Danuta Woźniak

Pisemny test sumujący

z historii

z zakresu:

„KSZTAŁTOWANIE SIĘ ŚREDNIOWIECZNEJ EUROPY”

Spis treści

1. Charakterystyka testu

2. Kartoteka

3. Instrukcja dla nauczyciela + Schemat punktowania zadań

4. Pisemny test sumujący + instrukcja dla ucznia

5. Stopień trudności zadań

6. Komunikowanie testu

CHARAKTERYSTYKA TESTU

Przed Państwem jest pisemny test sumujący, wielostopniowy z historii. Ma on posłużyć sprawdzeniu osiągnięć uczniów kl. I Liceum, dotyczących działu programowego „Kształtowanie się średniowiecznej Europy”

Ten, sumujący wiedzę i umiejętności test, zawiera 12 poleceń, wśród których znajdują się zadania różnego typu i o różnych stopniach trudności. Umieszczone w nich problemy edukacyjne, mają za cel zbadanie tych treści i nabytych umiejętności, które powinni zrozumieć i opanować wszyscy uczniowie na etapie kształcenia licealnego, jak i tych, które leżą wyższych kategoriach celów edukacyjnych (kartoteka testu).

Do skonstruowania testu, dobrano takie treści, by móc zbadać predyspozycje każdego ucznia w zakresie pamiętania, rozumienia, ale i wykorzystania tych cech w sytuacjach typowych oraz problemowych.

Polecenia dla ucznia starano się tak formułować, by Ci nie tracili cennego czasu na zrozumienie treści, lecz od razu przystępowali do rozwiązywania problemu.

Na rozwiązanie testu przeznaczono 40 min. Maksymalną ilość punktów, które uczeń może za niego otrzymać- ustalono na 47

Plan testu: KSZTAŁTOWANIE SIĘ ŚREDNIOWIECZNEJ EUROPY

L.p	Czynności ucznia	Wymagania programowe
	KARTOTEKA TESTU	Podstawowe					Rozszerzone
		A	B	C	D	A		B	C	D
1	OŚRODKI POLITYCZNE I KULTURALNE EUROPY WCZESNOŚREDNIOWIECZNEJ	1 6a, 6b				6c, 6d, 6e, 6f
2	POLITYKA WEWNĘTRZNA I ZAGRANICZNA PAŃSTWA POLSKIEGO ZA PANOWANIA PIASTÓW	2 5 10a, 10b 10c 10d 10g 10h 10i 10j	7a, 7b, 7c, 7d 10e	8 10f		4		10k 10l	3a 3b 10m.	9 10ł
3	ZMIANY TERYTORIALNE PAŃSTWA POLSKIEGO W X-XII WIEKU	11a 11b 11c 11d 11e								12h 12i 12j
4	KULTURA W ŚREDNIOWIECZU								12g	12a 12b 12c 12d 12e 12f
	Suma punktów w kategoriach	18	5	2		5		2	4	11
	Suma punktów w poziomach			25					22
	Maksymalna ilość punktów				47

Instrukcja dla nauczycieli

Test sprawdzający opanowanie materiału z działu Kształtowanie się średniowiecznej Europy jest testem sumującym, wielostopniowym, składającym się z zadań zamkniętych i otwartych.

Zadania testowe skonstruowano na dwóch poziomach wymagań: podstawowym i rozszerzonym.. Przyporządkowanie poszczególnych zadań do odpowiedniego poziomu odzwierciedla kartoteka testu. Na rozwiązanie testu uczniowie mają 40 min. Przed przystąpieniem ucznia do pracy, należy go poinformować o sposobie udzielania odpowiedzi. Do tego celu uczniowie powinni przygotować 2 karki z zeszytu ( połączone ze sobą), na których muszą wpisać: nazwisko i imię, klasa, nr w dzienniku. Kartki te mają spełniać zadanie karty odpowiedzi.

Przed przystąpieniem do wykonywania poleceń, uczeń powinien zapoznać się z instrukcją dla ucznia, która została umieszczona na początku testu.

