Wakacje zbliżają się wielkimi krokami... Już wszyscy nie mogą się doczekać, szczególnie zuchy. Tylko...
Jak zorganizować kolonię zuchową?
Kolonia zuchowa jest kontynuacją całorocznej pracy gromady, w najbardziej sprzyjających warunkach. Jest to końcowy egzamin drużynowego z jego umiejętności organizatorskich i wychowawczych, a zarazem próba zuchowej dojrzałości samych zuchów. Kolonia to kropka nad „i” postawiona po dziesięciomiesięcznej pracy gromady.
Kolonia zuchowa wyróżnia się tym, że całość życia zorganizowana jest na sposób zuchowy. Kodeksem postępowania jest Prawo Zucha. Podczas kolonii zuchy zżywają się w zespole, uczą się samodzielności, samoobsługi, samorządności, dyscypliny, porządku, rozwijają swoje zainteresowania, wzmacniają swoją kondycję fizyczną, zdobywają pożyteczne umiejętności, uczą się poszanowania przyrody i tego, co jest własnością wszystkich.
Najlepszym rozwiązaniem byłoby, gdyby na kolonię wyjeżdżała cała gromada. Nie zawsze jest to możliwe. Częściej zdarza się tak, że na kolonię organizowaną przez namiestnika zuchowego lub któregoś z drużynowych wyjeżdżają zuchy z kilku gromad. W tym przypadku organizujemy zuchy w gromady kolonijne. Komendantem kolonii powinien być najbardziej doświadczony drużynowy, kadrą zaś drużynowi gromad i instruktorzy, którzy potrafią się świetnie bawić, pomóc, pokazać, a równocześnie wymagają, ale tak, jak przyjaciel, starszy brat lub siostra.
Prawo organizowania kolonii zuchowej mają gromady zuchowe, namiestnictwa zuchowe i harcerskie komendy. Samodzielnie prowadzić kolonię zuchową może jednak tylko pełnoletni instruktor zuchowy w stopniu podharcmistrza, posiadający doświadczenie w pracy z zuchami i organizowaniu kolonii - po spełnieniu wymagań formalnoprawnych wynikających z przepisów państwowych. Drużynowy niepełnoletni może wyjechać ze swoją gromadą na kolonię tylko z opiekunem, który ponosi odpowiedzialność za pracę kolonii i bezpieczeństwo dzieci. W przypadku gdy kolonię organizuje namiestnictwo (komenda hufca), a ty jesteś niepełnoletnim lub niedoświadczonym drużynowym, możesz uczestniczyć w kolonii pełniąc funkcję przybocznego lub drużynowego.
Aby kolonia sprawnie funkcjonowała, potrzebna jest dostateczna liczba kadry. Trudno przecież będzie przeprowadzić zajęcia z 50 zuchami jednej lub dwu osobom.
Dobierając kadrę na kolonię, musimy zwrócić uwagę na to, czy dane osoby mają predyspozycje do pracy z dziećmi.
Członkowie kadry powinni mieć różnorodne umiejętności, co zapewni wszechstronne przygotowanie kolonii i możliwości wzajemnego uzupełniania się (np. ktoś pokieruje majsterką, ktoś inny poprowadzi piosenki i pląsy).
Dobierając kadrę na kolonię, należy od razu określić wszystkim ściśle, jakie będą mieli obowiązki na kolonii. To pozwoli uniknąć nam ewentualnych problemów.
Program kolonii zuchowej wtedy spełni swoje zadania, gdy uwzględni przede wszystkim potrzeby wychowawcze zuchów. Dobrze skonstruowany program podporządkowuje każdy dzień kolonii określonemu tematowi, który wynika ze szczegółowego planu.
