1.Cel stosowania i rodzaje środków smarująco chłodzących.
CELE:1)zwiększenie ilości ciepła odprowadzanego ze strefy skrawania(oddziaływanie chłodzące),2)zmniejszenie tarcia ostrza o przedmiot obrabiany(oddziaływanie smarujące), 3)usuwanie z powierzchni ostrza produktów jego ścierania oraz drobnych wiórów (oddziaływanie zmywające), 4)zmniejszanie pracy skrawania niezbędnej do przekształcenia warstwy skrawanej w wiór, na skutek chemicznego oddziaływania jego niektórych składników na materiał obrabiany(oddziaływanie chemiczne).
RODZAJE:1)ROZTWORY WODNE - gdy wydziela się zbyt dużo ciepła podczas skrawania. 2) OLEJE - zmniejszenie tarcia, gdy małe prędkości i duże posuwy lub materiały ciągliwe. 3) EMULSJE OLEJOWE - (zawiesiny kropelek oleju w wodzie) najczęściej stosowane. 4) CHŁODZIWA LOTNE - do materiałów bardzo twardych.
2.Obciąganie ściernicy. CELE: 1) wyrównanie ściernicy, 2) oczyszczenia powierzchni roboczej ściernicy ze stępionych ziaren ściernych i przywartych do niej cząstek materiału obrabianego (ostrzenie ściernic), 3) nadanie wymaganego kształtu powierzchni roboczej ściernicy (profilowanie ściernic). METODY: a) dla ściernic NIEDIAMENTOWYCH - wykonywane na tej samej szlifierce na której pracuje ściernica za pomocą obciągaczy bez/-diamentowych w postaci: krążków stalowych, pilników ściernych, konstrukcji specjalnych z węglików specjalnych. b) dla ŚCIERNIC DIAMENTOWYCH - 1) docieranie pierścieni diamentowych ściernic ziarnem ściernym z węglika krzemu , wykonywane na płytach stalowych lub szklanych, 2) obciąganie pierścienia diamentowego ściernicy pilnikiem ściernym, 3) szlifowanie pierścienia diamentowego ściernicą.
3. Zjawiska fizyczne powodujące niszczenie (zużywanie) narzędzi w obróbce (RODZAJE ZUŻYCIA) 1) ścierne oddziaływanie materiału przedmiotu obrabianego oraz wióra na powierzchnię ostrza, 2) przekroczeniami wytrzymałości doraźnej lub zmęczeniowej materiału ostrza -> przez co wyszczerbienia, wykruszenia, pęknięcia, 3) Oddziaływanie adhezji pomiędzy ostrzem a przedmiotem (tworzenie i niszczenie mik rozłącz = gorsza jakość powierzchni) 4) Dyfuzja atomów - pogorszenie własności skrawnych(materiał) skrawalności(ostrze), 5) Przekroczenie temperatury - zmiany strukturalne ostrza, 6) oddziaływanie otoczenia i środków smarująco chłodzących (PASYWACJA :D)
4. Kryteria zużycia narzędzia 1)geometryczne (zmiany geo. ostrza), 2) technologiczne (zmiany wymiarów przedmiotu obrobionego), 3) fizykalnymi (wartości sił, mocy, temp),
4) ekonomiczne (koszty własne obróbki)
5. Układy odniesienia (ostrza) Ukł. odniesienia - zbiór płaszczyzn przechodzących przez rozpatrywany punkt krawędzi skrawającej służący do określania geometrii ostrza narzędzia. RODZAJE: 1) narzędzia - określa geometrię ostrza, 2) Roboczy - określa geometrię narzędzia w warunkach skrawania, jest układem ruchomym, 3) pomocniczy - układ ustawienia , służy do zorientowania narzędzia względem obrabiarki.
6. Struktura ściernicy (narzędzi ściernych) - jest to procentowy udział ziaren ściernych w całkowitej objętości określonej zależnością V=Vz +Vsp+Vo=100%, gdzie: Vz - objętość ziaren ściernych, Vsp - objętość spoiwa, Vo - objętość porów. Strukturę narzędzia określa się umownym numerem N, obliczanym z zależności N=31 - Vz/2 Wyróżniamy struktury: zwartą(N=0/4), średnia(N=5/8) i luźną (N=9/…).
