Kierowanie i zarządzanie organizacją

Kierowanie - to działanie zmierzające do wywołania funkcjonowania innych rzeczy zgodnie z celem kierującego. Istota kierowania wiąże się z układem kierowania, w którym mamy podmiot kierujący (człowiek), obiekt kierowany (zachowuje się zgodnie z celami kierującego), proces kierowania (pełnego oddziaływania kierującego na kierowanego).

Kierujący - kierowanie Kierowany Przyroda ożywiona:- istoty żywe- ludzie- zwierzęta-rośliny.

Przyroda nieożywiona:- pojazdy.

Zarządzanie - jest pojęciem węższym od kierowania i jest jego szczególnym rodzajem, jest również przywilejem węższego grona ludzi niż kierowanie. Zarządzanie jest kierowaniem polegającym na określaniu celów i powodowaniu ich realizacji w organizacjach podległych zarządzającemu na podstawie własności środków produkcji lub prawa dysponowania nimi. Zarządzanie jest kierowaniem ludźmi połączone z dysponowaniem środkami produkcji - maszynami, materiałami, energią, środkami finansowymi.

Elementy zarządzania:

Planowanie - określanie potrzeb i celów - bilans sił środków i ograniczeń,- plan działania i koordynacji

Organizowanie- dobór ludzi i środków rzeczowych- więzi organizacyjne (kształtowanie),

- struktura i formalizacja organizacyjna

Motywacja- kryteria i mierniki ocen ludzi- bodźce materialne i niematerialne- stosunki międzyludzkie

Kontrola - wzorce kontrolne- ocena wyników- analiza odchyleń od norm- wnioski- podstawa do oceny poszczególnych ludzi- służy uniknięciu błędów w przyszłości.

Zarządzanie to również wpływanie na zasoby organizacji, przez te elementy (planowanie, organizowanie, motywacja i kontrola), dla realizacji celów zgłaszanych przez różne osoby.

ZARZĄDZANIE 1.Planowanie 2.Organizowanie 3. Motywacja 4. Kontrola

ZASOBY ORGANIZACJI 1. Zasoby ludzkie 2. Zasoby finansowe 3Zasoby rzeczowe 4.Zasoby wiedzy

CELE 1. Cele właścicieli 2. Cele pracowników 3.Cele otoczenia

Prakseologiczne i systemowe ujęcie organizacji

Prakseologia - teoria sprawnego działania zaliczana do zespołu nauk ergologicznych (zajmują się różnymi aspektami ludzkiego działania)

Organizacja - w ujęciu prakseologicznym to taka całość, w której części składowe współprzyczyniają się do powodzenia całości.

Pojęcie organizacji wystepuję w 3 znaczeniach:

Znaczenie atrybutowe (strukturalne)Organizacja oznacza cechy, zjawiska lub procesy, które uważamy za lepiej lub gorzej zorganizowane.

Znaczenie rzeczowe Organizacja oznacza ludzi i będące w ich dyspozycji środki rzeczowe i wiedza, oznacza rzeczowy, realny byt.

Znaczenie czynnościowe Organizacja oznacza czynność organizowania czegoś.

Ujęcie prakseologiczne organizacji:

- organizacja służy realizacji wcześniej określonych celów,

- organizacja jest traktowana jako narzędzie do realizacji wcześniej określonych celów,

- z prakseologicznego punktu widzenia racja bytu organizacji zależy od uprzednio utworzonych celów.

Ujęcie systemowe organizacji:

Wiąże się z tym, co działo się po II wojnie światowej oraz z publikacją L. von Bertalanffy'ego - „Ogólna teoria systemów”, w której znajdują się takie pojęcia jak system, podsysytem i nadsystem. W latach 50' ukazało się dzieło Amerykanina Boulding'a. Przeniósł on teorie systemów na teorie organizacji. Organizacja w ujęciu prakseologicznym jest traktowana jako element większej całości. Organizacja pobiera z zewnątrz czynniki wejściowe (energia, surowce, materiały, środki finansowe), aby poddać je procesom transformacji. Na końcu uzyskujemy czynniki wyjściowe (produkty, usługi, odpady, informacje).

