Konspekt problematyki zastosowania norm technicznych PN

1. Wprowadzenie:

1. Na czym polega dobrowolność stosowania PN i od kiedy PN - wymagania norm technicznych stają się obowiązujące obligatoryjnie ? Decyduje o tym projektant w dokumentacji technicznej, a następnie organ nadzoru architektoniczno - budowlanego wydający pozwolenie na budowę na podstawie projektu a także - w niektórych przypadkach, Inwestor w treści zamówienia i ostatecznie umawiające się strony w treści zawartej umowy.

2. Co powinna wiedzieć osoba pełniąca samodzielne funkcje techniczne projektanta i kierownika budowy w specjalności dróg i mostów oraz w zakresie budowy linii kolejowych ?

1/. Zdawać sobie sprawę z wymagań techniczno - budowlanych postawionych dla budo-

wli w oparciu o przepisy:

• Ustawy o drogach publicznych;

• Ustawy o autostradach płatnych;

• Ustawy o transporcie kolejowym;

• Ustawy - prawo lotnicze;

• Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;

• Ustawy - prawo budowlane;

• Ustawy - prawo geologiczne;

• Ustawy - prawo wodne;

• Ustawy - prawo ochrony środowiska;

• Ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych;

• Ustawy o gospodarce odpadami.

2/. Posiadać umiejętność rozpoznawania warunków gruntowo - wodnych i definio-

wania cech fizycznych w przybliżeniu w oparciu o badania makroskopowe oraz umie-

jętność zaradzenia w postaci konkretnych rozwiązań w oparciu o badania laboratoryj-

ne, zachowaniem przy tym zgodności oznaczeń i definicji z odpowiednimi warunka-

mi technicznymi, które obowiązują i PN, które zostały przywołane, jako obligatoryj-

ne z mocy pozwolenia na budowę lub zawartej umowy;

3/. Posiadać umiejętność przewidywania wielkości naprężeń (nacisków na podłoże

gruntowe) - zbliżonych do rzeczywistych, jakie mogą wystąpić na rozpatrywanej

głębokości (od rzędnych spodu konstrukcji nawierzchni drogowej lub poniżej

posadowienia budowli - w przypadku drogowej budowli inżynierskiej) oraz środków

zaradczych, które będą gwarantowały nie przekroczenie nacisków dopuszczalnych;

4/. Posiadać znajomość podstawowych elementów wiedzy potrzebnej do wzmacniania

podłoży gruntowych, stosowania warstw odsączających, warstw odcinających, warstw

podbudowy pomocniczej z uwzględnieniem ich szerokości i grubości, warstwy podbu-

dowy zasadniczej, warstwy wyrównawczej i warstw jezdnych ( warstwy wiążącej

i warstwy ścieralnej) oraz urządzeń odwadniających , w tym definiowania potrzeby

ich zastosowania w relacji z warunkami technicznymi, które obowiązują oraz postano-

wieniami PN, które mają stać się (na etapie opracowania projektu) lub stały się

obligatoryjne. (po wydaniu pozwolenia na budowę lub po zawarciu umowy).

2. Normy uznane w programie kursu za podstawowe, których znajomość, w powiąza-

niu z warunkami technicznymi, rzutuje na zdolność do pełnienia samodzielnych

funkcji technicznych w budownictwie drogowym oraz mostowym (obiektów o

długości do 10 m):

1. PN-EN 13249;2002 Geotekstylia i wyroby pokrewne.

• do tego dodatkowo potrzebna jest znajomość PN - nazwy, podział i określenia (geomembrany, geowłókniny, geosiatki) i przypadków ich uzasadnionego zastosowania;

• najważniejsza jest jednak znajomość celów zastosowania, oczekiwanej trwałości i znajomość cech fizycznych, a w tym wytrzymałościowych.

