Sol Worth, L. Gross
„Strategie symboliczne”
świat nie reprezentuje się nam bezpośrednio - uczymy się
nasze spotkania ze światem możemy uważać jednocześnie za naturalne i symboliczne
interpretacja znaczenia WYDARZEŃ NATURALNYCH lub nadanie im miejsca w porządku rzeczy zależy od naszego rozpoznania, jak istnieją te wydarzenia
interpretacja znaczenia WYDARZEŃ SYMBOLICZNYCH jest zawarta w naszym rozpoznaniu ich struktury - czyli możliwego znaczenia komunikacyjnego
aby rozpoznać strukturę, która określa wydarzenie komunikacyjne, w odróżnieniu od naturalnego musimy założyć rozpoznanie jego INTENCJI
musimy przyjąć, że struktura, którą rozpoznajemy jest „zrobiona”, wytworzona dla celu „symbolicznego” lub komunikacyjnego
kwalifikowanie wydarzeń jako naturalnych albo symbolicznych zależy od
strategii interpretowania:
ATRYBUCJA
komunikacyjna INFERENCJA
TYPY SYTUACJI i strategie potrzebne do ich interpretacji:
sytuacje o znaczeniu egzystencjalnym
osoby, przedmioty, wydarzenia są szybko oceniane, jako pozbawione symbolicznego znaczenia poza samym faktem ich egzystencji
problemy komunikacji i interpretacji nie są istotne
sytuacje o znaczeniu ambiwalentnym
coś w samym wydarzeniu albo w jego kontekście sprawia, że zastanawiamy się i oceniamy je w kategoriach możliwej znaczącości lub oznaczamy jako wydarzenia symboliczne
szukamy dodatkowych znaków, aby określić strategię interpretacyjną
sytuacje o znaczeniu komunikacyjnym
dobrze „wiemy”, że są symboliczne i komunikacyjne
nie ma wątpliwości co do komunikacyjnej natury wydarzenia (czytamy książki, chodzimy do kina, rozmawiamy, wchodzimy w interakcje, które przywołują poszczególne strategie do interpretacji symbolicznych kodów)
problemy interpretowania, które wyraźnie posiadają charakter komunikacyjny, polegają na nadaniu specyficznego znaczenia lub znaczeń związanych z wydarzeniem
wydarzenia nieznakowe - wydarzenia życia codziennego, nie wymagające zastosowania żadnej strategii do określenia ich znaczenia
wydarzenia znakowe - mogą być naturalne lub symboliczne, ale zawsze służą do interpretacji znaczenia
każde wydarzenie, zależnie od swego kontekstu i kontekstu obserwatora, może uzyskać wartość znaku
artykulacja - wydarzenie artykułowane
wydarzenie artykułowane jest wytwarzane przez układ mięśniowy lub przez użycie narzędzi albo oba sposoby
musimy je uznać za miediatyzowane przez użycie trybu komunikacyjnego (słów, obrazów, muzyki)
jest wydarzeniem symbolicznym
! zdarzenie może być wytworzone zarówno przez ludzi, jak i przez siły natury, ale jego
„znakowość” wyznacza zawsze obserwator
KOMUNIKACJA musi być definiowana jako proces społeczny w pewnym kontekście, w
którym znaki wytwarza się i przekazuje, postrzega i traktuje jako przekazy, z których
możemy wywnioskować znaczenie
pojęcie artykulacji i interpretacji odnosi się zarówno do wytwarzania i przekazywania znaków, jak również do ich postrzegania i wynikającego stąd traktowania
sposób, w jaki artykułujemy, jest związany z następującą później interpretacją, której się spodziewamy
znaczenie nie tkwi wewnątrz samego znaku, lecz raczej w społecznym kontekście, którego konwencje i reguły dyktują strategie artykulacyjne i interpretacyjne
ROZPOZNAWANIE ZDARZENIA ZNAKOWEGO (kompetencja wykonawcza w
wydarzeniach komunikacyjnych - diagram 2)
pierwszy etap odnosi się do spostrzegania osób, przedmiotów i zdarzeń - prosty poziom percepcyjny przedstawienia ikonicznego lub symbolicznego odniesienia
zanim rozwinie się jakaś strategia interpretacyjna, musi się pojawić świadomość symboliczna, która pozwala dziecku rozpoznawać związek między znakiem a odnośną osobą, przedmiotem lub zdarzeniem w świecie realnym
następny poziom rozwoju to rozpoznanie związku pomiędzy pewną ilością wydarzeń znakowych
związki można rozpoznać, a ich status ocenić na dwóch różnych jakościowo poziomach
rozróżnienie między rozpoznaniem prostej egzystencjalnej przyległości, a rozpoznaniem intencjonalnego porządku:
przyległość oznacza zestawienie jednostek lub wydarzeń w czasie, przestrzeni lub z uwagi na pozycję; jej rozpoznanie polega na dostrzeżeniu, że kształty powtarzają się w pewien sposób we wzorze lub, że przedmioty w pokoju mają swoje miejsca
porządek jest bardziej złożoną jakością struktury symbolicznej; jest serią utworzoną w spos. przemyślany, raczej w celu implikowania znaczenia niż przyległości, wytworzoną dla więcej niż jednego zdarzenia znakowego i posiadającą właściwość przenoszenia znaczenia poprzez sam porządek, jak również poprzez elementy tego porządku
rozpoznanie porządku wynika ze świadomości, że układ elementów został wytworzony w spos. zamierzony i celowy, podczas gdy rozpoznanie przyległości po prostu wymaga zdania sobie sprawy, że pewne elementy współistnieją
wzór - przestrzenne układy na poziomie porządku
sekwencja - czasowe porządki (w filmie, muzyce czy literaturze)
rozpoznanie wzoru lub sekwencji jest przejściem do poziomu
ROZPOZNANIA STRUKTURALNEGO
wymaga świadomości istnienia relacji między elementami i ich implikacyjno-inferencyjnych możliwości
umożliwia zajmowanie się związkami między elementami nieprzyległymi, takimi jak początek i koniec opowiadania, wariacje na temat itd.
wydarzenia znakowe rozpoznawane jako wydarzenia naturalne, uważa się raczej za informacyjne niż komunikacyjne, a ich interpretowanie zależy od tego, co wiemy, myślimy lub czujemy w związku z osobami, przedmiotami i wydarzeniami, które one przedstawiają lub do których się odnoszą
przypisujemy cechy charakterystyczne rozpoznanym elementom znakowym na podstawie naszej znajomości świata, o którym wiemy, że one znajdują się w nim
doświadczenie z „doktorem” - badanie charakteru i rozwoju strategii interpretacyjnych
jeśli dziecku lub dorosłemu nie uda się rozpoznać struktury, będą dokonywali interpretacji poprzez atrybucję
jeśli rozpoznają strukturę - odwołają się do implikacyjno/inferencyjnych strategii interpretacji
intencja - nie jest empirycznym faktem, nie jest także sprawdzalna poprzez rezultaty interpretacji
osoba interpretująca zakłada pewne przyczyny wnioskowanego znaczenia; to właśnie rodzaj przyczyn skłaniających do interpretacji powoduje rozróżnienie między atrybucją a inferencją znaczeń
użycie słowa komunikacja rezerwujemy dla tych sytuacji, w których zakłada się intencję
interpretacja polega, w znaczeniu komunikacyjnym, na procesie, poprzez który interpretator traktuje wypowiedź, znak lub przekaz w taki spos., że założona intencja jest dla interpretatora raczej powodem interpretacji niż jej prostą przyczyną