Ekonomika Transportu

Temat nr 12 : Analiza zmian przewozów ładunków transportem lotniczym w Polsce w latach 1996-2009.

Wstęp:

Transport lotniczy jest najnowocześniejszym i jednocześnie (jak wykazują statystyki) najbezpieczniejszym środkiem transportu. Wymaga dużych nakładów kapitałowych oraz wykwalifikowanej kadry. Dzięki tej gałęzi przewożeni są ludzie i towary na duże odległości w krótkim czasie w porównaniu do innych środków transportu. Nadzór nad funkcjonowaniem infrastruktury transportu lotniczego sprawują wyspecjalizowane agencje państwowe lub rządowe, rzadziej przedsiębiorstwa. W Polsce od roku 1987 nadzór ten spełnia państwowe przedsiębiorstwo Polskie Porty Lotnicze za pośrednictwem swej funkcjonalnej części Agencji Ruchu Lotniczego.

Tabela 1. Porównanie zmian wielkości przewozów w tonach w latach 1996-2009.

Lata	Liczba ton [tyś]	Zmiana wielkości przewozów w[%]
1996	28
1998	33	17,86
2000	29	-12,12
2002	28	-3,45
2004	29	3,57
2006	36	24,14
2008	47	30,56
2009	37	-21,28

Na podstawie tej tabeli możemy dostrzec, że w latach 1996 - 2004 poziom przewozu ładunków utrzymywał się na względnie stałym poziomie. Natomiast od roku 2006 widzimy znaczący wzrost aż do roku 2008. W roku 2009 wielkość przewozów spadła o 21 %. Ogółem wielkość przewozów między rokiem 1996 a 2009, uległa wzrostowi o 32 %.

Wykres 1. Zmiany wielkości przewozów w latach 1996 - 2009.

Dany wykres ilustruje nam rozkład przewozów ładunków w latach . Widać z niego wyraźnie kiedy następowały wzrosty oraz spadki przewozów. Główne okresy wzrostu to lata 1998 oraz okres po roku 2004 do 2008. Między latami 2000 i 2004 zauważalna jest recesja w przewozach ładunków.

Tabela 2. Analiza przebiegu zmian w okresach dwu letnich.

Lata	Liczba ton [tys]	Zmiany w okresach dwu letnich w %
1996	28	17,86
1998	33
2000	29		-3,45
2002	28
2004	29		28,57
2006	36
2008	47		-21,29
2009	37

Powyższa tabela ukazuje nam procentowe zmiany w okresach dwuletnich, zarówno wzrosty jak i spadki przewiezionych ładunków w Polsce. W okresie 1996 - 1998 następuje wzrost siedemnasto procentowy co może efektem wcześniejszego wejścia Polski w gospodarkę wolnorynkową, przez co wzrósł zarówno eksport jak i import, w szczególności do krajów odległych takich jak np. Stany Zjednoczone.W kolejnych czterech latach widzimy nieodczuwalny trzyprocentowy spadek. Od roku 2004 do 2006 zauważalny jest dynamiczny wzrost o 28%. Jest to skutkiem wejścia Polski do Unii Europejskiej, dzięki temu otworzyły się dla nas gospodarki innych krajów europejskich w tym wysoko rozwiniętych. Europa i świat poznał jakość polskich produktów i wyrobów w tym żywności, która musi być transportowana w szybkim tempie. Kolejne lata pokazują nam oddziaływanie kryzysu gospodarczego na transport lotniczy którego efektem jest dynamiczny spadek o 21%.Kryzys zmusił społeczeństwo do oszczędzania przez co ludzie wydawali mniej pieniędzy a więc na rynku było mniej aktywów a więc obrót towaru był mniejszy z czego wynika, że zapotrzebowanie na transport również było mniejsze.

Wykres 2.Wykres przedstawiający zmiany w przewozach w okresach dwuletnich.

Z wykresu można wywnioskować, że wartości przewozów ładunków różnią się diametralnie. Na początku widzimy 17 procentowy wzrost od roku 1996, po czym następuje lekki spadek o 3% w 2000 roku. Następnie zauważamy gwałtowny wzrost o 28% po roku 2004 i w kolejności po roku 2008 ostry spadek o 21%.

Tabela 3. Analiza średniej odległości przewozów.

Lata	Liczba tonokilometrów w mln	Liczba ton [mln]	Średnia odległość przewozowa w km
1996	89	0,028	3178,5
1998	107	0,033	3242,4
2000	88	0,028	3142,8
2002	80	0,03	2666,6
2004	93,5	0,029	3224,1
2006	109,7	0,036	3027,7
2008	106	0,047	2255,3
2009	84,8	0,037	2291,8

Z tabeli powyżej możemy zaobserwować stosunek wykonanych tonokilometrów do liczby przewiezionych ton ładunku oraz widzimy jaka jest średnia odległość przewozów w poszczególnych latach wyrażona w km.

Wykres 3. Charakterystyka średniej odległości przewozów w poszczególnych latach.

