PIELĘGNACJA KOŃCZYN DOLNYCH
Pielęgnacja kończyn dolnych polega na ich myciu, stosowaniu środków przeciwpotnych, zmiękczających naskórek, zapobiegających odparzeniom i łagodzących podrażnienia. Uzupełnieniem zabiegów higienicznych są masaże, kąpiele, gimnastyka i pedicure.
Pedicure:
Wyróżniamy dwa rodzaje pedicure:
- pedicure kosmetyczny - polega na zmyciu lakieru, wymoczeniu nóg, obcięciu i opiłowaniu paznokci, odsunięciu naskórka okalającego paznokcie, usunięciu zgrubiałego naskórka z pięt, polakierowaniu paznokci.
- pedicure leczniczy - obejmuje dodatkowo usuwanie modzeli i nagniotków, usuwanie wrastających paznokci: uzupełnienie zabiegu to wykonanie masażu i gimnastyki biernej stóp.
Wskazania do pedicure:
zrogowaciały naskórek
modzele
odciski
wrastające paznokcie
zaniedbany/niehigieniczny wygląd stóp
Przeciwwskazania do pedicure:
drożdżyce, grzybice
stany zapalne, ropne i alergiczne
świeże blizny
nietypowość płytki paznokciowej
pękanie naskórka między palcami
niezagojone rany
brodawki
Kolejność czynności podczas wykonywania pedicure kosmetycznego:
Zmycie lakieru
Moczenie stóp w wodzie z dodatkiem środków zmiękczających (wiórki mydlane, sól) przez ok. 15-20 minut
Obcięcie i opiłowanie paznokci na prosto
Odsunięcie naskórka okalającego paznokcie (gdy naskórek zarasta zbyt szeroko, po odsunięciu od płytki usuwa się go płynem do skórek lub cążkami do usuwania skórek)
Usunięcie zgrubiałego naskórka z pięt za pomocą peelingu do stóp w postaci kremów lub tarkami do stóp. Stosując peeling wykonuje się delikatny masaż nóg, którego celem jest usunięcie lekkiego zrogowacenia i obumarłych cząstek naskórka.
Masaż
Lakierowanie paznokci.
Czynności wykonywane dodatkowo podczas pedicure leczniczego:
Usuwanie odcisków (czynność tę wykonuje się bardzo starannie cążkami lub skalpelem, wycina korzeń, dezynfekuje i zakłada opatrunek).
Usuwanie wrastających paznokci (dłutkiem wycina się bok paznokcia w miejscu wrastania, spiłowuje się pilnikiem najwyższe miejsce paznokcia, odkaża wodą utlenioną i zakłada tamponik z maścią tranową lub płynem zapobiegającym wrastaniu paznokci, tamponik musi być codziennie zmieniany na nowy!)
Usuwanie modzeli (czyli zgrubiałego naskórka z pięt i stóp, jest ono mniej uciążliwe od usuwania nagniotków. Modzele odznaczają się twardą, zrogowaciałą skórą, zgrubieniem naskórka w miejscu stykania się stopy z butem. Czucie w obrębie modzela jest upośledzone, zgrubienie to można stosunkowo łatwo usunąć za pomocą skalpela lub omegi- zabieg ten wykonuje się aż do momentu ukazania się lekkiego zaróżowienia. Po tej czynności stopę wygładza się pumeksem lub tarką. Przed użyciem tarki należy ją potrzeć w mydle, aby nie podrażnić skóry i nie spowodować bólu u pacjenta.
Pedicure wykonany za pomocą frezarki:
Frezarka skraca czas zabiegu, podnosi jego jakość i sprawia, że pedicure jest zabiegiem przyjemnym i bezbolesnym.
