Teoria rozwoju społecznego _ wykłady

Egzamin gr. 7 09.02.2005 r. godz. 17.00 Duża aula/N

Lektury

1. Galbrait „Ekonomia w perspektywie

2. Paluch „Konflikt modernizacja zmiana społeczna”

3. Krasnodębski „Upadek idei postępu”

4. Szczepański „Manowce władzy”

5. Jałowiecki, Szczepański „Zrozumieć rozwój”

6. Mrozek-Dumanowska „Twórcy trzeciego świata”

Zmiany, różnice, warianty zmian indywidualnych i społeczeństw

3 segmenty teorii rozwoju

3 rodzaje społeczeństw

RDZEŃ ŚWIATA (centrum świata) - społeczeństwa cechujące się dużym rozwojem technicznym, ekonomicznym, naukowym. Dyktują warunki reszcie świata i narzucają swoje warianty naukowe. Największy rozwój militarny. Np. USA, Unia Europejska, Kanada, Nowa Zelandia, Chiny

PÓŁPERYFERIE - technologia bazuje na przetwórstwie, kraje gospodarki rynkowej, np. kraje postsocjalistyczne.

PERYFERIE ŚWIATA - społeczeństwa o wysokiej śmiertelności niemowląt, analfabetyzm, społeczeństwo niepoliczalne, niski poziom administracyjny i socjalny.

RÓŻNICA SPOŁECZNA - stwierdzenie odmienności, pewnych odchyleń w jednym momencie czasowym, wszystkie warianty, które nas od siebie różnią np. inne prawo w Europie, inne w USA.

ZMIANA SPOŁECZNA - jest rozłożona w czasie, to kumulowanie poszczególnych zmian, które na siebie zachodzą, ma charakter kierunkowy czyli dąży do pewnego celu, np. polityka dąży do demokracji.

TRZY TYPY POSTĘPU:

1. POSTĘP SPOŁECZNY - zmiana, jest wówczas kiedy indywidualne osoby, których ten postęp dotyczy tak go oceniają (indywidualna ocena ludzi których on dotyczy, „jest mi lepiej”)

2. REGRES SPOŁECZNY - ocena ludzi, których bezpośrednio dotyczy („jest mi gorzej”) np. lata 50-te poprzedniego wieku, kraje trzeciego świata

3. STAGNACJA SPOŁECZNA - zastój, dokonując jakiś zmian nic nie zmieniamy, zabiegi pozorowane. Wydaje się, że dzieje się bardzo dużo.

ROZWOJ SPOŁECZNY - kumulacja wszystkich zmian społecznych o postępowym charakterze, w konkretnych dziedzinach. Składają się na niego wszystkie zmiany społeczne, które się kumulują.

TRZY ZMIANY SPOŁECZNE:

1. ROZWÓJ AUTONOMICZNY - dotyczy wszystkich społeczeństw, które dystansują się od innych, np. ortodoksyjni Żydzi, w poprzednim wieku kraje kapitalistyczne - kraje socjalistyczne. Postęp społeczny postępuje wolno w stosunku do centrum świata (brak wymiany, wzajemnego kształcenia, np. lata 30 - Japonia. „Porządek dziobania” - najpierw korzystają najsilniejsi

2. ROZWÓJ ZALEŻNY - relacja pomiędzy dwoma, kilkoma, kilkunastoma krajami, które nie mają symbiotycznego wymiaru, opierają się na dominacji niektórych społeczeństw, ten typ zależności występuje do dzisiaj. Narzucanie we wszystkich wymiarach społecznych swoich norm.

3. ROZWÓJ WSPÓŁZALEŻNY - rozwój partnerski - symbiotyczny, my wam dajemy coś i dostajemy coś

TEORIE MODERNIZACJI

Modernizacja - unowocześnienie, mające dwa znaczenia: techniczne i społeczne. S procesem ciągłym, w rozwoju, dynamicznym, unowocześnianie zakładów, które muszą nadążyć nad zmianami, które wymusza postęp techniczny. Kontekst społeczny - przenoszenie wzorów nie może odbyć się bez zmian społecznych.