Działania organizacji określa sprawność.

Podstawowe miary sprawności działania:

- skuteczność,- korzystność,- ekonomiczność.

SKUTECZNOŚĆ DZIAŁANIA Do oceny skuteczności działania bierzemy pod uwagę ocenę jaka skłoniła nas do działania i czy to pozwoliło nam osiągnąć cel. Przy ocenie skuteczności działania pomijamy koszty działania oraz wyniki, które są nawet korzystne, ale nie były zakładane.

DZIAŁANIA: - w pełni skuteczne (w pełni doprowadziły do osiągnięcia celu),

- częściowo skuteczne (zbliżyły nas do osiągnięcia celu, ale nie doprowadziły do tego),

- nieskuteczne (nie przyczyniły się, ani nie doprowadziły do osiągnięcia celu),

- przeciwskuteczne (nie doprowadziły do osiągnięcia celu, a nawet sprawiły, że się od niego oddaliliśmy).

KORZYSTNOŚĆ DZIAŁANIA: Korzystność działania analizujemy zestawiając dwie wielkości:

- wynik działania, - koszty działania.

Od wyniku działania odejmujemy koszty działania:

W - K > 0 - działanie korzystne,

W - K = 0 - działanie obojętne,

W - K < 0 - koszty wyższe od wyniku, działanie niekorzystne.

EKONOMICZNOŚĆ DZIAŁANIA: Przy ocenie ekonomiczności działania bierzemy pod uwagęwynik działania i koszty działania, badamy ich stosunek:

W/K > 1 - działanie korzystne,

W/K = 1 - działanie ekonomicznie obojętne,

W/K < 1 - działanie nieekonomiczne.

EKWIFINALNOŚĆ - działania człowieka i organizacji cechuje zdolność osiągania określonego efektu różnymi sposobami. EFEKT ORGANIZACYJNY - ludzie w grupie więcej osiągną niż każda jednostka z osobna, jest szczególnym przypadkiem zjawiska synergii SYNERGIA - wynik współdziałania elementów jest większy niż prosta suma skutków wywołanych przez każdy element z osobna.

Przedsiębiorca, przedsiębiorczość, Przedsiębiorstwo

Otoczenie organizacji - wszystko, co nie wchodzi w skład organizacji, ale wywiera wpływ na jej funkcjonowanie. Można jest scharakteryzować ze względu na jego zmienność i złożoność.

Otoczenie proste stabilne - niepewność funkcjonowania jest niska.

Otoczenie proste dynamiczne - niepewność funkcjonowania jest umiarkowana.

Otoczenie złożone stabilne - niepewność funkcjonowania jest umiarkowana.

Otoczenie złożone dynamiczne - niepewność funkcjonowania jest wysoka.

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ - jest pojęciem wieloznacznym, posiada co najmniej 3 znaczenia:

- pewna cecha zachowań podejmowanych dla realizacji złożonego celu przy ograniczeniu ryzyka, mówimy wówczas o ludziach aktywnych,

- proces tworzenia czegoś nowego, obliczonego na korzyść finansową lub osobistą satysfakcję, przy ponoszeniu ryzyka zwłaszcza finansowego,

- rodzaj ludzkiej aktywności indywidualnej lub w organizacjach, oznaczający wykorzystanie nadarzającej się okazji poprzez przedsięwzięcia przynoszące efekty ekonomiczne im samym i otoczeniu.