Punktując odpowiedzi ucznia, należy się posługiwać schematem punktowania zadań, w którym szczegółowo omówiono kryteria oceny odpowiedzi badanych.

SCHEMAT PUNKTOWANIA ZADAŃ

NR ZADANIA W TEŚCIE	POPRAWNA ODPOWIEDŹ	PUNKTACJA	SUMA PUNKTÓW	CZAS PRACY	UWAGI
1	a	1	1	1 min.
2	b	1	1	1,5 min.
3	d trafna ocena - 3a eliminacja błędnej odpowiedzi - 3b	1 1	2	2 min.	Jeżeli uczeń skreśli poprawnie błędną odpowiedź otrzymuje 2 punkty. Jeżeli skreśli niewłaściwą- nie otrzymuje ani jednego punktu
4	c	1	1	1 min.
5	Bolesław Chrobry	1	1	1 min.
6	Verdun- 6a rok 843- 6b na 3 części- 6c Lotar- 6d późniejsze Niemcy- 6e Karol £ysy- 6f	1 1 1 1 1 1	6	3 min.
7	od dnia w którym odbywał się targ-7a obowiązek oddawania do grodu kilku par butów rocznie 7b mieszkańcy kilka lub kilkanaście dni w roku przychodzili do grodu prać- 7c mieszkańcy zajmowali się przygotowaniem jadu do zatruwania strzał- 7d	1 1 1 1	4	8 min.	Jeżeli uczeń wspomni iż była to też specjalność mieszkańców osady służebnej, odpowiedź także należy uznać za poprawną
8	c	1	1	1,5 min.
9	a	1	1	1,5 min.	Uczeń musi określić to najważniejsze - jedno !!!
10	Krzywousty- 10a państwo- (Polskę) 10b 10c synów- 10d bratobójczych- 10e jedność- 10f senioralna- 10g krakowską 10h, sieradzką 10i i łęczycką - 10j najstarszy - 10k senior - 10l wiek- 10ł sprawach - 10m.	1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1	14	7 min.
11	Polanie- 11a Wiślanie- 11b Pomorzanie- 11c Mazowszanie- 11d Ślężanie- 11e	1 1 1 1 1	5	2,5 min	W odpowiedzi uczeń nie musi zachować tej kolejności, ani wymienić tych plemion. Musi natomiast wymienić ich 5 z następującego zbioru: Polanie, Wiślanie, Pomorzanie( Pyrzyczanie, Wolinianie), Mazowszanie, Ślężanie, Kujawianie- zw. Goplanami, Lędzice, Bieżuczanie, Słubianie lub Słupianie, Dziadoszanie, Opolanie, Goleszyce, Bobrzanie. Za każde poprawnie wymienione plemię otrzymuje 1 punkt.
12	mądry - 12a silny - 12b poganin- 12c rozpustnik- 12d oddalenie żon - 12e przyjęcie chrztu- 12f chęć poślubienia Dąbrówki- 12g uniezależnienie od cesarstwa - 12h uniknięcie przymusowej chrystianizacji-12i zajęcie pozycji wśród chrześcijańskich władców europejskich - 12j	1 1 1 1 1 1 1 1 1 1	10	10 min	Jeżeli uczeń użyje w odp. 12a, 12b,12c,12d zamiennie innych określeń bliskoznacznych- odpowiedź należy uznać za poprawną. Musi jednak dać odpowiedź własnymi słowami, a nie słowami Galla Anonima Odpowiedzi 12e i 12f mogą zmienić kolejność. Podobnie oceniać należy odpowiedzi 12h, 12i i 12j- także mogą zmienić kolejność.
	SUMA		47 pkt.	40 min.

Przeliczenie punktów na oceny:

47 -38 - bardzo dobry war. 18 p. z rozsze ( 80 %) + 80 % z podst ( 20 p.)

37 -33 - dobry warunek 13 p. z rozsz.( 60 %) + 80 % z podst

32- 20 - dostateczny

19 -15 - dopuszczający

14 - i poniżej niedostateczny

60 % x 25 = 15 p. - P. 60 % x 22= 13 p. R.