Teoria modernizacji opiera się na założeniach:

1. ROZWÓJ GOSPODARCZY (ewolucyjny) - najczęstsza forma rozwoju społeczeństw, rozwój stadialny, szczeblowy, oznacza, iż każde społeczeństwo w wymiarze politycznym, społecznym, gospodarczym rozwija się jak drabina, przechodzi wszystkie szczeble (wspina się). Jest rozciągnięty w czasie.

Składa się z trzech podstawowych szczebli:

1. społeczeństwo tradycyjne - ludowe, rolnicze, chłopskie, przedprzemysłowe, dominuje rolnictwo, myślistwo, zbieractwo (wariant społeczeństwa zacofanego), przemysł nie występuje (chyba, że ekstrakcyjny - wydobywanie rud, złota czy żelaza)

2. społeczeństwo przemysłowe - wyższy próg, drugi sektor gospodarczy, społeczeństwa te żyją z przemysłu przetwórczego

3. społeczeństwa poprzemysłowe - nowoczesne, postnowoczesne społeczeństwa trzeciego sektora gospodarczego tzn. usługowego. Wyróżniamy usługi:

• tradycyjne (np. szewc, zegarmistrz, garncarz, piekarz - usługi od zawsze)

• nowoczesne (np. informatyczne, giełdowe - zdobycze współczesnej cywilizacji)

2. ROZWÓJ JEDNOLINIOWY - społeczeństwa, które rozpoczynały swój rozwój jako stadialny i jakieś wydarzenie spowodowało przeskoczenie na inny sektor, tzw. żabi skok. Np. Chiny (kolonializm Anglii - czerpali z Anglii), Indie - tak samo, kraje arabskie - mają złoża, więc przeskoczyły naturalnie

3. ROZWÓJ KONWERGENTNY - ujednolicenie w kontekście upodabniania się jednego społeczeństwa do drugiego, np. pod względem politycznym

MODERNIZACJA - ogół zjawisk, procesów społecznych, które zakładają przejście od społeczeństwa tradycyjnego do społeczeństwa nowoczesnego

TRZY TYPY MODERNIZACJI:

1. MODERNIZACJA EKONOMICZNA - gwałtowne i głębokie zmiany doprowadzają do restrukturyzacji ekonomicznej, wprowadzanie nowych technologii, nowych stosunków pracy, sposobów produkcji

2. MODERNIZACJA KULTUROWA - tolerancja w stosunku do mniejszości etnicznych, kulturowych, wielość kultur bez dominacji, bez narzucania i presji

3. MODERNIZACJA POLITYCZNA - przechodzenie od monopartyjności od władzy sakralnej do demokracji, wielopartyjność, pluralizm i nowoczesny parlament do umożliwienia wielu możliwości rozwiązań i postaw niezależnych od siebie

SPOŁECZEŃSTWA TRADYCYJNE

1. Niewielka liczba członków

2. Wewnętrzna izolacja (homogeniczność)

3. Wieś podstawową jednostką organizacji o wyraźnie zarysowanych podziałach społecznych, warstwowych.

CECHY OSOBOWOŚCI CZŁOWIEKA TRADYCYJNEGO:

1. Niski poziom potrzeby osiągania (wynika z podziału klasowego), niski poziom empatii - potrzebna gdy pełnimy kilka ról społecznych. Role są przypisane, określone - każdy do nich był przygotowany

2. Przekonanie o bezsilności wobec świata - podporządkowanie się światu fizycznemu, np. warunki naturalne decydowały - myśliwi polowali najwięcej latem, człowiek tradycyjny traktował siebie jako cząstkę tego świata, silne przywiązanie do ról społecznych czy zawodowych

3. fatalistyczna wiara w przeznaczenie - los, przeznaczenie coś co jest nam pisane, człowiek jest bezsilny.

