ELASTYCZNOŚCI

E_DPp = *P_p/P_p: *D/D

Dobra: (+)normalne (-)podrzędne (>1)wyższego rzędu (<1)podstawowe

E_MCPp = *P_pX/P_pX: *C_Y/C_Y

Dobra: (+) komplementarne (-) substytucyjne

E_CPp = *P_p/P_p: *C/C

Popyt (|E_MPp|): (=0)sztywny (0;1)elastyczny (=1)elastyczność wzorcowa (>1)wysoce elastyczny (∞)doskonale elastyczny

E_CPd = *P_d/P_d: *C/C

Podaż: jak wyżej

KOSZTY I UTARGI

K_c=K_z+K_s

K_k=*K_c/*Q

K_p=K_c/Q

K_pz=K_z/Q

K_ps=K_s/Q

U_c=c*Q

U_p=U_c/Q

U_k=*U_c/*Q DETERMINANTY:

Popytu:

dochody ludności; ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych; moda, gust, itd.; reklama I marketing; dostępność kredytu konsumpcyjnego; oczekiwania konsumentów dotyczące kształtowania się cen w przyszłości; zmiany liczby i struktury ludności

Podaży:

ceny surowców, czynników produkcji, maszyn; wprowadzenie postępu technologicznego; liczba firm działających na rynku; oczekiwania producentów dotyczące ukształtowania się sytuacji rynkowej w przyszłości; warunki naturalne, klimat, pogoda; działania rządu wpływające na producentów

Elastyczności cenowej popytu:

zakres występowania substytutów (im lepsze, większa ich dostępność tym popyt bardziej elastyczny); udział wydatków na dane dobro w budżecie gosp dom (im większe tym elastyczność większa); rola i znaczenia produktu w zaspokojeniu potrzeb (mała elastyczność, bo kupujemy potrzebne rzeczy); czas brany pod uwagę (E_CPp z czasem - szukanie substytutów; z czasem - używki)

KRZYWA OBOJĘTNOŚCI - pokazuje wszystkie kombinacje dwóch dóbr dające konsumentowi taką samą użyteczność całkowitą

LINIA OGRANICZENIA BUDŻETOWEGO - wyznacza ceny i dochody (przy zał.: cały dochód konsumenta przeznaczony jest na zakup dóbr, ceny rynkowe są znane i bez zmian, wybór między dwoma dobrami), pokazuje ona zbiór kombinacji dóbr X i Y osiągalnych przy danym dochodzie i ustalonej cenie

RÓWNOWAGA KONSUMENTA - stan, w którym konsument postępuje racjonalnie I ceny nabywanych dóbr są takie same, a użyteczność krańcowa jest równa (punkt przecięcia linii ograniczenia budżetowego I krzywej obojętności

RENTA GRUNTOWA - opłata za użytkowanie (dzierżawę) ziemi, podstawa do ustalenia ceny ziemi

NIESPRAWNOŚCI RYNKU:

1. Rynki są niedoskonałe, monopolistyczne (niepełne wykorzystanie mocy produkcyjnych i czynników produkcji oraz zasobów; wyższe ceny i niższe rozmiary produkcji; hamowanie postępu technicznego; nierównomierny podział dochodów w gospodarce)

2. Niektóre rynki nie występują lub są niepełne (informacje, ryzyko)

3. Podział dochodów uzyskiwany w działaniu rynku może być uznawany za niesprawiedliwy, prowadzić do różnic nieakceptowanych społecznie ( w związku z tym państwo musi wprowadzić redystrybucję dochodów)

4. W gospodarce wytwarzane są dobra rynkowe; dzielone na prywatne i publiczne

5. Występowanie efektów zewnętrznych (ujemnych, dodatnich)

6. W gospodarce występuje popyt na dobra społecznie pożądane i szkodliwe. Konsumpcja pierwszych powinna być zwiększona, a drugich zmniejszona

7. W gospodarce występuje sprzeczność między nakładami, a efektami długo i krótko terminowymi (deficyt budżetowy => dług publiczny)

