Zezwalam na ponowne wykorzystanie
Zatwierdzam	Data	Kompania	Podpis

PLAN KONSPEKT

do przeprowadzenia zajęć z terenoznawstwa

TEMAT : 2

Marsz według mapy w dzień i w nocy .

CEL :

Nauczyć :

• korzystania z mapy ;

• sposobów określania miejsca stania na mapie oraz odtwarzania utraconej orientacji ;

CZAS :

4 * 45 `

MIEJSCE :

Pas ćwiczeń taktycznych

METODA :

Zajęcia praktyczne

ZABEZPIECZENIE MATERIAŁOWE :

mapa - 10 szt.

busola AK - 10 szt.

ołówek - 10 szt.

ZAGADNIENIA :

1. Orientowanie mapy .

2. Określanie własnego położenia ( miejsca stania ) na mapie .

3. Odtworzenie chwilowo utraconej orientacji topograficznej .

4. Marsz według mapy .

LITERATURA :

Terenoznastwo - podręcznik

WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO-METODYCZNE :

1. ORGANIZACYJNE :

• 5 dni przed zajęciami pobrać mapy z magazynu map ;

• 3 dni przed zajęciami wyznaczyć drogę marszu według mapy ;

• 3 dni przed zajęciami udzielić instruktażu dowódcom plutonów ;

• dowódcy plutonów realizują zagadnienia w plutonach ;

1. METODYCZNE :

• rozpoczynać kolejne zagadnienie , po opanowaniu przerabianego zagadnienia przez szkolonych ;

• dbać o zaangażowanie u szkolonych poprzez jak najszersze praktyczne szkolenie żołnierzy ;

• dbać o wysoki poziom merytoryczny i metodyczny zajęć ;

• określanie miejsca stania na mapie za pomocą wcięć przeprowadzić w formie pokazu , a na podstawie informacji od ludności - omówić ;

• odtwarzanie chwilowo utraconej orientacji topograficznej przeprowadzić poprzez omówienie ;

• podczas wykonywania marszu dowódcy plutonów znajdują się na punktach kontrolnych ;

WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA :

ZABRANIAM :

• samowolnego oddalania się z miejsca ćwiczenia ;

• podczas wykonywania marszu samowolnego opuszczania pasa taktycznego ;

• podnoszenia , dotykania środków pozoracji pola walki znajdujących się na pasie taktycznym ;

NAKAZUJĘ :

• podczas marszu obserwować miejsca , gdzie stawia się stopy ( doły , rowy , okopy ) ;

• w przypadku doznania urazu przerwać marsz i najkrótszą drogą , całą grupą dotrzeć do kierownika ćwiczenia ;

PRZEBIEG ZAJĘĆ

LP.	Zagadnienia i czas	Czynności kierownika	Czynności ćwiczących
1	CZĘŚĆ WSTĘPNA - 15 `	przyjęcie meldunku ; podanie tematu i celu zajęć ; omówienie warunków bezpieczeństwa i organizacji zajęć ; pytania kontrolne ;	meldunek składa dowódca plutonu ; wysłuchują omówienia organizacji i warunków bezpieczeństwa ; odpowiadają na pytania ;
2	CZĘŚĆ GŁÓWNA - Orientowanie mapy - sposobem magnetycznym ; sposobem geometrycznym ; za pomocą ciał niebieskich ;	sprawdza zrozumienie poprzez praktyczne sprawdzenie umiejętności ; błędy usuwa na bieżąco ;	d-cy plutonów prowadzą realizację zagadnienia w plutonach ; szkoleni praktycznie wykonują orientowanie mapy ;
	2 . Określenie własnego miejsca stania ( położenia ) na mapie . na podstawie pobliskich przedmiotów terenowych ; na podstawie rzeźby terenu ; za pomocą pomiaru ; za pomocą celowania i pomiaru odległości; za pomocą wcięć ; na podstawie informacji miejscowej ludności ;	kontroluje zrozumienie zagadnień poprzez praktyczne sprawdzenie ; błędy usuwa na bieżąco ; Określanie miejsca za pomocą wcięć przeprowadzić w formie pokazu . Określenie miejsca na podstawie informacji od ludności - omówić ;	wysłuchują omówień zasad określania miejsca stania na mapie oraz obserwują pokazy ; praktycznie określają miejsca stania na mapie ;
	3. Odtwarzanie chwilowo utraconej orientacji topograficznej	kontroluje zrozumienie zagadnienia ; błędy usuwa na bieżąco ;	d-cy plutonów omawiają zasady odtwarzania orientacji ; szkoleni wysłuchują zasad odtwarzania orientacji ;
	Marsz według mapy	wypuszcza na trasę drużynę po upewnieniu się że widzi ona punkty kontrolne ; zatrzymuje czas po dotarciu drużyny na metę;	po sprawdzeniu poprawności oznaczenia punktów na mapie rozpoczynają marsz ; po powrocie zdają mapę dowódcy kompanii ;
3	CZĘŚĆ KOŃCOWA 15'	zbiórka kompanii ; przypomnienie tematu i celu zajęć ; omówienie przebiegu zajęć ; wskazanie najlepiej ćwiczących ; podanie wyników marszu odprowadzenie kompanii do rejonu zakwaterowania kompanii	na zbiórce wysłuchują omówienia zajęć ; powrót do rejonu zakwaterowania kompanii

OPRACOWAŁ :

ORGANIZACJA ZAJĘĆ

ZAŁĄCZNIK nr 1

ORIENTOWANIE MAPY

ORIENTOWANIE MAPY SPOSOBEM MAGNETYCZNYM

Orientowania dokonuje się za pomocą busoli lub kompasu .