Frezarka powinna mieć:
regulowaną liczbę obrotów
system odsysający i spłukujący pyły
łatwą do dezynfekcji obudowę i części wyposażenia
lekką rączkę
brak wibracji
Rodzaje frezów:
metalowe - ze stali chirurgicznej (różyczkowe, świderkowe i próżniowe)
kamienne - z piasku korundowego (białe i różowe)
diamentowe - mające trzpień wykonany ze stali szlachetnej o dużej trwałości
jednorazowe w postaci kapturków nakładanych na gumowy trzpień
Korzyści z posługiwania się frezami:
wykonywanie zabiegu w trudno dostępnych miejscach
bardzo dokładne usuwanie kolejnych warstw skóry
unikanie zranień podczas usuwania naskórka
bezbolesne usuwanie głęboko osadzonych odcisków
łatwe i bezbolesne usuwanie wrastającej części paznokcia
Klamry korygujące wrastające paznokcie
W początkowej fazie wrastania paznokci można korygować boczne brzegi płytki za pomocą akrylu. Na brzegi paznokcia nakłada się więcej masy akrylowej, na środek zaś tylko wyrównuje masą, tak aby paznokieć wyglądał naturalnie.
Klamra podnosi boczne brzegi płytki paznokciowej i powoduje zmniejszenie nacisku na wał paznokciowy. W rezultacie zmniejszają się dolegliwości bólowe, ustępuje obrzęk i stan zapalny. Klamry pozwalają uniknąć interwencji chirurgicznej, można je stosować we wszystkich stadiach chorobowych wrastania paznokcia, a pacjent po założeniu klamry może od razu wrócić do swoich zajęć. Każdą klamrę można wygładzić żelem światłoutwardzalnym lub akrylem, co jest bardzo istotne w okresie letnim.
Klamra w postaci wąskiego paska naklejana na wał paznokciowy
cienki pasek z tworzywa sztucznego, który przykleja się na płytkę paznokciową
działa elastycznie, odginając brzegi paznokcia ku górze
nie powoduje ucisku w obuwiu
Klamra metalowa
jednoczęściowa
może być zakładana tylko przez dobrze wyszkolonego fachowca
zabieg często w znieczuleniu
jej wadą jest fakt, iż po założeniu nie można regulować jej naprężenia
Klamra druciana
trzyczęściowa
wymaga fachowości przy zakładaniu
można regulować siłę naprężenia po założeniu
można stosować w trakcie stanu zapalnego
może dojść do nadmiernego rogowacenia skóry w obrębie wału paznokciowego
Zakładanie klamry (dotyczy klamry numer 1):
zmatowienie płytki blokiem
klamra musi dokładnie obejmować paznokieć- nie może wystawać
wyznaczamy ołówkiem środek paznokcia
na środek klamry nakłada się kropelkę kleju i przykleja się na wyznaczony środek paznokcia, dociskając aplikatorem na środku i po bokach
następnie korygujemy nacisk klamry poprzez szlifowanie płytki (aż do wystąpienia odczuwalnego ucisku klamry)
W gabinecie kosmetycznym stosuje się takie zabiegi jak:
- pedicure
- masaż ręczny
- masaż aparatem wibracyjnym lub wodnym
- kąpiel( napar z szałwii, rumianku, kąpiel w soli, pokrzywie, kora dębu, igliwiu sosnowym)
- gimnastyka
Masaż stosuje się jako uzupełnienie pedicure.
Preparaty:
- roztwory zmiękczające(mocznik),
- środki do dezynfekcji (skóry i narzędzi),
- roztwory przeciwzapalne (nagietki, rumianek, arnika, liść babki lancetowatej),
- roztwory przeciwgrzybicze (wyciąg z drzewa herbacianego),
- środki przeciwpotne,
- zmywacz do paznokci,
- lakiery.
