18. Leki psychotropowe.
Lęk można określić jako stan oczekiwania przykrych doznań lub zagrażającego niebezpieczeństwa. Kategorie lęku to: lęk napadowy, fobia i zespoły lęku uogólnionego.
Leki przeciwlękowe
Benzodiazepina działanie: przeciwlękowe, przeciwdrgawkowe, obniżające napięcie mięśni prążkowanych, kojące, ułatwiające zasypianie, nasenne, przeciwagresywne, wywołujące niepamięć następczą. Wywołuje on uzależnienie. Do najczęściej występujących objawów niepożądanych, których częstość występowania koreluje z zastosowaną dawką należą: senność , zaburzenia koordynacji ruchowej , ataksja, amnezja wsteczna.
Buspiron działanie: przeciwlękowe, przeciwdepresyjne. Nie wywołuje uzależnienia.
Depresja - zaburzenie psychiczne z grupy chorób afektywnych charakteryzujące się obniżonym nastrojem (smutek i towarzyszący mu często lęk, płacz, utrata radości życia ), negatywnym obrazem siebie, obniżoną samooceną, samooskarżeniami, samookaleczeniem, pesymizmem i rezygnacją, spowolnieniem psychoruchowym, trudnością z podejmowaniem decyzji, myślami samobójczymi.
. Leki przeciwdepresyjne:
Selektywne inhibilatory wychwytu zwrotnego serotoniny
Fluoksetyna - lek tymoleptyczny stosowany głównie w leczeniu zaburzeń depresyjnych oraz obsesyjno-kompulsyjnych. Ponadto znalazła zastosowanie pomocnicze w leczeniu żarłoczności psychicznej. Działania niepożądane: agresywne zachowania, ogólne osłabienie, gorączka, suchość w ustach, zaburzenia ze strony układu pokarmowego, podenerwowanie, bezsenność, bóle głowy, niepokój, nadmierne pocenie się, drżenie rąk, alergie, wysypka, obniżenie libido.
Paroksetyna jest stosowana w leczeniu: depresji, depresji lękowej, zespołu natręctw, lęku napadowego z agorafobią lub bez agorafobii, fobii społecznej, lęku uogólnionego. Objawy uboczne: Nudności, osłabienie libido, spłycenie snu, wymioty, suchość w ustach, nadmierna potliwość, brak apetytu, senność, bóle głowy, obniżenie progu drgawkowego, lęki, pobudzenie, niekiedy podwyższenie poziomu prolaktyny.
Sertralina lek działający antydepresyjnie, przeciwlękowo oraz przeciw natręctwom. Dodatkowo zmniejsza wychwyt zwrotny dopaminy - lecz tylko w przypadku stosowania większych dawek (150 mg - 200 mg). Działaniami ubocznymi mogą być: jadłowstręt, nadmierna potliwość, dziwaczne sny, nieznaczne pobudzenie, zaburzenia seksualne, biegunka, nudności i wymioty, niestrawność, uczucie suchości w ustach.
Inhibitory monoaminooksydazy
Moklobemid działanie: poprawia nastrój, znosi uczucie wyczerpania i zmęczenia, pomaga w koncentracji wpływa pozytywnie na pewność siebie. Działania nieporządeane: zaburzenia snu (senność, bezsenność), pobudzenie ruchowe, uczucie niepokoju, drażliwość, zawroty głowy, bóle głowy, drżenia mięśniowe, suchość błon śluzowych jamy ustnej, zaburzenia widzenia, nieostre widzenie, dolegliwości ze strony układu pokarmowego (takie jak: nudności, biegunka, zaparcie, wymioty), reakcje skórne (takie jak: wysypka, świąd, pokrzywka i rumień), przyspieszenie czynności serca, niedociśnienie, kołatanie serca.
Trójcykilczne leki przeciwdepresyjne
Imipramina - trójpierścieniowy lek przeciwdepresyjny. Działanie: silny antydepresant (tymoleptyk), niewielkie działanie uspokajające i przeciwlękowe, w średnio silnym stopniu wzmaga napęd psychoruchowy. Działania nieporządane: suchość błony śluzowej jamy ustnej ,zaburzenia akomodacji ,zaparcie, zatrzymanie moczu ,drętwienia , objawy majaczenia ,drgawki ,zaburzenia świadomości z halucynacjami i dezorientacją ,bezsenność ,niepokój ruchowy ,lęk ,omamy i urojenia ,zaostrzenie przebiegu psychozy ,nadciśnienie ,tachykardia .