4. konformizm - dla zachowania bezpieczeństwa

5. orientacja na przeszłość - odwołanie się i pielęgnowanie tradycji

6. osobowość autorytarna - typ osobowości, który przekonany jest, że kapitał wiedzy, który posiada jest kapitałem wystarczającym; postęp bardzo wolny

CECHY SPOŁECZNO - KULTUROWE SPOŁECZEŃSTWA TRADYCYJNEGO

1. Rodowy, familijny, klanowy charatker więzi, społeczności wielopokoleniowe

2. Społeczność hierarchiczna - jasno określone pozycje społeczne - przypisane

3. Porządek społeczny oparty na statusie

4. Pozycje przypisane - w formie dziedzicenia, powstanie miast - zbyt dużo ludzi w jednej grupie

5. Zachowanie zgodne z konwencjami

6. Nieumiejętność korzystania ze środków masowego przekazu

7. Brak kultury profanu - kulutra przeniknięta sakrum, religia zajmuje bardzo wysoką pozycję. Wszystko przeniknięte elementem sakralnym

8. Cechy polityczne - władza usankcjonowana sakralnie (ma władzę na ziemi, ale także ma władzę po śmierci). Ociera się o władzę absolutną jest to władza charyzmatyczna. Charyzma - „pomazaniec boży”

9. władza w rękach nielicznej elity

CECHY TECHNICZNO - EKONOMICZNE

1. Dążenie do samowystarczalności poszczególnych społeczeństw

2. Gromadzenie zasobów (później będzie kapitał). Zasoby związane są z zapewnieniem egzystencji w jakimś czasie, gromadzenie dóbr, które ma zapewnić przetrwanie (kapitał = gromadzenie + nadwyżka)

3. Bardzo proste technologie

4. Bardzo niski wskaźnik produkcji na jednego mieszkańca

5. Rolnictwo podstawą egzystencji

SPOŁECZEŃSTWO NOWOCZESNE

CECHY ORGANIZACYJNE

1. Duża liczba członków (miasta: poszukiwanie nowych dóbr czy zasobów, heterogeniczność - jedno z uwarunkowań, dzielenie się, dominują metropolie, szybka wymiana informacji)

2. Otwartość (na zmiany, przyjmowanie nowych osób i postaw, tolerancja wobec inności)

3. Zróżnicowanie wewnętrzne, klasowe (chłopska, robotnicza klasa średnia) dominacja klasy średniej, elita (ekonomiczna)

4. Miasto podstawową jednostką organizacyjną

CECHY OSOBOWOŚCI CZŁOWIEKA NOWOCZESNEGO

1. Wysoki poziom potrzeby osiągania

2. Wysoki poziom empatii (w osiąganiu celu wszystko zależy od nas, umiejętności - stawianie się w różnych sytuacjach z punktu widzenia społecznego)

3. Przekonanie o możliwości okiełznania świata i pozbycie się fatalizmu

4. Pragnienie innowacji

5. Orientacja na teraźniejszość i przyszłość

6. Osobowość liberalna lub demokratyczna

CECHY SPOŁECZNO - KULTUROWE

1. Dominacja więzi rzeczowych, instytucjonalnych

2. Podział na klasy, warstwy

3. Porządek oparty

4. Pozycje osiągane

5. Wiedza naukowa, działanie uniwersalne

6. Powszechne korzystanie z mediów

7. Kultura oparta na profanie i czas statyczny

CECHY POLITYCZNE

1. Władza świecka, pluralizm polityczny, wielość partii

2. Szerokie uczestnictwo społeczeństwa w sprawowaniu władzy

CECHY SPOŁECZNO - EKONOMICZNE

1. Skomplikowane technologie

2. Złożony podział pracy

3. Wyspecjalizowane usługi

4. Zanikanie granic państwowych, granice wyznacza ekonomia

CECHY CZŁOWIEKA NOWOCZESNEGO

1. Uzewnętrznienie naszych potrzeb

2. Potrzeba sukcesu

3. Dążenie do wykonywania profesjonalnie roli zawodowej

4. Potrzeba transgresji - przełamywanie własnych niedoskonałości, pokonywanie wewnętrznych barier

5. Postawa hubrystyczna - pragnienie bycia najlepszym, poszanowanie gry frei-play, reguł gry; haroszizm - błędnie postrzegana postawa hubrystyczna