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ INTELEKTUALNA - oznacza tworzenie podstaw materialnego bogactwa jednostek, grup społecznych i społeczeństw z niematerialnej wiedzy. Ogromna rolę odgrywa zdolność pozyskiwania, gromadzenia i wykorzystywania informacji. Dla wielu ludzi tego rodzaju zdolność staje się najcenniejszym i najważniejszym kapitałem. (Kwiatkowski)

Józef Schumpeter

Ekonomista, zajmował się teorią rozwoju gospodarczego. Przedsiębiorczość jest głownym motorem rozwoju gospodarki kapitalistycznej. Ządał nadzwyczajnych zysków przedsiębiorcy. Stale szuka nowych kombinacji czynników wytwórczych wcześniej niewykorzystywanych, wytrącając gospodarkę z równowagi powoduje eliminowanie i nieefektywne wykorzystanie czynników wytwórczych i wprowadzenie nowych czynników bardziej efektywnych.

W warunkach powszechnej niepewności przedsiębiorcy są głownymi agentami rozwoju i jego głównymi beneficjentami oraz przegranymi w razie nieudanych przedsięwzięć i niepowodzenia.

Wzrost niepewności otoczenia sprzyja wzrostowi roli przedsiębiorczości.

ZASADNICZE RODZAJE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI:

- PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ KORPORACYJNA (WEWNĘTRZNA) - proces poprzez który osoba lub grupa osób w powiązaniu z istniejącą organizacją wprowadza jej odnowę lub innowację do organizacji, albo też tworzy nową organizację.

- PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ INDYWIDUALNA - założenie i prowadzenie własnego przedsiębiorstwa.

- PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ RODZINNA - założona i prowadzona przez grupę osób powiązanych ze sobą więzami rodzinnymi

FUNKCJE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI:

- intensywne wykorzystywanie zasobów, zwłaszcza wiedzy i kapitału intelektualnego,

- szybkość reakcji na zwłaszcza słabe sygnały rynku, która pobudza uśpiony popyt, - elastyczność reakcji na potrzeby rynku, oferta rynkowa szybko dostosowuje się do zmian popytu, - kreowanie i testowanie innowacji, sprzyja wchodzeniu na rynek nowych wyrobów, usług i procesów, - pełni funkcję bufora ochronnego, przedsiębiorczość zwiększa elastyczność przedsiębiorstw, chroni je przed katastrofalnymi błędami, - zacieranie granic między organizacjami, a otoczeniem.

1. Czynniki sprzyjające przedsiębiorczości lub je utrudniające

-ekonomiczne i instytucjonalne-społeczne-osobowościowe

2. Uwarunkowania ekonomiczne i instytucjonalne

-rozwój sektora wiedzy i edukacji -ciężary podatkowe, ulgi i zachęty -poziom oszczędności -dostęp do kredytu, kapitału oraz dotacje -ochrona konkurencji -otwartość rynku -system prawny

- sprawność sądownictwa, egzekwowanie prawa, bezpieczeństwo transakcyjne

3. Uwarunkowania społeczne

-satysfakcja społeczna, hierarchia prestiżu -dominujący system wartości -ruchliwość społeczna

-popyt na wykształcenie -gotowość akceptacji obcych wzorców, otwartość na wpływy z zewnątrz

4.Uwarunkowania osobowościowe

-ambicja, potrzeba osiagnieć -potrzeba niezależności -zdolność do współpracy

-skłonność do ryzyka -kreatywność, oryginalność skojarzeń -wytrwałość gotowość do poświęceń

5.cechy psychiczne sprzyjające przedsiębiorczości

Skłonność do dominowania, skłonność do wyczynu i posiadanie, dążenie do własności i niezależności, orientacja na zdobycie władzy i osiągnięcie sukcesu

6.Psychiczne niesprzyjające przedsiębiorczości

Uległość, odrzucenie, izolacja, skłonność do usprawiedliwiania siebie za brak sukcesów, liczenie na pomoc i poparcie innych

7. Motywacja przedsiębiorczości

Tendencja do posiadania majątku, orientacja na osiągnięcia i sukcesy, umiejętność pokonywania lęków, depresji, zagrożeń cechy hamujące rozwój przeds bojazn, lęk przed samodzielnościa, chęc zachowania dotychczasowego stanu posiadania