Busolę należy ustawić w taki sposób , aby linią północ - południe na tarczy busoli pokryła się z zachodnią lub wschodnią ramką mapy lub dowolną linią pionową siatki kilometrowej , następnie należy obracać mapą , aż igła magnetyczna pokryje się z kierunkiem północnym lub z podaną na mapie wartością zboczenia ( uchylenia ) magnetycznego . Jeżeli zboczenie ( uchylenie ) magnetyczne jest mniejsze niż / + - / 3 , to nie uwzględnia się go .

ORIENTOWANIE MAPY SPOSOBEM GEOMETRYCZNYM

Orientowania dokonuje się za pomocą linii lub punktów terenowych .

Do orientowania mapy tym sposobem należy wybrać proste linie terenowe , takie jak prosty odcinek drogi , kolei lub przedmioty terenowe , które znajdują się na mapie i są widoczne z miejsca w którym się znajdujemy . Najlepsze rezultaty uzyskujemy , gdy :

• znamy położenie na mapie ;

• w odległości minimum 600 m. widocznym jest przedmiot , który jest również na mapie .

Orientując mapę za pomocą linii terenowej należy zgrać liniowy na mapie z przebiegiem tej linii w terenie , zwracając uwagę na to , by położenie przedmiotów na mapie było zgodne z ich położeniem w terenie .

Orientując mapę za pomocą punktów terenowych należy linijkę przyłożyć na mapie do prostej : punkt stania - przedmiot i celować w dany przedmiot widoczny w terenie . Im dalej znajduje się przedmiot , na który wykonuje się celowanie tym dokładniejszą uzyskuje się orientację mapy .

ORIENTOWANIE MAPY ZA POMOCĄ CIAŁ NIEBIESKICH

W dzień kierunki stron świata można ustalić za pomocą SŁOŃCA , a w nocy według GWIAZDY POLARNEJ lub KSIĘŻYCA .

W pierwszej kolejności należy wyznaczyć kierunek północny na charakterystyczny przedmiot terenowy , a następnie w tym kierunku skierować górną ramkę mapy .

ZAŁĄCZNIK nr 2

OKREŚLANIE WŁASNEGO MIEJSCA STANIA ( POŁOŻENIA )

NA MAPIE

OKREŚLANIE WŁASNEGO POŁOŻENIA NA MAPIE NA ODSTAWIE POBLISKICH PRZEDMIOTÓW TERENOWYCH

Po zorientowaniu mapy należy odnaleźć w pobliżu 2 - 3 charakterystyczne przedmioty terenowe , które są też na mapie i biorąc pod uwagę kierunki i odległości odkłada się je od tych przedmiotów w kierunku swojego położenia .

OKREŚLENIE POŁOŻENIA NA MAPIE NA PODSTAWIE RZEŻBY TERENU

Metodę tą stosuje się , gdy na danym obszarze są charakterystyczne rzeźby terenu . Określa się punkt stania tak jak przy wykorzystaniu przedmiotów terenowych .

OKREŚLENIE POŁOŻENIA NA MAPIE ZA POMOCĄ POMIARU

Metodę tą stosuje się podczas marszu wzdłuż drogi , dowolnej linii terenowej lub w wyznaczonym kierunku . Przebywaną odległość mierzy się od charakterystycznych punktów terenowych , będących na mapie . Odległość mierzy się krokami lub według czasu trwania marszu . Należy pamiętać , że odległość zmierzona w terenie może się nieco różnić od odległości mierzonej na mapie - zależy to od rzeźby terenu , skali mapy.

OKREŚLENIE POŁOŻENIA NA MAPIE ZA POMOCĄ CELOWANIA I POMIARU ODLEGŁOŚCI

Metodę tą stosuje się , gdy w terenie znajduje się tylko jeden charakterystyczny przedmiot terenowy , według którego można określić swoje położenie na mapie .

Mając zorientowaną mapę magnetycznie , przykłada się linijkę do znaku danego przedmiotu terenowego , wycelowuje w przedmiot w terenie i wykreśla na mapie linię celowania . Następnie określa odległość od miejsca stania do przedmiotu terenowego i odkłada na skali mapy , od znaku na mapie , wzdłuż wykreślonej linii celowania kierunku własnego położenia .

