OSTRE SCHORZENIA JAMY BRZUSZNEJ.

Ostry brzuch - silne, trwające kilka godzin bóle brzucha spowodowane nagłą grożącą utratą życia chorobą jamy brzusznej wymagającą natychmiastowego leczenia.

Objawy:

• Bóle brzucha,

• Objawy ostrego zapalenia otrzewnej,

• Objawy niedrożności jelita,

• Objawy wstrząsu.

Miejsca bólu:

Rodzaje bólu brzucha:

• Trzewne,

• Somatyczne.

OBJAW OTRZEWNOWY.

W ostrych schorzeniach jamy brzusznej nie występuje w:

• Ostrych krwawieniach do jamy otrzewnowej,

• W czesnym okresie choroby,

• Zapalenie narządów wewnątrzotrzewnowych ograniczonych od otrzewnej,

• Zapalenie ścienne, przez niezmienione zapalenie tkanki,

• Zapalenie trzustki z wysiękiem do przestrzeni pozaotrzewnowej,

• Początkowym okresie niedrożności z zatkania,

• Przedziurawienie dwunastnicy do przestrzeni zaotrzewnowej,

• Obrażenia zaotrzewnowej części dwunastnicy, pęcherza moczowego, odbytnicy.

Może wystąpić w schorzeniach bez wskazania do operacji:

• Kolka nerkowa, wątrobowa,

• Choroba reumatyczna,

• Niedrożność porażenna w mocznicy, zatruciach, zapaleniu płuc i opłucnej, zawale mięśnia sercowego, chorobach neurologicznych,

• Ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy,

• Porfilia,

• Ketonowa kwasica cukrzycowa,

• Zapalenie miąższowe wątroby.

Obrona mięśniowa występuje w:

• Ostrych krwawieniach do jamy otrzewnowej,

• W czesnym okresie choroby,

• Zapalenie narządów wewnątrzotrzewnowych ograniczonych od otrzewnej sieciami,

• Zapalenie ścienne, przez niezmienione zapalenie tkanki,

• Zapalenie trzustki z wysiękiem do przestrzeni pozaotrzewnowej,

• Początkowym okresie niedrożności z zatkania,

• Przedziurawienie dwunastnicy do przestrzeni zaotrzewnowej,

• Obrażenia zaotrzewnowej części dwunastnicy, pęcherza moczowego, odbytnicy.

JAKIE SĄ STAŁE OBJAWY ZAPALENIA WYROSTKA ROBACZKOWEGO NIE MA OBJAWÓW!

MIEJSCOWE OSTRE ZAPALENIE WYROSTKA - ROBACZKOWEGO:

Ułożenie anatomiczne wyrostka robaczkowego:

Najczęstsze ostre schorzenie jamy brzusznej - ostre zapalenie wyrostka robaczkowego

Powikłania - śmiertelne

Stałe objawy zapalenie wyrostka robaczkowego - nie ma typowych objawów

Zapalenie wyrostka robaczkowego może przebiegać pod różnymi maskami, bo są różne możliwości ułożenia wyrostka robaczkowego

• Miednicze (wzdłuż moczowodu, więc może dawać objawy jak w zapaleniu drogi wyprowadzającej mocz),

• Biodrowe,

• Międzypętlowe,

• Za jelitem cienkim (krętym),

• Zaotrzewnowo,

• Za kątnicą (nie dając żadnych objaw otrzewnowych),

• Bocznie,

Objawy miejscowe:

• Ból trzewny w nadbrzuszu ↓ somatyzacja bólu trzewnego 6 - 12 godzin,

• Ból somatyczny w okolicach prawego dołu biodrowego,

• Bolesność okolicy prawego dołu biodrowego,

• Napięcie mięśniowe,

• Objaw otrzewnowy,

• Bębnica i wzdęcie okolicy prawego dołu biodrowego,

• Objaw Kodera,

• Objaw Rovsinga,

• Objaw Jaworskiego,

• Bolesność podczas badania per - rectum,

Objawy ogólne:

• Nudności i wymioty,

• Zatrzymanie gazów i stolca,

• Gorączka < 38 °C (tzn, że rzadko przekracza 38 °C),

• Przyspieszone tętno >100/minutę..

Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego

Perforacja (30 %) nieżytowe, wrzodziejące

12h> ropowicze, zgorzeliowe

Zapalenie otrzewnej

Ograniczone Rozlane

↓ 48h >

Nasięk okołowyrostkowy

↓ 5 %

Ropień okołowyrostkowy MODS

Przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego 20 %

Badania dodatkowe:

• Morfologia (wzrost krwinek białych, ale mierne podwyższanie, leukocytoza nie przekracza 12 tyś),

• Badanie moczu,

• USG jamy brzusznej.

Podstawą rozpoznania ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego jest szczegółowy wywiad lekarski i staranne badanie fizykalne chorego.

OSTRE ZAPALENIA UCHYŁKÓW ESICY.

„O ostre zapaleniu uchyłków esicy myśl jak o lewostronnym zapaleniu wyrostka robaczkowego, które przeważnie boczne jest nieoperacyjne”

Zahary Cope

Esica - tam najczęściej pojawiają się uchyłki (esica - lewa strona); uchyłki ulegają stanom zapalnym,

Zapalenie uchyłków podobne jest do zapalenia wyrostka robaczkowego, ale jest inne leczenie i inne rokowania,

Uchyłki - rzadko perforacja, leczenie zachowawcze,

OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO.

Kamica pęcherzyka żółciowego - czynniki ryzyka:

• Kobiety 3 - 5 * częściej niż mężczyźni,

• 50 % osób w wieku > 60 roku życia,

• Przebyte ciąże,

• Otyłość,

• Hiperholesterolemia,

• Cukrzyca,

• Przebyte resekcje żołądka i jelit,

• Leki antykoncepcyjne.

Ropniak - rozlane zbiorowisko ropy,

Ropień - jest to ograniczone zbiorowisko ropy mający własną torebkę łącznotkankową (nie jest opłucna otrzewna),

Objawy ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego:

• Ból w prawej okolicy podżebrowej,

• Nudności, wymioty,

• Bolesność uciskowa w prawej okolicy podżebrowej,

• Obrona mięśniowa,

• Objaw otrzewnowy,

• Objaw Chełmońskiego (przy nabraniu powietrza dno pęcherzyka żółciowego zbliża się do otrzewnej),

• Objaw Murphy'ego (oddech nie jest pełny, dno pęcherza żółciowego zbliża się do otrzewnej i to powoduje ból),

• Wzrost temperatury ciała (38 - 39 °C),

• Przyspieszone tętno,

Powikłania:

• Wodniak pęcherzyka żółciowego,

• Ropniak pęcherzyka żółciowego,

• Rozlane żółciowe zapalenie otrzewnej na drodze perforacji,

• Przetoka wewnętrzna,

• Ropień okołopęcherzykowy,

• Żółciowe zapalenie otrzewnej bez perforacji (przesiąkanie żółci).

Ropień - ograniczone zbiorowisko ropy mające własną torebkę,

Ropniak - stan ropy szerzący się w jamach ciała,

Diagnostyka ostrego pęcherzyka żółciowego - m.in. USG jamy brzusznej,

Zapalenie dróg żółciowych - objawy:

• Triada Charcota:

• Żółtaczka mechaniczna,

• Gorączka,

• Dreszcze.

OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI.

Najczęstsza przyczyna:

• Kamica pęcherzyka żółciowego,

• Alkohol,

• Nieznana etiologia - idiopatyczna zapalenia trzustki,

Czynniki ryzyka:

• Nadużywanie alkoholu (50 %),

• Kamica żółciowa (30 %).

