Współpraca szkoły z pozaszkolnymi instytucjami wychowawczymi

Placówki pozaszkolne wspomagają szkolę w organizowaniu czasu wolnego dzieci
i młodzieży. Zajęcia pozaszkolne są organizowane przez różne instytucje, które działają niezależnie od szkoły. Mogą to być instytucje pozaszkolne, specjalnie powołane do pracy
z dziećmi w wieku szkolnym.

Możemy wyróżnić:

Instytucje oświatowe i kulturalne (biblioteki i czytelnie, teatry, kina, wszelkiego rodzaju kluby itp.) - możliwość zaspokajania różnorodnych zainteresowań, możliwość kształtowania i rozwoju wielu zagadnień życia społecznego. Wprowadzanie młodych ludzi w krąg szerszych styczności z życiem społecznym, kulturowym oraz nauką i sztuką.

Świetlice. Celem świetlicy jest udzielenie wsparcia dzieci i młodzieży potrzebującej opieki i oczekującej pomocy w zakresie oświaty, kultury i wychowania. Działalności wychowawcza świetlic opiera się w zasadzie na samorządności wychowanków, ale pod opieką wychowawcy.

Świetlice środowiskowe, terapeutyczne, inne świetlice oraz kluby osiedlowe, kluby młodzieży, kluby sportowe, udzielają zawsze pomocy dzieciom, młodzieży a także i dorosłym w ich trudnych sytuacjach szkolnych, zawodowych, kryzysach rodzinnych, rówieśniczych i osobistych. Prowadzą zajęcia socjoterapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne i logopedyczne. Udzielają pomocy w nauce, organizują czas wolny, pomoc socjalną a także dożywianie. Aktywizują rozwój zainteresowań dziecka. Prowadza stała współpracę ze szkołą, rodziną, sądem itd.

Świetlice środowiskowe prowadzą stała współpracę ze szkołą, sądem rodzinnym i instytucjami, które mogą pomoc dziecku i rodzinie w rozwiązywaniu jej problemów. Podejmowanie kontaktów i współdziałanie świetlic ze wszystkimi wymieniowymi podmiotami służy integrowaniu całego środowiska lokalnego wokół działalności opiekuńczej nad dziećmi i młodzieżą, wokół rozwiązywania problemów wychowawczych i społecznych danego środowiska lokalnego.

Główne zadnia świetlicy środowiskowej:

• zapewnienie dzieciom opieki po lekcjach, głównie tym, które nie mają w domu rodzinnym warunków do nauki i spędzenia czasu wolnego.

• zapewnienie wychowankom racjonalnego żywienia odpowiednio do czasu ich pobytu

• organizowanie zespołowej nauki, wdrażanie wychowanków do samodzielnej pracy umysłowej i udzielenie indywidualnej pomocy uczniom mającym trudności z nauką.

• prowadzenie pracy wychowawczej, zmierzającej do kształtowania u dzieci właściwej postawy estetyczno -moralnej, wyrabianie osobowościowych cech charakteru, takich jak: pracowitość, zdyscyplinowanie, posłuszeństwo itp.

• rozwijanie zainteresowań intelektualnych, artystycznych i technicznych dzieci.

• przygotowanie do właściwego czasu wolnego, wyrabianie nawyków kulturalnej rozrywki: sportu i zabawy.

• organizowanie racjonalnego wypoczynku i pobytu na wolnym powietrzu oraz troska
  o wychowanie fizyczne.

• kształtowanie nawyków kulturalnego zachowania się w domu i w środowisku.

Internat - to placówka opiekuńczo - wychowawcza związaną organizacyjnie
z określoną szkoła, przeznaczona dla uczniów pobierających naukę poza miejscem zamieszkania.

Do głównych zadań internatu należy przede wszystkim:

• zapewnienie uczniom zamiejscowym dobrych warunków mieszkaniowych

• wyżywienia

• warunków zdrowotnych o opieki lekarskiej

• warunków nauki domowej oraz kontroli jej przebiegu

• wychowania społeczno-ideowego

• aktywizacji młodzieży w organizowaniu życia kulturalno-społecznego

Internat powinien zapewnić młodzieży warunki do prawidłowego rozwoju fizycznego
i psychicznego, uczyć społecznego działania, przygotowywać do życia w rodzinie i społeczeństwie, współdziałać z rodziną i szkołą.