Narzędzia:
- frezy różyczkowe
- frezy próżniowe
- frezy diamentowe
- pilniki gruboziarniste i drobnoziarniste
- patyczki drewniane
- cęgi do paznokci
- cążki do skórek
- blok biały
- omega
- tarka drobnoziarnista i gruboziarnista
Wyposażenie potrzebne do wykonania pedicure:
fotel kosmetyczny z oparciem dla pacjenta
podnóżek dla pacjenta
stołek dla osoby wykonującej zabieg
miska do moczenia nóg
lampa oświetleniowa
aparat ozonowy do sterylizacji narzędzi
pojemnik z lizoforminą do dezynfekcji narzędzi
stolik na narzędzia, na którym powinny znajdować się:
nożyczki lub cążki do paznokci
cążki do usuwania naskórka
płyn do usuwania naskórka
hebelek do ścinania zgrubiałej skóry na stopach
gruby pilnik do usuwania zrogowaciałej skóry na stopach wykonany z naturalnych, specjalnie do tego celu dobranych minerałów
pumeks lub tarka
podważacz
dłutka różnej grubości
płyny do dezynfekcji w razie skaleczenia
środki opatrunkowe
plastry, gaziki
środki przeciwgrzybicze
środki przeciwzapalne (maść tranowa, cynkowa)
krem do masażu
pudry łagodzące i przeciwpotne
lakiery
zmywacz
Czynności przy wykonywaniu pedicure:
- zmycie lakieru
- wymoczenie stóp w wodzie z dodatkami środków zmiękczających
- wysuszenie jednej stopy
- ścięcie zgrubiałego naskórka na pietach i podeszwach
- odsunięcie naskórka płynem rozmiękczającym
- obcięcie paznokci na prosto(nie wycinamy boków paznokcia)
- opiłowanie i wygładzenie paznokci
- gimnastyka stóp
- masaż stóp
- zastosowanie odpowiednich maści
- nałożenie opatrunku jeśli zachodzi taka potrzeba
- założenie wałeczków ligniny miedzy palce
- odtłuszczenie płytki paznokciowej
- nałożenie lakieru
- przypudrowanie stopy
Dolegliwości kończyn dolnych
Wrastające paznokcie
Są skutkiem zwiększonego zagięcia płytki paznokciowej. Nadmierny ucisk powoduje wybrzuszenie paznokcia i zagięcie ku dołowi jego brzegów, te zaś urażają otaczające części miękkie, w wyniku czego w obrębie wałów powstaje obrzęk i bolesność (stan zapalny).
Dotyczy to głównie paznokci palucha i jest spowodowane noszeniem zbyt ciasnego obuwia, jak również wycinaniem lub piłowaniem rogów płytki paznokciowej. Gdy paznokieć dąży do odzyskania dawnego kształtu, wówczas wnika w rowek, powodując ból, obrzęk, zaczerwienienie, a często zakażenie.
Usunięcie tej dolegliwości polega na nacięciu paznokcia z boku i wyjęciu odciętego fragmentu cążkami lub dłutkiem, stosuje się również różnego rodzaju klamry korygujące.
Leczenie: do pielęgnacji w domu jest zalecany płyn do wrastających paznokci, obcinanie paznokci na prosto i noszenie wygodnego obuwia. Aby płytka mogła powrócić w naturalny rowek, kawałek waty nasącza się w witaminie E lub w płynie do wrastających paznokci i wkłada delikatnie patyczkiem między rowek a płytkę. Opatrunki należy zmieniać codziennie.
Nagniotki
Zwane też odciskami, są to uwypuklone zgrubienia naskórka nad małymi wystającymi pod skórą wyniosłościami kostnymi. Charakteryzują się centralnie ułożonym rdzeniem, który sięga głęboko do unaczynionej i unerwionej warstwy skóry. Każdy ucisk tego miejsca powoduje ból, zwiększający się podczas chodzenia.
Odciski najczęściej umiejscawiają się na powierzchniach grzbietowych 3,4 i 5 palca stopy, mogą również występować na przylegających do siebie powierzchniach palców.
Nagniotki bywają często mylone z brodawkami pospolitymi (kurzajkami). Po ścięciu wierzchniej warstwy na brodawce zostają odsłonięte korzenia w postaci czerwonych punkcików, nagniotek zaś ma czop rogowy wrastający w głąb skóry, który nie krwawi.
Leczenie polega na stosowaniu maści lub płynów zmiękczających i złuszczających. Jeśli preparaty te nie pomagają, to należy ściąć skalpelem warstwę zgrubiałą, podważyć korzeń i wyciągnąć go cążkami. Do domu zaleca się plastry i płyny na odciski.
Brodawki
Mogą pojawiać się pojedynczo lub grupowo, są różnej wielkości, pokryte są nierówną hiperkeratotyczną powierzchnią. Mogą mieć kształt okrągły, owalny, często w postaci zlanej. Brodawki mogą być szare, ciemnobrunatne lub w kolorze skóry. Występują najczęściej pod płytką paznokciową, w okolicy paznokci, na podeszwach narażonych na tarcie mechaniczne. Są bardzo bolesne
Modzele
Są to ograniczone, okrągłe lub owalne pogrubienia zrogowaciałej warstwy naskórka. Powstają na stopach na skutek ucisku skóry pokrywającej nadmiernie uwypuklone wyniosłości kostne. Tworzą się na stronie podeszwowej. Zrogowaciały naskórek nie jest unerwiony, lecz twardy modzel może powodować bolesność w przypadku, gdy ugniata okoliczne unerwione tkanki.
