RODZAJE I SYSTEMY CZASU PRACY

Rodzaj/ system czasu pracy	Przesłanki stosowania	Podstawa wprowadzenia (art. 150, 139 § 3 i 4 k.p.)	Norma dobowa	Norma średniotygodniowa	Norma łącznie tygodniowa	Okresy rozliczeniowe	Inne
Rodzaj skróconego czasu pracy (art. 145 k.p.)	Praca w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia Praca monotonna lub w ustalonym z góry tempie	ZASADY OGÓLNE Uzp, regulamin pracy albo obwieszczenie (art. 150 § 1, wyj- 150 § 2)	Obniżona (7 lub mniej h) 8 h	Obniżona (39 lub mniej h) 40 h	48 h	ZASADY OGÓLNE (art. 129) Max 4 miesiące Wyj.- max 6 lub 12 miesięcy	Skrócenie norm czasu pracy z art. 129 lub ustanowienie przerw w pracy wliczanych do czasu pracy Tylko przerwy w pracy wliczane do czasu pracy
Rodzaj przedłużonego czasu pracy (art. 138 k.p.)	Praca w ruchu ciągłym (nie może być wstrzymana ze względu na technologię produkcji) Praca nie może być wstrzymana ze względu na konieczność ciągłego zaspakajania potrzeb ludności	ZASADY OGÓLNE Uzp, regulamin pracy albo obwieszczenie (art. 150 § 1, wyj- 150 § 2)	2 normy 8 h 12 h- 1 dnia w niektórych tygodniach (max w 3 na 4 tygodnie) art. 148 (w niektórych przypadkach czas pracy na dobę- max 8 h)	43 h	48 h	Regulacja szczególna Max 4 tygodnie	Odmienny sposób obliczania wymiaru czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (wyj od art. 130). Dodatek z art. 151 zn1 § 1 za każdą godzinę pracy powyżej 8 h na dobę w dniu wykonywania pracy w przedłużonym wymiarze dobowym.
Rodzaje podstawowego czasu pracy
System podstawowego czasu pracy (art. 129 k.p.)	ZASADA	ZASADY OGÓLNE Uzp, regulamin pracy albo obwieszczenie (art. 150 § 1, wyj- 150 § 2)	8 h norma obniżona (ze względu na cechy pracownika; nie mylić z art. 145)	40 h	48 h	ZASADY OGÓLNE (art. 129) Max 4 miesiące Wyj.- max 6 lub 12 miesięcy	Obliczanie wymiaru czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (zasada- art. 130).
Systemy równoważnego czasu pracy (art. 135, 136, 137 k.p.)	135- uzasadnione rodzajem lub organizacją pracy 136- prace polegające na dozorze urządzeń lub związane z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy 137- pilnowanie mienia, ochrona osób lub praca w zakładowych strażach pożarnych i zakładowych służbach ratowniczych	ZASADY OGÓLNE Uzp, regulamin pracy albo obwieszczenie (art. 150 § 1, wyj- 150 § 2, dot. art. 135 i 137)	12 h 16 h 24 h + art. 148 (w niektórych przypadkach czas pracy na dobę- max 8 h)	40 h	48 h	Regulacja szczególna Max 1 miesiąc, wyj.- max 3 lub 4 miesiące Max 1 miesiąc (bez wyjątków) Max 1 miesiąc, wyj- max 3 lub 4 miesiące	Równoważenie przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy: 1) Krótszy dobowy wymiar w niektórych dniach lub dni wolne od pracy 2 i 3) Pracownikowi przysługuje, bezpośrednio po każdym okresie pracy w przedłużonym wymiarze dobowym, odpoczynek przez czas odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin, niezależnie od odpoczynku tygodniowego (zrównoważenie niezachowania prawa do odpoczynku dobowego)
System przerywanego czasu pracy (art. 139 k.p.)	Uzasadnione rodzajem lub organizacją pracy	Art.. 139 § 3 i 4 Zasada- uzp Wyj- umowa o pracę (pracodawca będący osobą fizyczną, rolnictwo i hodowla)	8 h	40 h	48 h	ZASADY OGÓLNE (art. 129) Max 4 miesiące Wyj.- max 6 lub 12 miesięcy	Systemu tego nie stosuje się do pracowników objętych: Rodzajem przedłużonego czasu pracy (art. 138) Systemami równoważnego czasu pracy (art. 135-137) Systemem skróconego tygodnia (art. 143) Systemem pracy weekendowej (art. 144) Z góry ustalony rozkład przewiduje max 1 przerwę w pracy w ciągu doby (max 5 h). Przerwy nie wlicza się do czasu pracy, lecz pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas tej przerwy (w wysokości połowy wynagrodzenia za przestój).
System zadaniowego czasu pracy (art. 140 k.p.)	Uzasadnione rodzajem lub organizacją pracy albo miejscem wykonywania pracy	„po porozumieniu się z pracownikiem” Czy stosujemy zasadę z art. 150 § 1?	8 h	40 h	48 h	ZASADY OGÓLNE (art. 129) Max 4 miesiące Wyj.- max 6 lub 12 miesięcy	Pracodawca, po porozumieniu z pracownikiem, ustala czas niezbędny do wykonania zadania, z uwzględnieniem norm czasu pracy. Pracownik decyduje, ile godzin przepracuje w danym dniu.
System skróconego tygodnia pracy (art. 143 k.p.)	Pisemny wniosek pracownika	Umowa o pracę (art. 150 § 3) Regulacja szczególna	12 h art. 148 (w niektórych przypadkach czas pracy na dobę- max 8 h)	40 h	48 h	Max 1 miesiąc Regulacja szczególna	Pracownik wykonuje pracę przez mniej niż 5 dni w ciągu tygodnia i jednocześnie ma przedłużoną normę dobową do 12 h.
System pracy weekendowej (art. 144 k.p.)	Pisemny wniosek pracownika	Umowa o pracę (art. 150 § 3) Regulacja szczególna	12 h art. 148 (w niektórych przypadkach czas pracy na dobę- max 8 h)	40 h	48 h	Max 1 miesiąc Regulacja szczególna	Praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta, a norma dobowa- przedłużona do 12 h.

Art. 146- praca zmianowa jest dopuszczalna w każdym systemie czasu pracy

Art. 147- gdy system czasu pracy przewiduje pracę w niedziele i święta, należy zapewnić pracownikowi liczbę dni wolnych odpowiadającą liczbie niedziel, świąt i dni wolnych od pracy przypadających w okresie rozliczeniowym

---