Paweł Idzik
Słynne bogactwo, czyli... perły w Kwisie!
Sławy Okręgowi Kwisy nie tylko w Saksonii, ale i w Europie przyczyniły się perły. W XVI wieku, a zapewne jednak, wcześniej odkryto w rzecze Kwisie perły. Nie wiadomo jak to się stało dokładnie, faktem jest jednak, że w małżach tu żyjących, które nazwane są skójka perłorodna, zaczęto znajdować perły. Ponieważ połów pereł był zastrzeżony do wyłącznej dyspozycji władców saksońskich, ustanowili oni specjalnego pełnomocnika, który zajmował się poławianiem tychże skójek i wyjmowaniem z nich pereł. Małże te występowały w okolicach Leśnej, koło Czochy, znajdowano je także w Potoku Miłoszowskim. Niestety, skójka z biegiem lat występowała coraz rzadziej. W 1729 władca Saksonii zabronił nawet ich odłowu, wprowadził okresy ochronne. Nie na wiele to sie zdało. Jednakże jeszcze około 1800 roku skójka występowała w Kwisie. W coraz mniejszych co prawda koloniach. Najliczniejsze jej stanowiska odnotowano wtedy m.in. koło Lechowa, gdzie znajdowała się również szlifiernia pereł. Skójki ostatecznie wyginęły na początku XX wieku. W połowie lat siedemdziesiątych XX wieku podjęto próbę odrodzenia kolonii tych małży w Kwisie. Niestety kilkadziesiąt tych małży, wpuszczono do kwisy w okolicach Świeradowa, nie przeżyło. Nie odnaleziono żadnej z nich.
Szlifiernie pereł istniało nie tylko koło Leśnej. Wzmiankowane są one także w Miłoszowie i Pobiednej. Najbardziej znana szlifiernia mieściła się jednak w starym młynie (Hagenmuhle) koło Lechowa. Osadę tę założyli w połowie XVII wieku emigranci religijni z Czech. Młyn- szlifiernia został jednak uszkodzony podczas powodzi w 1981roku i rozebrany.
http://lesna15.webpark.pl/bogactwo.htm