1.2. PN-S-02204;1997. Drogi samochodowe. Odwodnienie dróg:

• w tym poznanie nazw urządzeń odwadniających i ich zastosowania w powiązaniu

z warunkami technicznymi, które obowiązują w odniesieniu do dróg publicznych, autostrad płatnych, drogowych obiektów inżynierskich, linii kolejowych oraz podłoży gruntowych i nawierzchni lotnisk cywilnych;

• umiejętność przewidywania spływów miarodajnych i podstaw wymiarowania

urządzeń odwadniających (obliczeń hydrologicznych i hydraulicznych), w tym

czasu trwania deszczu miarodajnego z uwzględnieniem wymaganego prawdo-

podobieństwa powtórzenia się takiego deszczu;

• umiejętność określania wielkości zanieczyszczeń w ściekach komunikacyjnych w

zależności od wielkości prognozowanego ruchu;

• umiejętność zastosowania elementów odwodnienia wgłębnego i wykorzystania

odpowiednich materiałów (kruszyw i geowłóknin).

1. PN-S-02205; 1998. Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania:

• w tym poznanie definicji i pojęć podstawowych, elementów budowli ziemnych, wymaganych badań, norm i dokumentów powiązanych - w relacji z warunkami techniczno - budowlanymi (np. pochyleniami skarp i statecznością zboczy oraz grupami podłoży gruntowych w zależności od warunków gruntowo- wodnych i głębokości przemarzania) i możliwościami ulepszenia podłoży gruntowych lub zastosowania warstw podbudowy pomocniczej oraz wymaganiami w/w PN-S-02204;

• umiejętność wyłączenia gruntów nie nadających się z wbudowania w nasypy;

• umiejętność przewidywania skutków wbudowania gruntów dopuszczonych warunkowo, szczególnie w strefie przemarzania i na powierzchni skarp;

• umiejętność kolejności wbudowywania gruntów o różnych cechach fizycznych oraz znajomość metod zagęszczania w zależności od rodzaju gruntu (w tym maszyn i sprzętu);

• umiejętność w zakresie zasad pobierania próbek gruntów do zamierzonych badań, i wykonywania tych badań, które są wymagane z mocy tej normy oraz interpretacji wyników badań, co do przydatności gruntu i ewentualnej poprawy zagęszczenia, albo wymiany warstwy;

• posiadanie wiedzy o zasadach i sposobie umocnień skarp w zależności od cech fizycznych gruntów wbudowanych i ich wrażliwości na erozję (szkody mrozowe i spływy wód opadowych).

1. PN-S-06102. Drogi samochodowe. Podbudowy z kruszyw stabilizowanych mecha-

nicznie:

• Ogólna znajomość norm powołanych na wstępie, dotyczących gruntów budowla-nych i kruszyw;

• Znajomość definicji i zasad konstrukcyjnych warstw podbudów pomocniczych i zasadniczych metodą stabilizacji mechanicznej;

• Warunki brzegowe zastosowania podbudowy z kruszyw stabilizowanych mecha-nicznie na granicy ośrodka (podłoża) gruntowego (warunki dla warstw odcinają-cych i zastosowania geowłóknin) w powiązaniu z warunkami techniczno - budo-wlanymi i wymaganiem PN-S-02204 odnośnie obniżenia poziomu wody grunto-wej poniżej spodu konstrukcji nawierzchni;

• Znajomość warunków odbioru robót ( zagęszczenia, nośności podbudowy, równości podłużnej i poprzecznej, zgodności z projektem, częstości badań i oznaczeń kontrolnych);

• znajomość zasad statystycznej metody oceny wyników badań.

4. PN-S-96025; 2000. Drogi samochodowe i lotniskowe. Nawierzchnie asfaltowe.

Wymagania:

• znajomość zakresu normy, definicji i norm powołanych na wstępie;

• wiadomości podstawowe w zakresie powinowactwa kruszyw i asfaltu, które warunkuje wzajemna przyczepność;

• znajomość w zakresie konstruowania grubości warstw w zależności od uziarnienia kruszywa, a szerokości warstw jezdnych w zależności od grubości warstwy położonej wyżej;

• znajomość wielkości uziarnienia w zależności od rodzaju mieszanki kruszywa z asfaltem;

• znajomość wymagań wobec poszczególnych rodzajów podbudów;

• znajomość zalecanych ilości i rodzaju emulsji asfaltowej do skropienia warstwy stanowiącej podłoże (podbudowę) dla warstwy układanej;

• znajomość temperatur wytwarzania i układania poszczególnych rodzajów mieszanek kruszywa z asfaltem;

• znajomość częstości badań i pomiarów kontrolnych na etapie wytwarzania mieszanek i po ich ułożeniu.