80% x 25= 20 p. 80 % x 22= 18 p

całość 25 p. całość 22 p

TEST

Informacja dla ucznia

Przed Tobą znajduje się test z historii, dotyczący materiału objętego programem nauczania w dziale- Kształtowanie się średniowiecznej Europy. Analizując poszczególne zadania, przeczytaj tekst uważnie i dokładnie wykonaj polecenie.

Nie zaznaczaj niczego w teście. Odpowiedzi udzielaj na oddzielnej karcie odpowiedzi. Na kartę nanoś tylko te informacje, które zaznaczyłbyś lub wpisał w teście.

Np.

1. c

2. ziemia lubuska, Oda, 1110 rok- w ten sposób na karcie zapisuj te odpowiedzi, którymi masz uzupełnić luki. Takim przykładem jest np. w tym teście zadanie 10

3. a,d,f

• jeżeli się pomylisz to zakreśl literę odpowiedzi kółkiem, przekreśl wszystko znakiem X i ponownie napisz literę odpowiedzi poprawnej, np.

x - błąd

c - odpowiedź poprawna

Nie spiesz się ! Masz 40 min. Każde zadanie należy spokojnie i powoli przeczytać. Nie rozwiązuj zadań, zanim nie przeczytasz uważnie całego polecenia Życzę powodzenia

„KSZTAŁTOWANIE SIĘ ŚREDNIOWIECZNEJ EUROPY”

1. Koronacja w Rzymie Karola Wielkiego, króla Franków i Longobardów, na cesarza oznaczała odnowienie cesarstwa rzymskiego. Nastąpiło to w roku:

1. 800

2. 843

3. 962

4. 977

2. Zaznacz ten zbiór postaci historycznych, w którym wymieniono wszystkich koronowanych władców Polski.

1. Mieszko I, Kazimierz Odnowiciel, Władysław Herman

2. Bolesław Chrobry, Mieszko II, Bolesław Śmiały

3. Mieszko I, Bolesław Chrobry, Bolesław Śmiały

4. Bolesław Chrobry, Bolesław Śmiały, Bolesław Krzywousty

3. Określ właściwe cele zjazdu gnieźnieńskiego, poprzez skreślenie znakiem X fałszywego stwierdzenia.

1. realizacja planów politycznych Ottona III

2. pielgrzymka Ottona III do grobu św. Wojciecha

3. wyraz uznania Bolesława chrobrego przez Ottona III za władcę równego królom

4. utrwalenie zależności i jej władcy od cesarstwa

4. Zaznacz z kim toczyliśmy najcięższe wojny w czasach panowania pierwszych Piastów.

1. Czechami

2. Prusami

3. Niemcami

4. Rusią

5. Pierwszym królem Polski był ...............

6.Uzupełnij tekst i tabelkę:

Państwo Karola Wielkiego po zawarciu traktatu w............... w roku..............., podzieliło się na ............... części.

WŁADCA	TERYTORIUM
	Italia, Burgundia, Lotaryngia, Fryzja
Ludwik Niemiec
	późniejsza Francja

7. Wyjaśnij pochodzenie nazw miejscowości:

1. Środa, Piątek..........................................................................................................................................................................................................................................

2. Szewce......................................................................................................................................................................................................................................

3. Pracze........................................................................................................................................................................................................................................

4. Jadowniki....................................................................................................................................................................................................................................

8. Za panowania jakiego władcy państwo Polskie było u szczytu potęgi w pierwszym okresie swego istnienia.

1. Mieszka II

2. Mieszka I

3. Bolesława Chrobrego

4. Bolesława Śmiałego

9. Najważniejszym osiągnięciem zjazdu gnieźnieńskiego było:

1. utworzenie odrębnej metropolii gnieźnieńskiej z arcybiskupstwem na czele

2. zgoda cesarza na koronację Bolesława Chrobrego

3. przyłączenie do Polski Łużyc i Milska

4. pokazanie siły i bogactwa państwa polskiego

10. Uzupełnij tekst:

Bolesław...............podzielił...............w...............roku między swoich czterech ..............., aby nie dopuścić do...............walk i zachować...............państwa. Najważniejszą dzielnicą była dzielnica ..............., która obejmowała ziemie:....................... i Pomorze. Władał nią ............... książę, czyli ............... rodu Piastów. O kolejności dziedziczenia tej dzielnicy rozstrzygał ........................... Senior decydował o najważniejszych ............... państwa.

