Zmiany skórne po przeszczepach reakcja GVH - jest to reakcja uruchamiana obecnością „obcych” komórek limfoidalnych, których gospodarz nie może odrzucić.

Triada Billinghama dla GVH

• komórki przeszczepione muszą być immunokompetentne

• gospodarz posiada izoAg których nie ma (gospodarz stymuluje odpowiedź)

• gospodarz nie jest w stanie wytworzyć skutecznej obrony immunologicznej przeciwko przeszczepowi

• reakcja jest zapoczątkowana przez dojrzałe limfocyty T różniące się od gospodarza antygenami zgodności tkankowej - HLA

• zmiany chorobowe na skórze i błonach śluzowych pojawiają się w następstwie ekspresji MHC II na keratynocytach i innych komórkach

• u pacjentów z GVH występują Przeciwciała krążące oraz złogi IgM i IgG + Complement na granicy skórno-naskórkowej

Wyróżniamy okres ostry (do 100 dni) i przewlekły.

Objawy okresu ostrego:

• po przeszczepieniu szpiku pojawiają się do 10 - 14 dni lub później (do 100 dni)

• występują w skórze, wątrobie, przewodzie pokarmowym

• mogą wystąpić:

• świąd

• przeczulica

• piękące wykwity rumieniowate na dłoniach, podeszwach, małżowinach usznych, szyi, górnej części tułowia

• osutka odropodobna, wykwity pęcherzowe, a nawet erytrodermia lib całkowite złuszczanie się naskórka, przypominające TEN

• w/w zmiany mogą zlewać się w pasma blaszki, ze złuszczaniem

• bolesna obrzęki w miejscu rumieni

• okołopaznokciowe zmiany rumieniowe,

• grudki na kostkach

• zmiany plamisto-grudkowe

• nadżrki błon śluzowych

W/w zmiany znikają po kilkunastu dniach, pozostawiając przebarwienie

• IV stadium - TEN, silne bóle brzucha, lub paraliż jelit

• III stadium - erytrodermia, bilirubinemia 6-15 mg%

• II stadium - zmiany skórne do 50%, bilirubinemia 3-5%

• I stadium - zmiany skórne < 20%, plamki, grudki

Leczenie: kortykosteroidy, Ig anty - tymocytowe, Ig przeciw limfocytom, PUVA.

Objawy okresu przewlekłego:

• zmiany typu lichen planus:

• grudki

• na błonach śluzowych nadżerki o układzie siatkowatym

• zmiany twardzinopodobne (morphea + sclerodermia diffusa)

• wytworzenie pojedynczych lub licznych blaszek

• utrata przydatków

• przykurcze w stawach

• ogólne wyniszczenie

• wyłysienie, bielactwo

• zmiany narządowe

• włókninie płuc

• zapalenie mięśni szkieletowych w procesie włóknienia

• suchość błon śluzowych

• zapalenie wątroby, stawów, osierdzia, opłucnej

• jeżeli zostanie podany szpik autologiczny to zmiany skórne są takie jak w/w, ale zmiany narządowe występują rzadko

• zmiany nerkowe

• związane ze stosowanymi lekami immunosupresyjnymi

• zakażenia oportunistyczne grzybicze(aspergillus), bakteryjne, wirusowe

• zmian wywołane działaniem ubocznym leków

„Choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi” polega na tym, że przeszczepione limfocyty B dawcy, odpowiedzialne za stymulację reakcji immunologicznych, w organizmie biorcy działają według swojego dotychczasowego „zaprogramowania” i rozpoznają komórki organizmu biorcy jako obce. Wysyłają wówczas enzymatyczne sygnały do limfocytów T, stymulując je do wytwarzania przeciwciał przeciwko komórkom biorcy. Te przeciwciała niszczą wszystkie komórki zawierające antygeny rozpoznane jako obce przez limfocyty dawcy, a więc praktycznie wszystkie komórki organizmu biorcy. Na atak najbardziej narażone są komórki o krótkim cyklu życia, a więc komórki nabłonka i niektórych narządów miąższowych (np. wątroba) - ta reakcja jest analogiczna do zwalczania komórek nowotworowych. W efekcie objawy tej choroby: wszelkie dysfunkcje nabłonka (wysypki, pokrzywki, suchość i łuszczenie się skóry oraz nabłonków np. przewodu pokarmowego = biegunki, dróg moczowych = objawy podobne do zapalenia pęcherza itp.), podwyższona aktywność transaminaz - jako miernika uszkodzenia funkcji wątroby. Choroba podobna jest też do chorób alergicznych i leczy się ją lekami przeciwalergicznymi i sterydami. Po przeszczepach krwi pępowinowej reakcje te są znacznie mniej nasilone, ponieważ komórki macierzyste występujące w krwi pępowinowej są „naiwne” immunologiczne.

---