6. Potrzeba kratyczna (kratos - władza) - chęć narzucania innym swoich postaw w pozytywnym znaczeniu

7. Nonkonformizm - potrzeba łamania schematów

8. Nonkonformizm twórczy - najbardziej pożądany, dotyczy wszystkich dziedzin

9. Odrzucenie fatalizmu

10. Wysokie potrzeby edukacyjne - ciągłe podnoszenie swoich kwalifikacji

ROZWOJ ZALEŻNY (teoria neomarksistowska)

Teorie lata 60-te poprzedniego wieku. Podział świata jest niesprawiedliwy: rozwój tych najlepszych i tych co są go pozbawieni. Oznacza ciąg zmian ekonomicznych, politycznych, kulturowych i społecznych uwarunkowanych przez kraje (państwa) centrum (ze względów politycznych sztucznie izolowane od reszty świata np. Kuba).

1. ASYMETRIA PRESJI POLITYCZNYCH

• rządy krajów centrum wywierają wpływ na politykę krajów półperyferyjnych i peryferyjnych

2. PRZEMOC (GWAŁT) SYMBOLICZNY

• narzucanie innym kulturom, społeczeństwom obcych systemów kulturowych, może doprowadzić do zmodyfikowania danej kultury, degradacji rodzimego systemu kulturowego lub synkretyzmu

3. NIERÓWNA WYMIANA GOSPODARCZA

• kraje centrum w stosunku do krajów peryferyjnych stosują rabunkową gospodarkę, nierówną formę zapłaty za wytwarzane produkty

4. PROCES EKOLOGICZNY

• przerzucanie ze światowego systemu brudnych odpadów technologicznych czy śmieci

Rozwój ahumanitarny, z góry zakłada wyzysk, w opozycji do niego stoi:

ROZWÓJ ALTERNATYWNY (lokalny, oddalony, ekorozwój) Sorokin

Zakłada, że jest alternatywą rozwoju zależnego, każde społeczeństwo ma prawo do samodecydowania. Potrzebna jest edukacja. Indywidualne tempo rozwoju każdego społeczeństwa. Muszę dążyć do samowystarczalności. Nieuleganie terrorowi kraju rdzenia.

Krytyka rozwoju współzależnego, który uznano za zbyt optymistyczny.

ANALFABETYZM - nie jest w stanie zrobić użytku z tego co zna (nie rozumie)

FUNKCJONALNY ANALFABETYZM - umiejętność wykorzystania tego co wiemy

KOLONIALIZM FRANCUSKI - narzuca podbitym społeczeństwom swoje normy, kulturę itp. Wymaga to dużo większej kontroli militarnej

KOLONIALIZM BRYTYJSKI - uwzględnia w znacznym stopniu zastaną strukturę społeczną

OGRANICZONA DYSOCJACJA - ograniczenie więzi pomiędzy krajami półperyferyjnymi, a krajami centrum

ZASADA OBYWATELSKIEGO POSŁUSZEŃSTWA, komfort poczucie bezpieczeństwa jednostek

Każdy człowiek ma prawo do własnych opinii co pomaga mu na większe współuczestnictwo.

