Umowa o dzieło
*przez umowę o dzieło przyjmujący zmówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający zobowiązuje się do uiszczenia wynagrodzenia - Art. 627 KC
- stronami umowy są przyjmujący zlecenie i zamawiający
- przedmiotem świadczenia jest wykonanie dzieła i wynagrodzenie
- jest umową konsensualną, wzajemną, odpłatną, zobowiązującą
*dzieło - musi mieć charakter samoistny (byt niezależny od dłużnika), mas odpowiadać osobistym potrzebom, upodobaniom , wymaganiom zamawiającego
*różnice z umową o pracę - brak zależności między stronami i konieczność osiągnięcia skutku (przy pracy ważne jest świadczenie pracy a nie rezultat)
*różnice z umową zlecenia - dzieło musi być uwieńczone konkretnym i sprawdzalnym rezultatem (przy zleceniu konieczne jest świadczenie osobiste i rezultat nie musi być konieczny)
*zawarcie umowy - wedle zasad ogólnych
*obowiązki przyjmującego:
1) obowiązek wykonania dzieła - odpowiedzialność za jakość
2) sposób wykonania jest pozostawiony uznaniu wykonującego - musi mieć tylko przymioty oznaczone w umowie lub wynikające z charakteru danego dzieła
3) nie ma obowiązku osobistego wykonania dzieła o ile nie wynika to z umowy lub charakteru dzieła
4) przyjmujący zamówienie ma dostarczyć wszystkiego co do wykonania dzieła jest konieczne - jeżeli materiały dostarcza zmawiający to przyjmujący zlecenie powinien ich użyć w sposób odpowiedni oraz złożyć z nich rachunek i zwrócić nie zużytą resztę - Art. 633 KC
5) powinien przystąpić do wykonania dzieła w odpowiednim czasie i wykonać w odpowiednim terminie - gdy przyjmujący opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece że nie jest prawdopodobne ukończenie w terminie zamawiający może bez wyznaczenia terminu odstąpić przed upływem terminu do wykonania dzieła - Art. 635 KC
6) zamawiający ma prawo kontroli - może żądać zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć odpowiedni ku temu termin - po bezskutecznym upływie może powierzyć wykonanie dzieła lub jego poprawienie innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zmówienie - Art. 636 KC
7) wydanie dzieła z chwilą ukończenia
*obowiązki zamawiającego:
1) uiszczenie wynagrodzenia - w braku innej umowy w chwili oddania dzieła - nie musi mieć postaci pieniężnej
-ustalenie wynagrodzenia:
a) wynagrodzenie ryczałtowe - za całość dzieła w jednej sumie pieniężnej lub wartości globalnej - nie jest możliwe podwyższenie lub obniżenie ceny (dopuszczalne jest powołanie się na klauzulę rebus sic stanibus Art. 629 - 632 KC)
b) wynagrodzenie kosztorysowe - ustalone na podstawie zestawienia planowanych prac i przewidywanych kosztów - Art. 629 KC
-każda ze stron może żądać zmiany umówionego wynagrodzenia kosztorysowego w razie zmiany cen lub stawek przyjętych w obliczeniach kosztorysowych w toku wykonywania dzieła w drodze zarządzenia właściwego organu państwowego
- gdy zajdzie konieczność wykonania dodatkowych prac - gdy kosztorys sporządzał zamawiający to można żądać podwyższenia wynagrodzenia, gdy przyjmujący zlecenie to można tylko gdy przy zachowaniu należytej staranności nie mógł przewidzieć konieczności dodatkowych prac - Art. 630 KC
- znaczące podwyższenie wynagrodzenia kosztorysowego upoważnia zlecającego do odstąpienia od umowy za uiszczeniem odpowiedniej części umówionego wynagrodzenia Art. 631 KC
2) obowiązek współdziałania z przyjmującym zamówienie, gdy bez tego świadczenie nie może być wykonane
3) obowiązek odebrania gdy zmówienie zostało ukończone
*szczególne skutki utraty lub uszkodzenia dzieła: zasada generalna - ryzyko ponosi przyjmujący zamówienie - wyjątki:
a) przy dostarczeniu materiału przez zamawiającego on ponosi ryzyko za jego utratę lub przypadkowe zniszczenie Art. 641 KC
b) jeżeli dzieło uległo zniszczeniu lub uszkodzeniu wskutek wadliwości materiału dostarczonego przez zamawiającego lub zastosowania się do jego wskazówek przy wykonaniu dzieła
*rękojmia - ukształtowana zbieżnie z rękojmią przy sprzedaży
- jeżeli wadę da się naprawić zmawiający może zgłosić stosowne żądanie i wyznaczyć odpowiedni termin - po jego bezskutecznym upływie może nie przyjąć naprawy dzieła Art. 647 KC przyjmujący zlecenie może odmówić jeżeli wymagało by to nadmiernych kosztów
- jeżeli wady nie da się usunąć lub nie da się usunąć w odpowiednim czasie to:
a) gdy wady są istotne można odstąpić od umowy
b) gdy wady są nieistotne można żądać obniżenia ceny
*zakończenie stosunku prawnego:
1) w każdej chwili przez zamawiającego przez jednostronne oświadczenie woli i z uiszczeniem umówionego wynagrodzenia
