PROGRAM SPECJALIZACJI W DZIEDZINIE FIZJOTERAPIA

Do 1999 roku obowiązywał dwustopniowy system specjalizacji:

• I stopień specjalizacji - po 2-3 latach szkolenia lekarz otrzymywał tytuł "lekarza danej specjalności„ np. lekarz chorób wewnętrznych

• II stopień specjalizacji - lekarz otrzymywał tytuł "lekarza specjalisty" danej specjalności, czyli lekarz specjalista chorób wewnętrznych.

Obecnie funkcjonuje jednostopniowy system specjalizacji - możliwe jest jedynie uzyskanie tytułu specjalisty danej specjalności w trakcie jednolitego szkolenia trwającego zwykle 4 lata.

ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE

CELE KSZTAŁCENIA

Celem specjalizacji w fizjoterapii jest:

• przygotowanie do kompleksowego usprawniania leczniczego

• pogłębianie wiedzy i umiejętności praktycznych

• rozwijanie pożądanych cech osobowości

• nauczenie umiejętności niezbędnych do prowadzenia sportu inwalidów

• przygotowanie do pełnienia funkcji kierowniczych i nadzorujących w Ochronie Zdrowia

UZYSKANE KOMPETENCJE ZAWODOWE

Fizjoterapeuta w toku studiów specjalizacyjnych powinien posiąść wiedzę niezbędną do prowadzenia działalności leczniczej i profilaktycznej polegającej na zlecaniu, kierowaniu i nadzorowaniu procesu fizjoterapii oraz popularyzowaniu zachowań prozdrowotnych.

Absolwent studiów specjalizacyjnych w dziedzinie fizjoterapia uzyska wiedzę i umiejętności umożliwiające:

1. ocenę czynnościową sprawności wydolności układu krążenia (próby wysiłkowe)

2. ocenę sprawności i wydolności układu oddechowego (badania czynnościowe)

3. ocenę sprawności układu nerwowego

4. ocenę sprawności i wydolności układu narządu ruchu

5. ocenę sprawności centralnego i obwodowego układu nerwowego

6. prowadzenie kompleksowego usprawniania metodą prioprioreceptywnego torowania

7. prowadzenie kompleksowego usprawniania dzieci z mózgowym porażeniem i innymi schorzeniami ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego

8. prowadzenie kompleksowego usprawniania dzieci i młodzieży z wadami postawy i bocznym skrzywieniem kręgosłupa

9. prowadzenie kompleksowego usprawniania osób ze schorzeniami i urazami układu nerwowego

10. prowadzenie kompleksowego usprawniania w chorobach reumatycznych, układu krążenia i oddechowego

11. prowadzenie kompleksowego usprawniania osób amputowanych w obrębie kończyn górnych i dolnych- wykazanie się znajomością zasad budowy i działania różnego typu protez

12. zlecanie i wykonywanie zabiegów fizjoterapeutycznych z wykorzystaniem czynników fizykalnych

13. zlecanie i wykonywanie mobilizacji stawów obwodowych i segmentów ruchowych kręgosłupa

14. zlecanie, wykonywanie i ocena badań elektrodiagnostycznych dla potrzeb fizjoterapii

15. znajomość technik gipsowania i wykonywania szyn i łusek gipsowych

16. umiejętność zakładania wyciągów niezbędnych w toku usprawniania

17. znajomość zasad doboru i zlecania odpowiedniego zaopatrzenia ortopedycznego, niezbędnego w procesie usprawniania leczniczego oraz ocena jego wykonania i działania

18. znajomość zasad wykorzystywania i doboru technik terapii zajęciowej w procesie usprawniania

19. udzielanie pierwszej pomocy w stanach bezpośredniego zagrożenia życia

20. interpretację zdjęć radiologicznych w aspekcie przydatności do programowania fizjoterapii

21. ocenę jakości życia.

Kompetencje specjalisty w dziedzinie fizjoterapii:

1. Kierowanie ośrodkiem, poradnią lub zakładem fizjoterapii

2. Organizowanie kompleksowej fizjoterapii w warunkach uzdrowiskowych

3. Organizowanie kompleksowej fizjoterapii w środowisku (domu chorego)

4. Zlecanie, planowanie, stosowanie specjalistycznych metod fizjoterapeutycznych

5. Prowadzenie sportu inwalidów i odnowy biologicznej

6. Zlecanie, planowanie i prowadzenie fizjoterapii w różnych jednostkach chorobowych

7. Planowanie i zastosowanie zaopatrzenie ortopedycznego, pomocy i usprawnień technicznych niezbędnych w toku postępowania fizjoterapeutycznego

Czas trwania specjalizacji

Specjalizacja trwa 4 lata i obejmuje:

• kształcenie teoretyczne (570 godzin)

• kształcenie praktyczne-(staże kierunkowe - 875 godzin, kursy specjalizacyjne - 238 godzin).

W trakcie trwania specjalizacji kandydat powinien odbyć staż podstawowy w wymiarze 3200 godzin wykonywania czynności zawodowych zgodnych z programem specjalizacji.