Na podstawie tego wykresu można zaobserwować, że średnia odległość przewozów w pierwszych czterech latach utrzymywała się na wysokim poziomie rzędu ponad 3,24 tysięcy km. Odległość ta uległa zmianie w roku 2002, która wynosiła 2,66 tysiąca km. Następnie widzimy jak w 2004 roku wartość tej odległości znowu wzrasta do 3,22 tysiąca km, po czym następuje liniowy spadek do roku 2008. Rok 2009 zapowiada nowy wzrost.

Porównanie wielkości udziałów transportu lotniczego w rynku w roku 1996-2009.

Tabela 4.

Lata	1996	Udział w %
w tysiącach ton	1385520	100
Transport kolejowy	223542	16,13
Transport samochodowy	1091880	78,81
Transport rurociągowy	35367	2,55
Transport morski	25703	1,86
Śródlądowy transport wodny	9000	0,65
Transport lotniczy	28	0

Tabela 5.

Lata	2009	Udział %
w tysiącach ton	1691015	100
Transport kolejowy	200820	11,86
Transport samochodowy	1424883	84,26
Transport rurociągowy	50242	2,97
Transport morski	9378	0,56
Śródlądowy transport wodny	5655	0,33
Transport lotniczy	37	0

Na podstawie powyższych tabel wynika że udział transportu lotniczego na rynku w Polsce jest znikomo mały( np. w roku 1996 udział tej gałęzi wyniósł 0,00002021, a więc liczbę tą przyrównaliśmy do zera).

Wykres 4. Wykres wielkości udziału transportu lotniczego w rynku w Polsce w roku 1996.

Wykres 5. Wykres wielkości udziału transportu lotniczego na rynku w Polsce w roku 2009.

Jak wynika z obydwu wykresów transport lotniczy w porównaniu z innymi gałęziami wypada dosyć marnie, wartość jego udziałów jest tak niska( w obliczeniach wychodzi liczba z czterema zerami po przecinku),że na wykresie przyjęliśmy procent udziałów jako zerowy. Niezaprzeczalnie jednak transport lotniczy w Polsce istnieje i odgrywa on konkretną rolę w gospodarce.

WNIOSKI I SPOSTRZEŻENIA:

W przewozach pasażerskich w transporcie lotniczym w Polsce może my wyróżnić trzy charakterystyczne okresy. Są to mianowicie:okres wzrostu w latach 1996-1998, który spowodowany był niedługim okresem czasu od wejścia Polski w gospodarkę wolnorynkową, przez co nasza gospodarka przestawiła się na kontakty eksportowe w stronę zachodnią, tzn. kraje Europy zachodniej, Stany Zjednoczone, czy nawet Bliski Wschód gdzie znaczny udział w wymianie handlowej miał właśnie transport lotniczy. Przed rokiem 1989 gdzie głównymi naszymi sojusznikami były kraje demokracji Radzieckiej, znaczącą rolę odgrywał transport kolejowy. Kolejnym znaczącym okresem wzrostu w przewozach towaru transportem lotniczym są lata 2004-2006. Był to okres w, którym Polska przystąpiła do Unii Europejskiej.Polska gospodarka nabrała wtedy znaczego rozpędu, ze względu na szersze otworzenie się granic, dzięki czemu Europa i świat mogły lepiej poznać nasze produkty i wyroby co umożliwiło wzrost eksportu,a ponieważ w gospodarce europejskiej ( jak też w każdej gospodarce )coraz bardziej liczy się szybkość obrotu towarów, stąd też wzrost przewozu towarów transportem lotniczym (Polska więcej eksportowała ale i również importowała na dalekie odległości). Natomiast trzecim wyróżniającym się okresem były lata 2008-2009, gdzie zanotowano 21% spadek przewozów. Ten spadek był uwarunkowany światowym kryzysem gospodarczym, który spowodował, że gospodarki świata jak też i społeczeństwo (w tym również i w Polsce)zaczęły oszczędzać przez co na rynku znalazło się mniej gotówki, przez co obroty handlowe były mniejsze (czyli wymiana towarów również) a więc analogicznie mniej transportowano również transportem lotniczym, który jest co prawda szybki i bezpieczny ale niestety również kosztowny, co w czasach kryzysu miało decydujące znaczenie w jego udziałach w porównaniu z innymi gałęziami transportu.

Opisując transport lotniczy niesposób nie pokusić się o zestawienie kilku zalet oraz wad tej gałęzi transportu. Zalety to na pewno szybkość przewozu, opłacalność w przewozach na dalekie odległości, bezpieczeństwo tego rodzaju transportu, najnowocześniejsze rozwiązania stosowane w lotnictwie przenoszone są później do innych dziedzin życia . Wady to niewątpliwie wysokie koszty transportu jak i wysokie koszty utrzymania taboru, konieczność zatrudniania wysoko wykwalifikowanego personelu, konieczność budowy zaawansowanej technicznie infrastruktury (lotniska, naziemny sprzęt nawigacyjny)oraz uzależnienie tej gałęzi transportu od warunków atmosferycznych (wszyscy pamiętamy o grudniowym paraliżu największych światowych lotnisk).

Prognozując dalszy rozwój sytuacji związanej z lotniczym transportem ładunków w Polsce można przypuszczać, że przy obecnym tempie wzrostu PKB, oraz coraz większego uznania polskich marek, produktów i wyrobów na całym świecie, rozwój transportu lotniczego w Polsce będzie podążał w dobrym kierunku

6

---