17.10.2013 wykład X
Ochrona ludności obrona cywilna
Podstawy prawne w funkcjonowaniu obrony cywilnej w Polsce
Początek lata 60-te wiek XX. Obecny kształt obrony cywilnej określiła ustawa z 1967r. (wielokrotnie zmieniana) o powszechnym obowiązku obrony RP, następnie ustawa z 1996r o urzędzie spraw wewnętrznych i administracji. Na podstawie tych ustaw wydano dokumenty wykonawcze z których do najważniejszych należą:
Rozporządzenie Rady Ministrów z 1993r. w sprawie obrony cywilnej;
Rozporządzenie Rady Ministrów z 1993r. w sprawie powszechnej samoobrony ludności;
Wytyczne szefa obrony cywilnej kraju z 2000r. w sprawie zasad zapewnienia ciągłości funkcjonowania urzędów terenowych, organów obrony cywilnej w sytuacjach kryzysowych ;
Rozporządzenie Rady Ministrów z 2002r. w sprawie szczegółowego zakresu działania szefa obrony cywilnej kraju oraz szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin.
Dokumenty te uwzględniają postanowienia międzynarodowego prawa wojennego dotyczące obrony cywilnej, w tym zwłaszcza protokołu dodatkowego do konwencji genewskich z 1949r. ochronie ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych, który to protokół Polska ratyfikowała w 1991r. W 1973r. rada ministrów podjęła uchwałę o powołaniu w Polsce obrony cywilnej.
Zadania obrony cywilnej
W czasie pokoju:
1. Planowanie przedsięwzięć w zakresie ochrony przed skutkami działań zbrojnych zarówno ludności, zakładów pracy, urządzeń użyteczności publicznej, dóbr kultury (np. plany ewakuacji).
2. Wykrywanie zagrożeń i stwarzanie warunków do ostrzegania i alarmowania ludności.
3. Przygotowanie schronów i miejsc ukrycia dla ludności oraz utrzymywanie ich w stanie gotowości do użycia.
4. Gromadzenie i przechowywanie indywidualnych środków ochronnych dla formacji obrony cywilnej i ludności (np. maski gazowe, odzież, środki lecznicze).
5. Wyposażenie formacji obrony cywilnej w specjalistyczny sprzęt ratowniczy.
6. Systematyczne szkolenie w zakresie obrony cywilnej.
7. Współdziałanie w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska oraz usuwanie ich skutków.
W czasie wojny:
1. Ewakuacja ludności, zaciemnianie (brak oświetlenia).
2. Prowadzenie akcji ratunkowej i udzielanie pomocy medycznej.
3. Organizowanie pomieszczeń i zaopatrzenia dla poszkodowanej ludności.
4. Prowadzenie likwidacji skażeń i zakażeń.
5. Przywracanie porządku w strefach dotkniętych klęskami.
6. Pomoc w budowie i odbudowie awaryjnych ujęć wody.
7. Ratowanie żywości i innych dóbr niezbędnych do przetrwania.
8. Grzebanie zmarłych.
Organizacja obrony cywilnej w Polsce
Centralnym organem właściwym w sprawach obrony cywilnej jest Szef Obrony Cywilnej Kraju, którego na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych powołuje Prezes Rady Ministrów. Do jego zadań należy:
- inicjowanie, przygotowywanie, wydawanie i opiniowanie aktów prawnych dotyczących obrony cywilnej;
- uzgadnianie projektu planu obrony cywilnej państwa z Ministrem Obrony Narodowej oraz innymi ministrami;
- określanie założeń do planów obrony cywilnej województw, powiatów, gmin i przedsiębiorstw;
- opracowywanie założeń programowych oraz kierunków kształcenia i szkolenia pracowników, ratowników i ludności w zakresie obrony cywilnej;
- dokonywanie oceny stanu przygotowań obrony cywilnej na szczeblu terenowym (województwa, powiaty i gminy);
- organizowanie i koordynowanie ćwiczeń w zakresie obrony cywilnej;
Określanie założeń dotyczących ewakuacji ludności i mienia na wypadek masowego zagrożenia.