7.Zastosowanie, cele i podział tokarek. 1)PODZIAŁ - kłowe, tarczowe, karuzelowe, wielonożowe, rewolwerowe, uchwytowe
a) kłowe - najczęściej stosowane, kły tokarskie służą do mocowania przedmiotów (długość > 6średnic) dzielą się na produkcyjne i uniwersalne, występuje częściowa automatyzacja produkcji i możliwość produkcji seryjnej, b)karuzelowe - do przedmiotów o dużych wymiarach, jedno/dwu stojakowe, c) rewolwerowe - do przedmiotów o złożonych kształtach, średnio/wielko seryjna produkcja, duża wydajność dzięki budowie tokarki (dostępność narzędzi, samoczynny obrót głowicy) d) do przedmiotów o dużej średnicy i małej wysokości, mogą być łożowe lub płytowe, e) wielonożowe - równoczesne skrawanie wieloma nożami, f) uchwytowe - do krótkich przedmiotów niewymagających podparcia kłem konika. CELE: 1) toczenie powierzchni zewnętrznych (obtaczanie), 2) toczenie powierzchni wewnętrznych (wytaczanie), 3) toczenie czuł(czołowanie), 4) toczenie wzdłużne - kierunek posuwu noża równoległy do osi obrabianego przedmiotu, 5) toczenie poprzeczne - kierunek posuwu noża jest prostopadły do osi obrotu, 6) toczenie kopiowe - wykonuje się według wzornika sterującego ruchem posuwowym noża po dowolnej linii.
8.Metody kształtowania powierzchni obrabianej.
1)Punktowa - bardzo mały styk z przedmiotem
2)Kształtowa - odrębne narzędzie do jednego przedmiotu; kinematyka jest prostsza niż punktowa
3)Obwiedniowa - wykorzystywana do skomplikowanych kształtów
9. Charakterystyka powierzchni obrobionej. Na jakość powierzchni wierzchniej wpływa : a) stan nierówności powierzchni: chropowatość, falistość, przyleganie powierzchni, kierunkowość struktury, skażenia, b) stan warstwy wierzchniej: stopień zgniotu, grubość warstwy zgniotu, wada warstwy wierzchniej. Stan powierzchni przy toczeniu zależy również w dużej mierze od wartości posuwu oraz geometrii ostrza.
10.Układ kinematyczny z posuwem zależnym i niezależnym.
11. Obróbka ścierna - rodzaje i efekty
Jest rodzajem obróbki skrawaniem, w której narzędziem skrawającym są ziarna ścierne luźne albo w postaci pasty, tarczy, osełki, papieru lub płótna ściernego. Liczba ostrzy skrawających i ich geometria są niezdefiniowane.
Obróbka ścierna charakteryzuje się najczęściej bardzo małą głębokością skrawania. RODZAJE: 1) szlifowanie - duże dokładności wymiarowe i kształtowe, mała chropowatość, 4)docieranie - usuwanie mikronierówności, 3) gładzenie - w celu zmniejszenia chropowatości powierzchni walcowych stożkowych i płaskich, 4) dogładzanie - obróbka wykańczająca, bardzo mała chropowatość i duża nośność, 5)wygładzanie - mała chropowatość Ra=0,04, 6) polerowanie - uzyskanie żądanej gładkości oraz połysku przedmiotu polerowanego .
12.Proces wiercenia.1)Wykonywane za pomocą wiertła, najczęściej krętego składającego się z części roboczej(2 krawędzie skrawające) oraz chwytowej. Wykonuje się w pełnym materiale(wiercenie) lub niepełnym (powiercanie), 2) Pogłębianie - wykonywane pogłębiaczami w istniejącym otworze w celu powiększenia średnicy lub zmiany kształtu otworu, 3) Rozwiercanie w celu zwiększenia dokładności i zmniejszenia chropowatości (etap rozwiercania zgrubnego i wykańczającego)
13. Rodzaje wiertarek. 1)stołowe (najmniejsze), 2) słupowe, kadłubowe - na słupie na stałe zawieszony wrzeciennik, 3) promieniowe - głównie do wiercenia w dużych przedmiotach, wszystkie ruchy wykonuje wrzeciono, 4) rewolwerowe - wielonarzędziowy magazyn rewolwerowy, 5) wielowrzecionowe - do obróbki wykorzystują kilkadziesiąt wrzecion.
14. Narzędzia potrzebne do wykonania otworu H7 1) wiertarka stołowa - rozwiertak wykańczający 2) tokarka - bardziej precyzyjna, mały rozrzut.
15.Materiały narzędziowe. Materiały stosowane na narzędzia skrawające:
1) Stale narzędziowe węglowe, 2) Stale narzędziowe stopowe do pracy na zimno, 3) Stale narzędziowe wysokostopowe (stale szybkotnące).