Objawy:

• Ból w nadbrzuszu promieniujący do pleców,

• Częste, gwałtowne wymioty,

• Rozlana bolesność nadbrzusza,

• Wzdęcie brzucha,

• Porażenie perystaltyki - cisza w brzuchu,

• Objaw otrzewnowy,

• Obrona mięśniowa,

• Objaw Grey - Turnera,

• Objaw Cullena,

• Wstrząs hypowolemiczny,

• Czerwono sine zabarwienie twarzy.

Rozpoznanie:

• Aktywność amylazy we krwi i moczu (norma 10* większa w surowicy jako pierwsze do 48 h, w tym czasie wzrasta w moczu),

• Liczba krwinek białych podwyższona w kierunku komórek wielojądrzastych,

• RTG, USG, TK.

Rozpoznanie ostrego zapalenia trzustki:

• Przeglądowe zdjęcie RTG jamy brzusznej (podobne objawy jak przy perforacji narządów mających światło):

• Pętla wartownika,

• Wzdęta poprzecznie,

• USG,

• TK z kontrastem (skala Baltazara - jak daleko trzustka została strawiona ) podstawa do zakwalifikowania lub nie do operacji,

Kryteria Ransona:

		A-ostre zapalenie trzustki niekamicze przy przyjęciu	B- ostre zapalenie trzustki kamicze przy przyjęciu
1.	Wiek	> 55 roku życia	>70 roku życia
2.	Leukocytoza	> 16 tyś/mm^3	> 18 tyś/mm^3
3.	Glikemia	> 200mg%	> 220mg%
4.	LDH	> 350 LU/l	> 400 LU/l
5.	AspAT	> 250 LU/l	> 250 LU/l
		W ciągu 48h	W ciągu 48h
6.		>10%	> 10%
7.		> 5mg%	> 2mg%
8.		< 8mg%	< 8mg%
9.		< 60mmHg	< 60mmHg
10.		< -4mmol/l	< -5mmol/l
11.		> 6 litrów	> 4 litry

PRZEDZIURAWIONY WRZÓD ŻOŁĄDKA.

Występuje u 5 - 10 % chorych z chorobą wrzodową.

Przedziurawiony wrzód żołądka

Enzymy trawiące trzustkę działają w różne strony

Leczenie chirurgiczne martwiczo - krwotocznego zapalenia trzustki

• Metoda zamknięta,

• Metoda leczenia „brzuch na otwarto”; 10 - 20 płukań,

Powikłania ostrego zapalenia trzustki:

• Cukrzyca,

• Pseudotorbiele (torbiele nie mające pełnej ściany, torbiele prawdziwe - wrodzone),

• Ropnie,

Przy przewlekłym zapaleniu trzustki (lub usunięciu tylko części strawionej trzustki) silne dolegliwości bólowe - trzustka leży na splocie trzewnym, słonecznym

Czynniki ryzyka:

• Palenie tytoniu,

• Spożywanie alkoholu,

• Przyjmowanie nlpz (pyralgina),

• Rodzinne występowanie,

• Płeć męska.

Objawy:

• Gwałtowne bóle (somatyczne) nadbrzusza promieniujące do barków,

• Objaw otrzewnowy,

• „Deskowate” napięcie powłok,

• Zniesienie stłumienia wątrobowego,

• Wstrząs,

• Nudności.

Rozpoznanie:

• RTG jamy brzusznej na stojąco (75 % chorych - powietrze pod przeponą),

• USG jamy brzusznej,

• Panendoskopia - rzadko, przy perforacji fekta (zatkanie otworu innym narządem.

2

Wątroba,

Drogi żółciowe,

Dwunastnica,

Pęcherz żółciowy,

Nerka,

Jelito,

Wyrostek,

Jajniki,

Jajowód,

Rozwór przełyku,

Żołądek,

Dwunastnica,

Trzustka,

Jelito cienkie,

Okrężnica,

Okrężnica,

Macica,

Pęcherz,

---