Amitryptylina - lek psychotropowy należący do trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych, wywierający poza tym działanie uspokajające i przeciwlękowe. Ważniejsze działania niepożądane: niedociśnienie, tachykardia, niedokrwienie mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu serca i przewodzenia, nadmierna senność, splątanie, dezorientacja, halucynacje, zaburzenia koncentracji, niepokój, pobudzenie, bezsenność, koszmary senne, stan maniakalny, ataksja, drżenie mięśniowe, uogólnione napady drgawkowe, śpiączka, ruchy mimowolne, dyskinezy, drętwienie i parestezje kończyn, neuropatia obwodowa, zaburzenia widzenia, szumy uszne, zaburzenia mowy, zawroty głowy, bóle głowy, uczucie zmęczenia i osłabienia, zaburzenia akomodacji, aburzenia oddawania moczu, nudności, wymioty, zaburzenia łaknienia, bóle brzucha, suchość jamy ustnej, czarny język, zaparcia, zaburzenia ze strony gruczołów wydzielania wewnętrznego.
Sole litu
Są stosowane w leczeniu schorzeń afektywnych, zwłaszcza w profilaktyce dwufazowej choroby afektywnej (oraz leczeniu depresji).
Psychoza - zaburzenie psychiczne definiowane w psychiatrii jako stan umysłu, w którym doznaje się silnych zakłóceń w percepcji rzeczywistości. Podział: psychozy z zaburzoną świadomością, psychozy z zachowaną świadomością, psychozy dotyczące zaburzeń spostrzegania, psychozy dotyczące zaburzeń myślenia.
Leki przeciwpsychotyczne
Chlorpromazyna - lek psychotropowy, pochodna fenotiazyny o działaniu przeciwpsychotycznym, przeciwautystycznym i uspokajającym. Wykazuje działanie przeciwpsychotyczne i uspokajające oraz przeciwautystyczne, przeciwlękowe i umiarkowanie przeciwwymiotne. Do najczęstszych działań niepożądanych zalicza się senność, zaburzenia snu, depresję, niemożność koncentracji, zahamowanie ruchowe, parkinsonowski zespół poneuroleptyczny, drgawki, zaburzenia czynności wątroby, hipotermię, ostry zespół dyskinetyczny, zaburzenia temperatury ciała, apatię, tachykardię.
Haloperidol lek neuroleptyczny, pochodna butyrofenonu. Wykazuje silne działanie uspokajające i przeciwpsychotyczne. Działania niepożądane: zespół parkinsonowski, akatyzja, depresja polekowa, bezsenność, niepokój, senność, nadmierne uspokojenie, ból lub zawroty głowy, obniżenie ciśnienia krwi, omdlenie, tachykardia, zaburzenia rytmu serca, mlekotok, hipo- lub hiperglikemia.
Klozapina jest lekiem trzeciego rzutu ze względu na potencjalnie śmiertelne działania niepożądane, które mogą wystąpić: agranulocytoza i zapalenie mięśnia sercowego. Częstsze działania uboczne wiążą się z działaniem antycholinergicznym: suchość w jamie ustnej, senność, zatwardzenia. Klozapina obniża również próg dla napadów padaczkowych. Jest stosowana głównie w leczeniu lekoopornej schizofrenii.
Olanzapina- lek przeciwpsychotyczny. Wskazany jest w leczeniu ostrym i podtrzymującym schizofrenii i innych psychoz z wyraźnymi objawami wytwórczymi (pozytywnymi), takimi jak: urojenia, omamy, zaburzenia myślenia, wrogość, podejrzliwość oraz/lub z objawami ubytkowymi (negatywnymi), takimi jak: spłycenie lub stępienie afektu, wycofanie się z życia społecznego, izolacja emocjonalna. Łagodzi także wtórne objawy afektywne zwykle towarzyszące schizofrenii i zaburzeniom pokrewnym. Jest przydatny w długoterminowym leczeniu podtrzymującym chorych, u których stwierdzono dobrą odpowiedź terapeutyczną w aktywnej fazie leczenia. Możliwe skutki uboczne: przyrost masy ciała, senność oraz wydłużenie czasu snu, wpływa ujemnie na możliwość prowadzenia pojazdów.
Kwetiapina typowy neuroleptyk stosowany w ostrych i przewlekłych schorzeniach psychicznych. Ze względu na odmienny profil działania od neuroleptyków I generacji, kwetiapina wykazuje największą efektywność kliniczną w leczeniu schizofrenii po niepowodzeniu leczenia lekami I generacji.