4. Materiały narzędziowe spiekane:
a) węgliki spiekane, b) spieki ceramiczne, c) cermetale, d) twarde stopy narzędziowe (stelity), e) super twarde materiały polikrystaliczne, 5) Materiały ścierne, 6) Diament
16. Frezowanie współ i przeciwbieżne.
Jest to obróbka mechaniczna skrawaniem za pomocą wirującego narzędzia wieloostrzowego zwanego frezem. Wada - nieciągłość obróbki. Cecha: ruch obrotowy freza z jednoczesnym ruchem posuwistym przedmiotu; ubytkowość obróbki. PODZIAŁ: a) ze względu na położenie osi - obwodowe i czołowe b) ze stosunku krawędzi skrawającej do powierzchni przedmiotu - niepełne, niepełne jednostronne, c) ze zwrotów wektora V ruchu głównego posuwistego - współbieżne i przeciwbieżne.
FREZOWANIE PRZECIWBIEŻNE
Kierunki ruchu przedmiotu i obrotu freza są przeciwne, podobnie jak wektory Vf i Vc; przemieszczenie realizowane przez narzędzie, grubość skrawania zaczyna się od 0 a kończy na maximum; napięcie w zgodnym kierunku, bezpieczny frez.
FREZOWANIE WSPÓŁBIEŻNE
Ruch obrabianego przedmiotu jest zgodny z ruchem freza; podobnie jak zwrot wektorów Vf i Vc; wymaga większej energii, nie ma sił tarcia -> większa dokładność, przeciwieństwa przeciwbieżnego :P.
17.Kąty w układzie narzędzia i roboczym.
18. Wypadkowa prędkość frezowania
19. Rodzaje wiórów. 1) wstęgowy - duża prędkość skrawania, uplastycznienie;
2) odłamkowy - obróbka twardych kruchych materiałów, niewielka prędkość; 3) schodkowy - zgniatanie i przesunięcie.
20.Kryteria stawiane ostrzom narzędziowym. 1) duża twardość, wytrzymałość na ściskanie, zginanie 2) duża odporność na zmęczenie, zużycie mechaniczne i cieplne, 3) duża udarność, 4) odporność na zmiany temperatury, 5) dobra przewodność cieplna, 6) duża ciągliwość i stabilność krawędzi skrawających
21. Pozostałe zagadnienia, definicje
OBRÓBKA SKRAWANIEM - przeprowadzona jest w układzie obróbkowym : obrabiarka, uchwyt, przedmiot obrabiany, narzędzie; warunki obróbki to całokształt czynników, które wpływają na przebieg i efekty techniczne oraz ekonomiczne.
Wyróżniamy 3 sposoby skrawania: OBR. WIBROWĄ - wykonywana ściśle określonymi narzędziami o ściśle określonych geometriach ostrza,
OBR. ŚCIERNA - wykonywana narzędziami o nieokreślonej liczbie ostrzy i ich geometrii; OBR. EROZYJNA - wykorzystuje zjawiska fizyczne, chemiczne, elektryczne, zachodzące pomiędzy narzędziem, a przdmiotem obrabianym. Sposoby wynikają z cech kinematycznych obrabiarki. Można wyróżnic 3 rodzaje obróbek: ZGRUBNA, KSZTAŁTUJĄCA, WYKAŃCZAJĄCA. Wyróżniamy też skrawanie ciągłe i przerywane, ze względu na czas styku ostrza i materiału obrabianego.
KINEMATYKA SKRAWANIA - zbiór ruchów wykonywanych przez narzędzie i obrabiarkę, przedmiot zawsze pozostaje w miejscu.
RODZAJE RUCHÓW W OBRABIARKACH
1) decydujące o kształtach i wymiarach przedmiotu: kształtowania, podziałowe, nastawiania wymiarowego
2) decydujące o intensywności procesu obróbkowego: a) główny - ruch względem narzędzia i przedmiotu obrabianego, wartość określona przez prędkość skrawania Vc w danym miejscu i względem wybranego punktu leżącego na krawędzi, b) posuwowy - uzupełnia ruch główny i prowadzi do jego powtórzenia i ciągłości. Wyrażany przez Vf.
Ve - wartość prędkości wypadkowej Vc i Vf
Vc=pi”d”n/1000 Vf=f*n
22. SPOIWA I ŚCIERNICA
Spoiwo - łączy ziarna ze sobą, ma odpowiednia wytrzymałość, odporność na wilgoći odczyny chemiczne, duża odporność termiczna, muszą być pory. Wyróżniamy spoiwa: ceramiczne, żywiczne, gumowe, metalowe, krzemianowe/magnetyzowe
Ściernica - T1, garnkowa, diamentowa, kształt i wybór zalezy od przedmiotu obrabianego. Może być bardzo miękka, miękka, średnio twarda, twarda, bardzo twarda. Ograniczenia budowy wewnątrz ze względu na wielkość otworu. Rodzaj materiału na podstawie własności fizykochemicznych mat. obrabianego.