11. Wymień 5 plemion z których powstało państwo polskie.

a)

b)

c)

d)

e)

12. Na podstawie tekstu źródłowego, którego autorem jest Gall Anonim ( zamieszczonego niżej) i wiedzy pozaźródłowej, daj własnymi słowami odpowiedź na pytania:

I. Jak autor scharakteryzował Mieszka? ( wymień 4 cechy)

II. Czym Dąbrówka warunkowała poślubienie księcia polskiego? (wymień 2 warunki )

3. W czym Gall Anonim upatrywał przyczynę przyjęcia chrztu przez Mieszka I? (wymień 1-ą przyczynę)

3. Jakie były w rzeczywistości najważniejsze przyczyny przyjęcia chrztu przez Mieszka I od Czechów?( wymień 3 przyczyny)

„...Mieszko objąwszy księstwo zaczął dawać dowody zdolności umysłu i sił cielesnych i coraz częściej napastować ludy (sąsiednie) dookoła. Dotychczas jednak w takich pogrążony był błędach pogaństwa, że wedle swego zwyczaju siedmiu żon zażywał. W końcu zażądał w małżeństwo jednej bardzo dobrej chrześcijanki z Czech, imieniem Dobrawa. Lecz ona odmówiła poślubienia go, jeżeli nie zrzuci owego zdrożnego obyczaju i nie przyrzeknie zostać chrześcijaninem. Gdy zaś on (na to) przystał, że porzuci ów zwyczaj pogański i przyjmie sakramenta wiary chrześcijańskiej, pani owa przybyła do Polski z wielkim orszakiem (dostojników) świeckich i duchownych, ale nie pierwej podzieliła z nim łoże małżeńskie, aż powoli, a pilnie zaznajamiając się z obyczajem chrześcijańskim i prawami kościelnymi, wyrzekł się błędów pogaństwa i przeszedł na łono matki - Kościoła.”

1. a) b) c) d)

2. e) f)

3. g)

4. h)

i)

J)

Komunikowanie testu

STOPIEŃ TRUDNOŚCI ZADAŃ

ŁATWOŚĆ	Poziom	PODSTAWOWY		ROZSZERZONY
	1,6a,10a,10b,10d			6d
BARDZO	10e,11b
ŁATWE
ŁATWE	5,8,10g,11a,11d,10c			6c,6e,10l,10m,12f,
UMIARKOWANIE	6b,7a,7b,10f,11c,11e			3a,3b,6f,10ł,12a,12b,12g
TRUDNE
TRUDNE	2,7c,7d10h			4,9,12c,12d		d, 12e,12h,12i
				12j
BARDZO TRUDNE	10i,10j			10k

• Łatwość grupy zadań w poziomie podstawowym - 420/ 625= 0.67- zadania w poziomie podstawowym oceniono jako umiarkowanie trudne

• Łatwość grupy zadań w poziomie rozszerzonym - 296/ 550 = 0.54 - zadania w poziomie rozszerzonym oceniono jako umiarkowanie trudne

• Test należy do jednopoziomowych

• Łatwość testu - 716/ 1175 = 0.61- test należy do umiarkowanie trudnych

• Średnia arytmetyczna - 420 +296 / 25 = 28,64 - ilość punktów możliwa do uzyskania w poziomie podstawowym wynosiła 25, więc średnia arytmetyczna 28,64 przekracza próg podstawowy i wynik taki należy uznać za dobry

• Mediana - 28 pkt

• Modalna - (dominata)- 5x 34 pkt i 5x22 pkt należy to zinterpretować jako test dwumodalny

• Rozkład wyników testowania - klasa pod względem uzyskanych punktów dość zróżnicowana. Rozpiętość powyżej 50%

Raport

Klasa w której przeprowadzono test, jest klasą uczoną przez kolegę ( klasy uczone przeze mnie, obecnie znajdują się na praktykach zawodowych).