8. Decyzje

+zdecydowanie + konsekwencja działania + zachowanie adekwatne do sytuacji

- chwiejność - wyuczona bezradność - opory i trudności w decydowaniu

Ryzyko

+ traktowanie warunków niepewności jako szansa sukces + skłonność do podejmowania ryzyka

- unikanie niepewności, sytuacji i decyzji obarczonych ryzykiem

Bariery

+ optymizm + aktywność +znajomość i wiara w siebie

- lęki i obawy - pesymizm

Innowacyjność i twórczość

+ zdolności twórcze + pomysłowość + wyobraźnia + postawa pionierska

- konformizm postawa zachowawcza - brak zdolności twórczych

Sukcesy i niepowodzenia

+duża odporność psychiczna + umiejętność działania w sytuacjach trudnych + wysoki próg stresu i frustracji - słaba odporność psychiczna

Współpraca

+zdolności przywódcze + znajomość i rozumienie potrzeb ludzi + ekstrawersja + zaufanie do firmy

- trudności w kontaktach z innymi - brak zdolności przywódczych - introwersja(zamknięcie w sobie)

Temperament

+ zrównoważenie i energiczność + żywe i porywcze usposobienie

- łagodne usposobienie - słabe lecz długotrwałe reakcje niezmienne

Biznes- sztuka wykorzystania okazji a temu sprzyja przedsiębiorczość

Pojęcie przedsiębiorcy

1.Richard Coutillou-francuski ekonomista XVII-XVIII wieku

-Przedsiębiorca to osoa, która w dziedzinie handlu wykorzystuje okazję dla osiągnięcia zysku z różnic cen towarów[u ponosząc przy tym ryzyko ekonomiczne.

2. Adam Smith-szkodzki filozof XVIIIw

- przedsiębiorca to właściciel, którego cechuje umiejętność oszczędzania i mobilizowania kapitału oraz gotowość do podejmowania ryzyka.

3. Jean -Baptiste Say- francuski ekonomista XVIII i XIX w.

-przedsiębiorca to właściciel, który łączy czynniki produkcji i ponosi zasoby ekonomiczne ze sfery niższej do sfery wyższej efektywności.

4. Joseph Schumpeter- austryjacki ekonomista XXw.

-przedsiębiorca wciąż dynamizuje gospodarkę poprzez wprowadzanie innowacji napędzających gospodarkę -przedsiębiorcy wnoszą do gospodarki bardziej zakłócenia równowagi, aniżeli równowagę - przedsiębiorca jest główną postacią i siłą sprawczą w przedsiębiorstwie. - przedsiębiorca jest właścicielem kapitału pracującego w przedsiębiorstwie i w związku z tym ma prawo do dysponowania zyskiem, który jest nagrodą za ponoszenie ryzyka.

Na przełomie XIX i XX w. miały miejsce nowe zjawiska i nowe procesy. Powstały w tym czasie m.in. spółki kapitałowe, w tym spółki akcyjne. Mamy też do czynienia ze zjawiskiem gospodarczym, jakim jest rozproszenie własności.

Dzięki rozwojowi spółek kapitałowych, nastapiło rozdzielenie własności od zarządzenia.

W XXw. Obserwujemy kapitalizm menagerski

Przedsiębiorstwo ma określoną pozycję rynkową i a określone powiązania z otoczeniem(m.in. konkurencja).

1 Odrębność organizacyjna przedsiębiorstwa:

-Oznacza te, że przedsiębiorstwo ma określoną strukturę organizacyjna , a tym także własne kierownictwo.-Procesy transformacji zasobów odbywają się w zakładach, filiach.