Dobra niepodległość państwa - ma za zadanie ograniczenie wpływów i wypływów z państwa

Rozwój alternatywny stoi na straży rozwoju zależnego (żeby nie było zachowań patologicznych)

Obrona tożsamości kulturowych

Trzecia generacja praw narodów

1. Prawo generacji zw. z prawem politycznym, każdy ma prawo do systemu który mu odpowiada

2. Prawo generacji zakłada równości społeczne, w żadnym państwie nie może jedna klasa dominować nad resztą

3. Prawo generacji obejmuje prawa socjalne, każde państwo ma obowiązek zapewnienia minimum socjalnego i opieki zdrowotnej każdemu obywatelowi

Teorie średniego zasięgu - obserwując daną kulturę musimy uwzględnić wszystkie czynniki. Funkcjonuje w badaniach empirycznych

Typ rozwoju autonomicznego

Kraje gospodarki niedoboru - upolitycznienie wszystkich struktur społecznych

Kraje kapitalistyczne - klasa panująca, klasa średnia, klasa robotniczo-chłopska

W krajach gospodarki niedoboru jedna klasa - robotniczo-chłopska

Niski poziom społeczeństwa - niski poziom edukacji (Marks)

Kraje niedoboru

Miękkie ograniczenia z powodu upolitycznienia

Ważne jest wykonanie planu (nie ważne ile wydamy)

Podział społeczeństwa

Cecha migracyjna - np. na Śląsk ściągano ludzi do pracy

Odpowiedzialność globalna (prof. Skarga) - „wszystko jest nasze”

Miejsca pracy - tworzenie komfortu społeczeństwa idealnego

Tworzenie stagnacji społecznej - przy zaniżeniu wykształcenia mamy osoby niekompetentne np. minister edukacji zostaje ministrem zdrowia

Brak klasy średniej

Elita od 1,3% do 4 %

Klasa średnia 60%-85%

Reszta

Klasa średnia - z mieszczaństwa

• wskazuje i wyznacza popyt i podaż

• jako większość sprawują władzę

TEORIA NEOKLASYCZNA

Zakłada, że poszczególne społeczeństwa dążą do maksymalizacji zysków (wczesna faza kapitalizmu). Niwelujemy koszty, które są po drodze.

Typ niezrównoważony

• związany z rozwojem poszczególnych krajów kosztem innych krajów

Teoria kompleksów terytorialno - produkcyjnych

• wykorzystanie danych społeczeństw bazując na ich niskiej efektywności, niskim poziomie historycznego rozwoju z wykorzystaniem dóbr danych regionów

Kolonizacja wewnętrzna

• upolitycznienie; przez układ - społeczeństwa żyjące w izolacji

Rozwój od dołu

• dotyczy kapitalistycznej koncentracji kapitału, duża skala produkcji i wpływ struktur poza regionalnych,

Marksistowska teoria - związana z mobilnością kapitału ludzkiego, wspomagana przez

politykę państwa

Rozmieszczenie sił wytwórczych

• inwestycje towarzyszą infrastrukturze, bezpośrednie inwestycje państwa w sferze produkcyjnej

NACJONALIZM

Próba tworzenia homogeniczności. Wywodzi się z krajów anglosaskich, często w kontekście szowinistycznym, etnocentryzm - wywyższanie jednego narodu nad innymi. Obejmuje normy polityczne, charakteryzuje się konserwatywną ideologią. Idea państwa narodowego, nacjonalizm nie jest przypisany do narodu to ideologia. Musi być spełnionych 7 elementów:

1. Naród jest podstawą, stanowi dobro najwyższe, od obywateli od narodu wymaga się podporządkowania i lojalności

2. Naród stanowi jedyne źródło prawowitej władzy, na każdym ciąży odpowiedzialność prezentacji, prawa są przyjmowane i akceptowane

3. Jednostka należy do danego narodu czy chce czy nie (podział na swój i obcy). Każda jednostka stanowi indywidualne dobro (nie w kontekście indywidualnym, ale jednostka wspierająca); nie przynależymy bez świadomości, ja mam wierzyć i chcieć.