8. Wady strukturalne, rozwój nierównomierny, cykliczny (dobre okresy, albo regresja gospodarcza)

9. Współczesne gospodarki muszą ponosić nakłady na prace badawcze, rozwojowe. Pewnych nie można narzucić na przedsiębiorstwo, a państwo musi to wykonać

WADY MONOPOLU:

1. Przedsiębiorstwa monopolistyczne produkuja mniej niż w konkurencji doskonałej, a cena proponowana przez monopol jest wyższa niż ustalona w konkurencji doskonałej

2. Z reguły przedś monopol. mają wyższe koszty wytwarzania, niższą efektywność ekonomiczną (brak konkurencji, niepełne wykorzystanbie możliwości produkcyjnych

3. Nierównomierny podział dochodów między firmy zmonolpolizowane i nie (mogą narzucić wyższą cenę, itd.)

4. Marnotrawstwo związane z kosztami zbędnymi (reklamą, niewykorzystaniem mocy produkcyjnych)

5. Dozowanie postępu technicznego ( nie ma konkurencji, postęp może poczekać)

6. Różnicowanie cen, dyskryminacja cenowa (podnoszenie ceny, ograniczanie rozmiarow produkcji przynoszące wyższy zysk, ustalanie różnych cen dla różnych odbiorców)

STRATEGIE OLIGOPOLI:

1. Poszczególne firmy bez porozumień z konkurentami określają rozmiary produkcji i cen, wg. własnego uznania. Każda z firm stara się obniżać ceny aby zwięikszyć swój udział w rynku (ceny i tak wyższe niż w doskonałej)

2. Porozumienie w sprawie ustalania cen; jedna firma lider cenowy (bo ma największy udział w rynku, najniższe koszty lub najepsze rozeznanie w rynku), inni go nasladują

3. Wszystkie firmy zachowują się jak liderzy

4. Firmy naśladują swoich rywali ( w obniżaniu cen, kampani reklamowej)

5. Porozumienie w cenach i rozmiarach produkcji, a w praktyce żadna tego nie przestrzega

ŹRÓDŁA KORZYŚCI I NIEKORZYŚCI SKALI:

K wewn:

1. technologiczne

- obnizka kosztów

- niektóre czynniki prod sa niepodzielne, efektywnie można je wykorzystać tylko w dużych przedś (piece hutnicze)

- możliwość prod. Wielofazowej, przy jednej strukturze organizacyjnej

- środki na prowadzenie prac badawczo - rozwojowych

2.marketingowe

- zakupy hurtowe materiałów itd.

- pewne koszty (transport, magazynowanie) nie rosną proporcjonalnie do wzrostu rozmiarów prod.

- możliwość zatrudnienia wykwalifikowanych pracowników zajmujących się zaopatrzeniem, eksportem, analizą rynku, zbytem

- koszty marketingowe niższe, bo rozkładają się na większą liczbę produktów

3.finansowe

- łatwiej uzyskać kredyt bankowy

możliwość korzystanie z dodatkowego źródła finansowania przez emisję akcji, obligacji, itd.

K zewn: gdy u dostawców lub kooperantów obniżają się koszty przeciętne co prowadzi do spadku ceny surowców energii, usług

NK wewn:

1.kierownicze

- coraz trudniejsze zarządzanie firmą, rosną koszty administracyjne

- wydłużenie procesu podejmowania decyzji, firma nei zawsze może na czas wykorzystać możliwości jakie pojawiają się na rynku, mała elastyczność, spowolnienie reakcji na popyt

2.geograficzne

- wzrost rozmiarów produkcji może prowadzić do wzrostu kosztów transportu i do obniżenia jakości surowców lub gotowych wyrobów (pieczywo)

EFEKTY POPYTU

1. funkcjonalny - wynika z cech jakosciowych danego dobra - jest funkcją jego wartości użytkowej

2. niefunkcjonalny - wynika z oddziaływania tzw. efektów zewnętrznych na użyteczność (użyteczność może się zmieniać w zal od zachowania innych konsumentów):

- efekt owczego pędu - popyt na dobro wzrasta, bo inni konsumują to dobro

- efekt snobizmu - popyt na dobro maleje, bo inni konsumują to dobro

- efekt veblenowski - popyt wzrasta wraz ze wzrostem cen (dobra prestiżowe)

---