SCENARIUSZ LEKCJI DIAGNOZUJĄCEJ Z HISTORII W KL. I GIMNAZJUM

Temat: Wzrost znaczenia Polski w XV wieku - lekcja powtórzeniowa.

Cele główne lekcji:

• powtórzenie i utrwalenie materiału z działu programowego „Wzrost znaczenia Polski w Europie w XV w.”,

• ocena umiejętności poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł,

• ocena współdziałania i pracy w grupach.

Oczekiwania hospitacyjne

Podstawy programowe:

• wydarzenia i zjawiska: geneza, warunki, skutki unii z Litwą, przyczyny i skutki wielkiej wojny z Zakonem, bitwa pod Grunwaldem, warunki pokoju w Toruniu w 1411 r., znaczenie soboru w Konstancji dla rozwiązania sporu polsko-krzyżackiego, geneza, przebieg, skutki wojny trzynastoletniej, warunki pokoju w Toruniu w 1466 r., cechy stylu gotyckiego,

• pojęcia: unia, sobór, Związek Pruski, inkorporacja, pospolite ruszenie, wojska zaciężne, traktat pokojowy, styl gotycki, nazwy państw i ziem - Litwa, Królestwo Polskie, Grunwald, Malbork, Toruń, Konstancja, Chojnice, Świecino, Prusy,

• postacie historyczne: Jadwiga, Władysław Jagiełło, Urlich von Jungingen, Zawisza Czarny, Witold, Kazimierz Jagiellończyk, Paweł Włodkowic, Jan Długosz, Wit Stwosz, Mikołaj Kopernik, Jan Ostroróg,

• daty: 1385 r., 1409-1411, 1411 r., 1414-1418, 1454-1466, 1466 r.

Standardy wymagań:

• opanowanie wiedzy ujętej w planie dydaktyczno-wychowawczym w nauczaniu historii w klasie I w zakresie działu „Wzrost znaczenia Polski w XV w.”,

• efektywność współdziałania w grupie,

• umiejętności poszukiwania, analizowania, porządkowania i wykorzystania informacji z różnych źródeł,

• dostrzeganie kontekstu i tła historycznego wydarzeń,

• interpretacja związków genetycznych i przyczynowo-skutkowych w polityce, kulturze i życiu społecznym,

• operacje na tekście: analiza, streszczenia, przekształcenia,

• doskonalenie form wypowiedzi pisemnej i ustnej.

Przebieg lekcji:

1. Podział klasy na cztery grupy i losowe przydzielenie zadania

1. „Unia Polski z Litwą”.

2. Wielka wojna z Zakonem (1409-1411) i spór polsko-krzyżacki na soborze w Konstancji.

3. „Wojna trzynastoletnia (1454-1466)”.

4. „Kultura późnego średniowiecza w Polsce”.

2. Praca w grupach z wykorzystaniem podręcznika, notatek, fragmentów tekstów źródłowych, map.

3. Prezentacja efektów pracy przez liderów grup (też innych uczniów).

4. Ocena realizacji zadania.

Narzędzia - ankieta dla uczniów (samoocena)

Na podstawie obserwacji przebiegu lekcji, oceny efektów pracy uczniów, analizy ankiet stwierdzono:

1. Proces uczenia przebiega zgodnie z oczekiwaniami.

2. Istnieje potrzeba podjęcia działań naprawczych w pewnych obszarach.

3. Wszystkie obszary wymagają podjęcia odpowiednich działań naprawczych.

Zadanie 1

„Unia Polski z Litwą”

1. Polecenia

• Przedstaw przyczyny i okoliczności zawarcia unii polsko-litewskiej,

• Na podstawie analizy poniższego tekstu źródłowego wymień zobowiązania Władysława Jagiełły uzgodnione w unii krewskiej (wobec Polski),

• Wyjaśnij pojęcia: unia, unia personalna,

• Przedstaw osoby królowej Jadwigi i Władysława Jagiełły.

2. Fragment dokumentu wystawionego przez Jagiełłę w Krewie:

„(...) Jagiełło z łaski Bożej Wielki Książe Litwy i Rusi (...) wyprawił uroczyste poselstwo do panów ziemian Polski, a potem też do jego królewskiej wysokości (...) najjaśniejsza pani, niechaj Wysokość Wasza przyjmie do tak wielce zbawiennego związku tegoż pana Jagiełłę, Wielkiego Księcia, na syna, a najjaśniejszą księżną Jadwigę, córę waszą najdroższą, królowę Polski, niechaj poślubi na prawą swą małżonkę. A sądzimy, że z tego wyniknęłaby chwała Boża, dusz zbawienie, ludziom zaszczyt i wzmożenie państwa. Skoro zaś to, co przyrzeczono dojdzie do przewidzianego końca, natenczas pan Jagiełło, Wielki Książe z wszystkimi braćmi swymi jeszcze nie ochrzczonymi, krewniakami, szlachcicami, ziemianami, z wyższymi i najniższymi w swoich krajach zamieszkałymi, wiarę świętego, rzymskiego Kościoła przyjąć zamierza, pragnie i życzy sobie. (...) dla sprawy tej utwierdzenia, dla pewności i ubezpieczenia tenże Jagiełło Wielki Książe przyrzeka wszystkie skarby swe złożyć i wydać na odzyskanie strat państw obojga, tak Polski, jak i Litwy. (...) Również tenże pan Jagiełło Wielki Książę przyrzeka i zobowiązuje się wszelkie ziemie zagrabione i straty Królestwa Polskiego, oderwane przez czyje bądź ręce i zajęte, odzyskać własnymi zachodami i kosztami. Również tenże Wielki Książę Jagiełło obiecuje wszystkich chrześcijan, a zwłaszcza ludzi obojga płci pojmanych w kraju polskim i zwyczajem wojennym uprowadzonych, przywrócić do pierwotnej wolności, tak iż każdy z nich bez względu na płeć odejdzie, dokąd mu się podoba według woli jego. (...)”

