SĄD POLUBOWNY I POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE

Sąd polubowny

W myśl przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (art. 695-715 k.p.c.), strony-w granicach posiadanej zdolności do samodzielnego zobo­wiązywania się - mogą poddać pod rozstrzygnięcie sądu polubownego spory o prawa majątkowe, z wyjątkiem sporów o alimenty oraz ze stosunku pracy.

Umowa o poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego wyma­ga zachowania formy pisemnej i należy w niej dokładnie oznaczyć przed­miot sporu albo stosunek prawny, z którego spór wynikł lub może wynik­nąć.. Strony mogą określić tryb postępowania, który powinien być za­stosowany w toku rozpoznawania sprawy. Jeżeli strony tego nie uczynią, wtedy sąd polubowny stosuje taki tryb postępowania, jaki uzna za wła­ściwy. Jednakże sąd polubowny nie może zaniechać obowiązku wszech­stronnego wyjaśnienia okoliczności niezbędnych do rozstrzygnięcia spra­wy. W czasie rozpoznawania sprawy sąd polubowny może przesłuchi­wać strony, świadków i biegłych oraz odbierać od nich przyrzeczenia.

Wyrok sądu polubownego zapada bezwzględną większością głosów i po­winien zawierać: oznaczenie zapisu na sąd polubowny, miejsce i datę wyda­nia wyroku, oznaczenie stron i arbitrów, rozstrzygnięcie o żądaniach stron. przytoczenie motywów, którymi kierował się sąd polubowny przy wydawa­niu wyroku, oraz podpisy wszystkich arbitrów.

Sąd polubowny doręcza stronom za pokwitowaniem lub dowodem dorę­czenia odpis wyroku podpisany tak jak oryginał, a następnie składa w sądzie państwowym akta sprawy wraz z oryginałem wyroku, dowodami doręcze­nia jego odpisów i innymi dokumentami.

Od wyroku sądu polubownego nie przysługuje odwołanie. Jego moc prawna równa się z wyrokiem sądu państwowego. Postanowienie co do wykonalności wyroku sądu polubownego oraz ugody wydaje sąd państwo­wy na posiedzeniu niejawnym. Sąd państwowy odmówi wydania takiego postanowienia wówczas, gdy ze złożonych akt sądu polubownego wynika, że wyrok lub ugoda treścią swą uchybia praworządności lub zasadom współ­życia społecznego.

Tylko w ściśle określonych przez ustawę przypadkach (art. 712 kpc) strona może żądać uchylenia wyroku sądu polubownego, kierując w tym celu skar­gę do sądu powszechnego w ciągu miesiąca od doręczenia wyroku.

Postępowanie egzekucyjne

Sądowe postępowanie egzekucyjne - w ramach postępowania cywilne­go -jest to prawnie zorganizowane działanie organów egzekucyjnych, z udziałem zainteresowanych podmiotów, mające na celu ostateczne urzeczy­wistnienie konkretnej normy prawnej, ustalonej w tytule egzekucyjnym, przez doprowadzenie za pomocą prawnych środków przymusu do uzyskania przez wierzyciela należnego mu od dłużnika świadczenia. W egzekucji istotny jest moment przymusu, bowiem egzekucja jest przymusowym urzeczy­wistnieniem normy prawnej indywidualnej i konkretnej, różniącym się od dobrowolnego urzeczywistnienia tej normy, to jest dobrowolnego podpo­rządkowania się wynikającemu z normy nakazowi albo zakazowi przez pod­miot do tego zobowiązany. Kwestie z zakresu sądowego postępowania egzekucyjnego regulują przepisy art. 758-1095 k.p.c.

Sprawy egzekucyjne należą do właściwości sądów rejonowych i ko­morników działających przy tych sądach. Czynności egzekucyjne są w zasadzie wykonywane przez komorników, z wyjątkiem tylko tych czyn­ności, które z mocy przepisów prawa są zastrzeżone dla sądów.

Podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy. Jest nim tytuł egzeku­cyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Tytułem egzekucyjnym jest dokument urzędowy stwierdzający istnienie i zakres nadającego się do egzekucji roszczenia wierzyciela i jednocześnie istnienie oraz zakres obowiązku prawnego dłużnika. Klauzulę wykonalności definiuje się jako akt sądowy, w którym sąd stwierdza, że tytuł egzekucyjny przedstawio­ny przez wierzyciela nadaje się do wykonania i że prowadzenie egzekucji przeciwko dłużnikowi jest dopuszczalne oraz nakazuje urzędom i oso­bom zainteresowanym wykonanie tytułu egzekucyjnego.

Tytułami egzekucyjnymi są:

• orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowe­mu wykonaniu, jak również ugoda zawarta przed sądem,

• wyrok sądu polubownego lub ugoda zawarta przed takim sądem,

• inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wy­konaniu w drodze egzekucji sądowej,

• akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji. Tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu od sądu klauzulę wykonal­ności nadaje sąd pierwszej instancji, w którym sprawa się toczy, a innym tytułom klauzulę wykonalności nadaje sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika. Klauzula wykonalności powinna zawierać stwierdzenie, że ty­tuł uprawnia do egzekucji.

Wszczęcie egzekucji następuje na wniosek złożony stosownie do właściwości sądowi lub komornikowi. We wniosku o przeprowadzenie egzekucji należy wskazać świadczenie, które ma być spełnione oraz sposób egzekucji. Tytuł wykonawczy stanowi podstawę do prowadzenia eg­zekucji o całe objęte nim roszczenie i ze wszystkich części majątku dłuż­nika. Komornik każdą czynność egzekucyjną potwierdza protokołem. Po zakończeniu postępowania egzekucyjnego należy na tytule wykonawczym zaznaczyć wynik egzekucji i tytuł zatrzymać w aktach.

---