Aby przystąpić do specjalizacji należy posiadać tytuł magistra na kierunku fizjoterapia lub równorzędnym oraz należy wykonywać czynności zawodowe zgodne z programem specjalizacji.

ZAKRES SPECJALIZACJI

Szczegółowy zakres wymaganej wiedzy teoretycznej:

• Fizjologiczne podstawy fizjoterapii

• Patofizjologia układu krążenia, układu oddechowego, układu nerwowego, układu narządu ruchu i umiejętności oceny sprawności tych układów.

• Teorie i zasady specjalistycznych metod kinezyterapeutycznych.

• Umiejętność kierowania poradnią lub zakładem fizjoterapii(rehabilitacji).

• Zasady i organizacja kompleksowej fizjoterapii w warunkach uzdrowiskowych.

• Zasady i organizacja kompleksowej fizjoterapii w środowisku- domu chorego.

• Teorie sportu inwalidzkiego i odnowy biologicznej.

• Planowanie i prowadzenie fizjoterapii w różnych jednostkach chorobowych.

• Planowanie i zastosowanie zaopatrzenia ortopedycznego, pomocy i usprawnień technicznych niezbędnych w toku postępowania fizjoterapeutycznego.

• Zagadnienia psychologiczne występujące w procesie usprawniania leczniczego, zasady pedagogiki specjalnej.

• Zagadnienia pedagogiczne występujące występujące w procesie fizjoterapii, zasady pedagogiki specjalnej.

• Podstawy naukowe terapii zajęciowej.

Wykaz umiejętności praktycznych będących przedmiotem specjalizacji

W czasie studiów specjalizacyjnych osoba specjalizująca się w fizjoterapii powinna nabyć umiejętności:

• Przeprowadzanie badań diagnostycznych umożliwiających i określających potrzebę i zakres:

-kinezyterapii indywidualnej

-kinezyterapii ogólnie usprawniającej

-metod kinezyterapeutycznych

- terapii zajęciowej

• Wykonywanie czynności związanych z diagnostyką funkcjonalną układu ruchu, krążenia i oddechowego z uwzględnieniem praktycznego przeprowadzenia testów wysiłkowych i prób czynnościowych wraz z wyznaczaniem optymalnych obciążeń treningowych

• Wykonywania, zlecenia zabiegów kinezyterapeutycznych, fizykoterapeutycznych i balneoterapeutycznych oraz oceny reakcji organizmu pacjenta na wykonywany zabieg,

• Interpretacja zdjęć radiologicznych w aspekcie przydatności do programowania fizjoterapii

• Prowadzenia treningu autogennego

• Organizacji pracy zespołu rehabilitacyjnego

• Organizacji pracy w zakresie ochrony zdrowia, znajomość przepisów prawych w zakresie fizjoterapii

• Posługiwania się nowoczesnymi systemami informatycznymi, gromadzenia i przetwarzania danych

• Prowadzenia badań naukowych

• Samokształcenia oraz kształcenia fizjoterapeutów jak i innych członków zespołu rehabilitacyjnego

• Zlecania, dobierania i dopasowywania odpowiedniego zaopatrzenia ortopedycznego.

PLAN KSZTAŁCENIA

Moduły nauczania:

1. Teoria i filozofia fizjoterapii : liczba godzin-5

2. Ocena fizjoterapeutyczna- badania ogólne i czynnościowe : liczba godzin- 60, staż 9,10

3. Diagnostyka funkcjonalna: liczba godzin- 40, staż 9,10

4. Środki i sposoby terapeutyczne w postępowaniu usprawniającym: liczba godzin- 60, staż 9,10

5. Etyka, deontologia i prawo: liczba godzin- 10

6. Organizacja i zarządzanie z elementami ekonomiki ochrony zdrowia: liczba godzin- 10

7. Polityka społeczna i zdrowie publiczne (+kurs 5): liczba godzin- 10

8. Metodologia badań naukowych- informatyka i statystyka w praktyce zawodowej fizjoterapeuty: liczba godzin- 20

9. Zmiany patologiczne wywoływane unieruchomieniem ( z nieczynności) oraz fizjoterapia u osób trzeciego okresu życia: liczba godzin- 20, staż 5,8,9,11

10. Fizjoterapia u osób ze zmianami patologicznymi narządu ruchu (+kurs 6): liczba godzin- 60, staż 1,5,8,9,11

11. Fizjoterapia u osób po urazach i po amputacjach kończyn (+kurs 3): liczba godzin- 30, staż 1,8,9,11

12. Fizjoterapia w wieku rozwojowym (+kursy 2 i 4):liczba godzin- 50, staż 2,9,11

13. Fizjoterapia u dorosłych z zaburzeniami i uszkodzeniami UN (+kurs 7): liczba godzin- 50, staż 3,4,9,11

14. Fizjoterapia u osób z chorobami krążenia i oddechowego (+kurs 1): liczba godzin- 50, staż 6,7,9,11

15. Fizykoterapia, masaż leczniczy i balneologia- metody i postępowanie (+kurs 8): liczba godzin- 80, staż 9,10,11

16. Fizjoterapia w psychiatrii: liczba godzin- 15, staż 9,10

Kursy specjalizacyjne uzupełniające:

1. Diagnostyka funkcjonalna w chorobach układu krążenia i oddechowego (35h)

2. Fizjoterapia u dzieci ryzyka (35h)

3. Współczesne kierunki w zakresie protezowania i aparatownia kończyn górnych, dolnych i tułowia (21h)

4. Zniekształcenia statyczne ciała u dzieci i młodzieży (35h)

5. Zakażenia HIV i choroba AIDS i inne zakażenia (7h)

6. Podstawy terapii manualnej (35h)

7. Podstawy metod neurofizycznych (35h)

8. Podstawy farmakoterapii dla potrzeb fizjoterapii (35h)

Staże kierunkowe

1. w oddziale ortopedyczno-urazowym (105h)

2. w oddziale/ośrodku specjalistycznym dla dzieci z chorobami wieku rozwojowego i porażeniem mózgowym (105h)

3. w oddziale neurologicznym (105h)

4. w oddziale neurochirurgicznym (70h)

5. w oddziale reumatologicznym (70h)

6. w oddziale kardiologicznym/rehabilitacji kardiologicznej (70h)

7. w oddziale chorób płuc/ rehabilitacji pulmonologicznej (70h)

8. w warsztatach ortopedycznych (35h)

9. w zakładzie rehabilitacji/ fizjoterapii ambulatoryjnej (105h)

10. w szpitalu uzdrowiskowym- sanatorium (70h)

11. w oddziale rehabilitacji/ fizjoterapii stacjonarnej (70h)

Formy i metody samokształcenia

Samokształcenie obejmuje:

• studiowanie piśmiennictwa ( literatura obowiązkowa i uzupełniająca)

• odbycia przynajmniej 1 z wytypowanych kursów uzupełniających certyfikowanych przez polskie Towarzystwo Fizjoterapii, przygotowanych wg kryteriów programowych WCPT

• nabywanie doświadczenia w wyniku realizacji zadań praktycznych

• przygotowanie opracowań teoretycznych, pracy poglądowej lub pracy oryginalnej

Praca poglądowa musi być oddana kierownikowi specjalizacji do zaliczenia miesiąc przed złożeniem dokumentów do egzaminu. Osoba specjalizująca się podczas odbywania specjalizacji przygotuje i opublikuje w recenzowanym czasopiśmie medycznym lub wygłosi na posiedzeniu naukowym dwie prace poglądowe, kazuistyczne lub oryginalne.

Metody oceny wiedzy teoretycznej i nabytych umiejętności praktycznych i zakres egzaminu.

1.Ocena wiedzy i umiejętności objętych programem danego modułu:

• Kolokwia i sprawdziany

• ocena złożonych opracowań teoretycznych, pracy poglądowej/pracy oryginalnej

2.Metody oceny znajomości języków obcych:

• rozumienie tekstu pisanego(literatura fachowa)

• porozumiewanie się z pacjentami i przedstawicielami innych zawodów

3.Egzamin

Specjalizację kończy Państwowy Egzamin Specjalistyczny (PESoz), który składa się z dwóch części.

1. Egzamin praktyczny

2. Egzamin teoretyczny (ustny/pisemny)

Specjalista w dziedzinie fizjoterapii powinien wykazać się przedstawionymi poniżej umiejętnościami:

• Dokonać oceny czynnościowej sprawności i wydolności układu krążenia

• Dokonać oceny sprawności i wydolności układu oddechowego

• Dokonać oceny sprawności układu nerwowego

• Dokonać oceny sprawności i wydolności układu narządu ruchu

• Dokonać oceny sprawności centralnego o obwodowego układu nerwowego

• Prowadzić kompleksowe usprawnianie metodą prioprioreceptywnego torowania

• Prowadzić kompleksowe usprawnianie dzieci z mózgowym porażeniem i innymi schorzeniami ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego

• Prowadzić kompleksowe usprawnianie dzieci i młodzieży z wadami postawy i bocznymi skrzywieniami kręgosłupa

• Prowadzić kompleksowe usprawnianie osób ze schorzeniami i urazami układu nerwowego

• Prowadzić kompleksowe usprawnianie w chorobach reumatycznych

• Prowadzić kompleksowe usprawnianie amputowanych w obrębie kończyn górnych i dolnych

• Zastosować zabiegi fizjoterapeutyczne wykorzystujące wszystkie czynniki fizykalne

• Wykonywać mobilizację stawów obwodowych i segmentów ruchowych kręgosłupa

• Wykonywać badanie elektrodiagnostyczne

• Znać techniki gipsowania i wykonywania szyn i łusek gipsowych

• Umieć zakładać wyciągi kończyn i tułowia niezbędne w toku usprawniania

• Znać zasady doboru i zlecania odpowiedniego zaopatrzenia ortopedycznego

• Udzielać pierwszej pomocy przedlekarskiej w stanach bezpośredniego zagrożenia życia

---