Leczenie polega na stosowaniu preparatów złuszczających i zmiękczających oraz ścinaniu zgrubiałej warstw omegą, frezami.
Pękające pięty
To dolegliwość przykra i bardzo bolesna, spowodowana brakiem witamin, nadmiernie zgrubiałym naskórkiem i skłonnościami osobniczymi (twarde obuwie, brak higieny i właściwej pielęgnacji). Po codziennym myciu zaleca się przecieranie pięt pumeksem i używanie kremów złuszczających, raz w tygodniu zaś stosowanie kąpieli zmiękczającej w soli do stóp lub w mieszance ziołowej z dodatkiem krochmalu i siemienia lnianego. Po kąpieli należy usunąć zgrubiały naskórek, a pęknięcia zdezynfekować gencjaną i smarować maścią tranową.
Leczenie: wskazane jest smarowanie stóp Linomagiem oraz kremami z zawartością witaminy A.
Odparzenia
Najczęściej występują w postaci pęcherzy i otarć naskórka. Powodem ich powstawania są twarde, niewygodne obuwie, przegrzanie stóp lub skłonności wrodzone. Aby uniknąć odparzeń, należy nosić wygodne i przewiewne obuwie oraz bawełniane skarpety, stopy przesypywać talkiem lub pudrem przeciwpotowym.
Leczenie polega na stosowaniu płynów ściągających i dezynfekujących, kąpieli ziołowych(kora dębu, szałwia, mięta) oraz smarowaniu odparzonego miejsca maścią cynkową i nałożeniu jałowego opatrunku.
Nadmierna potliwość stóp
Częstą przyczyną występowania nadmiernej potliwości stóp jest noszenie nieprzewiewnego obuwia oraz skarpet lub rajstop ze sztucznego tworzywa. Niekiedy może być ona skutkiem wewnętrznych zaburzeń organizmu lub stanów chorobowych(cukrzyca niektóre choroby zakaźne lub pasożytnicze, okres dojrzewania i przekwitania), a także ogólnego stanu napięcia nerwowego. Przy nadmiernym poceniu się stóp niezwykle ważne jest zachowanie właściwej higieny (rozwój bakterii i grzybica). Osoby o takiej skłonności powinny nosić przewiewne obuwie, unikać obuwia gumowego, a latem przesypywać stopy talkiem.
Leczenie: po każdym myciu nóg należy wcierać płyny przeciwpotowe, moczyć stopy w naparze z szałwi i pokrzywy. Napary można również stosować doustnie.
Żylaki
Na powstawanie żylaków duży wpływ mają: kruche ściany naczyniowe, skłonności osobnicze, nadmierne rozciągnięcie naczyń (powodujące wiotczenie zastawek), bezpośrednią przyczyną zaś mogą być: praca w pozycji stojącej, ciąża, guzy w jamie brzusznej. Powstawaniu żylaków można zapobiegać przez odpowiednie postępowanie. W przypadku istniejących już żylaków należy starać się zahamować ich rozwój. W tym celu podczas wypoczynku w domu nogi należy umieszczać wyżej niż tułów, ponadto nosić elastyczne pończochy lub bandażować stopy. Osoby otyłe muszą koniecznie zmniejszyć masę ciała oraz unikać pracy w pozycji stojącej. Wskazane jest też uprawianie ćwiczeń fizycznych. Drobne rozszerzone naczynia żylne na nogach są częstym defektem kosmetycznym, szczególnie u kobiet. Małe fioletowe lub czerwone żyłki mogą tworzyć się w dowolnej części nóg. Mimo, że nie powodują one większych problemów zdrowotnych, wywołują uczucie dyskomfortu.