4. PN-EN-12591; 2002. Asfalty i produkty asfaltowe. Bitumy do układania.

Specyfikacja. - znajomość ogólna - podział i terminologia, rozpoznawanie i zna-

jomość zastosowania oraz metod i interpretacji wyników badań.

5. PN-V-83002; 1999. Lotniskowe nawierzchnie z betonu cementowego -

Wymagania ogólne i metody badań:

• znajomość ogólna w zakresie projektowania składu betonu cementowego, definicji i pojęć podstawowych;

• znajomość ogólna norm, dokumentów i definicji powołanych na wstępie;

• znajomość wymagań stawianych dla podłoża gruntowego i podbudowy;

• znajomość wymaganych cech fizycznych i wytrzymałościowych materiałów, które mogą mieć zastosowanie do produkcji mieszanki betonowej;

• umiejętność prognozowania wytrzymałości betonu na ściskanie na podstawie badań wytrzymałości po 7 dniach;

• znajomość zasad układania betonu cementowego w nawierzchni i warunków brzegowych wbudowania;

• umiejętność sprawdzania nośności podbudowy i nawierzchni (ACN-PCN);

• umiejętność interpretowania wyników badań i obowiązkowych pomiarów kontrolnych (odbiorczych).

4. PN-B-11110; 1996 . Surowce skalne lite do produkcji kruszyw łamanych stosowa-

nych w budownictwie drogowym. Znajomość ogólna.

5. PN-B-11111; 1996. Kruszywa naturalne do nawierzchni drogowych. Żwir i mie-

szanka. Znajomość ogólna - podział i terminologia, rozpoznawanie i znajomość

metod i interpretacji wyników badań.

2.8. PN-B-11112; 1996. Kruszywa łamane do nawierzchni drogowych:

- znajomość ogólna - podział i terminologia, rozpoznawanie i znajomość metod

i interpretacji wyników badań.

2.9. PN-B-11112; 1996. Kruszywa naturalne do nawierzchni drogowych. Piasek:

- znajomość ogólna - podział i terminologia, rozpoznawanie i znajomość metod

i interpretacji wyników badań.

6. PN-88/B-23004. Kruszywa z żużla wielkopiecowego kawałkowego:

- znajomość ogólna - podział i terminologia, rozpoznawanie i znajomość metod

i interpretacji wyników badań.

Wykaz norm podstawowych i związanych z projektowaniem dróg i obiektów:

0/. PN-B-02356. Koordynacja wymiarowa w budownictwie. Tolerancje wymiarów elementów budowlanych z betonu. ( M. in. odchyłki w wymiarach prefabrykatów).

1/. PN-S-02204 (grudzień 1997). Drogi samochodowe. Odwodnienie dróg.

2/. PN-S-02205. Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania.

3/. PN-B-06050. Roboty ziemne budowlane. Wymagania w zakresie wykonywania i badania przy odbiorze.

PN-B-04481. Grunty budowlane. Badania laboratoryjne.( m.in. wilgotność optymalna w-g Proctora).

PN-B-04492. Grunty budowlane.. Badanie własności fizycznych. Oznaczanie wskaźnika wodoprzepuszczalności.

PN-B-02480. Grunty budowlane. Określenia, symbole, podział i opis gruntów.

BN-77/8931-12. Oznaczanie wskaźnika zagęszczenia gruntu.

BN- 65/9226-01. Kołki faszynowe.

4/. PN-R-65023. Materiał siewny. Nasiona roślin rolniczych.

5/. PN-B-06250. Beton zwykły.

BN-62/6738-03,04,07. Beton hydrotechniczny. Wymagania techniczne. (w komorach kanalizacji B-15 , B-20, B-25 jako monolit lub z cegły kanalizacyjnej)

BN-88/6731-08 Cement. Transport i przechowywanie.

