SZKOŁA WSPOMAGAJĄCA ROZWÓJ
Szkoła masowa powstała stosunkowo niedawno, bo w XIX wieku. Od zawsze za podstawową funkcję szkoły uznawano funkcję adaptacyjną, zaraz po niej wyzwalającą . osoby, które posyłały do szkoły własne dzieci oczekiwały, że w szkolnych murach nauczyciele udzielą im wsparcia w procesie edukacyjnym - w przygotowaniu do dorosłości. Przygotowanie to polegać miało nie tylko na przekazywaniu wiedzy z zakresu nauki, obywatelstwa, ale również na ujawnianiu oraz rozwijaniu potencjału uczniów.
Szkolnictwo, na początku swego istnienia było pod wielkim wpływem z zewnątrz takich jak: pojawienie się państw narodowych, czy rozwój nowoczesnego przemysłu. Wszystko to wymuszało na szkole realizowanie programów wychowania narodowego i przygotowania ludzi do pracy zawodowej. W wieku XX powstaje prąd pedagogiczny, tzw. socjologizm. Wskazuje on, że istotą edukacji jest przejmowanie przed młodsze pokolenia norm, wartości i wzorców zachowania od starszej generacji. Na przełomie XIX i XX w. pod wpływem nowych prądów intelektualnych powstały segmenty edukacji nakierunkowane na realizację w większym stopniu funkcji wyzwalającej. tak oto powstaje szkoła alternatywna stawiająca na różnorodne formy pracy nad uczniem i stawianie go w centrum zainteresowania. Inspirowane to było nowościami z psychologii i genetyki: poznawczą psychologią rozwojową Jeana Piageta, psychoanalizą Zygmunta Freuda, psychologią indywidualną Alfreda Adlera.
Powstanie szkół alternatywnych było odzewem na głosy o potrzebie humanizowania edukacji, koncentrowaniu jej na osobie, dostosowaniu oferty do indywidualnych możliwości ucznia. Zmiana polegała głownie na wykreowaniu łatwego w zarządzaniu systemu klasowo - lekcyjnego. Kryteria podziału organizacyjnych form nauczania (wg dydaktyki ogólnej):
ZE WZGLĘDU NA CZAS I MIEJSCE:
zajęcia lekcyjne
zajęcia pozalekcyjne
szkolne
pozaszkolne
ZE WZGLĘDU NA LICZBĘ UCZNIÓW:
nauczanie jednostkowe
nauczanie zbiorowe
Nauczanie jednostkowe jest najstarszą formą nauczania. Pojawiło się wraz z pojawieniem się profesji nauczyciela - mistrza. Największą zaletą jest indywidualizacja treści, czasu, metod nauczania, zaś wadą jest niska efektywność oraz znikome uwzględnienie tzw. uczenia się uczniów od siebie nawzajem.
W XV i XVI wieku, w epoce renesansu opracowano zręby systemu klasowo-lekcyjnego. Stanowi on stały element szkoły tradycyjnej a jego cechy to:
dzielenie uczniów na klasy szkolne wg wieku,
osiąganie celów nauczania w ramach rocznego planu nauczania,
uznanie lekcji za podstawową jednostkę organizacyjną,
zasada jedna lekcja = jeden przedmiot,
przyznanie kierowniczej roli nauczycielowi.