Płaskostopie
Jest to zniekształcenie stopy charakteryzujące się bardzo niskimi lub obniżającymi się łukami porzecznymi. Wada ta jest dokuczliwa dla małych dzieci, lecz o okresie dojrzewania płciowego a także po przekroczeniu 35 roku życia, gdy mięśnie stają się słabsze, może powodować ból. Przyczyną powstania płaskostopia jest m.in. nieodpowiednie obuwie, nadmierna otyłość, ciąża, stałe noszenie ciężarów.
Leczenie płaskostopia prowadzi się pod kierunkiem lekarza, po uprzednim ustaleniu przyczyny. Bardzo pomocne są wkładki ortopedyczne i obuwie lecznicze, stanowiące zabezpieczenie przed powstawaniem lub pogłębianiem się deformacji.
Paluch koślawy (hallux)
Jest to zniekształcenie stóp, najczęściej spotykane u kobiet. Przy bardzo zaawansowanym zniekształceniu paluch zachodzi od góry lub od dołu na 2 palec. W związku z koślawością palucha, główka 1 kości śródstopia zaczyna wystawać na bok i tworzy się tzw. powiększony staw. Ucisk obuwia na tę okolicę sprawia, że skóra staje się najpierw cienka i podatna na zapalenia, później rogowacieje i wytwarza się kaletka maziowa, w której często zachodzą zmiany zapalne, objawiające się silnymi bólami. Kątowe odchylenie palucha, jego podwinięcie w stawie śródstopopalcowym, przesunięcie pozostałych palców i bolesne ograniczenie ruchomości utrudniają chodzenie, czyniąc je uciążliwym i skracają długość kroku. Skłonność do tej choroby jest dziedziczna, ale powodować ją mogą także ciasne, wąskie buty na zbyt wysokich obcasach.
Zapobieganie i leczenie to przede wszystkim noszenie właściwego obuwia.
Przypadki chorobowe lekkiego stopnia nadają się do leczenia fizykalnego. Można stosować nagrzewanie, kąpiele solankowe, wykonywanie ruchów biernych i czynnych, polegających na zginaniu i odwodzeniu palucha. Ważne jest również, aby zaopatrzyć się we wkładki i obuwie ortopedyczne. Jeżeli dolegliwość nie ustępuje lub zwiększa się zniekształcenie anatomiczne, to możliwe jest wykonanie operacji, która daje poprawę ruchomości palucha, zdolności chodzenia i wyglądu. Niestety leczenie operacyjne trwa długo i wymaga leżenia w łóżku, natomiast ból ustępuje dopiero po pary miesiącach.
Obrzęki
Zmęczenie i ociężałość stóp są odczuwane szczególnie wieczorem. Najczęściej towarzyszy tym objawom obrzęk stóp spowodowanym złym krążeniem lub niskim ciśnieniem.
Leczenie: jeżeli przyczyną obrzęku stóp nie są określone choroby to skuteczna może się okazać odpowiednia gimnastyka, masaż i relaks. Wskazane jest także moczenie nóg w nalewce z arniki.
Grzybica międzypalcowa
To bardzo częsta dolegliwość. Objawia się zaczerwienionym, zmacerowanym, popękanym naskórkiem, który łatwo się oddziela. Atakowane są fałdy międzypalcowe stóp. Boczne powierzchnie palców i fałdy są pokryte zrogowaciałymi warstwami i łuskami. Grzybica może rozprzestrzeniać się również na całą stopę, wówczas pojawia się zaczerwienienie i łuszczenie się skóry, niekiedy drobne pęcherzyki. Przebieg choroby na ogół jest łagodny, choć czasem ulega zaostrzeniu i wtedy mogą wystąpić objawy ostrego „palenia” skóry.
Grzybica potnicowa stóp
Objawia się wykwitami podobnymi do wyprysku lub potnicy. Występuje na przegubach stopy po stronie podeszwowej, w postaci różnej wielkości pęcherzyków, które wywołują uczucie swędzenia. Choroba ma charakter przewlekły i nawrotowy. Przy grzybicach stóp należy unikać długiego moczenia stóp.
Stopa atlety
Jest to grzybica stóp występująca u sportowców. Obecnie często pojawia się również u osób korzystających z gabinetów odnowy biologicznej, pływalni, kortów tenisowych. Wysiłek fizyczny, kontakt z czynnikami zakaźnymi, drażniącymi i alergizującymi mogą doprowadzić do rozwoju dermatoz z powodu zachwiania naturalnej bariery odpornościowej skóry. Szczególnie istotny jest związek między chorobami infekcyjnymi a trybem życia i wykonywanym zawodem.