6/. PN-B-06251. Roboty betonowe i żelbetowe. Wymagania techniczne.( M. in. deskowania).

PN-N-06353. Konstrukcje betonowe. Warunki wykonania i ochrony w środowisku agresywnych wód gruntowych . (Ścianki czołowe z betonu B-30).

7/. PN-B-06712. Kruszywa mineralne do betonu.(na ścianki czołowe).

8/. PN-B-19701. Cement. Cement powszechnego użytku. Skład, wymagania i ocena zgodności.

Uwaga: do obiektów mostowych stosować wyłącznie cement portlandzki bez dodatków . Do klas betonów B25, B30 i B40 należy stosować cement klasy 32,5 i 42,5.

9/. PN-B-14501. Zaprawy budowlane zwykłe.

10/. PN-B-32250. Materiały budowlane. Woda do betonów i zapraw.

11/. PN-B—11111. Kruszywa mineralne. Kruszywa naturalne do nawierzchni drogowych. Żwir i pospółka.

PN-B-11112. Kruszywa mineralne. Kruszywa łamane do nawierzchni drogowych.

12/. PN-B-11113. Kruszywa naturalne do nawierzchni drogowych. Piasek.

13/. PN-B-06711. Kruszywa mineralne. Piaski do zapraw budowlanych.

PN-B-06716. Kruszywa mineralne. Piaski i żwiry filtracyjne. Wymagania techniczne.

PN-B-06714-28. Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie zawartości siarki metodą bromową (dot. materiału filtracyjnego).

14/. PN-B-06714-12 .Kruszywa mineralne. Badania . Oznaczanie zawartości zanieczyszczeń obcych.

15/. PN-B-06714-13 .Kruszywa mineralne. Badania . Oznaczanie zawartości pyłów.

17/. PN-B-06714-15 .Kruszywa mineralne . Oznaczanie składu ziarnowego.

16/. PN-B-06714-16 .Kruszywa mineralne. Badania . Oznaczanie kształtu ziarn.

17/. PN-B-06714-18 .Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie nasiąkliwości.

15/. PN-B-06262. Nieniszczące badania konstrukcji z betonu na ściskanie za pomocą młotka Schmidta typ N.

16/. PN-B-04101. Materiały kamienne. Oznaczanie nasiąkliwości wodą.

17/. PN-S-096022. Drogi samochodowe. Nawierzchnie z betonu asfaltowego.

BN-68/8931-04. Drogi samochodowe. Pomiar równości nawierzchni planografem i łatą.

18/. PN-S-096504. Drogi samochodowe. Wypełniacz kamienny do mas bitumicznych.

19/. PN-B-24620. Lepik asfaltowy stosowany na zimno.

20/. PN-B-24622. Roztwór asfaltowy do gruntowania (na powierzchnie suche),

BN-68/6753-04. Asfaltowe emulsje kationowe do izolacji przeciwwilgociowych ( na powierzchnie wilgotne).

21/. PN-B-24625. Lepik asfaltowy z wypełniaczami stosowany na gorąco.

PN-C- 96177 Lepik asfaltowy bez wypełniaczy stosowany na gorąco.

22/. PN-B-27617. Papa asfaltowa na tekturze budowlanej.

BN-79/6751-01. Materiały izolacji przeciwwilgociowej. Papa asfaltowa na taśmie aluminiowej.

BN-88/6751-03. Papa asfaltowa na welonie z włókien szklanych.

23/. PN-B-30175. Kit asfaltowy uszczelniający.

24/. PN-B-11104. Materiały kamienne. Brukowiec. Podłoże pod brukowiec przygotować według PN-S-02205.

25/. PN-B-11100. Materiały kamienne . Kostka drogowa.(Uwaga: dla ścieków kostka I klasy). Jeśli na podsypce cementowo-piaskowej to: mieszanka o współczynniku wodno-cementowym 0.25 do 0.35. Wytrzymałość na ściskanie R₇=10 MPa i R₂₈ =14 MPa.

