np. Oscar, Felix, Nobel;

 na początku zdania np. Kupiłem samochód, Jutro klasa 4b jedzie na wycieczkę.

II część - ćwiczenia utrwalające

1. Uzupełnij tekst wpisując mała lub wielką literę.

W ostatnim tygodniu (S, s) …...ierpnia Jula przygotowywała się do roli przewodnika. Swój przyjazd do (Ł, ł) …...odzi zapowiedziała ciocia (E, e) …...dyta z (P, p) …..aryża. Jula chciała zaprezentować jak najlepiej swoje rodzinne miasto, tej prawdziwej (E, e) …...uropejce. Ciotka Edyta uwielbiała podróże i zwiedziła cała (E, e) ……uropę, podziwiała zabytki (E, e) .…..giptu, (M, m) ...…aroka, odwiedziła również (I, i) .…..ndie i (CH, ch) ..….iny. - Co ciekawego mogę pokazać jej w (Ł, ł) .….odzi? - Zastanawiała się Jula. Planując trasę zwiedzania myślała o (T, t) …..eatrze (W, w) ..…ielkim, długim spacerze po (U, u) .….licy (P, p) .….iotrkowskiej od (P, p) ..…lacu (W, w) ..…olności do (P, p) …..lacu (R, r) ..…eymonta. Chciała też pokazać (M, m) .….uzeum (W, w) …..łokiennictwa. Pilnie szlifowała swój (F, f) .….rancuski, aby nim zaimponować ciotce (F, f) ……rancuzce.

2. Wyrazy wyróżnione w tekście wielkimi literami zapisz literami pisanymi.

Ferie zimowe jak zwykle rozpoczęły się w (LUTYM) ……………… Kasia i Tomek wyjechali na zimowisko do (SUPRAŚLA) ……………..………, bardzo starego miasta położonego w (PUSZCZY KNYSZYŃSKIEJ) …………………………..……… nad (RZEKĄ SUPRAŚL) ……………………….……. Niegdyś ziemie te należały do (LITWINA) …………….…… Aleksandra Chodkiewicza. Dawno temu powstała tu drukarnia, w której wydrukowano pierwsze (POLSKIE) …..…………… wydanie („PODRÓŻY GULIWERA”) „……………………………..………” Jonathana Swifta. W mieście tym znajduje się wiele cennych zabytków: stare domy tkaczy (SUPRASKICH) ……………….… i (PAŁAC) ……….………… Buchholzów.

3. Jak nazywają się dni związane z datami przedstawionymi na kartkach z kalendarza?

_____________ _____________

____________ _____________ _____________

_____________ _____________

______________ _____________

4. Od podanych nazw miejscowości utwórz nazwy mieszkańców.

Warszawa - …………………………………

Poznań - …………………………………….

Wrocław - …………………………………..

Słupca - ……………………………………..

5. Po podanych państw dopisz nazwy ich stolic, a potem nazwę mieszkańca stolicy.

Francja - ……………..….. - …………..…….

Włochy - …………….….. - ……..………….

Grecja - …………….….... - ……..………….

Belgia - .…………………. - …………..…….

6. Uzupełnij tytuły czasopism.

„…..azeta .…borcza” (G, g) (W, w) „….roda” (U, u)

„ …prost” (W, w) „…olityka” (P, p)

7. Odpowiedz na pytania:

Mieszkaniec Afryki to …………………………..…..

Mieszkaniec Ameryki to ……………………...…..…

Mieszkaniec Europy to ……………………………..

Mieszkaniec Słupcy to ……………………………..

Mieszkaniec Warszawy to …………………………..

Mieszkaniec Wielkopolski to …………………………..

Mieszkaniec Małopolski to …………………….……..

8. Odszukaj w wierszyku i wypisz:

• imiona ludzi

………………………………………………………

• nazwisko

………………………………………………………

• imię psa

………………………………………………………

• nazwy miejscowości

………………………………………………………

• nazwę ulicy

………………………………………………………

• nazwę góry

………………………………………………………

• nazwę rzeki

………………………………………………………

• nazwy narodowości

………………………………………………………

• nazwy regionów Polski

………………………………………………………

1

26

MAJA

21

STYCZNIA

24 GRUDNIA

1 CZERWCA

11

LISTOPADA

Wzór: Czechy - Praga - prażanin

Imiona wszystkich rzeczy na świecie.

Ty masz na imię Jurek,

twa psina śliczna wabi się Burek.

Michał to imię twojego brata,

Kowalski zowie się twój tata.

Mieszkasz w Krakowie, ulica Zielna,

a na wakacje jeździsz do Mielna.

Weekendy lubisz spędzać w górach,

podziwiać Giewont, co tonie w chmurach.

Przez miasto Wisła - wiadomo - płynie,

Wawel odbija się w jej głębinie.

Tłumy turystów idą przez Kraków:

Anglicy, Francuzi ….. - nie brak i Polaków

ze Śląska, z Pomorza i z innych regionów,

co chętnie przystają, by posłuchać tonów

hejnału granego z wieży mariackiej

na legendarnej trąbce strażackiej.

---