Drożdżyca stóp
Objawia się widocznymi zmianami w obrębie skóry gładkiej, zwłaszcza w jej fałdach oraz zmianą wyglądu paznokci. Czynnikami sprzyjającymi zakażeniom drożdżakowym są: nadmierna potliwość, cukrzyca, otyłość, praca związana z częstym moczeniem. Drożdżaki wywołują stan zapalny i sączenie w szparach międzypalcowych stóp i dłoni. Skóra jest zaczerwieniona, w fałdach mogą występować białe naloty. Naskórek oddziela się w postaci białego, wilgotnego kołnierzyka, pęka, co wywołuje ból i swędzenie. Często dochodzi do rozprzestrzeniania się choroby. Ważną rolę w zapobieganiu schorzeniu odgrywa niedopuszczenie do maceracji naskórka.
Zespół stopy cukrzycowej
Cukrzyca to choroba przewlekła, ogólnoustrojowa z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów i lipidów. Zmiany powstają stopniowo w tkankach i narządach. U chorego pojawiają się zmiany niedokrwienne i neurotroficzne tkanek, sprzyjające uszkodzeniu i maceracji naskórka. Skóra ma mniejszą odporność na czynniki mechaniczne (ucisk obuwia), otarcia naskórka, nieprawidłowo wykonany pedicure, które często mogą prowadzić do zakażenia. Z kolei neuropatia (uszkodzenie nerwów zmniejszające uczucie bólu), uszkodzenie układu wegetatywnego i obniżenie stopnia potliwości powodują suchość skóry, powstawanie pęknięć, a czynniki te sprzyjają infekcji wtórnej.
Bezbolesne urazy mechaniczne, chemiczne czy termiczne prowadzą do otarć naskórka, nadżerek, owrzodzeń i infekcji. Sprzyjają temu zmiany w kościach i deformacje stopy. Osoby z zespołem stopy cukrzycowej wymagają opieki lekarskiej.
Przed przystąpieniem do zabiegu pedicure należy przeprowadzić wywiad i starannie obejrzeć stopę, zwracając uwagę na:
jej zabarwienie (rumień, bladość)
suchość skóry
pęknięcia a nawet rozpadliny
macerację między palcami
zgrubienia na palcach stopy, szczególnie na piątym
odciski
nadżerki
niebolesne owrzodzenia
zakażenia grzybicze stopy lub płytek paznokciowych
wyprzenia drożdżakowe
infekcje bakteryjne
Jeśli występuje któraś z wymienionych przypadłości, to chory powinien udać się najpierw do lekarza, a dopiero po wyleczeniu zmian można wykonać pedicure.
Wykonując pedicure u osoby z zespołem stopy cukrzycowej należy postępować szczególnie ostrożnie, zwracając uwagę na:
moczenie stóp w letniej wodzie
delikatne usunięcie zrogowaciałego naskórka
delikatne obcinanie i oczyszczanie paznokci
Zabieg należy wykonać tak, aby nie uszkodzić skóry i nie spowodować urazu, ponieważ może to doprowadzić do powstania nadżerki lub owrzodzenia, a upośledzone krążenie krwi będzie utrudniało gojenie.