Program kolonii musi być tak przemyślany, aby jego realizacja zapewniła zuchom okazję do radosnej zabawy i aktywnego wypoczynku, aby umożliwiła rozwijanie inicjatywy, samorządności zuchów i kształtowała ich osobowość. Sprawności zuchowe są nieodzownym elementem programu kolonii. Dobór ich i powiązanie ze sobą wymaga od kadry programowej dużej pomysłowości. Cykle sprawnościowe nie zamykają się tutaj dwugodzinnymi zbiórkami tak, jak w ciągu roku szkolnego, lecz trwają całymi dniami, a nawet tygodniami. Opracowanie cyklu sprawnościowego na kolonii jest podobne do tego, jaki robi się w ciągu roku szkolnego. Należy jednak pamiętać, że na kolonii zbiórka trwa cały dzień. Rozpoczyna się rano obrzędową pobudką, zabawą poranną (gimnastyką) i obrzędowym rozpoczęciem, czyli apelem porannym. Kończy się też obrzędowo podczas kominka.
Opisując obowiązki kadry kolonii bardzo często używamy określenia: „czuwać nad zdrowiem, życiem i bezpieczeństwem dzieci”.
Rodzice, wysyłając dziecko na kolonie zuchową, powierzają w nasze ręce ich życie. My powinniśmy robić wszystko, by dzieciom przez 21 dni nic się nie stało. Powinniśmy dbać o ich bezpieczeństwo.
Jedną z podstawowych zasad zapobiegania wypadkom i chorobom jest przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny przez cały czas. Najlepszym środkiem profilaktycznym jest stosowanie przez zuchy zasad higieny. Przede wszystkim należy pilnować zuchy przy rannym i wieczornym myciu i pamiętać o myciu rąk przed każdym posiłkiem. Zuchy przynajmniej raz w tygodniu powinny porządnie się wykąpać w ciepłej wodzie i umyć włosy (to zapewnia kadra obozu), codziennie należy sprawdzać, czy dzieci mają na sobie czystą bieliznę osobistą oraz ubranie, by pod koniec kolonii nie okazało się, że zuchy (choć mają tyle różnych ubrań) chodzą ciągle w tym samym. Należy także dopilnować porządku w pomieszczeniach, w których przebywają zuchy, oraz w najbliższym otoczeniu kolonii.
Przed wyjazdem na kolonię należy poznać wszystkie przeciwwskazania zdrowotne dotyczące każdego dziecka. Dlatego powinniśmy szczególnie „uczulić” rodziców, by solidnie wypisywali kartę zdrowia dziecka, z której my dowiemy się później, czego dziecko nie może jeść, czego robić, jakie lekarstwa i jak często musi przyjmować itp. Najlepiej, gdy te wszystkie informacje spiszecie na oddzielnej kartce i powiesicie w swojej kadrówce, by móc do niej często zaglądać.
Planując zajęcia musicie je dostosować do możliwości dzieci tak, by żadne nie odczuwało swojej „inności” i by każde mogło się w jakiś sposób wykazać i czuć się docenionym.
Jak zachęcić rodziców do wysłania swoich pociech na kolonię zuchową? Zaproś rodziców na spotkanie, zapoznaj ich ze specyfiką kolonii zuchowej, uwypuklij różnice między kolonią zuchową a „cywilną”. Zwróć się również do rodziców o pomoc w zorganizowaniu kolonii. Na następnym spotkaniu z rodzicami przedstaw im szczegóły dotyczące miejsca, terminu i ceny kolonii. Dobrze jest też zapoznać rodziców z fabułą kolonii, z porządkiem dnia i obowiązującymi regulaminami.
Każdy uczestnik kolonii powinien ci oddać wypełnioną kartę kwalifikacyjną, pisemną zgodę rodziców, oświadczenie uczestnika o przestrzeganiu obowiązujących regulaminów. Musimy przygotować dla rodziców pisemny wykaz rzeczy, które zuch powinien zabrać na kolonię (w przygotowaniu takiego zestawu pomogą ci doświadczeni instruktorzy). Na piśmie należy również powiadomić rodziców o terminie i miejscu kolonii, dniu odwiedzin rodziców na kolonii, miejscu i godzinie zbiórki przed wyjazdem.
I pozostaje mi życzyć cudownych, zuchowych, pełnych ale tylko tych pozytywnych wrażeń kolonii zuchowych
Justyna Stuczyńska „Stuczka”