-Przedsiębiorstwo może być podmiotem samodzielnym lub podmiotem większych struktur kapitałowych(np. koncern, holding, konsorcjum)

2 Odrębność społeczna przedsiębiorstwa:

Polega na tym, że praca skupia uczestników działalności gospodarczej, -Praca realizuje określony system wartości -Praca tworzy, utrwala, reprezentuje określoną kulturę organizacyjna

3 Odrębność prawna przedsiębiorstwa:

Polega na zdolności przedsiębiorstwa do podejmowania działań prawnych, np. zmiana umów, zaciąganie zobowiązań, występowanie w obrocie towarowym -Wyrazem tej odrębności jest wpis do ewidencji działalności gospodarczej (drobne przedsiębiorstwa) lub KRS9duże przedsiębiorstwa)

-Przedsiębiorstwo podlega przepisom prawa(np. finansowe. Administracyjne; pracy)

4 Gospodarka rynkowa nadaje przedsiębiorstwu względna autonomię:

- zewnętrzną - oznacza swobodę wykorzystania nadarzających się okazji rynkowych bez ingerencji, zwłaszcza organów państwowych

-wewnętrzną - oznacza prawo właściciela do podejmowania decyzji w sprawie przedsiębiorstwa, prawo ryzyka, różne uprawnienia przysługujące pracownikom lub różnym organom wewnętrznym przedsiębiorstwa , np. zarząd, rada nadzorcza.

1. Przedsiębiorstwo- jednostka organizacyjna zespalająca podmioty działalności gospodarczej i materiały produkcji.

2. System otwarty - system który wpływa na tworzenie jak i jest otwarty na zmiany, jest to system aktywny

Gdy przedsiębiorstwo funkcjonuje dąży do realizacji celów prawodawcy i prawników.

System powinien stać na straży otoczenia ( klientów i instytucji zależnych od przedsiębiorstwa)

Przedsiębiorczość jest rozwijana przez system prawny

System prawny sprzyja przedsiębiorczości poprzez stwarzanie elastyczności form przedsiębiorstw

Obecnie dominuja przedsiębiorstwa jednoosobowe spółki oraz spółdzielnie

Akty:Ustawa o działalności gosp powstała za komuny i była dość liberalna

W 1999r powstała ustawa `'prawo o dział gosp'' obecnie W 2004r weszła `'ustawa o swobodzie dział gosp'' oprócz tego reguluje je kodeks cywilny oraz kodeks spółek handlowych.

Zadania systemu: interesy jednej i drugiej strony; sprzyjanie przedsiębiorczości przez elastyczność, stwarzania różnych form prawno- organizacyjnych; przeciwdziałanie biurokracji

Formy kategorie przedsiębiorstw: przedsiębiorstwa państwowe, p. jednoosobowe, spółki, p. spółdzielcze, komunalne, samorządowe

3. Przedsiębiorstwo jednoosobowe -proste nie spełnia żadnych wymogów kapitałowych. Wymaga wpisu do ewidencji dział. Gosp. W urzędzie gmin. Za zobowiązania odpowiada całym swoim majątkiem, taka firma może zatrudniać pracowników

4. Spółki to kolejna kategoria przedsiębiorstw. Spółka to umowa wspólników w celu prowadzenia działalności gosp. Zakres odpowiedzialności finansowej wspólników i podstawy prawne tworzenia spółek - 2 rozróżniki spółek

5. Podział spółek ze względu na podstawę ekonomiczną 1 - osobowe- wspólnicy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania 2- kapitałowe- podstawę ekonomiczną stanowi kapitał spółki

6. Podział ze względu na podstawy prawne 1 prawa cywilnego 2 prawa handlowego

Spółka cywilna - spółka straciła status przedsiębiorcy, wiec działalność rejestruje się na poszczególnych wspólników, działa w oparciu o przepisy prawa cywilnego. Obsługiwana przez prawo cywilne

8. po co tworzyć spółki- połączenie sił i kapitału, partnerzy uzupełniają się nawzajem,ryzyko prowadzonej działalności rozkłada się równomiernie

Spółka jawna rejestruje się w KRS. Sp. Osobowa jej dokumenty składane są w sadzie i SA pod jego nadzorem pełna odpowiedzialność przedsiebiorców