4. Interesy danego narodu są najważniejsze, podporządkowują sobie wszystkie inne cele (teoria organistyczna)

5. To, co narodowe swoiste jest zawsze lepsze od obcego

6. Naród homogeniczny, zamknięty, solidarny.

7. Dążenie do narodowej niezależności

Wszystkie 7 to nacjonalizm

W każdej religii występuje wymienione wyżej elementy

Wewnętrzne zróżnicowanie nacjonalizmu

1. Koncepcja narodu

2. Przyjęcie ideałów politycznych

3. Zróżnicowanie warunków (geograficzne)

4. Poszukiwanie rdzenia pojawienie się nacjonalizmu;

Nacjonalizm jako potrzeba, wynik modernizacji (gdy naród czuje zagrożenie ze strony innego narodu)

Nacjonalizm obywatelski, zakłada konieczność istnienia państwa

Nacjonalizm etniczny, przynależność do narodu związana jest z rasą

Nacjonalizm integralny - odnowa, chęć przynależenia do danej ideologii

Tofler - trzecia fala

TEORIA ROZWOJU TRZECIEJ FALI

Analizując społeczeństwa uważał, iż za różnice w tempie rozwoju społeczeństw odpowiedzialne są wojny i konflikty. Uznał, iż wszystkie społeczeństwa przechodzą przez 3 stadia rozwojowe:

1. Rozwój jako proces ewolucyjny, upodobnianie struktur społecznych, konwergencja

2. Upodabnianie odbywa się na różnym etapie. Upodabniamy się politycznie, społecznie, gospodarczo i kulturowo.

3. Nie wszystkie zmiany techniczne wiążą się z zadowoleniem jednostki, negacja zależności politycznych.

Stworzył trzy fale rozwoju:

1. 8 tys. lat p.n.e. - 1650 r. stary świat - radykalna rewolucja agralna zmusza narody koczownicze do osiadłego trybu życia, do przyjęcia etosu rolniczego

2. od 1750 r. - związana z rewolucją przemysłową, kult agralny, zastępowany etosem pracy fizycznej

3. Wiek XX ok. lat 30-tych; 50-tych; 60-tych - wypieranie przemysłu ciężkiego przemysłem informacyjnym i trzecim sektorem usług

Kilka wymiarów trzeciej fali:

1. Wymiar polityczny - kończy się tzw. idea państwa narodowego na rzecz korporacji. Władza polityczna ustępuje władzy ekonomicznej. Więcej zależności poziomych (mniej pionowych) nie dyskryminują grup, jednostek, ogranicza zarządzanie firmami czy instytucjami, następuje odwrót od produkcji masowej, ograniczenie brudnych technologii (zagrożenie dla środowiska), rezygnacja z gigantycznych tworów przemysłowych

2. Wymiar społeczno - kulturowy - odejście od „gospodarstwa domowego”. Powrót człowieka do natury, rozwój społeczności lokalnych, różnicujące społeczeństwa

Marks - TEORIA ROZWOJU

Rozwój społeczeństwa związany jest z rolą i pozycją jednostki. Budowanie społeczeństwa z rozwojem jednostki, nieuświadomienie prowadzi do alienacji jednostki (w sensie zaangażowania w życie społeczne). Alienacja, czynniki:

• brak wynagrodzenia za pracę (godziwego)

• brak kontaktu z wytworzonym materiałem

• monotonia, istotny element, każdy obywatel powinien mieć rotację stanowisk, wiąże się z rutyną

• brak rozwoju indywidualnego (podnoszenie edukacji), rozwój wtedy, gdy jednostki oczekują zmiany czy poprawy, wyróżnił, następujące etapy rozwoju:

• wspólnota plemienna

• feudalizm

• kapitalizm (wczesny kapitalizm - największe rozwarstwienie społeczne)

• komunizm (powrót do wspólnoty pierwotnej)

Społeczeństwo ma ewolucyjny charakter.

„Byt kształtuje świadomość” - K. Marks

Wiara - nie negował istnienia Boga, interpretował religię jako czynnik, który osłabia dążenie do rozwoju.

