POLITECHNIKA ŚLĄSKA

WYDZIAŁ MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

MECHANIKA I BUDOWA MASZYN

GRUPA 6

TEMAT ĆW:. PRÓBA UDARNOŚCI

TEMAT OPRACOWAŁ:

PAWEŁ ŚLIWIAK

Pomiar udarności jest przykładem technologicznej próby, pozwalającej ocenić pracę rozprzestrzeniania się pęknięcia. Próba udarności służy ocenie zachowania się tworzywa metalicznego w warunkach sprzyjających kruchemu pękaniu wywołanych w próbce obecnością karbu i odkształceniem o dużej szybkości , powstałym w wyniku udarowego działania siły.

Próba udarności stanowi jedną z podstawowych metod oceny jakości wyrobów hutniczych i została ujęta w normie PN.

Próba udarności - polega na złamaniu jednokrotnym uderzeniem noża młota wahadłowego próbki z odpowiednim karbem, podpartej swobodnie obydwoma końcami na podporach młota i pomiarze pracy uderzenia. Karb próbki powinien być usytuowany przeciwnie do kierunku uderzenia młota.

Wynik próby stanowi wielkość pracy potrzebnej do załamania próbki lub jej stosunek do powierzchni jej przekroju poprzecznego w miejscu karbu.

KC = K / S_O [ J / cm² ]

Gdzie

K - praca potrzebna do złamania próbki w J.

S_O - powierzchnia początkowa przekroju poprzecznego w miejscu karbu w cm²

Energia zużyta na załamanie próbki wyrażona w dżulach jest miarą udarności badanego materiału.

Próbka standardowo powinna mieć długość 55 mm i przekrój poprzeczny kwadratowy o boku 10 mm. W połowie powinien znajdować się karb w kształcie litery U lub V.

Do wykonania próby wykorzystuje się młoty. Początkowa energia młota powinna wynosić : 300, 150, 100, 50, 10, lub 5 J.

Oznaczenie udarności określanej przy użyciu młota Charpy'ego zawiera literę K, dodatkowy symbol wskazujący typ próbki, na której zostało przeprowadzone badanie ( tzn. KU lub KV ), początkową energię w J, oraz zmniejszoną szerokość próbki w mm .( np. KU 150/7,5 ).

W przypadku gdy energia całkowita młota wynosi 300 J, szerokość próbki 10mm, a wysokość karbu w przypadku próbek w kształcie litery U - 5 mm,

a w kształcie V - 2 mm, po symbolu udarności KU lub KV nie podaje się dodatkowego opisu.

W pozostałych przypadkach w opisie należy wyraźnie zaznaczyć, jakich próbek użyto do badań.

Wyniki próby udarności zależą przede wszystkim od :

1. Składu chemicznego i fazowego tworzywa metalicznego,

2. Rodzaju młota i próbki,

3. Temperatury badania,

4. Dużego wpływu który wywiera prędkość na odkształcenie próbki,

Interpretacja wyników próby udarności powinna uwzględniać :

• początkową energię młota stosowanego do badań,

• kształt karbu i wymiary początkowe przekroju poprzecznego próbki,

• dane dotyczące pobrania próbek ( wzdłużne , poprzeczne ),

• dane dotyczące stanu strukturalnego materiału,

• temperaturę wykonania próby,

• wielkość pracy zużytej do złamania próbek,

• ocenę udziału przełomu określonego rodzaju po złamaniu próbki ( kruchy , ciągliwy , mieszany ).

---