OKREŚLENIE POŁOŻENIA NA MAPIE ZA POMOCĄ WCIĘĆ

WCIĘCIE W BOK - stosuje się , gdy znajdujemy się na linii terenowej , a z boku do osi linii znajduje się przedmiot pod kątem 30* ma*. 150* - przedmiot ten musi być zaznaczony na mapie . Orientujemy mapę wzdłuż linii terenowej i nie zmieniając jej położenia wykonać celowanie linijką ( ołówkiem ) przez punkt na mapie do widocznego przedmiotu w terenie . Po celowaniu zaznaczyć na mapie przecięcie się linii celowania z daną linią terenową . Punkt ten na mapie wyznaczy nasze miejsce stania .

Azymutalne wcięcie w bok - dokonujemy pomiaru azymutu do widocznego przedmiotu terenowego z miejsca stania i po przeliczeniu go na powrotny wykreślamy na mapie jego kierunek . Przecięcie się azymutu ze znakiem liniowym na mapie wyznaczy na niej nasze położenie .

Wcięcie wstecz - stosujemy , gdy znajdujemy się w terenie otwartym i widoczne są co najmniej 2 charakterystyczne przedmioty terenowe , które są na mapie . Mapę zorientować sposobem magnetycznym i wykonuje na niej celowanie przez odpowiednie znaki na mapie do wybranych przedmiotów terenowych . Jeżeli celujemy do 3 przedmiotów terenowych , to wykreślone linie utworzą zazwyczaj trójkąt . Środek tego trójkąta wyznaczy miejsce stania , z tym że każdy z boków trójkąta nie może być większy niż 3 mm niezależnie od skali mapy . Jeżeli choć jeden z boków był większy niż 3 mm - powtórzyć celowanie .

Azymutalne wcięcie wstecz - wykonujemy pomiary azymutów do przedmiotów i jako odwrotne wykreśla się je z tych punktów na mapie .

Wcięcie wstecz za pomocą kalki technicznej - można stosować , gdy w terenie są min. 3 przedmioty charakterystyczne , które są na mapie . Przedmioty wybrać tak , aby wykreślone kierunki przecinały się pod kątem 30* ma*. 150* . Na unieruchomionej kalce z zaznaczonego punktu wykonuje się celowanie linijką do przedmiotów w terenie i wykreśla je . Po wykreśleniu wszystkich kierunków kalkę zdejmuje się i przykłada do mapy tak , aby linie wykreślone na kalce przeszły przez znaki przedmiotów terenowych , do których poprzednio celowano . Po wpasowaniu kalki przenosi z niej na mapę punkt , z którego kreślono linie , będzie to punkt stania .

OKREŚLENIE POŁOŻENIA NA MAPIE NA PODSTAWIE INFORMACJI MIEJSCOWEJ LUDNOŚCI

Korzystamy z tego sposobu w razie dużej dezaktualizacji mapy , nieznajomości terenu w którym działamy lub w razie zabłądzenia .

ZAŁĄCZNIK nr 3

ODTWARZANIE CHWILOWO UTRACONEJ ORIENTACJI TOPOGRAFICZNEJ

Działając w terenie na podstawie mapy może się zdarzyć , że chwilowo zostanie utracona orientacja topograficzna .

Sposoby przywracania chwilowo utraconej orientacji topograficznej :

• analiza końcowego odcinka drogi marszu i ustalenie , w którym miejscu mogło dojść do zbłądzenia oraz przypuszczalne miejsca na mapie , gdzie możemy się znajdować ;

• stopniowe ( w coraz większym promieniu ) rozpoznawanie terenu i odnajdywanie w nim charakterystycznych przedmiotów terenowych , za pomocą których możliwe będzie określenie swojego położenia na mapie ;

• jeśli znana jest odległość od ostatniego mijanego charakterystycznego przedmiotu terenowego , to odległość tę trzeba odkładać na mapie wzdłuż dróg , na których przypuszczalnie możemy się znajdować i porównując mapę z terenem należy określić swoje położenie na mapie ;

• jeżeli sytuacja bojowa nie zezwala na stratę czasu , to najrozsądniejszym wyjściem jest działanie w kierunku równoległym do wyznaczonego ;

• wrócić tą drogą do znanego punktu na właściwej trasie .

CZĘŚĆ WSTĘPNA

DOWÓDCA KOMPANII

15'

CZĘŚĆ GŁÓWNA

CZĘŚĆ KOŃCOWA

DOWÓDCA KOMPANII

15'

Zag.2. Określanie własnego miejsca stania ( położenia ) na mapie .

d-ca plz

Zag.2. Określanie własnego miejsca stania ( położenia ) na mapie .

d-ca plz

Zag.2. Określanie własnego miejsca stania ( położenia ) na mapie .

d-ca plz

Zag.3. Odtwarzanie chwilowo utraconej orientacji topograficznej.

d-ca plz

Zag.3. Odtwarzanie chwilowo utraconej orientacji topograficznej.

d-ca plz

Zag.3. Odtwarzanie chwilowo utraconej orientacji topograficznej.

d-ca plz

Zag.4. Marsz według mapy .

d-ca kz

Zag.1. Orientowanie mapy.

d-ca plz

Zag.1. Orientowanie mapy.

d-ca plz

Zag.1. Orientowanie mapy.

d-ca plz

---