W naszej szkole, od roku funkcjonuje wewnątrzszkolny i przedmiotowy system oceniania - co zobligowało mnie do tygodniowego wyprzedzenia informacją pilotującą- planowane przeprowadzenie tego testu.

Pracując nad przygotowaniem testu, posługiwałam się jedynie programem nauczania dla liceum zawodowego i podstawą programową z historii. Moim założeniem było skonstruowanie takiego testu, który byłby dwupoziomowy, lecz jak się później okaże wyszło to nieco inaczej. Sporządzając kartotekę, starałam się tak podzielić zadania pod względem trudności, by mniej więcej po połowie znalazły się w części podstawowej jak i poziomie rozszerzonym.

W poziomie podstawowym, starałam się większość pytań usadowić w kategorii celów A i B, a tylko 2 w kategorii C.

Inaczej wyglądało to w poziomie rozszerzonym- gdzie starałam się ocenić zarówno pamiętanie, rozumienie jak i stosowanie umiejętności intelektualnych w sytuacjach typowych jak i problemowych ( ABCD). 5 zadań sprawdzało pamięć uczniów, dotyczącą treści uznanych przeze mnie za uzupełniające wiedzę podstawową, przydatne w dalszym kształceniu, ale nie niezbędne. Tylko 2- rozumienie, 4- co uczniowie potrafią zrobić z posiadaną przez siebie wiedzą, i aż 11 dotyczących umiejętności analizy, syntezy i oceny.

Test rozwiązywało 25 uczniów z 30 - o osobowej klasy. 5 uczniów z powodu choroby, od kilku dni nie uczestniczyło w zajęciach szkolnych. Przeprowadzono go w typowej sali lekcyjnej, lecz nie zauważyłam by uczniowie porozumiewali się między sobą. Sprawiali wrażenie skupionych w czasie pracy. Czas jaki przeznaczono na rozwiązanie testu wynosił 40 min. 5 min z lekcji przeznaczono na czynności organizacyjno - porządkowe.

Po sprawdzeniu testów, dokonaniu analizy statystycznej nasunęły się w sposób dość jaskrawy następujące spostrzeżenia:

• 13 zadań z poziomu podstawowego na 25 klasa uznała za bardzo łatwe i łatwe gdyż ponad 70 % uczniów odpowiedziało na nie prawidłowo

• 6 z 25 jako umiarkowanie trudne

• 6 jako trudne i bardzo trudne

Te 6 ostatnich zaskoczyło mnie, gdyż sądziłam że ich miejsce powinno być w poziomie podstawowym, analiza jednak mówi coś innego. W związku z taką sytuacją zmuszona zostałam przyjrzeć się im bliżej.

Są to zdania - 2,7c, 7d, 10h, 10i,10j.

• Zad. 2- analiza co do słuszności lokalizacji tego problemu w poziomie podstawowym nasunęła następujące rozwiązanie. Zagadnienie to musi tutaj pozostać, proponowałabym powrócić w najbliższym czasie do tego problemu na jednej z najbliższych lekcji, gdyż występuje tutaj deficyt o czym świadczy aż 13 z 25 błędnych odpowiedzi.

• Zad 7. Zaskoczył mnie wynik. Wyjaśnienie pochodzenia nazw miejscowości Środa, Piątek, Szewce, Pracze, Jadowniki, mieści się w poziomie podstawowym i samo pytanie w tym wypadku sugeruje niejedną odpowiedź. W tym wypadku jedynym rozwiązaniem będzie zmiana rodzaju zadania z otwartego na zamknięte- najlepiej wielokrotnego wyboru

• Zad. 10i i 10j- w tym wypadku wśród historyków ( nawet)istnieją kontrowersje co do przynależności do dzielnicy senioralnej ziem łęczyckiej i sieradzkiej, wskazane więc będzie przeniesienie tych zadań do poziomu wyższego. Natomiast 10h jest zupełnym zaskoczeniem. To według mnie jest umiejscowione prawidłowo i do zagadnienia należałoby jednak powrócić w trakcie najbliższych lekcji. Taki wynik sugerować może także inny problem. Realizując program nauczyciel mógł omawiać testament Krzywoustego z podziałem na regiony, a nie konkretne ziemie. Problem ten należy jednak w najbliższym czasie rozwiązać.

