Leki nasercowe

1. Leki nasercowe to preparaty zwiększające siłę skurczu mięśnia sercowego (działanie inotropowo +). Stosowane są w ostrej i przewlekłej niewydolności krążenia pochodzenia sercowego.

2. Niewydolność krążenia

• To sytuacja, w której serce nie wypełnia należycie, ze znanych lub nie znanych przyczyn, swoich czynności fizjologicznych.

• Jest ona zazwyczaj stanem, w którym rzut minutowy serca, czyli objętość krwi przepompowanej przez lewą komorę serca do krążenia dużego w ciągu jednej minuty, jest niewystarczająca dla zapewnienia prawidłowego dowozu krwi do tkanek obwodowych.

• Niewydolność krążenia można podzielić na sercowopochodną (gdy przyczyna niewydolności leży w upośledzeniu serca jako pompy ssąco-tłoczącej) oraz obwodową (gdy przyczyna niewydolności krążenia leży poza sercem).

• Z punktu widzenia klinicznego. tzn. czasu i szybkości jej rozwoju, możemy wyróżnić ostrą niewydolność krążenia i przewlekłą niewydolność krążenia

• Wyróżnia się lewo- i prawokomorową niewydolność krążenia, w zależności od tego której komory dotyczy proces chorobowy. Możliwa jest również niewydolność prawo- i lewokomorowa występująca jednocześnie.

3. Ostra niewydolność krążenia

• W niewydolności spowodowanej nagłym przeciążeniem prawej komory (np. przy zatorze tętnicy płucnej) występuje sinica, maksymalnie nasilona duszność, uczucie rozpierania pod prawym łukiem żebrowym na skutek powiększania się wątroby (zastój), nabrzmienie żył szyjnych.

• Ból koło serca z wrażeniem bezładnej, niemiarowej, wolnej lub znacznie przyspieszonej akcji serca sugeruje, że przyczyna ostrej niewydolności krążenia mogą być nagłe zaburzenia rytmu pracy serca. Natomiast ciężki oddech, charczący, ze słyszalnym odgłosem jakby "gotującej się wody" w drogach oddechowych sugerują ostra lewokomorową niewydolność krążenia pod postacią obrzęku płuc.

• Nagłe wystąpienie

• bólu w klatce piersiowej,

• sinicy na twarzy i górnej części tułowia ze znacznie odczuwana dusznością,

• zlewnym potem i znikającym tętnem

sugeruje ostrą prawokomorową niewydolność krążenia w następstwie zatoru w łożysku naczyniowym w tętnicy płucnej.

• Nagła utrata przytomności,

• zaburzenia mowy,

• wystąpienie asymetryczności rysów twarzy,

• mniej lub bardziej wyraźny niedowład którejś z kończyn

sugerują niewydolność krążenia w wyniku uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.

4. Przewlekła niewydolność krążenia

• Niewydolność lewej komory objawia się przede wszystkim:

• Dusznością

• Szybszym męczeniem się

• Kaszlem

• Objawy niewydolności prawokomorowej są często wspólne z objawami zaawansowanej postaci niewydolności lewokomorowej. Są to:

• Obrzęki kończyn, płyn zbierający się w jamie brzusznej, czasem w worku osierdziowym lub w jamie opłucnowej

• Nieregularny rytm serca

• Poszerzone żyły szyjne

• Powiększona wątroba

• Klasyfikacja

• Stopień pierwszy niewydolności krążenia (NYHA I): niewydolność krążenia nie przeszkadza w zwykłej aktywność codziennej i większych wysiłkach fizycznych.

• Stopień drugi niewydolności krążenia (NYHA II): występuje szybsze męczenie się lub niemożność wykonywania większych wysiłków fizycznych.

• Stopień trzeci niewydolność krążenia (NYHA III): szybsze męczenie się i duszność pojawia się przy codziennej podstawowej aktywności życiowej.

• Stopień czwarty niewydolności krążenia (NYHA IV): duszność pojawia się w spoczynku i przy najmniejszych wysiłkach fizycznych.

6. Przyczyny

• choroba niedokrwienna serca,

• zawał mięśnia serca,

• nadciśnienie tętnicze,

• wszystkie postacie kardiomiopatii,

• wady zastawek serca

• zaburzenia rytmu serca.

• Inne choroby doprowadzające do niewydolności krążenia to:

• przewlekłe choroby płuc (astma, przewlekłe zapalenie oskrzeli),

• anemia,

• nadczynność tarczycy,

• nowotwory serca.

• Powikłania

• Obrzęk płuc

• Zagrażające życiu zaburzenia rytmu serca

• Nagła śmierć sercowa

8. Farmakoterapia

• Leki o działaniu inotropowo dodatnim

• Glikozydy nasercowe

• Leki dopaminergiczne o działaniu obwodowym

• Leki adrenergiczne

• Inhibitory fosfodiesterazy

• Leki zmniejszające obciążenie wstępne i następcze

• Inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę

• Diuretyki

• Leki β-adrenolityczne (β-blokery)

• Agoniści kanałów wapniowych

• Antagoniści kanałów potasowych

• Leki uczulające na jony wapnia

9. Postępowanie niefarmakologiczne

• dieta - ograniczenie spożycia sodu

• kontrola masy ciała i bilans płynów (wzrost masy ciała >2 kg w ciągu 3 dni - konieczność modyfikacji dawkowania diuretyków i/lub innych leków)

• palenie tytoniu i spożywanie alkoholu - przeciwwskazane

• codzienna aktywność fizyczna

10. leki niezalecane w niewydolności krążenia

• NLPZ - zaostrzenie objawów niewydolności, zmniejszenie skuteczności diuretyków, dysfunkcja nerek

• leki antyarytmiczne klasy I (chinidyna, flekainid) - działanie proarytmiczne, pogorszenie parametrów hemodynamicznych

• antagoniści wapnia (werapamil, diltiazem oraz nifedypina) - niekorzystny wpływ na czynność lewej komory

• TLPD (imipramina, amitryptylina, klomipramina, lofepramina, nortryptylina) - działanie proarytmiczne

• kortykosteroidy - retencja płynów

• dziurawiec zwyczajny - może obniżać stężenie w surowicy digoksyny

11. glikozydy nasercowe

• Działanie

• Wzrost siły i szybkości skurczu mięśnia sercowego (i+)

• Wzrost napięcia mięśnia sercowego w fazie skurczu (t+)

• Wzrost pobudliwości na bodźce przy przedawkowaniu (b+)

• Zwolnienie częstotliwość pracy serca (c-)

• Hamowanie przewodzenie bodźców (d-)

• Uczulają mięsień sercowy na ACh

• Działanie niepożądane

• Znaczne zwolnienie zatrzymanie akcji serca

• Nudności, wymioty, biegunka

• Bóle i zawroty głowy

• Sinica

• Problemy z oddychaniem

• Zaburzenia widzenia kolorów

LEK A	LEK B	INTERAKCJE
Glikozydy nasercowe	Antagoniści wapnia	B zmniejszają stężenie A
		Leki przeciwbakteryjne	B mogą wzmagać działanie A
		Leki β- adrenolityczne	Nasilenie bradykarii, blok
		Diuretyki	B zwiększają toksyczność A (hipokaliemia)
		NLPZ	B mogą zwiększać stężenie A w osoczu- wzrost toksyczności
		Inhibitory konwertazy angiotensyny	B powoduje wzrost stężenia A
		Leki przeciwpadaczkowe	B zwiększa metabolizm A

---