PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA
Wykład 5 - zagadnienia do opracowania
Aktywność człowieka a konteksty rozwoju
1.Kontekst rozwoju
Środowisko a kontekst rozwoju
Zmiana podejścia do środowiska:
Człowiek ulokowany w środowisku (1870-1930)
Rola podejmowanych interakcji (1930-1960)
Dynamiczny związek człowiek - otoczenia (1960-…)
Kontekst rozwoju = (w + z)
wewnętrzny
zewnętrzny
Fizyczny,
Społeczny
Kulturowy
Historyczny
2. Psychologia ekologiczna (Baker, Wright)
Analiza mikrośrodowisk - ośrodków aktywności
Miejsce, wzorzec zachowań, czas
Zdolność do samoregulacji
Marginesowe znaczenie właściwości indywidualnych
Ignorowanie interakcji o/s
3.Ekologiczna koncepcja Bronfenbrennera
4. Psychologia środowiskowa
Ekologiczny model człowieka Altmana
Jedność człowieka i środowiska fizycznego
David Magnuson - człowiek w środowisku
Osoba - układ mediacyjny, biologiczno - fizjologiczny, reakcji i czynności
Środowisko - aktualne, mikrośrodowisko, makrośrodowisko
5.Kontekst społeczny
Poziomy przestrzeni społecznej (Hinde)
- poziom osób i interakcji
- poziom grup
- poziom relacji między grupami
Poziomy organizacji społecznej
Intrapersonalny
Interpersonalny
Grupowy
Instytucjonlny
Społeczności lokalnej
Społeczeństwa globalnego
6. Oddziaływanie kontekstu na rozwój
- podtrzymywanie
- zmiana tempa
- zmiana toru
Tworzenie przestrzeni do działania
Organizacja czasu
Dostęp do materiałów i środków
Ingerencja w aktywność
7. Typy kultur według M. Mead
Kultura postfiguratywna
Kultura konfiguratywna
Kultura prefiguratywna
8.Aktywność na przestrzeni życia
Zabawa / nauka / praca
Strukturacja - restrukturacja doświadczenia (M.Tyszkowa)
Działalność przedmiotowa/ społeczna
Doświadczenie - doświadczanie/ ślad pamięciowy/ praktyka/ przeżycia znaczące/ ogół zjawisk
Doświadczenie - oczekiwania, zakres działań, modyfikacja wzoru doświadczeń, selekcja dalszych doświadczeń
Doświadczenie świadome i nieświadome
Doświadczenie praktyczne
Doświadczenie gatunkowe, indywidualne, społeczne
Doświadczenie - zapis vs wniosek
9.Kierunki rozwoju aktywności
Chaos - uporządkowanie
Czynności proste - złożone
Struktura niepełna - pełna
Funkcjonalna nieskuteczność - struktura efektywna
Struktura nieekonomiczna - ekonomiczna
Struktura nieciągła - płynna
10. Funkcje autokreacji (Pietrasiński)
Zwiększenie skuteczności urabiania poprzez zaangażowanie
Kompensacja braków urabiania
Realizacja nowych wartości
Przeciwstawianie się określonym oddziaływaniom
Rewidowanie wyników urabiania
11.Formy aktywności - ZABAWA
Upust energii (Schiller, Spencer)
Relaksacja (Lazarus)
Wyładowanie atawistycznych skłonności (Hall)
Ćwiczenie przygotowawcze (Groos, Froebl)
Oczyszczenie (Carr, Freud)
Funkcja zastępcza (Claparede)
Przyjemność (K. Bühler)
Integracja potrzeb (Erikson)
Wytwarzanie symboli (Piaget)
Fikcja (Wygotsky)
Regulacja pobudzenia (Berlyne, Ellis, Hutt)
Współpraca (Hurlock)
Przedwstęp (Baley, Szuman)
Przystosowanie się (Bruner)
12.Rozwój zabawy według Bornsteina
Funkcjonalno - manipulacyjne:
Ogólna aktywność funkcjonalna
Niespecyficzne działania kombinowane
Manipulacje specyficzne
Stadium przejściowe
Symboliczne:
Udawanie skierowane na siebie
Udawanie skierowane na innych
Sekwencje czynności udawanych
Zabawa w udawanie z przedmiotami zastępczymi
13.Twórczość dziecięca
Znamiona twórczości w ogóle
Nowatorstwo (Hurlock)
Osobista interpretacja rzeczywistości (Gloton)
Wytwór zabaw konstrukcyjnych (Bühler)
Znaczenie rysunku w rozwoju
14. Nauka
Nauczanie naturalne
Nauczanie strukturalne
Gotowość szkolna
Adolescencja - znaczenie celu
Nauka a zainteresowania
Nauczanie permanentne
15.Praca
Czynności domowe vs zarobkowe
Zaspokojenie potrzeb
Poczucie tożsamości
Spełnienie koncepcji własnej osoby (Super)
Wybór zawodu - fantazjowanie, rozważanie, realizm (Ginzberg)
Rozpoznanie kompetencji i typu I (Gardner)
Dopasowanie vs stres
17. Aktywny człowiek - kontekst rozwoju
Subsystemy tworzące ekosystem
Wzajemny związek
Stałe przekształcenia
Wiele poziomów funkcjonowania subsystemów