Zalecenia domowe:
codziennie myć stopy w letniej wodzie
jeśli występuje suchość skóry stóp, to należy je nacierać kremem, a jeśli skłonność do nadmiernego pocenia, to zapudrować
nosić wygodne i miękkie obuwie, aby nie dochodziło do obtarć naskórka
unikać drobnych zranień skóry, np. w czasie obcinania paznokci
unikać obrażeń cieplnych
leczyć zmiany skórne np. grzybicę
regularnie kontrolować stan skóry stóp
Wady, choroby i dysfunkcje stóp wymagające leczenia ortopedycznego:
stopa płaska
stopa płaska koślawa
stopa piętowa
stopa końska
stopa wydrążona
szponowatość i młotkowatość palców
Zmiany naczyniowe kończyn dolnych:
Problemem kosmetycznym kończyn dolnych są zmiany naczyniowe. Do najczęściej spotykanych należą:
sinawe zabarwienie wszystkich paznokci - najczęściej spowodowane niewydolnością krążenia
zespół żółtych paznokci - nieprawidłowość w naczyniach chłonnych (zastój)
naczyniak - zmiana wrodzona, spowodowana miejscowym zaburzeniem rozwojowym naczyń, nowotwór niezłośliwy
naczyniak krwionośny - nowotwór niezłośliwy, powstały na tle miejscowego zaburzenia rozwojowego naczyń krwionośnych
choroba Raynauda - nerwica naczyniowa objawiająca się napadowym blednięciem i zasinieniem palców, spowodowanym symetrycznym kurczem małych tętniczek, napady są wyzwalane przez zimno
akrocjanoza - sinica dolnych części kończyn, polega na skurczu drobnych tętniczek wskutek ich nadwrażliwości na zimno i jednoczesnym rozszerzeniu drobnych żył
zespół żylakowy kończyn dolnych - objawia się żylakami, zmianami troficznymi skóry, ciemnym przebarwieniem, wymaga badania naczyniowego
uszkodzenie ścian naczyń włosowatych - widoczne charakterystyczne punkcikowate krwawe wybroczyny lub wylewy plamkowe
Higiena i profilaktyka kończyn dolnych
W ciągu całego dnia nogi są narażone na ogromny wysiłek, zależny od wykonywanej pracy i trybu życia. Higiena i właściwa pielęgnacja mają ogromny wpływ na ich stan i wygląd. Podstawowym warunkiem dbałości o higienę nóg jest noszenie odpowiedniego, przewiewnego, lekkiego i wygodnego obuwia (szczególnie przez dzieci w okresie wzrostu). Bardzo szkodliwie wpływa noszenie ciasnych i niewygodnych butów, ponieważ prowadzi to do deformacji stóp, a nawet do zniekształceń kręgosłupa.
Odpowiednia pielęgnacja kończyn dolnych to przede wszystkim mycie nóg 2 razy dziennie mydłem przetłuszczonym, a w przypadku dużej potliwości - mydłem o właściwościach bakteriobójczych. Dzięki temu można uzyskać poczucie świeżości, zapobiec powstawaniu chorób skórnych i likwidować nieprzyjemny zapach spoconych stóp. Po kąpieli nogi należy starannie wytrzeć do sucha, zwłaszcza przestrzenie międzypalcowe. Po osuszeniu zaleca się stosowanie kremu do pielęgnacji stóp, który powoduje zmniejszenie potliwości, zmiękczenie naskórka oraz działa przeciwgrzybiczo i przeciwzapalnie, a także dezodorantów, talków zapobiegających odparzeniom.
Profilaktyka:
noszenie wygodnego obuwia, które chroni przed zniekształceniem stóp i pozwala na swobodne parowanie potu
odpowiedni dobór pończoch i skarpetek
noszenie odpowiednich wkładek ortopedycznych w przypadku płaskostopia
unikanie wysuszania skóry i stałych urazów
czynna gimnastyka nóg w celu poprawy krążenia żylnego, wzmocnienia mięśni i więzadeł
codzienne masaże stóp (szczoteczką, wałkiem do masażu)
Profilaktyka ma ogromny wpływ na wygląd i stan nóg, ponieważ elementy kostne stóp są narażone na ciągłe zmiany. Jednym z elementów działań profilaktycznych jest gimnastyka, np.:
stanąć ze złączonymi stopami, ręce oparte na biodrach, następnie skakać ze złączonymi stopami wokół własnej osi w lewo i w prawo
chodzić na czubkach palców, z ramionami wyciągniętymi nad głową, możliwie jak najwyżej
chodzić w głębokim przysiadzie
skakać przez skakankę
siedząc na podłodze chwycić chusteczkę palcami stóp, podnieść ją do góry i opuścić
wykonać siad prosty, ręce oparte z tyłu na podłodze, stopy zginać na zmianę, raz w kierunku grzbietowym, drugi raz w kierunku podeszwowym, pamiętając o wyprostowaniu nóg w kolanach
przyjąć dowolną pozycję, prostować i podkurczać palce
maszerować na zmianę, raz na palcach, raz na piętach
maszerować na zmianę, raz na wewnętrznych, raz na zewnętrznych krawędziach stopy
przyjąć postawę zasadniczą, wykonać półprzysiad i powrót do pozycji wyjściowej
przyjąć postawę zasadniczą, ręce oprzeć na biodrach, wysunąć nogę, opierając na zmianę piętę i palce o podłogę, zmiana nogi
zataczać koła wyprostowaną nogą, opierając się o krzesło
położyć się na plecach, ręce oprzeć pod głową, wykonać maksymalne odwodzenie i przywodzenie nóg, suwając nimi po podłodze
Ćwiczenia te należy wykonywać codziennie, powtarzając każde z nich kilkakrotnie.