2) w wyniku śmierci przyjmującego zamówienie, jeżeli wykonanie dzieła zależy od jego przymiotów osobistych - również w przypadku niezdolności do pracy - Art. 645 KC
3) Jeżeli materiał był własnością przyjmującego zamówienie, a dzieło częściowo wykonane przedstawia ze względu na zamierzony cel umowy wartość dla zamawiającego, przyjmujący zamówienie lub jego spadkobierca może żądać, ażeby zamawiający odebrał materiał w stanie, w jakim się znajduje, za zapłatą jego wartości oraz odpowiedniej części wynagrodzenia
-wszelkie roszczenia przedawniają się z upływem 2 lat od dnia oddania dzieła lub od dnia w którym dzieło miało być oddane
Datio in solum / odnowienie
*datio im solum - świadczenie w miejsce wypełnienia zachodzi gdy dłużnik zamiast świadczenia, które powinien spełnić zgodnie z treścią zobowiązania ofiarowuje wierzycielowi inne świadczenie, wierzyciel je przyjmuje - Art. 453 KC - zobowiązanie wygasa tak jakby wygasło przez zwykłe wykonanie
-przesłanka konieczną wygaśnięcia zobowiązania jest umowa i rzeczywiste dokonanie świadczenie przez dłużnika
- gdy dłużnik przy świadczeniu w miejsce wypełnienia świadczył rzecz wadliwą uważa się że dotychczasowy dług wygasa a co do wad stosuje się rękojmię jak przy umowie sprzedaży
*odnowienie - novatio - umowa stron, w której dłużnik zobowiązuje się świadczyć co innego niż był zobowiązany lub świadczyć to samo lecz z innej podstawy prawnej - Art. 506 KC
- dawny dług wygasa, powstaje nowy - uważa się, że wygaśnięcie pierwotnego zobowiązania nastąpiło z zaspokojeniem wierzyciela
- w miejsce świadczenia wstępuje nowe zobowiązanie dłużnika
- celem odnowienie jest wygaśnięcie starego świadczenia przez zaciągnięcie nowego
- w razie wątpliwości nie stanowią odnowienia zmiany, które dotyczą czasu miejsca, sposobu wykonania świadczenia lub zmiany w zabezpieczeniu świadczenia - Art. 506 KC
- odnowienie nie ma mocy wstecznej - działa ex nunc
- wszelkie prawa dodatkowe związane ze starym zobowiązaniem wygasają z wyjątkiem poręczenia lub zabezpieczenia rzeczowego dawnej należności, które przechodzi na nową ilekroć poręczyciel lub osoba dająca zabezpieczenie wyraża na to zgodę - Art. 507 KC
Świadczenie osobiste
*wierzyciel może domagać się świadczenia osobistego tylko w przypadkach, w których to wynika z treści czynności prawnej, z ustawy lub z właściwości świadczenia - Art. 356 KC
*ilekroć nie chodzi o świadczenie osobiste, zobowiązanie może być wykonane przez osobę trzecią działającą w imieniu lub z upoważnienia i na rzecz dłużnika
*jeżeli świadczenie o nie wymagające świadczenia osobistego wykonuje osoba trzecia we własnym imieniu za widzą lub bez wiedzy dłużnika wierzyciel może przyjąć takie świadczenie i wówczas zobowiązanie wygasa - może jednak odmówić jego przyjęcia (wyjątek stanowią świadczenia pieniężne, które musi przyjąć gdy wierzytelność jest już wymagalna)
Umowa na rzecz osoby trzeciej
*w umowie jedna ze stron zobowiązuje się wobec drugiej spełnić należne jej świadczenie na rzecz osoby trzeciej, nie biorącej w umowie udziału - pactum in fovorem tertii
*ilekroć w umowie zastrzeżono, że dłużnik spełni świadczenie na rzecz osoby trzeciej, osoba ta w braku odmiennych wskazań może żądać bezpośrednio od dłużnika spełnienia zastrzeżonego świadczenia - Art. 393 KC
- żądanie to przysługuje w imieniu własnym i ma charakter roszczenia
*chwila nabycia przez osobę trzecią roszczenia - od chwili zawarcia umowy (Czachórski)
*ograniczenia co do odwołania upoważnienia dla osoby trzeciej przez wierzyciela - do chwili gdy osoba trzecia, która ma otrzymać świadczenie, złoży którejkolwiek ze stron oświadczenie, że ze swojego uprawnienia ma zamiar skorzystać - Art. 393 KC
*jeżeli osoba trzecia odmawia przyjęcia świadczenia, wierzyciel może żądać spełnienia go do swoich rąk, o ile nie sprzeciwia się temu natura świadczenia
Umowa o świadczenie osoby trzeciej
*możliwe jest zawarcie umowy, w której dłużnik składa przyrzeczenie, że osoba trzecia zaciągnie wobec jednego z kontrahentów zobowiązanie lub spełni świadczenie
*zakres roszczenia przeciwko dłużnikowi:
a) gdy dłużnik zobowiązuje się jedynie do dołożenia starań to nie ponosi on odpowiedzialność za to, że spodziewany skutek nie nastąpił
b) gdy dłużnik bierze na siebie gwarancję to ponosi odpowiedzialność
- jeżeli osoba trzecia nie zachowuje się w sposób spodziewany to dłużnik jest zobowiązany n naprawić wynikłą z tego szkodę
- przyrzekający może zwolnić się z odpowiedzialności przez spełnienie przyrzeczonego świadczenia zamiast osoby trzeciej chyba, że sprzeciwia się to umowie lub właściwości świadczenia Art. 391 KC