Zadanie 2

„Wielka wojna z Zakonem (1409-1411) i spór polsko-krzyżacki na soborze w Konstancji”

1. Polecenia

• Przedstaw przyczyny wybuchu wielkiej wojny z Zakonem w 1409 r.,

• Omów przebieg wojny - bitwę pod Grunwaldem,

• Wymień postanowienia pokoju zawartego w Toruniu w 1411 r.,

• Omów znaczenie soboru w Konstancji dla rozwiązania sporu polsko-krzyżackiego,

• Wyjaśnij pojęcia: traktat pokojowy, sobór,

• Kim byli Urlich von Jungingen, Witold, Zawisza Czarny

2. Uzupełnij zdania:

1. Bezpośrednim pretekstem do rozpoczęcia wojny polsko-krzyżackiej było .......................................................................................................................

2. Poważniejszym działaniom zbrojnym w 1409 r. przeszkodziła ..................

.......................................................................................................................

3. Plan strony polsko-litewskiej przewidywał .................................................

.......................................................................................................................

4. Do spotkania obu wojsk doszło ....................................................................

5. Bitwa trwała kilka godzin i zakończyła się ..................................................

.......................................................................................................................

Zadanie 3

„Wojna trzynastoletnia (1454-1466)”

1. Polecenia

• Przedstaw genezę, przebieg i skutki wojny trzynastoletniej,

• Wymień postanowienia pokoju zawartego w Toruniu w 1466 r.,

• Wyjaśnij pojęcia: Związek Pruski, inkorporacja, pospolite ruszenie, wojska zaciężne, listy kaperskie,

• Kim byli: Jan Bażyński, Piotr Dunin

2. Ułóż podane wydarzenia w porządku chronologicznym (określ również datę):

Bitwa pod Chojnicami.

Unia polsko-litewska w Krewie.

Zawarcie pokoju z krzyżakami w 1411 r.

Akt inkorporacji Pomorza Gdańskiego i Prus do Polski.

Bitwa pod Grunwaldem.

Powstanie Związku Pruskiego.

Sobór w Konstancji.

Zadanie 4

„Kultura późnego średniowiecza w Polsce”

1. Polecenia

• Wskaż charakterystyczne cechy kultury stanowej,

• Przedstaw rolę duchowieństwa w średniowiecznej Polsce,

• Wymień cechy stylu gotyckiego - zabytki na terenie Polski,

• Kim byli Jan Długosz, Wit Stwosz, Mikołaj Kopernik, Jan Ostroróg

• Przedstaw poglądy Pawła Włodkowica

• Omów znaczenie Akademii Krakowskiej (wymień trzy uniwersytety założone najbliżej Polski).

2. Poniżej znajdują się fragmenty trzech zdań. Ułóż je, tak by tworzyły ciąg logiczny.

1. .......................................................................................................................

.......................................................................................................................

2. .......................................................................................................................

.......................................................................................................................

3. ..............................................................................................................................................................................................................................................

Ankieta - sprawdzam swoje wiadomości (samoocena)

Do odpowiedniej rubryki wstaw „+”

Wiadomości, umiejętności	Skala ocen
		1	2	3	4	5	6
Znam najważniejsze wydarzenia z dziejów Polski pierwszych Jagiellonów.
Potrafię uporządkować chronologicznie fakty z okresu panowania Jagiellonów.
Znam i rozumiem przemiany społeczne w Polsce XV-wiecznej (dotyczące rycerstwa, mieszczaństwa, chłopstwa).
Umiem korzystać z mapy przy omawianiu zagadnień historycznych.
Przeczytałem materiał z podręcznika.
Wykonuję dodatkowe zadania (prace domowe, referaty).
Biorę aktywny udział w lekcji.
Zawsze jestem przygotowany do lekcji.
Zrozumiałem temat i cele dzisiejszej lekcji.
W czasie lekcji pracowałem tak samo pilnie jak koledzy.
Jeżeli czegoś nie rozumiałem, mogłem zwrócić się do kolegi w grupie.
Na dzisiejszej lekcji pracowało mi się dobrze.

Ewaluacja - pytania dla nauczyciela

Efektywność uczenia się

1. Uczniowie rozumieją temat lekcji?

2. Czy uczniowie potrafią wykorzystać wcześniej zdobytą wiedzę w praktyce?

3. Czy rozumieją stawiane przed nimi zadania?

4. Czy uczniowie rozumieją język nauczyciela?

5. Czy uczniowie w czasie lekcji samodzielnie wykonują zadania?

6. Czy zadania stawiane uczniom są zróżnicowane pod względem trudności?

7. Czy uczniowie potrafią ze sobą współpracować?

8. Czy uczniowie potrafią poszukiwać informacji na lekcji?

9. Czy uczniowie potrafią wypowiadać się ustnie i pisemnie?

10. Czy uczniowie potrafią dokonywać obiektywnej samooceny?

11. Czy uczniowie potrafią czytać ze zrozumieniem?

Piotr Słabosz - nauczyciel historii

Gimnazjum nr 1 w Namysłowie

1

W Kwidzynie przedstawiciele ziem i miast państwa krzyżackiego

zapoczątkowała w Polsce

Bitwa pod Chojnicami

rządy nowej dynastii.

utworzyli Związek Pruski.

zakończyła się

Koronacja Władysława Jagiełły

klęską strony polskiej.

---