Spółka partnerska sp. Osobowa , w nazwie musi być nazwisko przynajmniej jednego wspólnika. Umowa może zostać spisana w formie aktu notarialnego, KRS, GRUPY WOLNYCH ZAWODÓW

Spółka komandytowa składa się z komandytariusza(odpowiada do sumy komandytowej kapitał min 50zł ) i komplementariusza( prowadzi sprawy spółki i odpowiada całym majątkiem)

Spółka komandytowo- akcyjna kapitał zakładowy jest zasilany przez akcje, 2 KATEGORIE WSPÓLNIKÓW komplementariusze i akcjonariusze )

Spółka z o.o. Zarząd musi mieć przynajmniej 1 osobę w spółce. Gdy kapitał spółki przekracza 500 000 zł wtedy rada nadzorcza jest obowiązkowa. Prowadzi ona nadzór nad zarządem. Zarząd spółki ponosi odpowiedzialność nieograniczoną za długi spółki.

Spółka akcyjna Największe koncerny wybierają tą formę najczęściej. Kapitał zakładowy min. 100 000 zł. W spółce akcyjnej zamiast udziałów są akcje, które mają wartość nominalną. Walne zgromadzenie akcjonariuszy ma obligatoryjny charakter. Istnieje też zarząd spółki podejmujący wiążące decyzje. Spółka z o.o. Może być przekształcona w spółkę akcyjną. Niektóre spółki są publiczne (notowane na giełdzie, mogą nie być notowane na giełdzie).

Rodzaje akcji:

zwykłe, na okaziciela- każdego dnia mogą zmienić właściciela

akcje imienne- przypisane z imienia i nazwiska, nie można ich łatwo zbyć; służą stabilizacji i bezpieczeństwu wiodących akcjonariuszy

akcje uprzywilejowane- na jedną akcję przypada większa ilość głosów niż na zwykłą akcję; max 5 głosów na jedną akcję, akcje uprzywilejowane mogą mieć wyższe dywidendy, pierwsi otrzymują zyski przy likwidacji spółki; akcje te mają wyższą wartość niż pozostałe akcje

akcje milczące- nie dają żadnego prawa głosu

finansowanie przedsiębiorstwa rola akcji

-własne (przez właścicieli przedsiębiorstwa) wewnętrzne (zysk przedsiębiorstwa) zewnętrzne (wkłady do przedsiębiorstwa, udziały, akcje)

-obce (środki na pewien czas, które trzeba oddać z odsetkami- kredyty, pożyczki obligacje, leasing, faktoring)

BILANS PRZESIĘBIORSTWA aktywa (majątek) aktywa trwałe aktywa obrotowe, pasywa (źródła finansowania) kapitały własne - kapitały akcyjne- kapitał zapasowy- kapitał rezerwowy,kapitały obce- kredyty - obligacje- pożyczki

Rodzaje ryzyka: -ryzyko negatywnej selekcji - zwykle na rynku najbardziej aktywne są przedsiębiorstwa o małej wiarygodności -ryzyko zmian zachowania - przedsiębiorstwo które przynosiło zyski, może nagle zacząć ponosić straty

Temat: Przekształcenia własnościowe w przedsiębiorstwach państwowych

3 x S samodzielność ,samorządność w świetle ustaw z 1981 r. , samofinansowanie

W 1989 r . pojawiła się idea prywatyzacji przedsiębiorstw, w celu:

dostarczenia kapitału ze źródeł prywatnych, zasilenia wiedzą o charakterze organizacyjnym, źródło podatku dla państwa

W 1996 r. pojawiają się ustawy: ustawa o prywatyzacji przedsiębiorstwa, ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych -pośrednia (kapitałowa)- bezpośrednia (likwidacyjna w niełatwej sytuacji)

Prywatyzacja pośrednia oznacza przekształcenie przedsiębiorstwa w spółkę kapitałową, a następnie udostępnienie jej akcji, udziałów inwestorom prywatnym.