Środki do pielęgnacji stóp
Racjonalna pielęgnacja stóp polega przede wszystkim na profilaktyce, czyli zapobieganiu różnego rodzaju defektom, a także na ich usuwaniu i leczeniu.
Kremy zapobiegające pękaniu stóp - zmiękczają naskórek, łagodzą objawy pieczenia i zmęczenia stóp, zawierają wyciągi ziołowe i witaminy.
Plastry na odciski - są zalecane do łagodnego usuwania odcisków na palcach stóp, chronią odcisk przed uciskiem i ocieraniem oraz skutecznie łagodzą ból spowodowany podrażnieniem.
Płyny i maści na odciski - zaleca się stosowanie 2 razy dziennie, po tym czasie odcisk można usunąć łącznie z korzeniem. Płyny te zawierają kwas salicylowy, który rozpuszcza odcisk.
Sole do stóp - zawierają składniki czynne, mają przyjemny zapach, uelastyczniają, wygładzają i ujędrniają skórę
Kremy i emulsje do pielęgnacji stóp - zawierają składniki odżywcze, są łatwo wchłaniane przez skórę, dzięki czemu staje się gładka, miękka i elastyczna. Niektóre z nich zapobiegają powstawaniu opuchlizn i obrzęków, wzmacniają i chronią skórę na stopach, zapobiegają potliwości.
Mydła do stóp - korzystnie działają na szorstką i zrogowaciałą skórę, niektóre z nich mogą mieć właściwości antyseptyczne i dezynfekujące.
Płyny zapobiegające wrastaniu paznokci - zaleca się ich codzienne stosowanie, zmiękczają twarde/ostre paznokcie, pomagają w doprowadzeniu ich do normalnego stanu.
Dezodoranty - działają przeciwpotnie, przeznaczone do codziennego użytku po umyciu i osuszeniu stóp
Talki do stóp - działają p/grzybiczo, p/bakteryjnie, usuwają zmęczenie i nieprzyjemny zapach stóp.
Płyny p/grzybicze - zawierają substancje biologicznie czynne, ekstrakty roślinne, mentol. Działają łagodząco na swędzenia, dają uczucie chłodu i mogą służyć jako ochrona w przypadkach szczególnego narażenia na zakażenia (sauna, basen). Używa się ich również jako środków pielęgnacyjnych w przypadku grzybiczego i bakteryjnego zakażenia skóry. Aby leczenie było skuteczne, należy nimi regularnie spryskiwać nogi, przestrzenie między palcami i obuwie.
Peelingi do stóp - zawierają substancję biologicznie czynne, aminokwasy, proteiny, olejki eteryczne, krystaliczne cząsteczki ścierne. Peeling ma działanie oczyszczające, odświeżające, wygładzające, usuwa martwe komórki naskórka. Ponadto przygotowuje skórę do przyjęcia innych intensywnie pielęgnujących preparatów.
Maski do stóp - stosuje się je po wykonaniu peelingu. Aktywnie wzmagają proces odnowy skóry, a substancje biologicznie czynne zawarte w maskach wnikają w głąb naskórka, powodując jego odżywienie i wygładzenie.
Plastry na halluksy - ochraniają halluksy i inne wrażliwe miejsca na stopie przed otarciem
Osłony na halluksy - są wykończone ze specjalnego żelu, dopasowującego się do indywidualnego kształtu halluksa, chroniąc go przed uciskiem
Duże kliny na halluksy - są wykonane ze specjalnej gumy, która nie wywołuje uczuleń. Przywracają one palcom stopy ich właściwe położenie, zmniejszając bolesne tarcie i ucisk.