Placówkami zapewniającymi opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania są bursy i domy wczasów dziecięcych.

Bursa - zapewnia opiekę i wychowanie uczniom gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych dla młodzieży, w tym uczniom wymagającym stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, oraz słuchaczom zakładów kształcenia nauczycieli i kolegiów pracowników służb społecznych, w wieku do 24 lat.

Bursa zapewnia wychowankom:

• całodobową opiekę;

• warunki do nauki;

• pomoc w nauce;

• warunki do rozwijania zainteresowań;

• warunki umożliwiające uczestnictwo w kulturze, sporcie i turystyce.

Bursa realizuje swoje zadania we współpracy z rodzicami (prawnymi opiekunami) wychowanka, szkołą, do której uczęszcza wychowanek, oraz z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi.

W bursie działa zespół wychowawczy do spraw okresowej oceny sytuacji wychowanków, powoływany przez dyrektora bursy.

Do zadań zespołu wychowawczego należy w szczególności:

1. diagnozowanie problemów wychowawczych wychowanków;

2. opracowanie planu wychowawczego na dany rok szkolny;

3. dokonywanie okresowej analizy i oceny podejmowanych działań wychowawczych;

4. doskonalenie metod pracy wychowawczej.

Podstawową formą organizacyjną pracy z wychowankami w bursie jest grupa wychowawcza.

Bursa prowadzi działalność przez cały rok szkolny jako placówka, w której są przewidziane ferie szkolne.

Zespół ognisk wychowawczych. Nadrzędnym celem ich działalności jest zapobieganie niedostosowaniu, sieroctwu społecznemu dzieci i młodzieży oraz zapewnienie rodzicom pomocy w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i socjalno-bytowych.

Zadania realizowane przez Ognisko Wychowawcze można podzielić na:

• opiekuńcze

• wychowawcze

• edukacyjne

• terapeutyczne

Są one ściśle zintegrowane i wspólnym ich celem przygotowanie wychowanka do dorosłego życia, pełnienia odpowiednich ról w rodzinie i społeczeństwie.

Do działań opiekuńczych zaliczamy:

• zapewnienie opieki w godz. Popołudniowych, po zajęciach szkolnych oraz dni wolne od nauki szkolnej

• czuwanie nad realizacją obowiązku szkolnego

• sprawowanie indywidualnej opieki nad wychowankami znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej

Do działań wychowawczych zaliczamy:

• praca na rzecz placówki (np. dbanie o czystość)

• kształcenie nawyków higienicznych

• uczenie się form grzecznościowych i zasad zachowania w różnych okolicznościach życiowych

• nabywanie umiejętności rozwiązywania konfliktów w grupie rówieśniczej

• nauka pełnienia określonych ról w rodzinie i społeczności

Działania Edukacyjne polegają:

• na pomocy w odrabianiu lekcji

• przygotowywaniu do samodzielnej pracy umysłowej oraz zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia

Działania terapeutyczne polegają:

• na prowadzeniu zajęć o charakterze terapeutycznym z wykorzystaniu technik terapeutycznych (np. zajęcia integracyjne, ćwiczenia relaksacyjne)

• organizowaniu wakacyjnych form pracy wychowawczo-terapeutycznej (np. kolonie)

• nauce zachowań asertywnych

Młodzieżowe ośrodki wychowawcze - są prowadzone dla dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy, wychowania i resocjalizacji jako resocjalizacyjno-wychowawcze, a dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim jako resocjalizacyjno-rewalidacyjne.

  Do zadań młodzieżowego ośrodka wychowawczego należy:

• eliminowanie przyczyn i przejawów niedostosowania społecznego

• przygotowanie wychowanków do życia zgodnego z obowiązującymi normami społecznymi i prawnymi.

