Zakres materiału - historia filozofii:

I - Filozofia - podstawowe pytania, problemy i zagadnienia;

• prezentacja podstawowych problemów filozoficznych na przykładzie pierwszych wieków starożytnej filozofii greckiej:

1. ontologia: materializm a materializm hylozoistyczny,

2. epistemologia:

I - a - Wstępne - jończycy,

• pojęcia: materializm, materializm hylozoistyczny, arché - prasubstancja,

• Anaksymander: apeiron, w jaki sposób z apeironu nieposiadającego jakości /nieokreślonego apeironu/ mógł powstać świat pełen jakości /cech jakościowych, określony/,

• Heraklit: dialektyczna wizja rzeczywistości,

II - Sokrates - lit. Platon, Obrona Sokrates.,

• pojęcia: moralizm, rygoryzm moralny, ironia sokratejska, metoda dyskusji, intelektualizm etyczny,

• „Wiem, że nic nie wiem”,

• stosunek do grupy, społeczeństwa, stosunek do dóbr materialnych,

• wartości - jakie wartości są godne wyboru, i dlaczego,

III - Platon - Arystoteles

1. Platon

• Koncepcja świata idei, relacja - świat idei, świat rzeczy

• model duszy a struktura społeczeństwa, stosunek do rodziny i własności prywatnej, miejsce sztuki w wychowawczej aktywności państwa.

2. Arystoteles

• Ontologia, pojęcie substancji, materia a forma w substancji

• idea: człowiek to „zwierze polityczne”, polemika z Platonem, pojęcie sprawiedliwości,

• etyka umiaru „złotego środka”, niewolnik to „mówiące narzędzie”

IV - Epikur i atomizm

1. Demokryt:

• pojęcia: atom, atrybut atomów, determinizm,

• atomizm - własności atomów a własności rzeczy zbudowanych z atomów, takich własności jak: kolor, smak, zapach, temperatura, /co wyznacza takie własności rzeczy - jak kolor, itd./

2. Epikur - lit. Epikur, List do Menoikeusa.,

• materializm, atomizm, parenkliza atomów, hedonizm umiarkowany a hedonizm skrajny, przyjemność negatywna,

• potrzeba a przyjemność, podział potrzeb, potrzeby urojone,

• czy człowiek Epikura jest wolny /uzasadnienie/,

• czwórmian leczniczy Epikura,

• jednostka a społeczeństwo, „Żyj w ukryciu”, „Przejdź przez życie w cieniu.”,

V. - Stoicyzm - Marek Aureliusz, Rozmyślania., ks. IX, i Seneka, Dialogi /szczególnie - O życiu szczęśliwym, rozdz. XX-XXII/.

• pojęcia - moralizm, intelektualizm etyczny, finalizm /teleologizm/ apatia - wyzwolenie od namiętności, ataraksja, fatalizm,

• wizja rzeczywistości jako można odczytać u stoików, jaka leży u podstaw ich myśli, ich wizji losu człowieka,

• „dobra własne” a „dobra cudze”,

• wiara w fatalizm a aktywizm, /dlaczego człowiek powinien być zaangażowany społecznie, co było źródłem takiego działania/,

---