Społeczna I-zag.4, Psychologia materiały do obrony UJ


PROCESY AUTOMATYCZNE I KONTROLOWANE W PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ

Porównanie właściwości procesów automatycznych i kontrolowanych wg Schneidera, Dumasa i Shiffrina (1984)

właściwość

AUTOMATYCZNE

KONTROLOWANE

zasoby systemu

nie wymagane

wymagane

kontrola

niekompletna

kompletna

komponentowość

holistyczne

parcjalne

modyfikacja

Trudna

łatwa

szeregowość/równoległość

równoległe

szeregowe

poziom wykonania

Wysoki

niski

świadomość

Niska

wysowa

uwaga

nie wymagana, ale możliwa

wymagana

wysiłek

Niewielki

duży

W psychologii społecznej:

AUTOMATYCZNY

KONTROLOWANY

KIEDY?

NATURALNY

TYPOWY DLA PEWNYCH SYTUACJI

* procesy poznania społecznego poniżej progu świadomości

* nieintencjonalność

* świadomość tylko ostatnich stadiów tych procesów

* brak świadomości procesów poznawczych prowadzących do danych zachowań

* zaktywizowany cel

* w sytuacji konfliktu między dwoma zaktywizowanymi reprezentacjami

* nieprzystawalność zaktywizowanych reprezentacji do aktualnej sytuacji

KONSEKWENCJE URUCHOMIENIA

* aplikacja zaktywizowanej wiedzy (struktur/programów)

* wykorzystanie posiadanej wiedzy: skryptów, schematów

niezależnie od treści wymaga:

* monitorowania zawartości WM pod kątem realizowanego celu

* hamowania informacji nieważnej

* radzenie sobie z niespójnością

* przeszukiwania pamięci

DWIE TRADYCJE UJĘCIA PROCESÓW AUTOMATYCZNYCH vs KONTROLOWANYCH

I. Ellen Tanger

II. John Bargh

(nurt społecznego poznania)

bezrefleksyjność

(mindlessness)

refleksyjność

(mindfulness)

* aktywizacja x hamowanie struktur wiedzy

* A x K: tryby przetwarzania informacji

* nawykowe wykorzystanie info tkwiących w otoczeniu

* konsekwencje: sprawdzone & rutynowe działanie

* automatyczna (pozaświadoma) aktywacja kategorii znaczeniowych

* brak kontroli nad programami działania

* dostrzeganie nowości

* świadome & intencjonalne reagowanie na nowość

* tworzenie nowych kategorii interpretacyjnych

* wrażliwość na różnorodność interpretacyjną

* przyjmowanie różnych perspektyw

* stan aktywnego konstruowania otoczenia

CZTERY KRYTERIA

NIE

intencjonalność

TAK

NIE

kontrolowalność

TAK

NIE

wysiłkowość

TAK

NIE

świadomość

TAK

RODZAJE PROCESÓW AUTOMATYCZNYCH

przedświadome

poświadome

zależne od celów

KONTINUUM A x K

TRENING REFLEKSYJNOŚCI

* trening sprawowania kontroli nad życiem

* skutki:

- zwiększenie otwartości na rzeczywistość

- osiągnięcie większego wpływu na zachowanie

AUTOMATYCZNE

wszystkie kryteria

wpływ podprogowej ekspozycji

=

brak świadomości wpływu czynnika na zachowanie

AUTOMATYCZNE

niektóre kryteria

wpływ nastroju

=

świadomość stanu przy braku świadomości jego wpływu na zachowanie

KONTROLOWANE

świadome intencjonalne

wysiłkowy, pochłaniające zasoby, gwarantujące trafny sąd,

uruchamiany gdy ważne zad.

KONTROLOWALNOŚĆ procesów

PRZYKŁADY TEORII W PSYCH. SPOŁ. ODWOŁUJĄCYCH SIĘ DO DYCHOTOMII AUTO x KONTR

0x08 graphic
KATEGORYZACJA INDYWIDUACJA

szybka kosztowna

bezwysiłkowa wymaga motywacji

AUTOMATYCZNA KONTROLOWANA

„ skąpiec poznawczy” „umotywowany taktyk”

kiedy zachodzi?

* ostępność kategorii

* jednoznaczność kategorii (+/-)

* pośpiech/obciążenie poznawcze

* brak konsekwencji dla dokonującego kategoryzacji

* niska motywacja

automatyczna aktywizacja uprzedzeń motywacja do kontroli uprzedzeń

wewnętrzna zewnętrzna

WYKORZYSTANIE DYCHOTOMII A x K DO POMIARU POSTAW JAWNYCH I UTAJONYCH

postawa UTAJONA postawa JAWNA

geneza

starsze nowsze

z oddziaływania bodźców peryferycznych w wyniku racjonalnych argumentów

z peryferycznego przetwarz. info z centralnego przetwarz. Info

świadomość

niuświadom. źródło uświadom. źródło

nieuświadomiona uświadomiona

aktywizacja

brak motywacji zasoby & motywacja

automatyczna wolicjonalna

kontrola

nie podlega podlega

związek z zachowaniem

niekontrolowanym kontrolowanym

automatycznym deliberatywnym

POMIAR:

w powyższych zadaniach wnioskujemy o występowaniu postaw utajonych na podstawie pomiaru:

Czy automatyczny=zły? NIE, ponieważ czasami umożliwia szybką i poprawną reakcję, nawet w sytuacjach społecznych, np. implementacja norm i schematów zachowania!



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Emocje-zag.4, Psychologia materiały do obrony UJ
psychologia poznawcza, Psychologia materiały do obrony UJ
metodologia I, Psychologia materiały do obrony UJ
Świadomość i nieświadomość, Psychologia materiały do obrony UJ
Omówienie procesu emocjonalnego, Psychologia materiały do obrony UJ
Rysunek w rozwoju i diagnozie psychologicznej, Psychologia materiały do obrony UJ
motywowane poznanie final, Psychologia materiały do obrony UJ
emocje i motywacje, Psychologia materiały do obrony UJ
Pamiec pytania 1, Psychologia materiały do obrony UJ
metody projekcyjne, Psychologia materiały do obrony UJ
POMOC PSYCHOLOGICZNA123, Psychologia materiały do obrony UJ
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA I, Psychologia materiały do obrony UJ
Rozwój po adolescencji. Zmiany w obrębie osobowości człowieka dorosłego, Psychologia materiały do ob
Mózgowy substrat emocji z uwzględnieniem roli specyficznych neuroprzekaźników, Psychologia materiały
zaburzenia, Psychologia materiały do obrony UJ
ODPOWIEDZI METODOLOGIA, Psychologia materiały do obrony UJ

więcej podobnych podstron