Dwa typy konfliktów:

1. Konflikt interpersonalny - pomiędzy 2 lub 3 osobami

2. Konflikt mieszany - o sumie zerowej jedna cześć traci a druga zyskuje

Max Weber - dwa typy sprawowania władzy:

1. Endogamiczne elity władzy - władza zamknięta do wewnątrz, typ społeczeństw gdzie władza sprawowana jest w określonym kręgu. Władza odnawiana jest przez małżeństwa. Konubism - małżeństwo, Komensalizm - wspólnota. Rodzi to zamknięcie na zewnątrz, prowadzi do zamierania rozwoju społeczeństwa, władza najczęściej absolutna

2. Egzogamiczne społeczeństwa - otwarcie na zewnątrz, osoby sprawujące władze poza obrębem danej grupy. Wiąże się z pluralizmem (mnogością wizji rozwoju).

Rys przedstawicielski - kształtowanie, edukacja tych osób, które przygotowujemy do sprawowania władzy]

Partycypacja - uczestnictwo ludzi, społeczeństwa obywatelskiego (każdy ma prawo do zajęcia swojego stanowiska)

ANALIZOWANIE ATUTÓW ZWIĄZANYCH Z HETEROGENICZNOŚCIĄ I HOMOGENICZNOŚCIĄ

Minusy:

• ograniczona suwerenność

• homogenizacja kulturowa (transfer z krajów wyżej rozwiniętych do niżej rozwiniętych)

• zagrożenie struktur regionalnych i lokalnych

• wszystkie kraje wstępujące posiadają tanią siłę roboczą. W zależności od ustroju jest to atutem, ale może być też porażką

• rozpady społeczeństw są uwarunkowane sytuacją gospodarczą

• pogorszenie sytuacji pomiędzy państwami zrzeszonymi, a nie zrzeszonymi

• zubożenie części społeczeństwa (Ci którzy nie potrafią się dostosować)

• zniszczenie sektorów gospodarki rodzinnej, narodowej czy państwowej

• marginalizacja zrzeszeniowa (nowoprzybyli muszą się dostosować)

• wniknięcie obcych postaw czy wzorów kulturowych

• obawa przed brudnymi odpadami technologicznymi

• peryferyjność

Plusy:

• dysponuje rynkiem wewnętrznym (płynność złotówki)

• stajemy się partnerami

• korzystne ulokowanie geograficzne, komunikacyjne, transportowe

• względna stabilność systemu demokratycznego

• legitymizacja władzy

• rosnące aspiracje edukacyjne

• zacofanie regionów, które można wykorzystać w kierunku turystyki

• ulokowanie militarne

FASZYZM

Narodzenie jako ideologii - Włochy (próba obalenia parlamentu w latach 20-tych poprzedniego wieku) Inspiracje z Marksa. Faszyzm powstaje jako walka klas - zostało to obalone. Ma podłoże rewolucyjne. Libset - radykalizm środka (faszyzm)

Kilka założeń faszyzmu (Nolti?)

1. antymarksistowski

2. antyliberalny

3. antykonserwatywny

4. oparty na światopoglądzie centrycznym

5. wprowadza zasadę wodzowską i kontroli milicyjnej

6. traktowany jako apoteoza państwa narodowego

Faszyzm zakładał odnowę, stworzenie nowego świata, bazuje na totalitarnym porządku; struktury społeczne, w których członkostwo było konieczne, podporządkowane jednemu celowi, proces skoordynowania.

Realizm romantyczny (faszyzm)

• Bunt przeciwko zastanemu porządkowi.

• Odezwa do ludzi bardzo młodych.

• Radykalna recepta na zdrowe społeczeństwo.

• Doskonała organizacja.

• Uświadomienie.

• Historyczne uwarunkowania.

• Organizacja, która integruje warstwy społeczne czy grupy.

• Więzi narodowe, przynależności.

• Wyjątkowość (my najlepsi)

9

---