Zadania, o których mowa wyżej są realizowane przez:

• organizowanie zajęć dydaktycznych, profilaktyczno-wychowawczych, terapeutycznych i resocjalizacyjnych umożliwiających nabywanie umiejętności życiowych ułatwiających prawidłowe funkcjonowanie w środowisku rodzinnym i społecznym;

• pomoc w planowaniu kariery edukacyjnej i zawodowej, z uwzględnieniem możliwości i zainteresowań wychowanków;

• udzielanie pomocy rodzicom (prawnym opiekunom) w zakresie doskonalenia umiejętności niezbędnych we wspieraniu rozwoju dzieci i młodzieży, w szczególności w zakresie rozwijania potencjalnych możliwości oraz unikania zachowań ryzykownych

Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna. Jest to współpraca ważna, ponieważ na podstawie opinii poradni nauczyciele otrzymują informacje o danym uczniu, potrzebne do dalszej pracy dydaktyczno-wychowawczej. Współpraca ta jest tym bardziej cenna i konieczna, jeśli w danej szkole nie ma pedagoga szkolnego, a takich szkół jest w Polsce wiele, zwłaszcza na wsi. Zadaniem pracy poradni jest:

• wspomaganie wszechstronnego rozwoju dzieci i młodzieży, efektywności uczenia
  się, nabywania i rozwijania umiejętności negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów
  i problemów oraz innych umiejętności z zakresu komunikacji społecznej;

• profilaktyka uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży, udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom i młodzieży z grup ryzyka;

• terapia zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych;

• pomoc uczniom w dokonywaniu wyboru kierunku kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej;

• prowadzenie edukacji prozdrowotnej wśród uczniów, rodziców i nauczycieli;

• pomoc rodzicom i nauczycielom w diagnozowaniu i rozwijaniu potencjalnych możliwości oraz mocnych stron uczniów;

• wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji rodziny;

• wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji szkoły.

 

Poradnie specjalistyczne prowadzą działalność ukierunkowaną na specyficzny, jednorodny charakter problemów, z uwzględnieniem potrzeb środowiska. Działalność poradni specjalistycznych może być ukierunkowana w szczególności na:

• wczesną interwencję i wspomaganie rozwoju dziecka w wieku od urodzenia do 7 roku życia;

• udzielanie pomocy dzieciom i młodzieży niepełnosprawnym lub z dysfunkcjami rozwojowymi oraz ich rodzicom;

• udzielanie pomocy młodzieży w rozwiązywaniu problemów okresu dojrzewania;

• udzielanie pomocy uczniom w dokonywaniu wyboru kierunku kształcenia, zawodu
  i planowaniu kariery zawodowej

• udzielanie pomocy dzieciom i młodzieży z wybitnymi uzdolnieniami;

• profilaktykę problemową, w tym profilaktykę uzależnień dzieci i młodzieży;

wspomaganie wychowawczej funkcji rodziny.

Kluby. Początki ich tworzenia przypadają na XIX wiek w Anglii. Początki rozwoju tego systemu opieki i wychowania młodzieży stanowiły zorganizowane w szkołach angielskich gry zespołowe np. krykiet, golf, rugby a w szczególności piłka nożna. Gry i zabawy ruchowe nadal pełnią podstawową formę zagospodarowania czasu pozalekcyjnego młodzieży. Najszerzej dostępnymi ośrodkami wychowania pozaszkolnego dla młodzieży są kluby młodzieżowe dla chłopców i osobno dla dziewcząt. Tworzone są też kluby koedukacyjne. Kluby te działają w różnorodnych kierunkach, a młodzież może wybierać określony zespół według swoich zainteresowań. Są to zespoły: artystyczne, plastyki, fotograficzne, gier zespołowych itp.

Klub jest;,,.......stowarzyszeniem osób zajmujących się działalnością szczególnie interesująca wszystkich członków. Zależnie od rodzaju działalności wyróżnia się kluby towarzyskie, rozrywkowe, młodzieżowe, sportowe, naukowe, polityczne (np. kluby poselskie) wiele innych”.

Natomiast W. Okoń nazywa Kluby ,, .....instytucje o charakterze wychowawczym odziaływują na swoich członków poprzez różne formy działalności rozrywkowej, społecznej, artystycznej bądź sportowej”.

---