Etapy: 1. Komercjalizacja- przekształcenie w spółkę kapitałową 2. Analiza prawna i ekonomiczno-finansowa 3. Restrukturyzacja przedsiębiorstwa 4. Udostępnienie. Może nastąpić w drodze:

oferty publicznej (na giełdzie wartościowej) przetarg publiczny (wystawiane na przetarg) współpraca z potencjalnymi inwestorami na podstawie zaproszenia

Prywatyzacja bezpośrednia Żeby przedsiębiorstwo sprywatyzować trzeba je najpierw zlikwidować. Sposoby: sprzedaż majątku do nabywcy prywatnego

wniesienie (aport)- majątek jest wnoszony przez Skarb Państwa do spółki utworzonej przez przedsiębiorcę prywatnego (dwóch wspólników: prywatny i Skarb Państwa)

oddanie pod dwoma postaciami:

- dzierżawa bez przeniesienia własności

- leasing (dzierżawa ze stopniowym przeniesieniem własności)

3 x P Program Powszechnej Prywatyzacji

Inwestycje portfelowe- np. na giełdzie, inwestycje krótkotrwałe nastawione na zysk.

Najwięcej kapitału napływa do: Francji, Wielkiej Brytanii, Niemiec i USA

Temat: Wielkość przedsiębiorstwa

1. Kryteria optymalnej wielkości przedsiębiorstwa. jest jednym z kryteriów optymalnej wielkości przedsiębiorstwa. brak jest jednoznacznych kryteriów tejże wielkości. Kryteria wielkości: wartość produkcji, wartość majątku, ilość zatrudnionych. Kryteria określania optymalnej wielkości:

-wielkość popytu na wyroby/usługi - jeżeli popyt jeżeli popyt jest mały wtedy przedsiębiorstwo powinno być małe

-szanse osiągnięcia korzyści ** z dużej skali działalności gospodarczej- wykorzystanie technologii, które nie są wymagane przy małych finansach. Na masowym wytwarzaniu jest mniejszy koszt jednostkowy wytworzenia. Małe przedsiębiorstwa nie mają możliwości ** produkcji. Przy małej żyzności gleby nie opłaca się zwiększanie produkcji.

-możliwości wykorzystania korzyści rynkowych - małe firmy mają korzyści na rynku lokalnym, ponieważ go znają. Duże firmy maja lepsze możliwości negocjowania cen oraz działania na rożnych sektorach.

-siła ekonomiczna wykorzystywana do realizacji zadań przedsiębiorstwa- zasoby ludzkie, materiały produkcji

-sprawność zarządzania przedsiębiorstwem- koordynacja działań, elastyczność reakcji przedsiębiorstwa na zmiany; duże firmy- **, stroniące od ryzyka, mało elastyczne, odważne, kreatywne

-więź społeczna pracowników

-podatność na bodźce ekonomiczne-małe firmy są elastyczne i szybciej reagują, duże firmy wywierają wpływ na politykę wyznaczanie ulg

I rozwój przedsiębiorstw poprzez fuzje i przejęcia

II konsolidacja przedsiębiorstw-zamiast rozwijać swoją nową działalność mogą połączyć siły z innym przedsiębiorstwem

Fuzja- dotyczy zbliżonych wielkością i pozycja giełdową, w efekcie długotrwałych negocjacji. Tworzona jest nowa spółka wraz z wpisem do KRS. Wymiana akcji na papiery spółki w określonej wielkości.

Przejęcie- (nabywanie, inkorporacja) jedno przedsiębiorstwo obejmuje akcje drugiego dające kontrole zarządczą. Dwa przedsiębiorstwa funkcjonują oddzielnie.