Analiza poziomu rozszerzonego również nasunęła pewne wątpliwości. Nie budziły ich zadania 3a,3b,6f,10ł,12a,12b,12g,4,9,12c,12d,12e,12h,12i,12j, które ( jak wynika z analizy zostały przeze mnie prawidłowo umiejscowione w tym poziomie. Te istnieją w stosunku do zadań 6d, 10k, 6c, 6e,10l,10m., 12f- które z analizy klasa oceniła jako łatwe i bardzo łatwe. Po analizie wyciągnęłam następujące wnioski w stosunku do tych zagadnień:

• zad. 6c, należy przenieść do poziomu podstawowego. Natomiast 6d i 6e w związku z tym że poświęcono im na lekcjach sporo uwagi ze strony nauczyciela pozwala czuć jedynie satysfakcję z opanowania tego materiału w tak wysokim wskaźniku przez uczniów

• analiza 12 f - sugeruje również przeniesienie do poziomu podstawowego

• 10k,l i m.- również wynik zadowala, gdyż wskazuje stopień opanowania tego zagadnienia przez uczniów

Satysfakcjonował mnie jak i kolegę wynik końcowy w skali klasy. Średnia arytmetyczna wyniosła tutaj 28,64. Możliwa ilość punktów do zdobycia w poziomie podstawowym wynosiła 25, więc przekroczenie tego progu o całe 3,64 pkt zadowala i można wynik uznać za dobry. Łatwość zadań w poziomie podstawowym wyniosła 0.67 co pozwala je ocenić jako umiarkowanie trudne. W poziomie rozszerzonym wyniosła ona 0.54 co klasyfikuje je również do umiarkowanie trudnych. Jak wynika z tej właśnie analizy- nie udało mi się skonstruować testu dwupoziomowego, lecz jedno.

Sumując punkty zdobyte przez klasę, w badaniach nad łatwością testu- jednoznacznie określić go należy jako test umiarkowanie trudny, gdyż wskaźnik ten wyniósł 0.61.

Medialna - czyli wynik środkowy w klasie ukształtował się na poziomie 28, a modalna czyli dominata musi być scharakteryzowana jako dwumodalna- gdyż w klasie wystąpiły 2 zbiory po 5 uczniów- z których w jednym uzyskali oni 34 pkt, a w drugim 22. Klasa jest dość zróżnicowana pod względem umiejętności. Rozpiętość ta wynosi ponad 50%.

Zaniepokoiła mnie w kilku przypadkach ujemna moc różnicująca - w poziomie podst 8, a w rozszerzonym 10l,12b,12c,12e,12f,12g. Wskaźniki te są niewielkie. W zad. 8 prawdopodobnie błąd w druku mógł spowodować brak zrozumienia polecenia ( jest jakie, a powinno być jakiego). Przyczyną może być również przeoczenie ucznia. W zad. 10l najprawdopodobniej błędy wynikają z dość pobieżnego przeczytania zadania, gdyż dokładna analiza polecenia nie powinna wzbudzić kontrowersji. Wszystkie zadania z 12 ego mogą sugerować skąpy słownik uczniów w górnej połowie, gdyż tutaj wymagana była umiejętność zastosowania wyrazów bliskoznacznych ( uwspółcześnienie wyrażeń staropolskich.)

Wnioski:

1. Prowadzić ćwiczenia doskonalące umiejętność analizy tekstu źródłowego.

2. Wdrażać do czytania literatury publicystycznej jak popularnonaukowej, w celu poszerzenia wiedzy podręcznikowej

---