26/. PN-B-14051. Krawężniki i obrzeża betonowe.

BN-77/6741-02. Klinkier drogowy. Wymagania dla podsypki cem.-piask. -jak wyżej. Masa zalewowa na gorąco w-g BN—74/6771-04 lub w-g aprobaty technicznej. Jeśli spoinowanie zaprawą cementowo-piaskową (dotyczy ścieków) to taką , której wytrzymałość R₂₈ wyniesie co najmniej 25 MPa. Klinkier na ścieki klasy I, gat. 1 o wytrzymałości na ściskanie nie mniej niż 63.74 MPa.

BN-80/6775-03/01. Prefabrykaty budowlane z betonu. Elementy nawierzchni dróg, ulic, parkingów i torowisk tramwajowych. Wspólne wymagania i badania.(Klasa betonu B-25).

BN-80/6775-03/02. Prefabrykaty budowlane z betonu. Elementy nawierzchni dróg, ulic, parkingów i torowisk tramwajowych. Płyty drogowe.

BN-80/6775-03/03. Prefabrykaty budowlane z betonu. Elementy nawierzchni dróg, ulic, parkingów i torowisk tramwajowych. Płyty chodnikowe.

BN-80/6775-03/04. Prefabrykaty budowlane z betonu. Elementy nawierzchni dróg, ulic, parkingów i torowisk tramwajowych. Krawężniki i obrzeża ( beton B-25, beton na ławy

B-10 lub B-15). Krawężniki na mostach - kamienne lub z betonu B-30.

26/. PN-B-12037. Cegła pełna wypalana z gliny - kanalizacyjna.

27/. PN-B-12751. Kamionkowe rury i kształtki kanalizacyjne. Ksztalty i wymiary. Rury betonowe i żelbetowe. Nacisk na grunt
0,5 MPa.

Studzienki ściekowe z kręgów 50 cm lub 60 cm wys. 30 cm z betonu B-25; Pierścienie żelbetowe-regulacyjne 65 cm z betonu wibrowanego B-20 ; Płyty prefabrykowane grub. 11 cm z betonu wibrowanego B-20; Płyty fundamentowe studni grub. min. 15 cm z betonu B-15: Beton hydrotechniczny. Prędkość przepływu dopuszczalna w rurach:

a/.- betonowych i ceramicznych. do 3 m/s

b/.- żęlbetowych do 5 m/s;

Głębokość posadowienia 1- 1,3 m (Dz. Bud. nr 1 z 15.03.1971 r);

BN-74/9191-01. Urządzenia wodno-melioracyjne. Przepusty z rur betonowych i

żelbetowych. Wymagania i badania przy odbiorze.(układanie rur).

BN-83/8971-06.02. Prefabrykaty budowlane z betonu. Rury bezciśnieniowe. Rury

betonowe i żelbetowe typów O, O_s, C i C_s;

BN-86/8971-06,00,01. Rury bezciśnieniowe. Kielichowe rury betonowe i żelbetowe

„Wipro”.

BN- 86/8971-06.02. Rury bezciśnieniowe. Rury betonowe i żelbetowe.

BN-86/8971-08. Prefabrykaty budowlane z betonu. Kręgi betonowe i żelbetowe.

28/. PN-S-96012. Drogi samochodowe. Podbudowa i ulepszone podłoże z gruntu

stabilizowanego cementem ( podbudowy :R= 5 MPa, 2.5 MPa ; ulepszenie podłoża R_m=

1,5 MPa).

29/. PN-D-95017. Surowiec drzewny. Drewno tartaczne iglaste.

30/. PN-D-96000. Tarcica iglasta ogólnego przeznaczenia.

31/. BN-64/9063-01. Wielootworowe prefabrykowane płyty żelbetowe dla prowizorycznych nawierzchni drogowych. Wymagania i badania techniczne. Beton klasy B-25.Wymiary płyty: 1,00x0,75x0,12 m; otwory w kształcie stożka ściętego w formie spłaszczonej (0,12-0,18/0,05-0,11) co 0,22 m w kier. podłużnym i co 0,15 m w kier. poprzecznym.

5

---