Argumenty za fuzjami/przejęciami:

-uzupełniający się charakter działalności firmy

-uzupełniające się zasoby firmy

-zbliżona wielkość i nowoczesność firmy

-przejmowanie firm konkurujących z nabywcą aby zwiększyć udział w rynku

-przejmowanie firm nowocześniejszych przez firmę technologicznie słabszą

Korzyści z fuzji i przejęć:

-korzyść skali produkcji

-dotyczące efektu ** (badan technologicznych)

-rozszerzenie wspólnej oferty towarowej i dotarcie do nowych klientów

-rozszerzenie rynków zbytu

-wzrost potencjału finansowego

-pozbycie się konkurencji

-polepszenie wizerunku

-zaspokajanie ambicji menadżerów

Przyjazne przejęcie- białe

Przejęcie wrogie- przejęcie wbrew woli zarządu lub rady nadzorczej

Możliwość obrony przed przejęciem:

-akcje imienne, uprzywilejowane

-skup i mnożenie akcji własnych poprzez firmę

Fuzje mogą dotyczyć firm małych i dużych przedsiębiorstw(mega fuzje)

Zmniejszanie się przedsiębiorstw nazywane bywa:

-dezinwestycjami do nich zalicza się ograniczanie produkcji z powodu małego popytu

- koncentracja i podnoszenie jakości poprzez zawężenie profilu działania

-podniesienie sprawności zarządzania i obniżanie jego kosztów

Metody:

-spin off- podział przedsiębiorstwa na kilka mniejszych

-sprzedaż części przedsiębiorstwa

-sprzedaż części majątku trwałego

-redukcja zatrudnienia

Przejęcia nie zawsze kończą się powodzeniem.

Kryteria wielkości przedsiębiorstw

MSP- sektor małych i średnich przedsiębiorstw-tworzą one mniej więcej 2/3 miejsc pracy, wytwarza około 60% PKB w UE. Stanowią one 99% wszystkich przedsiębiorstw w UE.

Zalety MSP:

-łatwo o innowacje

-chłonność siły roboczej

-przykuwa uwagę decydentów(polityków, którzy dbają o finansowanie)

Aspekt historyczny pozytywnych stron MSP:

-kryzys paliwowy i energetyczny-wielkie przedsiębiorstwa cierpiały

-szybkość dostosowania się do rynku

-dostosowanie się do usług

-promocja kultury przedsiębiorczej(samodzielność)

-zmiana gustów i mody

Kryteria podziału przedsiębiorstw:

-dodatkowa kategoria- mikroprzedsiębiorstwa- przynajmniej w ciągu jednego z ostatnich 2lat obrotowych zatrudniali mniej niż 9 pracowników, dodatkowo roczny obrót nieprzekraczający 2mln euro

-małe przedsiębiorstwa które zatrudniają poniżej 50 pracowników, obrót niższy niż 10mln euro

Średnie przedsiębiorstwa zatrudniają rocznie 250 osób, roczny obrót niższy niż 50mln euro, bilans roczny mniejszy niż 43mln.

Źródła sukcesu i przyczyn upadłości małych średnich przedsiębiorstw

Źródła sukcesu:

-charakter zewnętrzny

-charakter wewnętrzny(kapitał ludzki, sfera zarządzania, innowacje)

Kapitał ludzki-ambitni pracownicy

Sfera zarządzania- strategii przedsiębiorstwa, cele i sposób realizacji, precyzyjne określenie celów, obserwowanie zmian w otoczeniu, chęć korzystania z nowych metod zarządzania

Innowacyjność-zakup licencji, współpraca z **, odwaga w sięganiu do nowych technologii

Przyczyny upadłości:

-wewnętrzne- jakość prowadzenia działalności, błędy prowadzenia finansowania, nieefektywne zarządzanie kapitałem, obawa przed sięganiem do kredytów, zawyżone koszty działania, nieefektywna polityka marketingowa, nadmierna skala działania

-zewnętrzne- zmiany w popycie rynkowym, konkurencja, zmiany cen produktów i materiałów, zasięg korupcji wśród urzędników, poziom kompetencji administracji, niesłowność zleceniodawców, polityka finansowa i niekompetencja służb skarbowych

Sukces i przyczyny upadłości mają głównie źródła wewnątrz firmy.

---